فوئاد حسین وەزیری دەرەوەی عێراق سەردانی تارانی کرد و لەگەڵ حسین ئەمیر عەبدوڵاھیان وەزیری دەرەوەی ئێران کۆبووەوە، لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا وەزیری دەرەوەی ئێران رایگەیاند، ھاوتا عێراقییەکەی ھەڵگری پەیامێکی سعودیە بووە و بەمنزیکانەش خولی داھاتووی دانوستانەکانیان لەگەڵ ریاز دەستپێدەکەنەوە.

وتیشی، بۆ پەرەپێدانی زیاتری پەیوەندییەکان ھێڵی ئاسنی شەلامچە بۆ بەسرە بەمنزیکانە دەچێتە بواری جێبەجێکردنەوەو ئامادەشن پێدانی ڤیزا لە سنورە وشکانییەکان ھەڵبگرن. 

وەزیری دەرەوەی ئێران راشیگەیاند، دۆسیەی تیرۆری قاسم سولەیمانی ھەنگاوی نوێی بۆ ئەنرێت و خۆشحاڵیشن بە ھەواڵی کشانەوەی ھێزەکانی ئەمریکا لە عێراق.

ھەروەھا وەزیری دەرەوەی عێراق رایگەیاند، پەیوەندی ئەمریکاو ئێران بۆ ئەوان تەنھا بابەتێکی دەرەکی نیە بەڵکو بابەتێکی ناوخۆیە چونکە کاریگەری راستەوخۆی لەسەر ناوخۆی وڵاتەکەیان ھەیە ، وتیشی، پێمان باشە ھەردوو وڵات  دانوسانی راستەوخۆ بکەن.

رونیشیکردەوە، تەنھا ھەڵگری پەیامی سعودیە نەبووە بۆ ئێران، بەڵکو رای خۆشیان بە ھەردوو وڵات وتووە.

سەرچاوەیەک لە یۆنانەوە بە کوردسات نیوزی ڕاگەیاند، کۆچبەرێکی بەرەگەز ئەفغانی پاش ٣٠ سەعات مانەوەی لەناو دەریای ئیجە بە زیندوویی دۆزراوەتەوە و ڕزگار کراوە.

ئاماژەی بەوەشکرد، ئەو کۆچبەرە لەناو ئەو بەلەمەدا بووە کە ڕۆژی سێشەممە بە ٧٠ سەرنشینەوە لە دەریای ئیجە ژێرئاوکەوت و دەوترێت ٦٠ کەسیان کورد بوون و تا ئێستا ژمارەی کۆچبەرە خنکاوەکان دیار نییە.

پێشتریش ١٢ کۆچبەری تری ناو بەلەمەکە لە خنکان ڕزگارکراون و تاوەکو ئێستاش تەرمی سێ کەسیان دۆزراوەتەوە و چارەنووسی دەیان کۆچبەری دیکە نادیارە و بێسەروشوێنن.

رەنج پشدەری رۆژنامەنووسی کورد و چالاکوانی بواری کۆچبەران لە یۆنان، بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئەو بەلەمە لە تورکیاوە کۆچبەرانی بۆ یۆنان گواستووەتەوە و ٧٠ کۆچبەری ھەڵگرتووە، کە ٦٠ کۆچبەریان کورد بوون، بەڵام لە کەناراوەکانی ئەو وڵاتە ژێرئاو کەوتووە. 

راشیگەیاند، کۆچبەرەکان پێش نقومبوونی بەلەمەکەیان داوای ھاوکاریانکردووە و پۆلیسی یۆنانی چووە بە ھانایانەوە، بە وتەی کەسوکارەکەشیان، کۆچبەرەکان رزگارکراون، بەڵام ھیچ زانیارییەکی رەسمی نیە کە کۆچبەرەکان لە ژیاندا ماون یان خنکاون.

رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا، لە بەردەم پەرلەمانی وڵاتەکەی وتارێکی پێشکەشکرد و رایگەند، ھەڵبژاردنی پێشوەختە لە ئارادا نیە و ھەر کاتێک بۆ ھەڵبژاردنی دیاری کرابێت، لەو کاتەدا ھەڵبژاردن دەکرێت، لە بەرامبەردا فائیق ئوزتورک جێگری سەرۆک و وتەبێژی پارتی گەلی کۆماری "جەھەپە"، رایگەیاند، تاکە رێگە بۆ دەربازبوون لەو قەیرانانەی تورکیای تێکەوتووە، ئەنجامدانی ھەڵبژاردنی پێشوەختەیە، داواشی لە رەجەب تەیب ئەردۆغان کرد، بەرپرسیارێتی ھەڵبگرێت و دەرگای سندوقەکانی دەنگدان بۆ گەلی تورکیا بکاتەوە .
دابەزینە مێژوییەکانی بەھای لیرەی تورکی بەرامبەر دۆلار، قەیرانی ئابووری لە تورکیا قوڵکردووەتەوە و کاریگەریەکەشی لەسەر ھاووڵاتیانی ئەو وڵاتە زیاتر دەرکەوتووە، چەندینجاریش پارتەکانی ئۆپۆزسیۆن بە تایبەت ھەدەپە و جەھەپە داوای پێشخستنی وادەی ھەڵبژاردنی پەرلەمان و سەرۆکایەتیان کردووە، کە بڕیاروایە ١٨ی حوزەیرانی ٢٠٢٣ بەڕێوەبچن.

ناوەندی راگەیاندنی ھێزەکانی سوریای دیموکرات "ھەسەدە" بڵاویکردەوە، دوای ئەوەی سوپای تورکیا و چەکدارە بەکرێگیراوەکانی، ھێرشی زەمینیان بۆ سەر گوندی "ئوم کێف" لە باکووری شارۆچکەی تەلتەمر دەستپێکرد و ھەوڵیاندا گوندەکە داگیر بکەن، ھێزەکانی ئەنجومەنی سەربازیی تەلتەمر روبەڕوویان بوونەتەوە و پێکدادانی سەخت لە روویداوە، بەپێی ئامارە سەرەتاییەکانیش لانیکەم دوو چەکداری بەکرێگیراوی گرووپەکان کوژراون و پێکدادانەکانیش لە سنووری گوندەکە بەردەوامن.
شەوی رابردوو تۆپخانەکانی تورکیا و گروپە ھاوپەیمانەکانیان گوندی "رەبیعات"یان لە باکوری شارۆچکەی زرگان سەر بە پارێزگای حەسەکە بۆردومانکر و بەھۆیەوە ٤ ھاووڵاتی گیانیان لە دەستدا و ژمارەیەکی تریش برینداربوون کە منداڵیشیان لە ناودایە، بەھۆی مەترسیەکانی بۆردومانەکەش دانیشتوانی گوندەکە ناوچەکەیان چۆڵکردووە و ئاوارەبوون.

روانگەی سوریا بۆ مافەکانی مرۆڤ رایگەیاند، لەماوەی ساڵی ٢٠٢١ دا سێ ھەزار و ٧٤٦ کەس لە سوریا کوژراون و لەو ژمارەیەش ١٥٠٥ کەسیان مەدەنین و لەناویاندا ٣٦٠ منداڵ ھەیە، بەراورد بەساڵی رابردوو ئاماری قوربانیانی سوریا بەرێژەیەکی بەرچاو کەمیکردووە و بەجۆرێک لەساڵی ٢٠٢٠ دا شەش ھەزار و ٨٠٠ کەس لەو وڵاتە کوژراون.

فیدراسیۆنی سەراسەری پەنابەرانی عێراقی ئاماژە بۆ ئەوە دەکات بەلەمەکە لە نزیک دوورگەی ڤۆلیگاندروسی یۆنان ژێرئاو کەوتووە و تا ئێستا ١٢ کۆچبەریان ڕزگارکراون.

ڕاشیگەیاند بە پێی لێدوانی دوو کۆچبەری ڕزگارکراو ژمارەی کۆچبەرەکان ٥٠ کەس بووە.

راپۆرتی رۆژنامەکە ئاشکرایکردووە، لەگەڵ ھەوڵە دیپلۆماسیەکان بۆ دواخستنی پرۆگرامە ئەتۆمییەکەی ئێران، وەزیری بەرگری ئیسرائیل فەرمانی کردووە بە دانانی بژاردەی سەربازیی.

نیویۆرک تایمز لە زاری چەند لێپرسراوێکی ئیسرائیلەوە نوسیویەتی، خۆ ئامادەکردن بۆ ھێرشکردنە سەر دامەزراوە ئەتۆمییەکانی ئێران ماوەی دوو ساڵی پێویستە، ئەگەر بیانەوێت زیانی گەورە بە دامەزراوە ئەتۆمییەکانی ئێران بگەیەنن.

پسپۆڕانی  ئیسرائیلیش دەڵێن، ھێرشی بچوک زیان دەگەێنێت بە بەشێکی پرۆگرامە ئەتۆمییەکەی ئێران، نەک کۆتایی پێھێنانی، بەڵام ئەگەر بیانەوێت ھێرشی فراوان بکەنە سەر دەیان پێگەی ئەتۆمی ئێران، کە دەکەونە چەند ناوچەیەکی جیاجیای ئەو وڵاتەوە، ئەو ھێرشە لە دەرەوەی توانای ھێزە چەکدارەکانی ئیسرائیلدایە.

فاوچی دەڵێت، ئۆمیکرۆن زۆر بە خێرایی بڵاودەبێتەوە و لەگەڵ چوونە ناو وەرزی زستان روبەڕووی چەندین مانگی سەخت دەبنەوە و فشارێکی زۆر لەسەر کەرتی تەندروستی دروست دەبێت. 

وتیشی، لە ئێستادا ئەو جۆرە نوێیەی کۆرۆنا بە ھەموو جیھاندا بڵاودەبێتەوە و نزیکەی ٥٠ ملیۆن ئەمریکیش ھێشتا ڤاکسینیان وەرنەگرتووە، کە ئەوەش جێی نیگەرانییە.

سەرۆكی بەشی نەخۆشییە گوازراوەكانی وەزارەتی تەندروستی ئێران  تۆماركردنی حاڵەتێكی كۆرۆنای لە جۆری "ئۆمیكرۆن" پشت راست كردەوە و وتی ئەو هاووڵاتییەی توشبووە لە یەكێك لە وڵاتانی دراوسێەوە گەڕاوەتەوە. 

هاوكات "د.ئەسعەد عەبدۆلی" كە یەكێكە لە پزیشكانی پلە باڵای پڕۆژەی ڤاكسینی بەرەكەتی ئێران رایگەیاندووە، لە تاقیگەیەكی شاری "تاران"، یەكەم حاڵەتی ڤایرۆسی "ئۆمیكرۆن" تۆماركراوە و لە تاقیگە سەلمێندراوە.

تۆماركردنی یەكەم حاڵەتی "ئۆمیكرۆن" هاوكاتە لەگەڵ كەمبوونەوەی ژمارەی توشبووانی كۆرۆنا لە ئێران، بەپێی دوایین راگەیەندراوی رێكخراوی تەندروستی جیهانیش، تا ئێستا "ئۆمیكرۆن" گەیشتۆتە 89 وڵاتی جیهان. 

دوو پەرلەمانتاری سۆسیال دیمەکراتەکان لە نەمسا پێششنیازە بڕیارێکیان لە بارەی پرسی داخستنی ھەدەپە لە تورکیا، پێشکەش بە پەرلەمانی وڵاتەکەیان کرد، پەرلەمانیش بە زۆرینەی دەنگ پێشنیازەکەی پەسەندکرد، لە ڕاپۆرتێکیشدا داوا لە حکومەت دەکات گوشار بخاتە سەر تورکیا بۆ دیموکراتیزەکردنی وڵات، بۆ ئەوەی تورکیا ببێتە وڵاتێکی یاسایی.

لە پێشنیازە بڕیارەکەدا ھاتووە، ھەدەپە سێیەم پارتی گەورەی تورکیایە و ئەگەر دابخرێت واتە حکومەتی تورکیا یاسا و پەیمانە نێودەوڵەتییەکان پێشێل دەکات.

ئاژانسەکانی ھەواڵ بڵاویانکردەوە، دوای ئەوەی بە پێی لێکۆڵینەوە لە گومانەکان دەرکەوتووە حەمەد سەعید شامسی باڵیۆزی ئیماڕات لە قاھیرە دەستی لە بەقاچاخبردنی ئاسەوارە مێژووییەکانی میسڕدا ھەبووە، حکومەتی میسڕ بڕیاریداوە لە وڵاتەکە دەریبکات.

محەمەد مورسی باڵیۆزی میسڕ لە قەتەر ھەواڵەکەی پشتڕاستکردووەتەوە و ڕایگەیاندووە، بڕیارەکە ئاماژەیەکە بە ھۆشیاری و وریایی دەزگا ئەمنییەکانی میسڕ. وتیشی، دەبێت لێپرسراوانی ئیماڕات لێپێچینەوە لە باڵیۆزەکەیان بکەن و سزای بدەن.