کوردستان
لە سەعات ١٢ی شەوەوە، بەشێک لە شەقامەکانی بەغداد لەلایەن ھێزە ئەمنییەکانەوە بە کۆنکرێت داخران و ھەروەھا ھێزێکی ئەمنی زۆر لەسەر شەقامەکان بڵاوەیان پێکراوە.
فەرماندەیی ئۆپراسیۆنەکانی بەغدادیش رایگەیاندووە، دەروازەکانی شاری بەغداد دانەخراون و تەنھا رێکاری ئەمنی گیراوەتەبەر، بەھۆی داخستنی بەشێک لە پرد و شەقاماکەکانی دەوروبەری ناوچەی سەوزیش قەرەباڵغییەکی زۆر لە ناوچەکە دروست بووە و کێشە بۆ ھاتووچۆی خوێندکاران دروست بووە.
پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند ، ئەمرۆش تۆپخانەکانی ئێران لە سنوری برادۆست بە چڕی تۆپبارانی ناوچەکانی بەربزین و ناوڕووبارا و سەقەر و ممبەر دەکەن و لەماوەی کەمتر لە ٥ خولەکدا زیاتر لە ١٠٠ تۆپ ئاراستەی ئەو ناوچانە کراون .
رۆژی سێشەممەش، سەرباری تۆپبارانەکان ، درۆنێکی ئێرانی کە بۆمبڕێژکراو بوو خۆی تەقاندەوە بە بنکە و بارەگاکانی ھێزی پێشمەرگەی دیموکرات لە دەوروبەری گوندی (مێرگەی) سەربە قەزای چۆمان ، بۆردومانەکە ھیچ زیانێکی گیانی لێنەکەوتەوە بەڵام ئاگر لە پوش و پاوان و دارستانی سنورەکە کەوتەوە.
ماوەی پێنج رۆژە تۆپخانەکانی ئێران، تۆپبارانی سنوری گوندەکانی باڵەکایەتی و برادۆست دەکەن و بەوھۆیەوە بەشێک لە گوندنیشانی سنورەکە ماڵ و حاڵیان بەجێھێشتووە.
لە کۆبوونەوەی دوێنێی پەرلەمانی کوردستاندا، خوێندنەوەی دووەم بۆ ١٢ ماددە لە پڕۆژە یاسای پەروەردە و فێرکاری کرا بە ئامادەبوونی "ئالان حەمە سەعید" وەزیری پەروەردە" و "د.سەیوان عەلی" بریکاری وەزارەتی پەروەردە.
ئەو ١٢ ماددەیە کە خوێندنەوەی دووەمیان بۆ کراوە تایبەتبوون بە دامەزراوە حکومییەکان و بازنەکانی خوێندنی بنەڕەتی و ئامانجە تایبەتییەکانی باخچەی منداڵان و خوێندنی بنەڕەتی.
بەپێی کارنامەی دانیشتنەکەی ئەمڕۆش، پەرلەمانی کوردستان خوێندنەوەی دووەم بۆ پڕۆژە یاسای پەروەردە و فێرکاری تەواو دەکرێت.
عەباس ئەکرەم وتەبێژی وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی رایگەیاند، بۆ پێدانی دەرفەتی زیاتر بە دەرچووانی ١٢ی ئامادەیی و ئەوانەی تائێستا فۆڕمی زانکۆلاینیان پڕنەکردووەتەوە یان تەواویان نەکردووە، ماوەی زانکۆلاین ٤٨ سەعاتی دیکە و تاکو سەعات ١٢ی شەوی رۆژی پێنجشەممە ٢٩ی ئەیلوول درێژکردووەتەوە.
عەباس ئەکرەم راشیگەیاند، ئەوە دواین دەرفەتە و چیتر ماوەی زانکۆلاین درێژناکرێتەوە، داواشی لە دەرچووانی ١٢ی ئامادەیی کرد، ئەوانەی کە تائێستا فۆڕمی زانکۆلاینیان پڕنەکردووەتەوە، لە ماوەی ئەو ٤٨ سەعاتەدا پڕکردنەوەی فۆڕمەکە تەواو بکەن.
لە رۆژی ١٨ی ئەم مانگەوە سیستمی زانکۆلاین بۆ دەرچووانی ١٢ی ئامادەیی کارا کراوە، بڕیاروابوو بۆ ماوەی ١٠ رۆژ سیستمەکە کارا بێت.
رێکخراوی ھەنگاو بۆ مافەکانی مرۆڤ بڵاویکردەوە، لەبەردەمی خۆپیشاندان و ناڕەزاییەکاندا، گەنجێکی خەڵکی شاری سونقوری سەر بە پارێزگای کرمانشان بەناوی عەلیرەزا فەتحی تەمەن ٢٢ ساڵ لە خۆپیشاندانەکانی شاری قەزوین بە تەقەی راستەوخۆی ھێزە ئەمنییەکان کوژراوە.
ھاوکات ئاژانسی تەنسیمی ئێرانی بڵاویکردەوە، ھێزە ئەمنییەکان، بەتۆمەتی ھاندانی خۆپیشاندەران ( فایزە ھاشمی) کچی ھاشمی رەفسنجانی سەرۆک کۆماری پێشووتری وڵاتەکەیان دەستگیرکردوە.
لەگەڵ خۆپیشاندانەکانی ناوخۆی ئێران لە وڵاتانی جیھانیش خۆپیشاندانی رەوەندی ئێران لەدژی گیانلەدەستدانی ژینا ئەمنینی درێژەی ھەیە.
بەپێی دواین ئامارەکان، لە خۆپیشاندان و ناڕەزاییەکانی ئێران کە لە ١٦ی ئەم مانگەوە دەستیان پێکردووە، تا ئێستا ٧٦ کەس کوژراون کە ١٩یان لە شارەکانی رۆژھەڵاتی کوردستانن، ھەروەھا زیاتر لە ھەزار کەس لە شارەکانی رۆژھەڵات دەستگیرکراون کە ٥٢یان ژنن.
پێش نیوەڕۆی ئەمڕۆ ئێران بنکە و بارەگای حزبەکانی رۆژھەڵاتی کوردستانی لە زڕگوێزەڵە و کۆیە و پردێ بۆردومان کرد و کەمێک لەمەوبەریش بۆ جاری دووەم بارەگاکانی حزبی دیموکراتی لە کۆیە بۆردومانکردەوە.
نەوید میھراوەر ئەندامی دەستەی کارگێڕی کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان بە کوردسات نیوزی رایگەیاند، بە ١٢ درۆن و دوو مووشەک بارەگاکانیان لە زڕگوێزەڵە بۆردومان کراوە و ٢ ئەندامیان برینداربوون.
ھەروەھا حزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران لە راگەیەنراوێکدا ئاماژەی بەوەکرد، سەعات ١٠.٣٠ خولەکی بەیانی ئێران بە مووشەک و فرۆکەی بێفرۆکەوانی بۆمبرێژکراو ھێرشیکردووەتە سەر بارەگانیان لە کۆیە و بەپێی زانیارییە سەرەتاییەکان ٢ کەس بە ناوەکانی ( میلاد پیرساحێب و ھاجەر) گیانیان لەدەستداوە و کۆمەڵێک پێشمەرگەی تریش برینداربوون.
بەرپرسێکی حزبی دیموکرات بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئێران بە زیاتر لە ٣٠ درۆنی بۆمبرێژکراو و چەندین مووشەک بنکە و بارەگاکانی حزبی دیموکرات و قوتابخانە و نەخۆشخانەیەکی بۆردومانکردوە.
ھەر لە درێژەی بۆردومانەکاندا، بە فرۆکەی بێفرۆکەوانی بۆمبرێژکراو سەنگەرەکانی پارتی ئازادی کوردستان لە پردێ و بەرزاییەکانی پشت ناحیەی سەرگەڕان کرانە ئامانج.
پەیامنێری کوردسات نیوز لە ھەولێر رایگەیاند، ١٣ برینداری کۆیە و پردێ گەیەنراونەتە نەخۆشخانەی فریاکەوتنی ھەولێر، ٣ لەو بریندارانەش کە دووانیان لە پردێ و یەکێکیان لە کۆیە برینداربووە گیانیانلەدەستداوە.
پەیامنێری کوردستان نیوز رایگەیاند، کۆبوونەوەی ئەمڕۆی پەرلەمانی کوردستان کە تایبەتبوو بە خوێندنەوەی دووەم بۆ پڕۆژە یاسای پەروەردە و فێرکاری، بەھۆی بۆردومانی ئەمڕۆی ئێران بۆ سەر بنکە و بارەگاکانی حزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران راگیرا.
وتیشی، سەرۆکایەتیی پەرلەمان و سەرۆکی فراکسیۆنەکان و لیژنەی ناوخۆی پەرلەمان لەبارەی بۆردومانەکانەوە لە کۆبوونەوەدان و راگەیەندراوێک بڵاودەکەنەوە.
ناوەندی راگەیاندنی ھێزەکانی سوریای دیموکرات لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، لە ئۆپراسیۆنێکی ھاوبەشدا لەگەڵ ھێزەکانی ئاسایشی ناوخۆی باکور و خۆرھەڵاتی سوریا و بەپشتبەستن بە زانیاری ھەواڵگری ورد، توانیویانە لەگوندی قیروان لە ریفی باشوری تەل حەمیس دەستبەسەر دووەم گەورەترین حەشارگەی چەکی داعشدا بگرن کە بڕێکی زۆر چەک و تەقینەوەی تێدا بووە.
بەپێی ئەو زانیاریانەش کە دەستیان کەوتووە، داعش پیلانێکی مەترسیداری ھەبووە بۆ ئەوەی ئەو چەکانە بۆ پەلاماردانی کەمپ و شارۆچکەی ھۆل و خۆرھەڵاتی شاری حەسەکە بەکاربھێنێت، بەڵام بەدەستبەسەرداگرتنی ئەو حەشارگەیە پیلانەکە شکستیپێھێندراوە.
ڕاگەیەندراوێک لە حکومەتی ھەرێمی کوردستانەوە
بەزاندن و پێشێلکردنی چەندبارەی سەروەریی خاکی ھەرێمی کوردستان بە مووشەکباران، بە توندی سەرکۆنە دەکەین.
بۆردومانکردنی بنکەکانی ئۆپۆزسیۆن بە مووشەک لە لایەن کۆماری ئیسلامیی ئێرانەوە، بە ھەر پاساوێک، ھەڵوێستێکی ناڕاست و بەلاڕێدابردنی ڕەوتی ڕووداوەکانە و جێگای سەرسوڕمانە. ئەم جۆرە ھێرشانە، کە بەردەوام دەکرێنە سەر خاکمان و بەو ھۆیەوە ، خەلکی سیڤیلیش دەبنە قوربانی، شەرمەزار دەکەین و پێویستە کۆتایی بەم دەستدرێژیانە بھێنرێت.
سەرۆکایەتی حکومەتی ھەرێمی کوردستان٢٠٢٢/٩/٢٨
وەزارەتی دەرەوەی عێراق راگەیەندراوێکی بڵاوکردەوە و رایگەیاند، بە توندترین شێوە ئیدانەی ھێرشەکانی ئێران دەکەن کە چوار ناوچەی ھەرێمی کوردستان کردە ئامانج، راشیگەیاند، بۆردومانەکان پێشھاتێکی مەترسیدارن و ھەڕەشە لە ئاسایشی عێراق و سەروەرییەکەی دەکات.
وەزارەتی دەرەوەی عێراق راشیگەیاند، لە نزیکەوە چاودێریی پێشھاتی بۆردومانەکان دەکەن و ھەموو کارێک بۆ دووبارەنەبوونەوەیان دەکەن.
ھاوکات کونسوڵخانەی گشتیی ئەڵمانیا لە ھەولێر لە تویتێکدا رایگەیاند، نیگەرانن لە ھێرشە بەردەوامەکانی ئێران بۆ سەر ھەرێمی کوردستان، ھەروەھا ھێرشەکان بەپێشێلکارییەکی بێ پاساوی سەروەری و یەکپارچەیی خاکی عێراق ناوبرد و داواشی لە ئێران کرد دەستبەجێ ھێرشەکان بوەستێنێت.
ھاوکات نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عێراق رایگەیاند، پێویستە ئێران دەستبەجێ ھێرشەکانی بوەستێنێت، راشیگەیاند، عێراق و ھەرێم ئەو تێڕوانینە رەتدەکەنەوە وەک باخچەی پشتەوە تەماشایان بکرێت و دیپلۆماسییەتی مووشەک کردەوەیەکی بێباکانەیە و دەرئەنجامی وێرانکەری دەبێت.
ھەرێمی کوردستان بە بێ ئەوەی ھیچ بارگرانییەک لە سەر بودجەی گشتی عێراق دروست بکات و بەھۆی سیاسەتێکی حەکیمانەوە و بە پێی مافە دەستووریەکانی، توانیویەتی بە ڕاکێشانی وەبەرھێنانی دەرەکی، پەرەی بە بەرھەمھێنانی نەوتدا داوە کە لە بەرژەوەندی گشتی خەلکی عیراق بووە. کۆی گشتی پرۆسەی نەوت و گازی کوردستان و داھاتەکەشی، لە ژێر چاودێری و وردبینی یەکێک لە کۆمپانیا بەناوبانگەکانی جیھان لە بواری وردبینیەوەیە کە ئەویش کۆمپانیای دیلۆیتە.
قسەکانی وەزیری نەوتی فیدرال ، ناتوانێت ئەو ڕاستییە بشارێتەوە کە ساڵانە بە بودجەی زیاتر لە ١٢ ملیار دۆلار لە سەر حیسابی خەڵکی عیراق و ھەرێمی کوردستان کە تەنانەت بە خەرجیش ھەژمار ناکرێت و لەو دوازدە ملیار دۆلارەش بەشی ھەرێمی کوردستانیش بۆ خۆیان خەرج دەکەن، سەرەرای ئەوەی زۆربەی ھەرە زۆری کێلگە زەبەلاحەکانی باشووری عیراق لە سەردەمی حکومەتەکانی پێشوو دۆزراونەتەوە، کەچی ئاستی بەرھەمھێنانیان تەنیا بە ڕێژەی ۱ ملیون بەرمیل زیادی کردووە، لە کاتێکدا بە پێی قسەکانی وەزارەتی نەوتی عیراق خۆی، دەبووایە ئێستا ڕۆژانە ١٠ ملیۆن بەرمیلیان بەرھەم ھێنابووایە. پرسیار ئەوەیە لە کاتێکدا سەدان ملیار دۆلار کە لە سەر حیسابی خەلکی عێراق بەفیرۆدراوە، لە چیدا بە کار ھێنراوە؟
ئێمە لە وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی حکومەتی ھەرێمی کوردستان، تۆمەتەکانی وەزیری نەوتی عێراق سەبارەت بە جیاوازیی نێوان گرێبەستەکان و بڕی دەرھێنراوی کێڵگەکانی نەوتی ھەرێمی کوردستان ڕەت دەکەینەوە، ھەروەک چۆن بڕیارە نادەستوورییەکەی دادگای فیدراڵی عێراقیش دژی کەرتی نەوت و گازی ھەرێمی کوردستان بە بڕیارێکی سیاسی دەزانین کە مەبەست و مەرامەکەی گوشار خستنە سەر ھەرێمی کوردستان و بودجە و بژێوی خەڵکی ھەرێمە.
ئێمە بە مافی خۆمان دەزانین کە لێکوڵینەوە لە کۆی گشتی پرۆسەی نەوتی عێراق بکرێت و چیتر پەلاماردانی ھەرێمی کوردستان، بۆ پەردەپۆشکردنی دۆسییە ناشەفافەکانی نەوتی عێراق بە کار نەھێنرێت.
وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی حکومەتی ھەرێمی کوردستان
٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٢٢
د.سۆران پیرۆزبایی گەیاندە گەل و حکومەتی وڵاتی چیک لە رێی کونسوڵی گشتییان لە ھەرێمی کوردستان.
وڵاتی چیک لە رابردوودا پشتگیری سەقامگیری و ئاشتی بووە لە ھەرێمی کوردستان و ھاوکاری گەلێ پرۆژەی خزمەتگوزاری بووە بەتایبەت لە نەخۆشخانەی مناڵان لە سلێمانی و ھەڵەبجە.
بەپێی بەرنامەی کاری کۆبوونەوەکە کە سەرۆکایەتی پەرلەمانی کوردستان بڵاویکردۆتەوە، بەردەوامی دەدرێت بە خوێندنەوەی دووەمی پرۆژە یاسای پەروەردە و فێرکاری لە ھەرێم.
رۆژی ٢٢ی ئەم مانگە پەرلەمانی کوردستان خوێندنەوەی دووەمی بۆ ناونیشان و ماددەی یەکەمی پڕۆژە یاسای پەروەردە و فێرکاری کرد کە لە (١٨١) ماددە و ھۆکارەکانی دەرچواندنی پێکھاتووە و مەبەست لە دەرچواندنیشی بۆ ڕێکخستنی بوارە جیاوازەکانی پرۆسەی پەروەردە و فێرکردنە لەسەر کۆمەڵێک بەھای سەردەمیانە و بۆ بنیادی تاکێکی خوێندەوار لە ھەرێمی کوردستان.
شەوی رابردوو، لە تاران و یەزد و مەریوان و کرمانشان و سنە، خۆپیشاندان رێکخرا و شەقامەکان لەلایەن خۆپیشاندەرانەوە کۆنترۆڵکران، ھێزە ئەمنییەکانیش رووبەرووی خۆپیشاندەران بوونەوە.
ھاوکات "حسێن ئەمیر عەبدوڵاھیان" وەزیری دەرەوەی ئێران سەبارەت بە خۆپیشاندانەکان وتی، دیموکراسییەتی تەواو لە ئێران ھەیە و ھاووڵاتیان ئازادن لە دەربڕینی بیروبۆچوونەکانیان.
وتیشی، تەواوی لایەنە بەرپرسیارەکان کاردەکەن بۆ لێکۆڵینەوە لەسەر گیان لەدەستدانی ژینا ئەمینی.
بەپێی دوایین راپۆرتی رێکخراوی ھەنگاو بۆ مافی مرۆڤ، تائێستا ١٨ ھاووڵاتی کورد لە خۆپیشاندانەکاندا کوژراون. رێکخراوی مافی مرۆڤی ئێرانیش رایگەیاند، کۆی گشتی کوژراوانی خۆپیشاندانەکان گەیشتووەتە ٥٨ کەس.
شاخەوان حسێن بەڕێوەبەری ناحیەی قەسرێ بە کوردسات نیوزی راگەیاند، بەیانیی ئەمڕۆ فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی ئێرانی کە بۆمبڕێژکراو بووە خۆی بە بنکە و بارەگاکانی ھێزی پێشمەرگەی دیموکرات لە دەوروبەری گوندی مێرگەی سەربە قەزای چۆمان تەقاندووەتەوە.
وتیشی، لێکۆڵینەوە لە بۆردومانەکە دەکەن و زانیارییە سەرەتاییەکانیش باس لەوە دەکەن، ھیچ زیانێکی گیانی بەھۆی بۆردومانەکەوە نەبووە، بەڵام ئاگر لە پوش و پاوان و دارستانی سنورەکە کەوتووەتەوە و تیمەکانیان سەرقاڵی کۆنتڕۆڵکردنی ئاگرەکەن.
ماوەی چوار رۆژە تۆپخانەکانی ئێران، دەستیان بە بۆردومان و تۆپبارانکردنی ناوچە سنوورییەکان و سنووری گوندەکانی باڵەکایەتی و برادۆستکردووە، رۆژی دووشەممەش تۆپخانەکانی ئێران ژمارەیەک گوندیان لە سنووری برادۆست بۆردومان کرد، بەپێی زانیاریەکانی کوردسات نیوز، بەھۆی تۆپبارانەکانی ئێرانەوە بەشێک لە گوندنیشانی سنورەکە ماڵ و حاڵیان بەجێھێشتووە.
شێخ ئیبراھیم بەرزنجی بەڕێوەبەری ئیرشادی ئاینیی و ناوەندەکانی فێرکردنی قورئان لە وەزارەتی ئەوقاف و کاروباری ئاینی بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ھیچ بەڵگەیەک نییە بیسەلمێنێت لە ناوەندەکانی قورئانخوێندن لە ھەرێمی کوردستان دەستدرێژی سێکسیی کرابێتە سەر ھیچ ژن و منداڵێک.
شێخ ئیبراھیم بەرزنجی ئاماژەی بەوەشکرد، بەپێی قسەی چەند دایک و باوک و کەسێک کە سەردانی وەزارەتی ئەوقافیان کردووە، لەھەندێک شوێن ھەندێک کەس بە ناوی فێرکردنی قورئانەوە ژن و منداڵیان بۆ کاری نەشیاو بەکارھێناوە لەوانەش پارە وەرگرتن و سیحر و جادوو و فێرکردنی بیری توندڕەوی.
وتیشی، ئەو شوێنانەی ئەم کارانەی تێدا ئەنجامدراوە مۆڵەتیان لە وەزارەتەکەیان وەرنەگرتووە و بەبێ مۆڵەت کاریانکردووە.
لەبارەی بوونی بەڵگە و دەستگیرکردنی تۆمەتبارانەوە، شێخ ئیبراھیم بەرزنجی وتی، بەڵگە و ڤیدیۆیان لەبەردەستدا نییە و تەنھا سکاڵای ھاووڵاتیانیان لایە، ھەر بۆیە تائێستا ھیچ کەسێک دەستگیرنەکراوە.
ئەم قسانەی شێخ ئیبراھیم بەرزنجی دوای ئەوە ھات بەپێی نووسراوێکی وەزارەتی ئەوقاف و کاروباری ئایینی کە رێککەوتی نۆی ئەیلولی لەسەرە و ئاراستەی وەزارەتی ناوخۆ کراوە داواکراوە، بەمەبەستی ئاگاداربوون و کۆنترۆڵکردنی کاری ئەو رێکخراوانەی ھەڵدەستن بە ئەنجامدانی چالاکی ئاینیی، پێویستە ئەو شوێنانە مۆڵەتی وەزارەتەکەیان ھەبێت و ھەرکەسێکیش سەرپێچی بکات سزا دەدرێت.
لە وبارەیەوە نەبەز ئیسماعیل وتەبێژی وەزارەتی ئەوقاف و کارووباری ئایینی بە کوردسات نیوزی راگەیاند، نووسراوەکەی وەزارەتی ئەوقاف بۆ رێکخستنەوەی کاری ئەو شوێنانەیە کە چالاکی ئاینیی ئەنجامدەدەن و پێویستە مۆڵەتی وەزارەتەکەیان ھەبێت و لەگەڵ وەزارەتەکەیان ھەماھەنگییان ھەبێت.
دوای قسەکانی شێخ ئیبراھیم بەرزنجی، وەزارەتی ئەوقاف و کارووباری ئایینی لە رونکردنەوەیەکدا رایگەیاند، لەماوەی رابردوو لە ھەندێ شوێن و ماڵان و جێگەی نافەرمی کەسی نەشارەزا لەژێر گوتنەوەی قورئانی پیرۆزو وانەی ئایینی ئەم بابەتە پیرۆزەیان بۆ مەبەستی کەسی و سیاسی بەکارھێناوە، ئەمەش بەرپرسیاریەتی وەزارەتەکەیانە وەک لایەنی پەیوەندیدار و لەپێناو بەرژەوەندی گشتی ئەم بابەتە بەشێوەیەکی یاسایی و شەرعی رێکبخەن.