رۆژهەڵاتی ناوەڕاست
عەباس عراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران لە چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ كەناڵی ئیرنای ئێران رایگەیاند، رۆژی چوارشەممە لە رێی وڵاتی عومانەوە بەشێوەیەكی شیاو و لە نامەیەكی رەسمیدا دیدگای خۆیان سەبارەت بە رەوشی ئێستا روونكردووەتەوە و وەڵامی نامەكەی سەرۆكی ئەمریكایان داوەتەوە.
دووپاتیشی كردەوە سیاسەتیان نەگۆڕە و لەژێر هەلومەرجی زۆرترین فشار و هەڕەشەی سەربازیدا، خۆیان لە دانوستانی راستەوخۆ دەپارێزن.
عراقچی نەیشاردەوە، رێی تێدەچێت دانوستانی ناڕاستەوخۆ، وەك ئەوەی لە رابردووشدا هەبووە، بە نێوەندگیری لایەنی سێیەم بەردەوام بێت.
پیشتر، دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا لە رێی راوێژكارێكی دیپلۆماسی سەرۆكی ئیماراتەوە نامەیەكی بۆ رێبەری باڵای ئێران نارد و تێیدا جەختی كردەوە لە ئامادەیی واشنتۆن بۆ دانوستان و گەیشتن بە رێكەوتن لەگەڵ ئێران.
تورکیا: دەزگای باڵای ڕادیۆ و تەلەڤزیۆنی تورکیا (RTÜK) بڕیاری سەپاندنی سزای قورسی دارایی بەسەر چوار کەناڵی ڕاگەیاندنی ئۆپۆزسیۆندا دا، بە تۆمەتی گواستنەوەی ناڕەزاییەکانی شەقام.
سەرچاوەکان ئاماژە بەوە دەدەن، کە لە ئەگەری دووبارەبوونەوەی گواستنەوەی روداوەکانی خۆپیشاندان، کەناڵەکان روبەروی داخستن دەبنەوە.
لای خۆیەوە ئیمانوێل ماكرۆن، سەرۆكی فەرەنسا لە كۆتایی لوتكەی پاریسدا رەخنەی لە دەسەڵاتدارانی توركیا گرت و دەستگیركردنەكانی بە هێرش بۆ سەر دیموكراسی لە قەڵەمدا. هەروەها ماكرۆن ئەو رێكارانەی توركیای بە پێشێلكاری و قبوڵ نەكراو ناوبرد و ئیدانەی كرد.
ئەمە لە کاتێکدایە کە 25بۆ30 ساڵ لەمەوبەر، دەسەڵآتدارانی تورکیا داوای لە ئەوروپا کردبوو چەندین کەناڵی کوردی دابخرێن، و ئێستا هەمان سیناریۆ لە ناوخۆی تورکیا دووبارە دەبێتەوە.
ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز نامەیەکی ئاشکرا کرد کە لەم دواییانەدا لە لایەن سێ نێردەی ئەورووپاوە گەیاندرایە ئەسعەد شەیبانی وەزیری دەرەوەی سوریا. لە نامەکەدا لایەنە ئەوروپییەکان هۆشداریان بەرانبەر بەروداوەکانی ئەمدواییەی سوریا داوە و وتویانە، ئەگەر روداوەکان لە کۆنتڕۆڵ دەربچن، رەنگە پشتیوانی نێودەوڵەتیی بۆ سوریا ببێت بە هەڵم.
لە نامەکەدا داواکراوە، هێزە ئەمنییەکان پاکبکرێنەوە لەو کەسانەی کە بەشداری کۆمەڵکوژییان کردووە لە کەناراوەکانی سوریا.
وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی فەڕەنسا پشتڕاستی کردەوە، کە ئەوەی لە کەناراوەکانی سوریا ڕوویدا کردەوەگەلێکن کە شایەنی پشتگیری نین، داواش لە حکومەت دەکات لێپرسینەوە لەو کەسانە بکات کە بەشێکبوون لەو دەستدرێژییە.
بە پێی ئاژانسی رۆیتەرز گرفتی بەردەم ئیدارەی نوێی سوریا ئەوەیە، پێش هەڵوەشاندنەوەی، حەیعەت تەحریر شام تەنها نزیکەی 20 هەزار چەکداری هەبوو، ئەمەش دەسەڵات ناچار دەکات بۆ زیادکردنی هێزەکانی، پشت بە هەزاران چەکداری دیکە ببەستێت، لەنێویاندا چەکدارانی بیانی و کوتلە توندڕەوەکان.
بەگوێرەی سەرچاوە دبلۆماسییەکان، رەنگە هەر کردەوەیەک لەدژی ئەو چەکدارە توندڕەوانە ببێتە هۆی گەڕانەوەی سوریا بۆ بازنەی توندوتیژی.
وشكەساڵیی روی لە رۆژئاوای كوردستان و باكوری سوریا كردووە و دەستەی كشتوكاڵیش رایگەیاند، زیان بە 90٪ی كشتوكاڵ گەیشتووە.
دەستەی كشتوكاڵی باكور و رۆژهەڵاتی سوریا رایگەیاند، ئەمساڵ لەو ناوچەكانیان تەنها 100 ملیم باران باریوە، لە كاتێكدا كشتوكاڵی ئەو ناوچەیە پێویستی بە لانیكەم 440 ملیم بارانبارین هەیە لە ساڵێكدا.
بەپێی ئامارەكانی دەستەی كشتوكاڵ، ئەمساڵ روبەری ملیۆنێك و 18 هەزار دۆنم لە رۆژئاوای كوردستان و باكوری سوریا كراوەتە گەنم و 100 هەزار دۆنمیش كراوە بە جۆ و دانەوێڵەكانی دیكە، بەڵام بەهۆی وشكەساڵییەوە زیانی گەورە بە بەروبومە كشتوكاڵییەكان گەیشتووە.
لە ساڵانی رابردوودا زۆرترین بەرهەمی كشتوكاڵی و دانەوێڵە لە رۆژئاوای كوردستان و باكوری سوریا بەرهەم دەهێنرا و شەڕ و وشكەساڵی بەرهەمە كشتوكاڵییەكانیان كەم كردووە.
بزوتنەوەی حەماس كوژرانی وتەبێژی بزوتنەوەكەی لە بۆردومانێكی ئیسرائیلدا بۆسەر كامپی جەبالیا راگەیاند.
میدیای رەسمی بزوتنەوەی حەماس لە راگەیەنراوێكدا بڵاویكردەوە، بەرەبەیانی ئەمڕۆ عبدوللەتیف قانوع وتەبێژی بزوتنەوەكە لە بۆردومانێكی سوپای ئیسرائیلدا بۆسەر كەمپی ئاوارەكان لە ناوچەی جەبالیا لە باكوری غەززە كوژراوە.
ئاماژەی بەوەشكرد، قانوع لە نێو خێمەكەی خۆی لە كامپی ئاوارەكان كراوەتە ئامانج، هەر لەو بۆردومانەدا شەش كەسی دیكەش كوژراون و چەندین كەس تریش برینداربوون.
ئەمە لەكاتێكدایە كە هەر لەم هەفتەدا دوو سەركردەی دیكەی باڵای حەماس لە دوو بۆردومانی جیاوازی ئیسرائیلدا لە غەززە كوژران.
هاوكات بزوتنەوەی حەماس رایگەیاندوە، لەدوای دەستپێكردنی هێرشی ئیسرائیل بۆسەر غەززە لە 2023 ەوە تا وەكوئێستا 11 ئەندامی مەكتەبی سیاسی لە كۆی 20 ئەندام كوژراون.
بە زۆرینەی دەنگ ئەنجومەنی گەورە شارەوانی ئیستانبوڵ، نوری ئاسڵان كاندیدی جەهەپە بە بریكاری سەرۆكی شارەوانییەكە هەڵبژێردرا.
ئاژانسی ئەنادۆڵ بڵاویكردەوە، لەدوای دورخستنەوەی ئەكرەم ئیمامئۆغڵو سەرۆكی گەورە شارەوانی ئیستانبوڵ، بەهۆی ئەو تۆمەتانەی ئاراستەی كران، ئەنجومەنی شارەوانی ئیستانبوڵ بە 177 دەنگ لە كۆی 302 دەنگ، نوری ئاسڵان كاندیدی پارتی گەلی كۆماری بە بریكاری سەرۆكی شارەوانی ئیستانبوڵ هەڵبژارد.
ئاماژەی بەوەشكردووە، نوری ئاسڵان بریكاری نوێی سەرۆكی شارەوانی ئیستانبوڵ، كاروبارەكانی ئەكرەم ئیمامئۆغڵو سەرۆكی گەورە شارەوانی ئیستانبوڵ رادەپەڕێنێت، تائەو كاتەی دۆسییەكەی یەكلایی دەبێتەوە.
ئەوەش لەكاتێكدایە، ماوەی چەند رۆژێكە خۆپیشاندانی فراوان لە چەند شارێكی توركیا دژی دەستگیركردنی ئەكرەم ئیمامئۆغڵو دەستیپێكردووە رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆك كۆماری توركیاش رایگەیاند، هەڵسوكەوتەكانی بەرەی ئۆپزسیۆن و خۆپیشاندەران حكومەت هەراسان ناكات.
رێكخراوی هیومان ڕایتس وۆچ ڕه‌خنه‌ی توندی له ده‌ستووری نوێی سوریا گرت و ئاماژه‌ی به لاوازكردنی ده‌سه‌ڵاتی دادوه‌ری و یاسادانان كرد.
ئاده‌م كۆگڵ، جێگری به‌ڕێوه‌به‌ری رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست له‌م رێكخراوه‌دا رایگه‌یاند كه ده‌ستووری نوێ ده‌سه‌ڵاتی جێبه‌جێكردن زاڵ ده‌كات و ئازادییه بنه‌ڕه‌تییه‌كان سنووردار ده‌كات.
به گوته‌ی كۆگڵ، پێویسته ده‌سه‌ڵاتدارانی سوریا پێداچوونه‌وه به ده‌ستوور بكه‌ن و ده‌سه‌ڵاتی دادوه‌ری و یاسادانان سه‌ربه‌خۆتر بكه‌ن.
هاوکات جه‌ختی كرده‌وه؛ كه قۆناغی راگوزه‌ری سوریا ده‌بێت ده‌روازه‌یه‌ك بێت بۆ سیسته‌مێكی دیموكراسی، نه‌ك چه‌سپاندنی سیسته‌مێكی ده‌سه‌ڵاتدار.
بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل، جارێکیتر هەڕەشەکانی دووپاتکردەوە، کە ئەگەر حەماس ئەو دەستگیرکراوانەی لەلای ماوەتەوە ئازاد نەکات، ئەوا ناوچەکانی کەرتی غەززە کۆنترۆڵ دەکەنەوە.
ئەمڕۆ چوارشەممە ناتانیاهۆ لە دانیشتنی دادگای کنێستدا وتی: "هەتا حەماس ئازادکردنی بارمتەکانمان زیاتر دوابخات هێرشەکانمان زیاتر و فراوانتر دەبن".
ئاماژەی بەوەشکرد، "ئەمە هەنگاوانە، کۆنتڕۆڵکردنی خاکەکەیان و ڕێوشوێنی دیکەش دەگرێتەخۆی".
وتیشی، "من ئەمە بە ئێوە دەڵێم، هەروەها بە حەماسیش. ئەمەش زۆر هەنگاو دەگرێتەخۆ، کە لێرەدا وردەکارییەکانی ناخەمەڕو".
لای خۆیەوە حەماس رۆژی چوارشەممە، هۆشداری دایە ئیسرائیل لەوەی ئەگەر دەستپێکردنەوەی هێرشەکانی بۆ سەر کەرتی غەززە بەردەوام بێت، بارمتەکانیان لەکەرتی غەززە "بە مردوویی لەناو تابووتدا" دەگەڕێنەوە.
ئاماژەی بەوەشکرد، "فەلەستین هەموو هەوڵێک دەدات بۆ ئەوەی زیندانیانی ئیسرائیل بە زیندووی بهێڵێتەوە، بەڵام بۆردومانی بێ جیاوازی هێزەکانیان ژیانیان دەخاتە مەترسییەوە"، هۆشداریشیدا کە "هەر جارێک داگیرکەران هەوڵی وەرگرتنەوەی دیلەکانی دەدات بە زۆر، ئەوان بە مردوویی لەناو تابوتەکاندا دەگەڕێنەوە".
ئیسرائیل لە 18ی ئاداردا هێرشەکانی بۆ سەر کەرتی غەززە دەستپێکردەوە، ئەوەش دوای نزیکەی دوو مانگ لە ئاگربەست، لەو ماوەیەدا 33 بارمتە لە بەرامبەر زیاتر لە هەزار و 800 زیندانی فەلەستینی لە زیندانەکانی ئیسرائیل ئازاد کران.
وەزارەتی تەندرووستی لە حکوومەتی بزووتنەوەی حەماس رایگەیاند، لە دوای دەستپێکردنەوەی هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر کەرتی غەززە، 830 فەلەستینی کوژراون، بەمەش ژمارەی کوژراوان لە سەرەتای شەڕەوە بۆ 50 هەزار و 183 کەس بەرزبووەتەوە.
دەسەڵاتدارانی توركیا لە ئەنكەرەوە پایتەخت و ئیزمیر تا سەرەتای مانگی داهاتوو هەموو جۆرە گردبونەوە و خۆپیشاندانێكیان قەدەغە كرد.
حكومەتی توركیا بڕیاریدا هەموو جۆرە گردبوونەوە و كۆبونەوە و خۆپیشاندانێك لە ئەنكەرە و ئیزمیر قەدەغە كرد.
بڕیارەكەی حكومەتی توركیا دوای لێدوانێكی رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆكی وڵاتەكە دێت كە پارتەكەی ئیمام ئۆغڵۆی بە بزوتنەوەیەكی توندوتیژ ناوبرد.
هاوكات، حكومەتی ئەڵمانیاش رەخنەی توندی لە حكومەتی توركیا گرت لە بەرامبەر مامەڵەكردن لەگەڵ خۆپیشاندەران.
ئەوەش لەكاتێكدایە، تائێستا بەهۆی خۆپیشانەكانی ئیستەنبوڵەوە زیاتر لە هەزار و 100 كەس دەستگیركراون.
ئەمە لەكاتێكدایە لە رۆژی چوار شەممەی رابردووەوە شەپۆلێكی خۆپیشاندان و دەربڕینی ناڕەزایی توركیای گرتووەتەوە لە دژی دەستگیركردنی ئەكرەم ئیمام ئۆغڵۆ سەرۆكی شارەوانی ئیستەنبوڵ.
لەدوای هێرشێکی ئیسرائیل لە 19ـی ئاداری 2025 بۆسەر بارەگایەکی نەتەوە یەکگرتووەکان لە دێر ئەلبەلەح کە کارمەندێک تیایدا کوژراو شەش کارمەندی تریش تیایدا برینداربوو، نەتەوە یەکگرتووەکان بڕیاری دا ژمارەی کارمەندەکانی خۆی لە کەرتی غەززە بە ڕێژەی یەک لەسەر سێ کەم بکاتەوە.
ستیفان دوجاریک، گوتەبێژی نەتەوە یەکگرتووەکان، رایگەیاند کە لەم هەفتەیەدا 30 کارمەند کەم کراونەتەوە و رەنگە لە رۆژانی داهاتوودا کارمەندی زیاتر بکشێنرێنەوە. هاوکات، هیوای خواست هاووڵاتییانی غەززە بتوانن لە زووترین کاتدا بگەڕێنەوە بۆ کەرتەکە.
کۆمیتەی نێودەوڵەتیی خاچی سوور رایگەیاند کە بارەگاکەیان لە رەفەح خاپوور بووە. بەڵام ئیسرائیل رەتیدەکاتەوە و دەڵێت؛ هێرشەکە بۆ سەر بنکەیەکی حەماس بووە.
هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) رایانگەیاند، لە وەڵامی هێرشەکانی تورکیا و گروپە چەکدارەکانی بۆسەر بەنداوی تشرین، یەکینەکانی پاراستنی شەهید هارون دوو درۆنی هێرشکەریان خستە خوارەوە.
لە راگەیەندراوەکەدا هاتووە، "دوێنێ دوو شەممە تورکیا و هێزە چەکدارەکانیان هێرشیانکردە سەر بەنداوی تشرین و بە سەختی بۆردومانی بەنداوەکەیان کرد، لە ئەنجامدا هێزەکانمان تووانیان دوو فڕۆکەی بێفڕۆکەوانیان بخەنە خوارەوە و هێرشەکەیان پوچەڵبکەنەوە.
لە راگەیەندراوەکەی (هەسەدە)دا هاتووە، هێرشەکان تەنیا زیانی مادی هەبووە و هیچ زیانێکی گیانی نەبووە.
ئێران هەڵوێستی خۆی بۆ دانوستانی ناڕاستەوخۆ لەگەڵ ئەمریکا سەبارەت بە بەرنامەی ئەتۆمی راگەیاند و دەڵیت: بە مەرج گفتوگۆ دەکەین.
عەباس عێراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران رایگەیاند: رێگا بۆ دانوستانی ناڕاستەوخۆ کراوەیە و ئەگەری دانوستانی راستەوخۆ لەگەڵ واشنتۆن رەتکردەوە "تاوەکو هەڵوێستی ئەمریکا بەرانبەر بە ئێران نەگۆڕێت".
وەزیری دەرەوەی ئێران وتیشی: بۆ دانوستان تەنها یەک مەرجمان هەیە، ئەویش دیالۆگ وگفتوگۆکان لەژێر فشار و هەڕەشەدا نەبێت.
عەباس عێراقچی راشیگەیاند: وڵاتەکەی "هیچ دەرفەتێک لەدەست نادات بۆ گەیشتن بە بەرژەوەندییە نیشتمانییەکان".
ئەمەش لەکاتێکدایە دوێنێ نوێنەری سەرۆکی ئەمریکا بۆ رۆژهەڵاتی ناوڕاست رایگەیاند: پەیامی ئێمە بۆ ئێران ئەوەیە لە رێگەی دیالۆگ و دیپلۆماسییەوە بگەینە چارەسەری کێشەکان، ئەگەر نەمانتوانی رێگایەکی دیکە وەک سەربازی بژاردەیەکی باش نییە.
لەسەرەتای دەستپێكردنی خۆپیشاندانەكانەوە لە شارەكانی توركیا، زیاتر لە هەزار و 130 خۆپیشاندەر دەستگیركراون.
عەلی یرلیكایا وەزیری ناوخۆی توركیا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی ئێكس رایگەیاند، لەسەرەتای دەستپێكردنی خۆپیشاندانەكان لە دژی دەستگیركردنی ئەكرەم ئیمامئۆغڵو سەرۆكی گەورە شارەوانی ئیستەنبوڵ، كە لە رۆژی چوارشەممەوە دەستیپێكردووە، هەزار و 133 خۆپیشاندەر دەستگیركراون، بەشێوەیەكی كاتیش تەواوی گردبوونەوە و كۆبوونەوەی جەماوەریی قەدەغەكراوە.
وەزیری ناوخۆی توركیا وتیشی، ئەو دەستگیركردنە لە چوارچێوەی ئەو چالاكییە نایاساییانەی خۆپیشاندەراندایە كە لە نێوان 19 بۆ 23ی ئەم مانگە ئەنجامدەدران، ئاژانسی فرانس پرێسیش رایگەیاند، 10 رۆژنامەنووس لەناو ماڵەكانیان دەستگیركراون.
پارتی گەلی کۆماری ئەکرەم ئیمامئۆغڵۆی وەک کاندیدی سەرۆک کۆمار بۆ هەڵبژاردنی 2028 دیاری کرد.
پارتی گەلی کۆماری ئەکرەم ئیمامئۆغڵۆی وەک کاندیدی سەرۆک کۆمار بۆ هەڵبژاردنی 2028 دیاری کرد.
پارتی گەلی کۆماری رایگەیاند، ئەکرەم ئیمامئۆغڵۆ سەرۆکی شارەوانی پێشوو کە لە ئێستادا لە زینداندایە، وەک کاندید بۆ هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی کۆماری تورکیا دیاری کردووە، کە بڕیارە ساڵی 2028 بەڕێوەبچێت.
دوای ئەوەی دوێنێ دەنگدانێکی سەرەتایی بەڕێوەچوو و تیایدا 15 ملیۆن دەنگدەر بەشداریان کرد، ئەمڕۆ شارەوانی ئیستانبوڵ ئەنجامەکانی بڵاوکردەوە و بەپێی ئەنجامەکان، 13 ملیۆن و 211 هەزار کەس دەنگیان بە کاندیدکردنی ئەکرەم ئیمامئۆغڵۆ بۆ سەرۆک کۆمار دابوو.
بەپێی راگەیەنراوەکەی شارەوانی ئیستانبوڵ، ئەو کەسانەی دەنگیان بە ئەکرەم ئیمامئۆغڵۆ داوە، بەشێکی زۆریان ئەندامی حزب نین.
لە راگەیەنراوەکەی شارەوانی ئیستانبوڵدا ئەوەش هاتووە، "دەیان ملیۆن کەس لەم وڵاتەدا بەدەست ستەم و سەرکوتکارییەکانی حکومەتەوە دەناڵێنن".
رۆژی 19ی ئەم مانگە، لەسەر سكاڵای داواكاری گشتی توركیا بە بیانوی گەندەڵی و هاوكاریی تیرۆر و چەند تۆمەتێكی دیكە ئەکرەم ئیمامئۆغڵۆ سەرۆكی شارەوانی ئیستەنبوڵ دەستگیر کرا و دوای دوو جار دادگاییکردن، دوێنێ یەکشەممە، بڕیاری زیندانیکردنی بۆ دەرچوو.
دەستگیرکردنی ئیمامئۆغڵو توڕەیی زۆری هاووڵاتیانی تورکیای لێکەوتووەتەوە و لە رۆژی 19ی مانگەوە خۆپیشاندان بەردەوامە، تاوەکو ئێستا سەتان کەس دەستگیر کراون، خۆپیشاندەران زۆربەیان پێیان وایە بابەتەکە سیاسییە و پەیوەندی بە هەوڵی درێژکردنەوەی وادەی سەرۆکایەتی ئەردۆغانەوە هەیە، بەهۆی ئەوەی لە ماوەی دوو خوولی سەرۆكایەتیدا، ئەكرەم ئیمامئۆغڵۆ وەك ركابەرێكی سەرسەختی سیاسی ئەردۆغان لە توركیا دەركەوتووە.
لە هەڵبژاردنێکی سەرەتاییدا کە دوێنێ لە تورکیا بەڕێوەچوو، لەکۆی 15 ملیۆن دەنگدەر، زیاتر لە 13 ملیۆنیان دەنگیان داوە بە هەڵبژاردنی ئەکرەم ئیمامئۆغڵۆ بۆ کاندیدبوون وەک سەرۆک کۆمار.
دوای ئەوەی دوێنێ دەنگدانێکی سەرەتایی بەڕێوەچوو و تیایدا 15 ملیۆن دەنگدەر بەشداریان کرد، ئەمڕۆ شارەوانی ئیستانبوڵ ئەنجامەکانی بڵاوکردەوە و بەپێی ئەنجامەکان، 13 ملیۆن و 211 هەزار کەس دەنگیان بە کاندیدکردنی ئەکرەم ئیمامئۆغڵۆ سەرۆکی پێشووی شارەوانی ئیستانبوڵ داوە بۆ هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی کۆماری تورکیا لە 2028دا.
بەپێی راگەیەنراوەکە، ئەو کەسانەی دەنگیان بە ئەکرەم ئیمامئۆغڵۆ داوە، بەشێکی زۆریان ئەندامی حزب نین.
دواتریش ئەکرەم ئیمام ئۆغڵۆ کە لە ئێستادا لە زینداندا راگیراوە ئەوەی خستە روو، دڵخۆش بووە بەو ئەنجامانە.
لە راگەیەنراوەکەی شارەوانی ئیستانبوڵیشدا هاتووە، "دەیان ملیۆن کەس لەم وڵاتەدا بەدەست ستەم و سەرکوتکارییەکانی حکومەتەوە دەناڵێنن، کە ئەوەش لە ئەنجامی ئابوورییەکی وێران و هەرایەکی زۆرەوە دروست بووە".
داواش لە خەڵک دەکەن، "پەلە بکەن بۆ چوونە سەر سندوقەکانی دەنگدان و بە رەجەب تەیب ئەردۆغانی سەرۆک کۆماری ئێستای تورکیا بڵێن: بەسە".
رۆژی 19ی ئەم مانگە، لەسەر سكاڵای داواكاری گشتی توركیا بە بیانوی گەندەڵی و هاوكاریی تیرۆر و چەند تۆمەتێكی دیكە ئەکرەم ئیمامئۆغڵۆ سەرۆكی شارەوانی ئیستەنبوڵ دەستگیر کرا و دوای دوو جار دادگاییکردن، دوێنێ یەکشەممە، بڕیاری زیندانیکردنی بۆ دەرچوو.
دەستگیرکردنی ئیمامئۆغڵو توڕەیی زۆری هاووڵاتیانی تورکیای لێکەوتووەتەوە و لە رۆژی 19ی مانگەوە خۆپیشاندان بەردەوامە، تاوەکو ئێستا سەتان کەس دەستگیر کراون، خۆپیشاندەران زۆربەیان پێیان وایە بابەتەکە سیاسییە و پەیوەندی بە هەوڵی درێژکردنەوەی وادەی سەرۆکایەتی ئەردۆغانەوە هەیە، بەهۆی ئەوەی لە ماوەی دوو خوولی سەرۆكایەتیدا، ئەكرەم ئیمامئۆغڵۆ وەك ركابەرێكی سەرسەختی سیاسی ئەردۆغان لە توركیا دەركەوتووە.
رێكخراوی نەتەوەیەكگرتووەكان رایدەگەیەنێت، لە سەرەتای ساڵی 2025ـەوە تائێستا یەك ملیۆن ئاوارە و كۆچبەر گەڕاونەتەوە سوریا.
ئادەم عەبدولموالی رێكخەری ئامارەكانی كۆمیسیۆنی باڵای پەنابەرانی نەتەوە یەكگرتووەكان رایگەیاند، لە سەرەتای ئەمساڵەوە تائێستا زیاتر لە یەك ملیۆن ئاوارە و پەنابەری سوری گەڕاونەتەوە بۆ وڵاتەكەیان، ئەوەش ژمارەیەكی پێوانەییە كە لە دوای سەرهەڵدانی شەڕی سوریا لە ساڵی 2011ـەوە بینرابێت.
وتیشی، 885 هەزار ئاوارەیان لە ناوخۆی سوریابوون و 302 هەزار پەنابەرشیان لە دەرەوەی سوریاوە گەڕاونەتەوە.
راشیگەیاند، پێشبینی دەكەن تا كۆتایی ساڵ زیاتر لە سێ ملیۆن و 500 هەزار پەنابەر و ئاوارە ناوخۆییەكان بگەڕێنەوە و وتیشی، ئەوەش جەخت دەكاتەوە لەسەر پێویستی وەبەرهێنانی بەپەلە بۆ پشتیوانیكردن لە بوژانەوە و یەكگرتنەوەی سوریا.