کوردستان
قائیمقامی سلێمانی رادەیەگەنێت: لە ئاگرەکەی بازاری دارەسوتاوەکە نزیکەی 150 دوکان زیانی مادیان بەرکەوتووە، لیژنەیەکیش پێکدەهێنرێت بۆ خەمڵاندنی کۆی گشتی زەرەر و زیانەکانی ئاگرەکە.
ئاوات محەمەد قائیمقامی سلێمانی لەکۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند: نزیکەی 150 دوکان زیانیان بەرکەوتووە، هاوکات وەک ئیدارەی خۆجێی نوسراو ئاڕاستەی ئەنجومەنی وەزیران و لایەنە پەیوەندیدارەکان دەکەین بۆ هاوکاریکردنی ئەوانەی زیانیان بەرکەوتووە.
وتیشی: تا ئێستا هۆکاری ئاگرەکە نازانرێت، لە رێگەی لیژنەکەوە لێکۆڵینەوە لە روداوەکە دەکرێت.
ئاوات محەمەد ئاماژەی بەوەشکرد، پێویستە گشت رێوشێنەکانی سەلامەتی لەم جۆرە شوێنانە جێبەجێ بکرێت، بۆ ئەوەی ئەم روداوە ناخۆشانە دوبارە نەبنەوە.
كۆمپانیای گەنەل ئینێرجی توركی دەڵێت، دادگای نێوبژیوانی لەندەن ئاگاداری كردونەتەوە كە دەبێت قەرەبووی دواكەوتنی كارەكانی لە كێڵگەكانی نەوت بدات بە حكومەتی هەرێمی كوردستان.
كۆمپانیای گەنەل ئینێرجیی توركی لە راگەیەنراوێكدا ئاماژەی بۆ ئەوەكردوە، دادگای نێوبژیوانی لەندەن بە بڕیارێك ئاگاداری كردونەتەوە، كە دەبێت 26 ملیۆن دۆلار قەرەبوو بدات بە حكومەتی هەرێم، لەبەرامبەر دواكەوتنی كارەكانی لە دوو كێڵگەی نەوت و پابەند نەبوونی بە گرێبەستەكەی لەگەڵ حكومەتی هەرێمی كوردستان.
بەپێی پێشبینییەکانی کەشناسی ئەمرۆ بارانبارینی بەلێزمە بەردەوام دەبێت و لە هەندێک کاتدا هەورە بروسکەی لەگەڵدایە، کەشناسی هەرێمیش دەڵێت؛ لە درەنگانی ئەمشەوەوە ئەم شەپۆلە کۆتایی دێت.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی کەشناسی هەرێم بڵاویکردەوە، بەپێی پێشبینییەکان، ئەمڕۆ ئاسمان بەگشـتى هەوری باراناوی دەبێت لە زۆربەی ناوچەکان، لە هەندێ کات و شوێن دابارین بە شێوەی لێزمە باران و هەورە بروسکەی لەگەڵدا دەبێت.
ئاماژەی بەوەشکردووە، لە درەنگانی شەودا کەش و هەوا سەقامگیر دەبێت کاریگەری ئەم شەپۆلی باران بارینە کۆیایی دێت.
کەشناسی هەرێم راشیگەیاندوە، سبەینێ یەکشەممە ئاسمان ساماڵ و نیمچەهەور دەبێت.
بەیانی ئەمڕۆ ئاگر لە بەشێکی بازاری دارەسوتاوەکەی سلێمانی کەوتەوە، بەهۆی ئاگرەکەوە زەرەر و زیانێکی زۆری مادی بە بەشێک لە کاسبکاران گەیشتووە، بەڕێوەبەری بەرگری شارستانی سلێمانی دەڵێت: تا ئێستا هۆکاری ئاگرەکە نەزانراوە.
عەمید دیار ئیبراهیم بەڕێوەبەری بەرگری شارستانی سلێمانی بە کوردسات نیوزی راگەیاند، دوای کەوتنەوەی ئاگرەکە تیمەکانمان دەستبەجێ گەیشتوونەتە شوێنی روداوەکە و تونرا لە ماوەی کەمتر لە یەک سەعات و نیو ئاگرەکە کۆنتڕۆڵبکرێت.
عەمید دیار ئیبراهیم وتیشی: تائێستا هۆکاری کەوتنەوەی ئاگرەکە دیار نییە و لێکۆڵینەوە لە روداوەکە بەردەوامە.
جێگەی ئاماژەیە، بەهۆی ئاگرەکەوە زیاتر لە 100 دوکان سوتاون و کاسبکاران زیانێکی مادی زۆریان پێگەیشتووە، بەڵام خۆشبەختان هیچ زیانێکی گیانی نەبووە.
ئاگر لە بازاری دارەسوتاوەکەی سلێمانی کەوتووەتەوە و تیمەکانی بەرگری شارستانی لەهەوڵی کۆنتڕۆڵکردنی ئاگرەکەدان.
ئارام عەلی وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی بەرگری شارستانی سلێمانی بە کوردسات نیوزی راگەیاند : سەعات 6:15ی بەرەبەیانی ئەمڕۆ ئاگرێک لە بازاڕی دارەسوتاوەکەی سلێمانی کەوتووەتەوە و بەهۆی گەورەیی ئاگرەکە چەندین دوکان سوتاوە.
ئارام عەلی راشیگەیاند، تا ئێستا هۆکاری کەوتنەوەی ئاگرەکە نەزانراوە.
هاوکات د.هەڤاڵ ئەبوبەکر پارێزگاری سلێمانی بڵاویکردەوە، بەهیممەتی دڵسۆزانەی سەرجەم لایەنە پەیوەندیدارەکان بەبێ هیچ زیانێکی گیانیی، ئاگرەکە کۆنترۆڵکرا.
جێگەی ئاماژەیە، ژمارەیەکی زۆری دوکانی کاسبکاران سوتاوە و زیانێکی زۆری مادی لێکەوتووەتەوە.
لە درەنگانی ئەمشەوەوە شەپۆلێکی باران بارینی بەلێزمە هەرێمی کوردستان دەگرێتەوە وکەشناسی هەرێمیش رایدەگەیەنێت؛ کاریگەری ئەم شەپۆلە تا درەنگانی شەوی شەممە بەردەوام دەبێت.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی کەشناسی هەرێم بڵاویکردەوە، لە ئەنجامی کاریگەری نزمە پاڵەپەستۆی دەریای سوور پێشبینی دەکرێت شەپۆلێکی باران بارین و هەورە بروسکە لە درەنگانی ئەم شەو لە بەشێک لە ناوچەکانی گەرمیان دەست پێبکات.
راشیگەیاند: لە کاتەکانی بەرەبەیانیدا کاریگەریەکەی درێژ دەبێتەوە بۆ سەر ناوچەکانی دیکەی گەرمیان و هەڵەبجە و کەرکوک و سلێمانی و پاشان هەولێر و دهۆک، دەشڵێت، شێوازی دابارین هەندێک جار دەگۆڕێت بۆ بارانی بەلێزمە و هەورە بروسکە.
کەشناسی هەرێم ئاماژەی بەوەشکردووە، بەهۆی ئەوەی لە وەرزی بەهارداین و هەورەکانی دابارین هەندێک جار لە جۆری (Cumulonimbus) (Cb) دەبێت بۆیە ئەگەر هەیە لە هەندێ ناوچە تەزرەشی لەگەڵدا بێت.
بەپێی پێشبینییەکانی کەشناسی کاریگەری ئەم شەپۆلە تا درەنگانی شەوی شەممە بەردەوام دەبێت
هەفتەی داهاتوو دانیشتنەكانی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق دەستپێدەكاتەوە، فراكسیۆنە كوردستانییەكانیش بڕیاریانداوە بایكۆتی دانیشتنەكان بكەن، تا پرۆژەیاسای بە پارێزگابوونی هەڵەبجە دەخرێتە كارنامەی یەكێك لە دانیشتنەكانەوە و پەسەند دەكرێت.
د.بڕیار رەشید ئەندامی فراكسیۆنی یەكێتی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق بە كوردسات نیوزی راگەیاند، لە دوایین كۆبوونەوەیاندا لە بەغداد، فراكسیۆنە كوردستانییەكان بە تێكڕا بڕیاریانداوە بە بایكۆتكردنی دانیشتنەكانی ئەنجومەنی نوێنەران بكەن تا پرۆژەیاسای بە پارێزگابوونی هەڵەبجە دەكرێتە یەكەم بڕگەی كارنامەی یەكێك لە دانیشتنەكانی ئەنجومەنی نوێنەرانەوە.
وتیشی، ژمارەی پەرلەمانتارانی فراكسیۆنە كوردستانییەكان 64 پەرلەمانتارە كە بایكۆتی دانیشتنەكان دەكەن و بەبێ ئامادەبوونی ئەوان ناتوانرێت هیچ پرۆژەیاسایەك لە ئەنجومەنی نوێنەران پەسەند بكرێت.
ماوەی چەند ساڵێكە پرۆژەیاسای بە پارێزگابوونی هەڵەبجە لە بەغدادە و هەرجارەو بە پاساوێك پەسەندكردنی لە ئەنجومەنی نوێنەران دوادەخرێت، لەئێستاشدا خوێندنەوەی یەكەم و دووەم بۆ پرۆژەیاساكە كراوە، بەڵام بەهۆی ناكۆكییەكانی نێوان شیعە و سوننە، دیار نییە كەی دەخرێتە كارنامەی دانیشتنەكانی ئەنجومەنی نوێنەران و بۆئەوەی پەسەند بكرێت.
دوو تانکەری سووتەمەنی لەسەر رێگای کەرکوک-چەمچەماڵ گڕیان گرتووە، بەپێی زانیارییەکان تەنها زیانی مادی هەبووە.
پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاد، ئەمڕۆ لە نێوان بازگەی بانی مەقان و قەرەهەنجیر لەسەر رێگای کەرکوک-چەمچەماڵ، دوو تانکەری سووتەمەنی بە یەکیاندا و گڕیان گرتووە.
پەیامنێری کوردسات نیوز راشیگەیاند، روداوەکە تەنها زیانی مادی لێکەوتووەتەوە و هەردوو شۆفێری تانکەرەکان بە سووکی برینداربوون.
جێگەی ئاماژەیە، تیمەکانی بەرگری شارستانی و فریاکەوتن گەیشتوونەتە شوێنی روداوەکە و خەریکی کۆنترۆڵکردنی ئاگرەکەن.
بەشی پێشبینی لە بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی کەشناسیی و بومەلەرزەزانی هۆشداریدا، کە باران بارین زۆربەی ناوچەکانی هەرێمی کوردستان دەگرێتەوە.
بەپێی راگەیەندراوێک کە ئەمڕۆ هەینی، بڵاوکراوەتەوە، ئاسمانی هەرێم لە سەرەتای رۆژدا پەڵە هەور بۆ نیمچە هەور دەبێت و لەشەودا دەگۆڕێت بۆ هەوری تەواو.
کەشناسی هەرێم رونی کردۆتەوە کە لە ئێوارەی ئەمڕۆدا نمە باران و بارانی مامناوەند لە سنوری ئیدارەی گەرمیان و پارێزگای هەڵەبجە دەست پێدەکات و بەرەبەرە کاریگەرییەکەی زیاد دەکات. لە درەنگانی شەودا، باران بارین زۆربەی ناوچەکانی هەرێم دەگرێتەوە و هەندێک کات بە خوڕ دەبارێت و هەورە تریشقەشی لەگەڵ دەبێت.
لە درێژەی راگەیەندراوەکەدا هاتووە، پێشبینی دەکرێت رۆژی شەممە کەش سەقامگیر بێت و کاریگەری ئەم شەپۆلە بارانە کۆتایی پێ بێت.
بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی:
- هەولێر:23 پلە
- سلێمانی: 20 پلە
- دهۆک: 20 پلە
- کەرکوک: 25 پلە
- زاخۆ: 20پلە
- هەڵەبجە: 19پلە
- سۆران: 16 پلە
- حاجی ئۆمەران: 9 پلە
- گەرمیان: 23 پلەی سیلیزی
هێزەكانی دژەتیرۆر ژمارەیەك تیرۆرستیان دەستگیر كرد كە خەڵكی پارێزگاكانی بەغداد و دیالەن و لە قەزای شارەزوور نیشتەجێبوون.
بەڕێوبەرایەتیی گشتیی دژەتیرۆر لە راگەیەندراوێكدا ئاماژەی بەوە كردووە، پاڵپشت بە زانیاری هەواڵگری ورد و بەدواداچوونی بەردەوامی تیمە تایبەتەكانیان، توانیویانە ژمارەیەك تیرۆرست لە چەند شوێنێكی جیاوازی سنووری قەزای شارەزوور دەستگیر بكەن.
دژەتیرۆر هێمای بۆ ئەوەش كردووە، دەستگیركراوەكان خەڵكی پارێزگاكانی بەغداد و دیالەبوون، كاری لۆجستی و دابینكردنی كەرەستەیان بۆ شانە نوستوو و چالاكەكانی تیرۆرستانی داعش كردووە، پاش ئاشكرابوونیان لەلایەن دەزگا ئەمنییەكانی عێراقەوە بەرەو هەرێمی كوردستان هەڵاتوون و لە سنووری شارەزوور نیشتەجێبوون.
بەڕێوەبەرایەتیی پاسپۆرتی پارێزگای سلێمانی رێنماییە نوێیەکانی تایبەت بە نۆرەگرتن و پێدانی پاسپۆرتی ئەلیکترۆنی بڵاوکردەوە.
ئەمڕۆ پێنجشەممە، بەڕێوەبەرایەتیی پاسپۆرتی پارێزگای سلێمانی لە راگەیەندراوێکدا ئاماژەی بەوە کردووە کە "نرخی تێچووی پاسپۆرت 91 هەزار دینارە گەر حجزی ئەلیکترۆنیت هەبێت، بەڵام ئەگەر حجزی ئەلەکترۆنیت نەبێت پێویستە 100 هەزار دینار رسوماتی زیادە بدەیت، لەگەڵ 91هەزار دینار تێچووی پاسپۆرتەکە، کۆی گشتی191هەزار دینار دەکات".
هەر لە راگەیەندراوەکەدا، بەڕێوەبەرایەتیی پاسپۆرت دوپاتی کردوەتەوە کە "باشترە حجزی ئەلیکترۆنی بکەیت، تاوەکو تەنها 91هەزار دینار بدەیت".
لەلایەکی دیکەوە، داوا لە هاوڵاتیان کراوە "بە گوێرەی کاتی دیاریکراوی خۆتان کە بە نامەی ئەلیکترۆنی بۆتان دیاریکراوە سەردانمان بکەن، واتە کاتژمێر و رێکەوتی حجزی ئەلەکترۆنییەکەت لە چ کات و رێکەوتێکدا بوو، ئەوا لەو کاتەدا سەردانمان بکەن، بۆ ئەوەی ئێمەش لە کاتی خۆیدا مامەڵەکانتان بۆ ڕایی بکەین".
لە کۆتاییدا، بەڕێوەبەرایەتی جەختی کردووەتەوە کە "تەنها کار بە کارتی نیشتمانی رەسەن (اصلي) دەکرێت، واتە کار بە (صورة قيد الكتروني)، پێناسی باری شارستانی، ڕەگەزنامەی عیراقی ناکرێ".
نیوەڕۆی ئەمڕۆ، بەهۆی ناکۆکییەکی سادە لەسەر "سەگێک" لە گوندی دووسەرەی ناحیەی شەمامکی سەر بە هەولێر، هاووڵاتییەک کوژرا.
بەپێی زانیارییەکانی پەیامنێری کوردسات نیوز:، "ئیسماعیل قساب" دوای دەمەقاڵێیەک لەگەڵ دراوسێکەی کە پێشتر سەگی خێزانەکەیانی بردبوو، بە فیشەک کوژرا.
شایەتحاڵەکان دەگێڕنەوە کە شەوی پێشتر، بکوژەکە بەبێ ئاگاداری بنەماڵەی "ئیسماعیل" سەگەکەیانی بردووە. کاتێک "ئیسماعیل" بەیانی سەگەکەی خۆیانی هێناوەتەوە، ناکۆکی لەنێوانیان دروست بووە و دواتر پەرەی سەندوە.
لە پاش تەقەکردن و بریندارکردنی رەوانەی نەخۆشخانەی رۆژئاوا کرا، بەڵام بەهۆی قورسی برینەکەیەوە گیانی لەدەستدا.
وێنەی ئیسماعیل قەساب کە لەلایەن دراوسێیەکیانەوە کوژرا
بافڵ تاڵەبانی بەشداری لە پرسەی بەڵێن ساڵحدا کرد و سەرەخۆشی لە خانەوادەکەی کرد.
ئەمڕۆ پێنجشەممە، بافڵ تاڵەبانی سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە سلێمانی بەشداری لە پرسەی بەڵێن ئەحمەد ساڵح رۆژمامەنووس و برای دکتۆر بەرهەم ساڵح سەرۆک کۆماری پێشووی عیراقدا کرد.
بافڵ تاڵەبانی لە نزیکەوە پرسە و سەرەخۆشی گەیاندە دکتۆر بەرهەم ئەحمەد ساڵح و کەسوکار و خانەوادەکەیان، هیواشی خواست، ئەم ماتەمە دواخەم و ناخۆشیان بێت.
نرخی ئەمپێری کارەبای موەلیدە بۆ مانگی سێ لە هەولێر دیاری کرا و بەپێی کارکردنی موەلیدە لە گەڕەکەکاندا نرخی یەک ئەمپێر لەنێوان سێ هەزار بۆ 12 هەزار و 500 دیناردایە.
خۆران خۆرانی سەرۆکی ئەنجومەنی موەلیدە ئەهلییەکانی سنوری پارێزگای هەولێر رایگەیاند، بۆ مانگی رابردوو نرخی موەلیدە بەپێی نرخی گازوایل لە بازاڕەکاندا بۆناو شاری هەولێر دیاری کراوە و بڕیارە رۆژی یەکشەممەی داهاتوو نرخەکەی لە دەرەویە شارەکانیدا دیاری بکرێت.
ئەوەش هاتووە، مانگی رابردوو موەلیدەکان رۆژانە بە تێکڕا نزیکەی حەوت سەعات و نیو کاریان کردووە و نرخی یەک لیتر گازوایل بە 530 دینار دیاری کراوە، بەوەش بۆ هەر کاتژمێرێک 43 دینار و نیو دەکەوێت.
نرخی موەلیدەکان بەم جۆرەیە:
-نرخی یەک ئەمپێر لەناو شاری هەولێر لەنێوان سێ هەزار بۆ 12 هەزار و 500 دیناردایە، ئەوەش بەپێی کاتژمێرەکانی کارکردنی موەلیدە لە گەڕەکەکاندا دەگۆڕێت.
- نرخی یەک ئەمپێر لە ناوبازاڕی شاری هەولێر لەنێوان سێ هەزار بۆ چوار هەزار و 500 دیناردایە.
وەزارەتی کارەبای هەرێم رایگەیاند، بە هاوبەشی وەزارەتی سامانە سروشتییەکان هەماهەنگی لەگەڵ کۆمپانیای دانەغآزدا دەکەن بەمەبەستی ئەوەی هاوینی ئەمساڵ پێدانی کارەباینیشتمانی بە هاووڵاتیان زیاتر بکەن.
لە راگەیەنراوێکی هاوبەشی وەزارەتی کارەبا و سامانە سروشتییەکاندا هاتووە، بە مەبەستی ئامادەکاری بۆ هاتنی وەزی هاوینی ئەمساڵ، کۆمپانیای دانە غاز هەڵدەستێت بە ئەنجامدانی پڕۆسەی سازدانەوە و چاکسازی لە کێڵگەی کۆڕمۆر.
ئەوەش هاتووە، "ئەم پرۆسەیە لە کاتژمێر 12ـی ئەمشەوەوە دەستپێدەکات و ماوەی سێ هەفتە دەخایەنێت".
لە راگەیەنراوەکەدا ئاماژە بەوەشکراوە، هەریەک لە وەزارەتی کارەبا و وەزارەتی سامانە سروشتیەکان و کۆمپانیای دانە غاز هەماهەنگی نزیکیان دەبێت بۆ ئەوەی پڕۆسەکە بەشێوەیەکی سەرکەوتوو ئەنجام بدرێت.
ئەوەش خراوەتە روو، چاوەڕواندەکرێت لەڕێگەی ئەنجامدانی ئەم پڕۆسەیەوە ئاستی خزمەتگوزاری کارەبا لە وەرزی هاویندا بەشێوەیەکی بەرچاو بەرز ببێتەوە.
ئەوەش لەکاتێکدایە، حکومەتی هەرێم لەژێر ناوی پرۆژەی رووناکیدا دەستی کردووە بە گۆڕینی سیستمی پێدانی کارەبای نیشتمانی بەشیوەی 24 کاتژمێری و دەڵێت، دەبێت تاوەکو کۆتایی ساڵی داهاتوو، پرۆژەکە تەواوی هەرێمی کوردستانی گرتبێتەوە.
بەڕێوەبەری کوشتارگەی هەولێر بە کوردسات نیوزی راگەیاند، لە جەژنی رەمەزانی ئەمساڵدا رێژەی سەربڕینی ئاژەڵ بەراورد بە ساڵی رابردوو 7.1٪ زیاتر بووە.
هەڵمەت هەمزە بەڕێوەبەری کوشتارگەی هاوچەرخی هەولێر بە کوردسات نیوزی راگەیاند، ئەمساڵ سێ هەزار و 90 سەرئاژەڵی گەورە و بچووک بۆ جەژنی رەمەزان سەربڕدراون، لەکاتێکدا بۆ جەژنی رەمەزانی پار دوو هەزار و 681 سەرئاژەڵ سەربڕدرابوون.
ئەوەشی خستە روو، بەهۆی ئەوەی ئەمساڵ جەژنی نەورۆز و رەمەزان لەیەک کاتدا بوو و کاتەکانیان لەیەکەوە نزیک بوو، بۆیە خواست لەسەر گۆشتی سور زیاتر بوو.
وتیشی، بەزۆری ئاژەڵی گەورە لە دەرەوە هاوردە دەکرێت، بەڵام ئاژەڵی بچووک رێژەی 90٪یان ئاژەڵی خۆماڵین، هەردووکیشیان بەر لە سەربڕین و دوای سەربڕینیش پشکنینیان بۆ دەکرێت و دەبێت شیاو بن بۆ خواردن.
وتیشی، ئەگەر ئاژەڵێک بەر لە سەربڕین لە پشكنین دەرنەچێت، دەبێت یان چارەسەر وەربگرێت یان ئەگەر بەکەڵک هات وەچەی لێوەربگیرێت، بەڵام کەسانێک هەن دوای دەرنەچوونی لە پشکنین و گەڕاندنەوەی بۆ خاوەنەکەی لە دەرەوە بەسەر خەڵکدا ساغی دەکەنەوە.
روونیشیکردەوە، ئەگەر ئاژەڵێک لەدوای سەربڕین گۆشتەکەی لە پشکنین دەرنەچێت، ئەوا لە پلەی گەرمی هەزار و 200 پلەدا گۆشتەکە دەسوتێنرێت و لەناو دەبرێت.