عیراق
رۆژی یەكشەممەی داهاتوو ئەنجومەنی نوێنەران بۆ دەنگدان بە هەمواری یاسای بودجە دادەنیشێت.
لە بڕگەی یەكەمی دانیشتنی داهاتووی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق كە بڕیارە یەكشەممەی داهاتوو بەڕێوەبچێت، دەنگدانە لەسەر هەمواری یاسای بودجەی گشتیی عیراق.
ئەوەش پاش ئەوە دێت، شەوی رابردوو، محەمەد شیاع سودانی لەگەڵ فراكسیۆنەكانی ئەنجومەنەكە كۆبووەوە و داوای كرد، دەنگ بە ئەو هەموارە بدرێت.
هەموارەكە تایبەتە بە مادەكانی 12 و 13ی یاساكە، كە تایبەتە بە كەرتی نەوتی هەرێمی كوردستان.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەكەمی عیراق لە كۆشكی سەلام لە بەغداد پێشوازی لە ژمارەیەك لە ئەندامانی تیمەكانی تایبەت بە هەڵدانەوەی گۆڕە بەكۆمەڵەكان كرد لە سەماوە بە سەرۆكایەتی دكتۆر هانی عەقابی جێگری وەزیری تەندروستی عیراق.
لەكۆبوونەوەیەكی فراواندا خانمی یەكەمی عیراق سوپاسی تیمەكانی كرد بۆ هەڵدانەوەی گۆڕە بەكۆمەڵەكان و هاوكاری لایەنە پەیوەندیدارەكان لەوەزارەتی تەندروستی و بەشی پزیشكی دادی و بەشی گۆڕەبەكۆمەڵەكان لە دامەزراوەی شەهیدان و كۆمیتەی نێودەوڵەتی بێسەروشوێنەكان.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد سوپاس و پێزانینی خۆی بەناوی كەسوكاری قوربانیانی ئەنفالەوە دەربڕی بۆ ئەو ماندووبوونەی كە كرێكاران لەهەڵكەندن و كردنەوەی گۆڕستانەكان و ئەنجامدانی تاقیكردنەوەكاندا كردوویانە و جەختی لەوە كردەوە كە بە هەوڵەكانیان چوونەتە ناو مێژووەوە.
لە بەرانبەردا جێگری وەزیری تەندروستی عیراق سوپاسی خانمی یەكەمی كرد و ئاماژەی بەوەشكرد، ئەم هەوڵانە تەنها دووپاتكردنەوەی یەكڕیزی و تەبایی گەلی عیراقە بە هەموو مەزهەب و نەتەوەكانەوە و هەروەها سوپاسگوزاری خۆی بۆ بایەخدانی خاتوو شاناز ئیبراهیم ئەحمەد بەم دۆسیەیە دەربڕی.
سەرۆکایەتی کۆمار لەبارەی دەستگیرکردنی پاسەوانێکی سەرۆک کۆمارەوە روونکردنەوەیەکی بڵاوکردەوە.
نووسینگەی سەرۆک کۆماری عیراق رایگەیاندووە، ئەمڕۆ پێنجشەممە، بەشێک لە دەزگاکانی راگەیاندن هەواڵی دەستگیرکردنی چالاک سەباح عومەریان بڵاوکردووەتەوە و ئاماژە بەوە کراوە کە سکرتێری تایبەتی سەرۆک کۆمارە .
ئاماژەی بەوەشکردووە، ناوبراو یەکێکە لە کارمەندانی پاراستنی سەرۆک کۆمار نەک سکرتێر، سەرۆکایەتی کۆماریش پێشتر لە 26ی تشرینی دووەمی 2024 راگەیەنراوێکی بڵاوکردبووەوە سەبارەت بەوەی ئەو کەسە بە ناوی سکرتێری سەرۆک کۆمارەوە چەند کارێکی ئەنجام داوە.
ئاماژەی بەوەشکردبوو، سەرۆک کۆمار روونیکردووەتەوە، کردەوەکانی ناوبراو تایبەتن بەخۆی و ئەوان لێی بەرپرس نین، بۆیە بڕیاریان داوە چالاک سەباح دەست لەکار بکێشێتەوە و هەموو رێوشوێنێکی یاسایی لە بەرامبەر بگیرێتە بەر.
سەرۆک وەزیرانی عیراق رایگەیاند، پێویستە ئەنجوومەنی نوێنەران ھەمواری یاسای بودجە بەبێ گۆڕانکاریی پەسەند بکات
محەمەد شیاع سودانی سەرۆک وەزیرانی عیراق لەگەڵ سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەران و جێگرەکانی و سەرۆک فراکسیۆنەکانی ئەنجوومەنی نوێنەران کۆبووەتەوە و باسیان لە دوایین دەقی ھەموارکردنەوەی یاسای بودجەی گشتیی کردووە کە لەلایەن حکومەتەوە پێشکەش کراوە.
لە راگەیانراوی نووسینگەی سوداندا هاتووە، سەرۆک وەزیران جەختی کردووەتەوە لەسەر پابەندبوون بەو دەقەی تایبەتە بە پرسی چارەسەرکردنی تێچووی بەرھەمھێنانی بەرمیلێک نەوت و سودانی وتووشییەتی، پێویستە ئەنجوومەنی نوێنەران ھەمواری یاسای بودجە بەبێ گۆڕانکاریی پەسەند بکات.
ئەوەش لە کاتێکدایە، ئەو دەقەی تایبەتە بە تێچووی بەرهەمهێنانی نەوت، رۆژی پێنجشەممەی هەفتەی رابردوو، لە کۆبوونەوەی حکومەتدا پەسەند کرا و بۆ ئەنجومەنی نوێنەران نێردرا، کە دواتر لەوێش پشتڕاست کرایەوە و لیژنەی دارایی دەنگی لەسەر دا.
سەرۆك وەزیرانی عیراق داوا لە سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نوێنەران و فراكسیۆنەكان دەكات هەمواری یاسای بودجە بە زوویی و بەبێ گۆڕانكاری پەسەند بكەن.
نوسینگەی رایگەیاندنی سەرۆك وەزیرانی عیراق لە راگەیەنراوێكدا بڵاویكردوە، شەوی رابردوو محەمەد شیاع سودانی لە كۆشكی حكومەت میوانداری سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران و جێگیرەكانی و سەرۆكی فراكسیۆنەكان كردووە، لە كۆبونەوەكەدا سودانی جەختیكردۆتەوە لەسەر گرنگیی پەسەندكردنی هەمواری یاسای بودجە بەبێ گۆڕانكاری وەك ئەوەی كە ئەنجومەنی وەزیران رەوانەی كردووە، بە تایبەت ئەو بڕگەی كە تایبەتە نەوتی هەرێم و بڕی 16 دۆلار بۆ تێچووی بەرهەمهێنان بەرمیلێك نەوت لە هەرێم دانراوە.
سودانی لە كۆبوونەوەكەدا داوای پشتیوانی لە ئەنجومەنی نوێنەران كردووە بۆ جێبەجێكردنی بەرنامەی حكومەت و هەنگاوەكانی بۆ تەواوكردنی پڕۆژە خزمەتگوزاری و ئابوورییەكان كە پەیوەندی ڕاستەوخۆیان بە ژیانی خەڵكەوە هەیە.
خانمی یەکەمی عیراق پێشوازی لە سەرۆکی کۆمەڵەی جادی لوبنان کرد و جەختی لەسەر گرنگی داڕشتنی ستراتیژێکی گشتگیر بۆ کەمکردنەوەی دیاردەی بڵاوبوونەوەی ماددەی سڕکەر کردەوە.
ئەمڕۆ چوارشەممە 29-1-2025 لە کۆشکی سەلام لە بەغداد شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەکەمی عیراق، پێشوازیکرد لە جۆزێف حەوات سەرۆکی کۆمەڵەی جادی لوبنان کە ''رێکخراوێکی گەنجانی دژ بە ماددەی سڕکەرە''، خانمی یەکەمی عیراق جەختیکردەوە، لەسەر پێویستی داڕشتنی ستراتیژێکی هەمەلایەنە بۆ سنووردارکردنی بڵاوبوونەوەی ماددەی سڕکەر، لە وڵاتانی ناوچەکە وەک بەڵایەک کە سنورەکان ناناسێت، هەروەها بنبڕکردنی کاریگەرییەکانی لەسەر شێواندنی تاک و کۆمەڵ.
لە دیدارەکەدا کە شلێر سەردار بەڕێوەبەری پرۆگرامی ڕێکخراوی منداڵپارێزی کوردستان و فاتیمە رازی بەڕێوەبەری نووسینگەی رێکخراوەکە لە بەغداد ئامادەیبوون، باس لە میکانیزمی هەماهەنگی و هاریکاری نێوان عیراق و لوبنان لە بواری بەرەنگاربوونەوەی ماددە سڕکەر کرا کە هەڕەشەیەکی گەورەیە بۆ سەر کۆمەڵ.
هاوکات شاناز ئیبراهیم ئەحمەد ئاماژەی بە کاریگەریی خراپی ماددەی هۆشبەر لە ژیانی تاک کرد، کە کاریگەری بۆ سەر هەموو کۆمەڵ دروست دەکات، ئەمەش ئاماژەیە بۆ گرنگی دەستپێکردنی هەڵمەتی هۆشیاری و پەروەردە بۆ هەموو تەمەنێک بەتایبەت منداڵان، سەبارەت بە دۆخی مرۆیی و ئابووری و کۆمەڵایەتی و تەندروستی و مەترسیی ئەمنی، هەروەها چۆنیەتی خۆپاراستن و چارەسەرکردن و بەهێزکردنی رۆڵی یاسا.
نوێنەری ڕێکخراوی منداڵپارێز لە کوردستان روونکردنەوەیەکی لەبارەی ئەو هەوڵانەی رێکخراوەکە باسکرد ، بەتایبەتی لە چوارچێوەی بەرنامەی پەرەپێدانی تواناکانی گەنجان و هۆشیارکردنەوەی خەڵک لە مەترسییەکانی مادەی سڕکەر.
هەر لە کۆبوونەوەکەدا باس لەو دەستپێشخەرییانە کرا کە بۆ رووبەرووبوونەوەی ئەم بەڵایە پێشکەش کران بە دامەزراندنی سەنتەری نوێ بۆ چارەسەری ئالوودەبوون و چاکسازی و ڕاهێنانی کادیران لە عێراق، هەروەها کردنەوەی یەکەم کتێبخانەی تایبەت بە توێژینەوەی زانستی لەسەر ئالوودەبوون بە سەرپەرشتی خانمی یەکەم.
لە بەرامبەردا جۆزێف حەوات ئاماژەی بەوەدا کە بەرەنگاربوونەوەی ماددەی سڕکەر پێویستی بەوەیە هەمووان پێکەوە کاربکەن بۆ ڕزگارکردنی کۆمەڵ لەم بەڵا مەترسیدارە، ئاماژەی بەوەشکرد، بە هەوڵ و بەرنامەکانی رێکخراوەکەی لە پەرەپێدانی هۆشیاری کۆمەڵ بۆ سنوردارکردنی دیاردەی بڵاوبوونەوەی ئەو ماددانە.
راوێژكاری ئاسایشی نیشتمانی عیراق دەڵێت، پێداگرن لەسەر بەكارنەهێنانی خاكی عیراق بۆ هێرشكردنەسەر وڵاتانی دراوسێ.
قاسم ئەعرەجی راوێژكاری ئاسایشی نەتەوەیی عیراق، لە پەراوێزی كۆبوونەوەی لیژنەی باڵای جێبەجێكردنی رێككەوتنی ئەمنی نێوان عیراق و ئێران رایگەیاند، حكومەتی عیراق پێداگرە لەسەر بەكارنهێنانی خاكی وڵاتەكەی بۆ هێرشكردنەسەر وڵاتانی دراوسێ.
وتیشی، پێویستە ئەو كێشە و ئاستەنگانەی لەبەردەم جێبەجێكردنی رێككەوتنی ئەمنی هەردوو وڵات هەن، چارەسەر بكرێن و كارەكانیش بۆ جێبەجێكردنی سەرجەم بڕگەكانی رێككەوتنەكە خێراتر بكرێن.
رۆژی 19-3- 2023، بە ئامادەبوونی قاسم ئەعرەجی راوێژكاری ئاسایشی نەتەوەیی عیراق و عەلی شەمخانی سكرتێری ئەو كاتەی ئەنجومەنی باڵای ئاسایشی نیشتمانیی ئێران، لە بەغداد رێككەوتنی ئەمنیی نێوان هەردوو وڵات ئیمزاكرا و لیژنەیەكی باڵای ئەمنیش لەنێوان هەردوولا بۆ جێبەجێكردنی رێككەوتنەكە پێكهێنرا.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ چوارشەممە 29 ی کانوونی دووەمی 2025، سەردانی قاوەخانەی شابەندەری لە شەقامی موتەنەبی بەغدا کرد و سەرەخۆشی لە بنەماڵەی کۆچکردوو حاجی محەمەد ئەلخەشالی خاوەنی قاوەخانەکە کرد کە کەسایەتییەکی ناسراوی کۆمەڵایەتی و کەلەپووری بوو.
سەرۆک کۆمار ستایشی ڕۆڵی خوالێخۆشبووی کرد لە پاراستنی کەلەپووری بەغدادی پایتەخت، چونکە قاوەخانەکە جێگەیەکی کلتوری و ئەدەبی جیاواز بوو بۆ سەرجەم نەوەکان کە بایەخ بە دیمەنی کەلتوری و ئەدەبی و رۆشنبیری دەدەن.
د.لەتیف رەشید پێویستی پاراستنی ئەم شوێنەی دوپاتکردەوە کە یارمەتیدەرە بۆ بەدۆکیۆمێنتکردنی یادەوەری عێراقی و بەردەوامیدانی.
لای خۆیانەوە بنەماڵەی کۆچکردوو سوپاسگوزاری زۆریان بۆ سەردانەکەی سەرۆک کۆمار دەربڕی، وەک ئاماژەیەکی گرنگ بۆ رێزلێنان لە خوالێخۆشبوو و بەرزنرخاندنی رۆڵەکەی، هەروەک سوپاسی بەڕێزیانیان کرد بۆ پشتیوانی بەردەوامی بۆ دامەزراوە و چالاکییە ڕۆشنبیرییەکان.
وەزارەتی دارایی عیراق رایگەیاند، هیچ پەیوەندییەكیان بە دواكەوتنی موچەی موچەخۆرانی هەرێمی كوردستانەوە نییە.
وەزارەتی دارایی عیراق لە روونكردنەوەیەكدا وەڵامی لێدوانێكی رێباز حەملان بریكاری وەزارەتی دارایی عیراقی داوەتەوە و رایگەیاندوە، لێدوانەكانی لەبارەی دواكەوتنی موچە راست نییە. جەختیشكراوەتەوە لەوەش كردووەتەوە، وەزارەتەكەیان هاوشێوەی پارێزگاكانی تری عیراق مامەڵە لەگەڵ دۆسیەی موچەی موچەخۆرانی هەرێم دەكات و هیچ پەیوەندییان بە دواكەوتنی موچەوە نییە.
وەزارەتی دارایی راشیگەیاند، زیاتر لە ساڵێكە هەوڵ دەدەن بڕیاری دادگای فیدراڵی لەبارەی بە بانكیركردنی موچەی موچەخۆرانی هەرێم جێبەجێ بكەن، بەڵام تا ئێستا حكومەتی هەرێم هیچ داتایەكی لەوبارەیەوە نەداوەتە وەزارەتی دارایی عیراق. دەشڵێت، بە بانكیكردنی موچە بابەتێكی بنەڕەتییە بۆ جێبەجێكردنی بریارەكەی دادگای فیدراڵی لەبارەی موچەخۆرانی هەرێم .
هەروەها هۆكاری دواكەوتنی خەرجكردنی موچەی گەرێندەوە بۆ ئەوەی تا ئێستا حكومەتی هەرێم ناوی ئەو فەرمانبەرانەی لە لیستی موچە جیا نەكردوەتەوە كە خانەنشین دەبن، بۆ چارەسەری ئەو كێشەیەش وەزارەتیان تیمێكی ناردووە بۆ هەرێم و زیاتر لە 10 رۆژە لەگەڵ دارایی هەرێم كار لەسەر جیاكردنەوەی ناوی ئەو كەسانە دەكەن كە خانەنشین دەكرێن .
خانمی یەکەمی عیراق، لە بەغداد پێشوازیکرد لە د. محەمەد حەسان نوێنەری سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان و لێپرسراوی نوێنەرایەتی هاریکاری نەتەوە یەکگرتووەکان (یونامی) و جەختیکردەوە لە گرنگی هەوڵی زیاتر بۆ پاراستن و نۆژەنکردنەوەی ناوچە شوێنەواری و کەلەپورییەکان.
لە میانی دیدارەکەدا شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەکەمی عیراق داوای لە دەزگاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان کرد کە لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان کاربکەن بۆ پاڵپشتیکردنی ئەو دەستپێشخەریانەی کە دەگیرێتەبەر بۆ پاراستنی شوێنەوارەکان، هەروەها سندوقێک دابمەزرێنن بۆ پاڵپشتیکردنی کاری رێکخراوە کەلەپورییەکان بۆ پەرەپێدانی هاریکاری و هەماهەنگی لە رووبەڕووبوونەوەی ئاڵەنگارییەکان و دۆخی ژینگەیی کە زیان بە ناوچە شوێنەوارەکان دەگەیەنێت بە شێوەیەک کە کەلەپوری عیراق بپارێزێت.
خانمی یەکەمی عیراق ئاماژەیکرد بە گرنگی سود وەرگرتن لە شارەزایی نوێنەرایەتی نەتەوە یەکگرتووەکان لە بوارە مرۆییەکان، بەتایبەتی لە پرۆسەی هەڵدانەوەی گۆڕە بەکۆمەڵەکان و مامەڵەکردن لەگەڵ روفاتی قوربانییەکان بە شێوەیەک کە لەگەڵ شکۆمەندییان بێتەوە، هەروەها دڵنیابوون لە بەڵگەنامەکردنی ئەو تاوانانە بۆ ئەوەی مرۆڤایەتی و دادپەروەری بێتەدی.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد بانگهێشتی نوێنەری ئەمینداری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عیراق کرد بۆ ئەوەی سەردانی پارێزگای سلێمانی بکات و شوێنەوار و کەلپوری ئەوێ ببینێت لە بەرانبەردا محەمەد حەسان سوپاس و پێزانینی خۆی بانگهێشتنامە و ویستی دەربڕی و ئامادەیی خۆی نیشاندا و جەختیکردەوە لەسەر ویستی خۆی بۆئەوەی گەنجینەی کەلتووری شارەکانی عیراق زیاتر ببینێت.
هەر لە دیدارەکەدا باس لە پاڵپشتی و خەمخۆری منداڵان لە عیراق کرا، کە تیایدا شاناز ئیبراهیم ئەحمەد گرنگی رۆڵی نەتەوە یەکگرتووەکانی لە پەرەپێدان و پەروەردەکردنی منداڵان روونکردەوە، هەروەها بەردەوامبوونی هەوڵە هاوبەشەکان بۆ باشترکردنی ژیانیان و دابینکردنی ژینگەیەکی سەلامەت و سەقامگیر دوپاتکردەوە کە بنەمای بنیاتنانی ئایندەیەکی بەهێز و بەردەوامە بۆیان، داوای دەستپێکردنی بەرنامەی دەستپێشخەریی کرد کە ئامانج لێی گرنگیدانە بە پەروەردە و تەندروستی دەروونی و جەستەیی منداڵان، بەتایبەتی لەو ناوچانەی کە بەر پەلاماری تیرۆریستیی کەوتوون و کاریگەری زۆریان لەسەرە.
لای خۆیەوە نوێنەری نەتەوە یەکگرتووەکان ویستی خۆی نیشاندا بۆ کارکردن لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان بۆ پاراستنی شوێنەوار و دابینکردنی شارەزایی لە بواری هەڵکەندن و دۆزینەوەی گۆڕەکان، جگە لە هاریکاریکردن لە دۆسییە مرۆییەکان و تەواوکردنی ئەو پڕۆژە و بەرنامانەی کە گەشەسەندنی بەردەوام بەدەست دەهێنن بۆ دڵنیابوون لە داهاتوویەکی باشتر بۆ نەوەکانی داهاتوو.
وەزارەتی نەوتی عیراق رایگەیاند، تائێستا حكومەتی هەرێم هیچ بڕە نەوتێكی رادەستی كۆمپانیای سۆمۆ نەكردووە.
بەگوێرەی نوسراوێكی وەزارەتی نەوتی عیراق، كە سۆران عومەر ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق بڵاویكردووەتەوە، تاكو ئێستا حكومەتی هەرێم هیچ بڕە نەوتێكی رادەستی كۆمپانیای سۆمۆ نەكردووە.
وەزارەتی نەوتی عیراق ئاشكراشیكردووە، كۆمپانیای نەوتی باكوور، لەسەر دەستبەسەرداگرتنی ژمارەیەك كێڵگەی نەوتی، سكاڵای دژی وەزارەتی سامانە سروشتییەكانی هەرێم تۆمار كردووە.
ئەوەش لەكاتێكدایە، هەمواری یاسای بودجە تایبەت بە نەوتی هەرێمی كوردستان لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق خوێندنەوەی یەكەم و دووەمی بۆ كراوە، بەڵام هێشتا ناكۆكی سیاسی لەسەر هەموارەكە هەیە و تائێستا پەسەند نەكراوە. بەپێی رێككەوتن و لێكتێگەیشتنەكانی نێوان هەولێر و بەغداد، بڕیارە دوای پەسەندكردنی ئەو هەمواری یاسایە، كە تیایدا تێچووی بەرهەمهێنانی نەوت لە 6 دۆلارەوە بۆ 16 دۆلارەوە زیاد كراوە، حكومەتی هەرێم رادەستی كۆمپانیای سۆمۆ بكات.
ئەمڕۆ سێشەممە، ئەنجومەنی وەزیران نزیکەی 400 ملیار دیناری بۆ پاڵپشتیکردنی هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی عیراق تەرخانکرد کە بڕیارە کۆتایی ئەمساڵ ئەنجام بدرێت.
فەرمانگەی ڕاگەیاندنی سەرۆک وەزیرانی عیراق بڵاویکردوەتەوە، ئەمڕۆ ئەنجومەنی وەزیران لە دانیشتنی ئاسایی خۆیدا لە چوارچێوەی خشتەکانی خەمڵاندنەکانی بودجەی گشتی فیدراڵی بۆ ساڵی 2025 رەزامەندی دەربڕیوە، بۆ دابینکردنی پاڵپشتی بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمان، ، بە بڕی 398 ملیار دینار بۆ تێچووی جێبەجێکردنی پڕۆسەکە.
بڕیارە کۆتایی ئەمساڵ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق بەڕێوەبچێت، هاوکات لەلایەن سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیرانەوە، کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی ئاگادارکردوەتەوەە ئامادەکارییەکان بۆ ئەو مەبەستەدەستپێبکەن، لەلایەکی دیکەشەوە وەزارەتی دارایی راسپرێدراوە بوجەی تەواو بۆ هەڵبژاردنەکان تەرخان بکات.
سودانی رایگەیاند، توانراوە 70٪ی رێژەی سوتانی غاز لە عیراق چارەسەر بكرێت و لە ناوخۆ بەكاربێت بۆ بەرهەمهێنانی كارەبا.
محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عیراق لە کۆنگرەی عیراق بۆ وزە لە بەغداد رایگەیاند، بەپێی ئەو بەرنامەیەی حكومەت دایناوە، توانراوە رێژەی بەهەدەردان و سودانی غاز تاڕادەیەك كەمبكرێتەوە و كاریان لەسەر فرەچەشنكردنی ئابووری وڵات كردووە.
باسی لەوەشکرد، "ئامانجمان رێگریكردن بوو لە سوتاندنی غازی سروشتی و توانیومانە 70٪ی بەهەدەردانی غاز چارەسەر بكەین و بەرەو ئەوە هەنگاو دەنێین كە بتوانین 100٪ ئەو كارە چارەسەر بكەین".
وتیشی، توانراوە لە نەوت رۆنی ئۆتۆمبێل غاز بەرهەم بهێنرێت و هەناردەی دەرەوەی وڵات بكرێت.
ئەمڕۆ و سبەی و بە بەشداریی 400 کەسایەتی سیاسی، بازرگان و شارەزای بواری وزە، لە بەغدا "کۆنگرەی عیراق بۆ وزە" بەڕێوەدەچێت.
عیراق لەرووی یەدەگی نەوتییەوە پێنجەم دەوڵەمەنترین دەوڵەتی جیهانە و قەبارەی یەدەگی نەوتی بە 145 ملیار بەرمیل و یەدەگی غازی سروشتیشی بە زیاتر لە 126 ترلیۆن پێ سێجا مەزەندە دەکرێت.
پێشتر ئاژانسی وزەی جیهانیی رایگەیاندبوو، لە عیراق ساڵانە 12 ملیار مەتر غاز بەبێ سوود دەسوتێت و ئەوەش زیانێکی گەورەی لە ئابووریی ئەو وڵاتە داوە، ئەوەشی خستبووە روو، ئێستا عیراق کار بۆ ئەوە دەکات سوتانی بێسوودی غازی ساڵانەی کەمبکاتەوە، بەڵام هەنگاوەکانی هێواش و لەسەرخۆن.
دوێنێ ڤیدیۆی ئۆتۆمبێلێکی جۆری لاندکرۆزەر بڵاوبووەوە کە پۆلیسێکی هاتوچۆ خۆیداوە بە بەشی پێشەوەیدا و ئەویش لە رۆیشتن بەردەوامە و بۆ پۆلیسەکە ناوەستێت.
دوای بڵاوبوونەوەی ڤیدیۆیە ناڕەزایەتی لێکەوتەوە و باس لەوەدەکرا، ئەوە ئۆتۆمبێلی ئەندامێکی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراقە، بەڵام خۆی لێی نەخوڕیوە.
دوابەدوای روداوەکە وەزارەتی ناوخۆی عیراق رایگەیاند، لە ناوچەی کەرخی بەغدا تۆمەتباری ئەو روداوەیان دەستگیر کردووە.
ئاماژەی بەوەشکرد، بەهۆی رووداوەکەوە پۆلیسی هاتوچۆکە قاچێکی شکاوە و لەئێستادا لە نەخۆشخانە چارەسەری پزیشکی وەردەگرێت.
خانمی یەکەم سەردانی قاوەخانەی شابەندەر دەکات و سەرەخۆشی بۆ کۆچی دوایی کەسایەتی کۆمەلایەتی حاج محەمەد ئەلخەشالی دەردەبڕێت.
ئێوارەی ڕۆژی دووشەممە 27 ی کانوونی دووەمی 2025، خانمی یەکەم خاتوو شاناز ئیبراهیم ئەحمەد سەردانی قاوەخانەی شابەندەری کرد لە شەقامی موتەنەبی لە بەغدا.
لەسەرەتای سەردانەکەشدا خانمی یەکەم سورەتی فاتیحی خوێندەوە بۆ ڕێزلێنان لە گیانی خوالێخۆشبوو حاج محەمەد کاظم ئەلخەشالی و سەرەخۆشی و هاوخەمی خۆی ئاراستەی عومەر محەمەد ئەلخەشالی و کەسوکاری خوالێخۆشبوو و خاوەن قاوەخانەکە کرد بەبۆنەی کۆچی دوایی خوالێخۆشبوو ئەلخەشالی و خەمی قووڵی خۆی بۆ لەدەستدانی ئەم کەسایەتییە کۆمەڵایەتییە و سومبولی شەقامی موتەنەبی دەربڕی.
خاتوو شاناز ئیبراهیم ئەحمەد جەختی لەوە کردەوە کە خوالێخۆشبوو بەدرێژایی قۆناغەکانی ژیانی وانەی گەورەی لە قوربانیدان و ئارامگرتن و خۆنەویستی و هەڵوێستی نیشتمانی ڕاستگۆیانە و خزمەتکردنی بزووتنەوەی ئەدەبی و ڕۆشنبیری پێبەخشیووین ، چونکە قاوەخانەی شابەندەر لەرابردوو و ئێستاش جێگای کۆبونەوەی نووسەران و ڕۆژنامەنووسان و ڕۆشنبیران بووە.
خانمی یەکەم ئەوەشی خستەڕوو کە دەبێت بە شانازییەوە دەستکەوتەکانی محەمەد ئەلخەشالی بەبیر بهێنینەوە کە ئیرادەی کەسایەتی عێراقی بەرجەستە کرد کاتێک چوار منداڵ و کوڕەزاکەی لە تەقینەوەیەکی تیرۆریستی قێزەوندا شەهید بوون کە شەقامی موتەنبی کردە ئامانج ،بۆ ئەوەی کارەکانی بەردەوام بێت لە قاوەخانەی شابندەر بۆ گێڕانەوەی مێژووی تەحەدا، تەبایی کۆمەڵایەتی، ژیان و هیوا لە نێو عێراقییەکاندا.
لە میانەی سەردانەکەدا، خانمی یەکەم زانیاری لەسەر ئەو وێنانەی لە قاوەخانەکەدا دانراون و مانا شارستانی، سیاسی، کۆمەڵایەتی و کەلتوورییەکان وەرگرت و ئەو سەردەمە نەمرانەی کە لە ژیانی عێراقییەکان و خەڵکی بەغدا بەتایبەتی بەرجەستە دەکەن، شانازی خۆی دەربڕی کاتێک سەیری ئەم ئەرشیفە مێژوویی و نیشتیمانیە دیارەی وێنەکانی ناوچەکانی بەغدا و کەسایەتییە دیارەکانیان دەکات.
خانمی یەکەمی عیراق و بەڕێوەبەری گشتی خانەی رۆشنبیری منداڵان کۆبوونەوە و خانمی یەکەمی عیراق رایگەیاند، منداڵ زامنی داهاتووی نەوەکانە.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەکەمی عیراق لەگەڵ بەڕێوەبەری گشتی خانەی رۆشنبیری منداڵان لە کۆشکی سەلام لە بەغدا کۆبووەوە و لە کۆبوونەوەکەدا جەختیکردەوە لە گرنگیدان بە منداڵان بۆ دەستەبەرکردنی ئایندەیەکی گەش بۆ گەل و کۆمەڵ.
لە میانی دیدارەکەدا چەندین بابەتی پەیوەست بە منداڵان و چۆنیەتی بنیاتنانی کەسایەتی منداڵ تاوتوێ کرا و خانمی یەکەم ئاماژەی بە هەوڵەکانی لایەنە پەیوەندیدارەکان کرد بۆ هێنانەدی ئەو ئامانجە و ستایشی رۆڵی گرنگی دامەزراوە تایبەتەکانی کرد لە هۆشیارکردنەوەی خەڵک و پەروەردەکردنی منداڵان.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد دەستپێکردنەوەی ئەو پرۆژانەی دووپاتکردەوە کە بەهۆکاری جیاجیا راگیراون، وەک نەبوونی پاڵپشتی پێویست لەسەر ئاستی دارایی و لۆجستی، جگە لە نەبوونی ناوەندەکانی پەرەپێدانی بەهرەی منداڵان و نیشاندانی پشتگیری و هاریکاری تایبەتی بۆ دابینکردنی ئەوەی کە پێویستە بۆ درێژەدان بە کارەکانی بە شێوەیەک کە ئامانجە مرۆییەکانی خۆی بەدەستبهێنێت و ناسنامەی خۆی بپارێزێت.
لەلایەکی دیکەوە، لە دیدارەکەدا باس لە چۆنیەتی پەرەپێدانی هاریکاری و هەماهەنگی کرا لە بوارەکانی رۆشنبیری وەک ئامادەکردنی پڕۆژە و کۆنفرانس و پێشانگا.