جیهان
پەیامنێری کوردسات نیوز لە تورکیا رایگەیاند، لە شەقامی پیشەسازی لە پارێزگای بۆرسا بە بۆمبی دەستی ھێرشکراوەتە سەر پاسێکی گواستنەوەی کارمەندانی گرتوخانەی بۆرسا، لە ئەنجامدا کەسێک کوژراوە و چوار کەسی تر برینداربووە.
ھاوکات سلێمان سۆیلۆ وەزیری ناوخۆی تورکیا رایگەیاندوە، لێکۆڵینەوە لە روداوەکە بەردەوامە، گومان دەکرێت ھێرشەکە تیرۆریستی بێت.
لای خۆشییەوە پارێزگاری بۆرسا ئاماژەی بۆ ئەوەکردووە، نزیکەی ٣٠ کەس لەنێو پاسەکەدا بوون.
پاسەوانی کەناراوەکانی یۆنان لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، لە نزیک دورگەی ئێڤیا دەستیان بەسەر کەشتییەکی نەوت ھەڵگری روسیادا گرتووە و سەرجەم سەرنشینەکانیشی کە لە ١٩ کارمەند پێکھاتوون، دەستبەسەر کردووە.
ئاماژە بەوەشکراوە، بڕیارەکە لە چوارچێوی سزاکانی سەر روسیا بەھۆی ھێرشەکانی بۆ سەر ئۆکراین جێبەجێکراوە.
ئاژانسی ھەواڵی رۆیتەرز لەزاری وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا بڵاویکردەوە، بە پێی ئەو زانیاریانەی بەدەستیان گەیشتووە، کەشتییەکە ھەڵگری نەوتی ئێران بووە.
(ئیلڤێرا ناپیۆلینا)، سەرۆکی بانکی ناوەندیی روسیا رایگەیاند: ئابوری مۆسکۆ دوچاری گۆڕانکاریی بنەڕەتی بووەتەوە و ئەوەش کاریگەری دەبێت لەسەر ئامانجە ئابورییەکانی وڵاتەکەی، رونیشیکردەوە، ئەو قۆناغە نوێیەی ئابوری روسیای پێدا تێپەڕدەبێت دەرئەنجامی سزا سەپێنراوەکانی وڵاتانی رۆژئاوایە، ئەمەش وادەکات کە حکومەتی مۆسکۆ دەست بۆ یەدەگی وڵاتەکەی ببات.
(ئیلڤێرا ناپیۆلینا)، وتیشی" لەبەرامبەر بلۆککردنی سامانی گواستراوە و نەگواستراوەی بانک و سەرمایەدارانی روسیا بێدەنگ نابەن و پەنایان بۆ دادگای نێودەوڵەتی بردووە.
دوای ئەوەی لێپرسراوانی ئۆکراین ئاشکرایان کرد کە ڕووسیا دەستیکردووە بە ھێرشێکی نوێ بۆ کۆنترۆڵکردنی ناوچەی دونباسی ڕۆژھەڵات، لێپرسراوێکی کۆشکی سپی ڕایگەیاند، بایدن داوای کۆبونەوەیەکی کردووە لەگەڵ ھاوپەیمانەکانی ئەمریکا بۆ تاوتوێکردنی دوایین پێشھاتەکانی ئۆکراین، ھەر لەو کۆبوونەوەیەدا فراوانکردنی ھەوڵەکان بۆ سزادان و لێپرسینەوەی ڕووسیا تاوتوێ دەکرێت، ھەروەھا کۆبونەوەکە لە ڕێی ڤیدیۆ کۆنفرانسەوە بەڕێوەدەچێت، بەڵام ئاشکراینەکردووە کام وڵات بەشداری تێدا دەکات.
ھاوکات جین ساکی وتەبێژی کۆشکی سپی ڕایگەیاندووە، سەرباری ئەوەی ڤۆلۆدیمیر زیلینسکی سەرۆکی ئۆکراین زۆر داوا لە بایدن دەکات سەردانی کیێڤ بکات و پشتگیری زیاتر بۆ ئەو وڵاتە دووپات بکاتەوە، بەڵام بایدن نیازی ئەو سەردانەی نییە.
ماکرۆن لە چاوپێکەوتنێکی تەلەفزیۆنیدا ڕایگەیاند، جان ماری لوپێن دامەزرێنەری پارتی کۆبوونەوەی نیشتمانی و ماری لوپێنی کچیشی ھەموو کات بەرگرییان لە ھەمان بیروڕا کردووە و ڕاسترەوی توندرەون.
سەبارەت بە ڕەوشی ئۆکراینیش، سەرۆکی فەڕەنسا جارێکی تر پشتگیری بۆ ئەو وڵاتە دوپاتکردەوە و ڕایگەیاند لە کاتێکدا سەردانی کیێڤ دەکات کە سەردانەکەی سودێکی ھەبێت و گۆرانکاری دروست بکات.
وتیشی، لە سەرەتای دەستپێکردنی جەنگەکەوە ٢٠ بۆ ٤٠ پەیوەندی تەلەفۆنی لەگەڵ ڤۆلۆدیمیر زیلنسکی سەرۆکی ئۆکراین ئەنجامداوە.
پنتاگۆن: لە ڕێی چەند بۆمبێکی چێندراوەوە ھێزەکانی ئەمریکا لە سوریا کراونەتە ئامانج
جۆن کێربی وتەبێژی وەزارەتی بەرگری ئەمریکا پنتاگۆن ڕایگەیاند، ھێرشەکە لەمدواییانەدا دژی ھێزەکانی ئەمریکا لە سوریا ئەنجامدرا و بەھۆیەوە ٤ سەربازی ئەمریکی برینداربوون، کە لە ڕێی دانانی چەند بۆمبێکی چێندراوەوە بووە لە سەربازگەیەکی ڕۆژھەڵاتی سوریا کە ھێزەکانی ئەمریکای تێدان، نەک ئاڕاستەکردنی موشەکەوە. وتیشی، بۆمبەکان بە ئەنقەست لە نزیک سەربازگەکەوە دانراون.
لە ڕۆژانی ڕابردوودا ھاوپەیمانی نێودەوڵەتی برینداربوونی چوار سەربازیی ئەمریکی لە سەربازگەیەکی ئەمریکی ڕاگەیاند بەڵام ئەو کات ئاماژە بۆ ھۆکاری برینداربوونیان نەکرا و تا ئێستاش بەرپرسی ھێرشەکە ئاشکرا نەکراوە.
"زیلینسکی" لە تۆمارێکی ڤیدیۆییدا ڕایگەیاند، ھێزەکانی ڕووسیا ھێرشەکەیان بۆ کۆنترۆڵکردنی "دۆنباس" دەستپێکردووە و ھێزێکی زۆریان ئامادە کردووە، جەختیشی کردەوە ھێزەکانی ئۆکراین بەرگری لە تەواوی خاکەکەیان دەکەن و دەستبەردار نابن.
ھاوکات "جۆن کێربی" وتەبێژی پنتاگۆن ڕایگەیاند، ڕووسیا ھێزی زیاتر کۆدەکاتەوە بۆ ھێرشەکەی لە "دۆنباس" و کاروانی ھاوکارییەکانی ئەمریکاش گەیشتووەتە سنورەکانی ئۆکراین.
سوپای ئیسڕائیل لە ڕاگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، لە ڕێی موشەکەوە کارگەیەکی دروستکردنی چەکی بزوتنەوەی حەماسیان لە کەرتی غەززە کردووەتە ئامانج، ئەوەش لە دوای ئەوەی شەوی ڕابردوو بزوتنەکە لە غەززەوە موشەکێکی ئاڕاستەی ئیسڕائیل کرد بەڵام مووشەکەکە لەلایەن سیستەمی بەرگریی ئیسڕائیلەوە بەرپەچدرایەوە و کەوتە خوارەوە.
لە ڕاگەیەندراوەکەی سوپای ئیسڕائیلدا باس لەوەشکراوە کە ئیسڕائیل بەرپرسیاریەتی تەواوی ئەو پەلامارانەی لە غەززەوە ئەنجام دەدرێن، دەخاتە ئەستۆی بزوتنەوەی حەماس.
ھێرشە موشەکیەکەی شەوی ڕابردووی بزوتنەوەی حەماس بۆ سەر ئیسڕائیل یەکەمین ھێرشی بزوتنەکەیە کە ئەمساڵ دژی ئیسڕائیل ئەنجامی دابێت، لە کاردانەوەی ئەو ھێرشانەشدا، نید پرایس وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا داوای لە ھەردوولا کردوە دان بەخۆدا بگرن و ڕایگەیاندووە، لێپرسراوانی ئەمریکا پەیوەندیی تەلەفۆنییان لەگەڵ لایەنی ئیسڕائیلی و بزوتنەوەی حەمماس ئەنجامداوە بۆ ھێورکردنەوەی ڕەوشەکە و ڕێگریکردن لە زیادبوونی ئالۆزییەکان.
بڕیاریشە ئەمڕۆ کۆبوونەوەی ئەنجوومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی لەبارەی ئاڵۆزییەکانی نێوان فەڵەستین و ئیسڕائیل بەڕێوەبچێت.
"دیمیتری پۆلیانسکی" جێگری بالیۆزی ڕووسیا لە نەتەوە یەکگرتووەکان ڕایگەیاند، لە ئێستادا ئەگەری ڕێککەوتن لە نێوان مۆسکۆ و کیێڤ دوورە.
وتیشی نەتەوە یەکگرتووەکان پێشنیاری کۆبوونەوەیەکی کردووە لە نێوان ھەردوولا بۆ ڕێککەوتن لەسەر لایەنە مرۆییەکان، بەڵام لەو بارەیەشەوە ھیچ ڕێککەوتنێک نەکراوە.
ھاوکات، "مارتن گریفیس" ڕێکخەری کاروباری مرۆیی لە نەتەوە یەکگرتووەکان ڕایگەیاندووە، ڕاگەیاندنی ئاگربەست لە نێوان ئۆکراین و ڕووسیا لە ئێستادا ناکرێت، بەڵام ڕەنگە لە چەند ھەفتەی داھاتوو ڕایبگەیەنن.
"دۆناڵد تڕەمپ" سەرۆکی پێشووی ئەمریکاش داوای لە ڕووسیا و ئۆکراین کردووە لە ڕێی دانوستانەوە قەیرانەکە چارەسەر بکەن، چونکە درێژەکێشانی ئەو قەیرانە سوود بە ھیچ لایەنێک ناگەیەنێت و دەبێت ھەر ئێستا چارەسەر بدۆزرێتەوە.
وەزارەتی بەرگری روسیا بڵاویکردەوە، بە مووشەکی پێشکەوتوو ١٣ پێگەی ئۆکراینیان لە ناوچەکانی "دۆنباس" کردووەتە ئامانج، ھەروەھا ٦٠ پێداویستی سەربازی ئۆکراین لە ناوچەکانی نزیک بەرەی خۆرھەڵاتی وڵاتەکەوە کراونەتە ئامانجی بۆردوومانەکان.
وەزارەتی بەرگری روسیا راشیگەیاند، سەربازەکانیان دوو کۆگایان لەناوبردووە کە کڵاوەی ئەتۆمییان تێدا بووە لە "لۆھانسک" و "خارکیڤ"، بە درێژایی شەوی ٢شەممەش مووشەک و تۆپھاوێژەکانیان ھەزار و ٢٦٠ ئامانجی سەربازییان پێکاوە.
لەلایەکی ترەوە روسیا داوای لە ھێزەکانی ئۆکراین و بەکرێگرتە بیانییەکان کردووە کارگەی "ئزوڤستال" بۆ کانزا لە شاری "ماریۆپوڵ" بەجێبھێڵن.
ھاوکات وتەبێژی دەستەی ئەرکانی گشتی ھێزە چەکدارەکانی ئۆکراین رایگەیاند، روسیا ھەوڵی کۆنترۆڵکردنی تەواوەتی "لۆھانسک و دۆنێتسک" و شاری "ماریۆپوڵ" دەدات.
تەقینەوەکان لە گەڕەکێکی کابولی پایتەخت ڕوویانداوە کە زۆرینەیان شیعە مەزھەبن و تاوەکو ئێستا ھیچ گروپێک بەرپرسیارێتی لە ھێرشەکان ڕانەگەیاندووە.
وتەبێژی پۆلیسی داشت بارچی ڕایگەیاند دوو بۆمببی چێندراو لەبەردەم قوتابخانەی دواناوەندی عەبدول رەحیم تەقیونەتەوە و قوتابخانەکە دەکەوێتە بەشی رۆژھەڵاتی کابول.
دووەم تەقینەوە دوای گەیشتنی تیمەکانی فریاگوزاری بە شوێنەکە ڕوویداوە و پێدەچێت زۆربەی قوربانییەکان بەھۆی تەقینەوەی دووەمەوە بووبێت.
سەرچاوە پزیشکییەکان ئاشکرایان کردووە بریندارەکانی سیانیان برینەکانیان سووک بووە و دوای چارەسەر نەخۆشخانەیان جێھێشتوە و ئەوانی تریش لە ژێر چاودێری تەندروستییدان.
سانجار ھۆشداری بە ئۆپۆزسیۆن دەدات و دەڵێت، ئاکپارتی و ھاوبەشەکانی دەیانەوێت پارتە ئۆپۆزسیۆنەکانیش پەلکێش بکەنە نێو ئەو جەنگەی ھەڵیانگیرساندووە، بۆیە دەبێت وانە لە جەنگەکانی رابردوو وەربگرن و پشتیوانی نەکەن.
قسەکانی سانجار دوای ئەوە ھات، کەمال کڵچدارئۆغڵو، سەرۆکی جەھەپە پشتیوانی خۆی بۆ ئۆپراسیۆنەکە راگەیاند، لە کاتێکدا جەھەپە لە کۆتایی ساڵی رابردوو رەتیکردەوە دەنگ بە درێژکردنەوەی مۆڵەتی ھێرشی سوپای تورکیا لە عێراق و سوریا بدات.
"زیلینسکی" رایگەیاند، روسیا ئامادەکاری دەکات بۆ ئۆپراسیۆنێکی فراوان لە خۆرھەڵاتی ئۆکراین لە داھاتوویەکی نزیکدا، سوپای ئۆکراینیش بە ھەموو ھێزێکەوە بەرگری دەکات، داواشی لە ئەڵمانیا کرد چەک و تەقەمەنیان بۆ رەوانە بکەن، چونکە ئەو وڵاتانەی پێداویستی سەربازییان ھەیە چارەنووسی ئەو جەنگە دیاری دەکەن.
"زیلینسکی" داواشی لە "ئیمانوێل ماکرۆن" سەرۆکی فەڕەنسا کرد سەردانی "ئۆکراین" بکات و بە چاوی خۆی ئەو تاوانانە ببینێت کە ھێزەکانی روسیا ئەنجامیانداوە، داواکەی سەرۆکی ئۆکراینیش دوای ئەوە ھات کە "ماکرۆن" رەتیکردەوە دەستەواژەی "کۆمەڵکوژی" لە بەرامبەر تاوانەکانی روسیا لە ئۆکراین بەکاربھێنێت.
ئیبراھیم رەئیسی سەرۆک کۆماری ئێران لە رێوڕەسمی بەرزراگرتنی رۆژی سوپا رایگەیاند، سوپای وڵاتەکەی کەڵکی لە گەمارۆکانی ئەمریکا بۆ پەرەپێدانی تواناکانی وەرگرتووە و لە ئێستادا پیشەسازی سەربازیی ئێران لە باشترین ئاستدایە، بەشێوەیەک کە لە سەرتاسەری جیھان ناوبانگی دەرکردووە.
رەئیسی بە ئاماژەپێدان بە ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییەکانی ئیسرائیل لەگەڵ وڵاتانی ناوچەکە رایگەیاند، ھێزە چەکدارەکانی ئێران بەوردی ئاگاداری جموجۆڵی ئیسرائیلن و ئەگەر بچوکترین جوڵە دژ بە گەلی ئێران بکات، ناوەندی ئیسرائیل دەبێتە ئامانجی ھێزەکانی ئێران و نایەڵن بە ئارامی بمێنێتەوە.
سەعید خەتیب زادە وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران لە کۆنفڕانسی رۆژنامەوانی ھەفتانەیدا رایگەیاند، گفتوگۆکانی تاران و واشنتۆن بۆ کاراکردنەوەی رێککەوتنی ئەتۆمی لەڕێی ئەنریکە مورا رێکخەری یەکێتی ئەوروپا بەردەوامە و چەند پرسێک ماون لەسەریان رێکبکەون.
ئاماژەی بەوەشکرد، ئەنجامی دانوستانەکانی ڤییەننا نەرێنی نییە و سەرجەم بەشداربووانی دانوستانەکان ئەرکەکانی خۆیان بەباشیی ئەنجامداوە، لە ئێستاشدا چاوەڕێی وەڵامی ئەمریکا دەکەن، بەڵام ئەو وڵاتە سیاسەتی دواخستنی دانوستانەکانی گرتووەتەبەر.
خەتیب زادە راشیگەیاند، پرسی ئازادکردنی پارە بلۆککراوەکانی ئێران پەیوەندی بە وڵاتی سێیەم و ئەمریکاوە نییە و رێگەنادەن واشنتۆن دەستوەردان لەو بابەتەدا بکات.
(ئەندرێ سادوفی) سەرۆکی شارەوانی لڤیڤ رایگەیاند، بەیانی ئەمڕۆ روسیا ھێرشی موشەکی بۆ سەر شاری لڤیڤ ئەنجامداوە، بەڵام تا ئێستا زیانەکان نەزانراوە و تیمەکانی فریاکەوتن رەوانەی ناوچە زیانلێکەوتوەکان کراون.
(میخائیلۆ بۆدولیاک) راوێژکاری (ڤۆلۆدیمیر زیلینسکی) سەرۆکی ئۆکراین رایگەیاندوە، روسیا ٥ جار لە رێیی موشەکەوە ژێرخانی شاری لڤیڤی کردۆتە ئامانج، لە شاری کیێڤیش دەنگی چەند تەقینەوەیەک بیستراوە، بەڵام تائێستا لێپرسراوانی شارەکە ھیچ زانیارییەکیان لەسەر تەقینەوەکان بڵاونەکردۆتەوە.