کوردستان
وتیشی، چەکی ٤ ملیار دیناری تریش بۆ قۆناغی دووەم گەیشتووە و دوای قۆناغی یەکەم قۆناغی دووەمیش دابەش دەکرێت، تا ئێستا بڕی ٥٠ ھەزار تۆن گەنم لە جوتیارانی ھەرێم وەرگیراوە.
"ئازاد حەمە ئەمین" سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی لە کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، دوای تەواوبوونی تێستی کارەبا لە پارێزگا و ئیدارە سەربەخۆکان، سەرەڕایی گللەییەکان لەسەر ڕەوشی کارەبا، ئومێدەوارن ئەنجومەنی وەزیران بە شێوەیەکی دادپەروەرانە سەعاتەکانی پێدانی کارەبا دابەش بکات.
وتیشی، لە ماوەی ٣١ ساڵی حوکمڕانیدا حکومەت نەیتوانیوە وەکو پێویست کارەبا بۆ ھاوڵاتیان دابین بکات.
"محەمەد حەمە سەعید" وەزیری ڕۆشنبیری حکومەتی ھەرێم ڕایگەیاند، کێشە و گرفت و ڕێگەچارەکانیان بە ڕواپۆرت ئاڕاستەی ئەنجومەنی وەزیرانی حکومەتی ھەرێم کردوە بەڵام وەڵام نەدراونەتەوە.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی ڕۆشنبیری ھەڵەبجە یەکێکە لەو بەڕێوەبەرایەتیە گشتیانەی لە دوای بە پارێزگابوونی ھەڵەبجەوە بنیادنراوە پێویستی زۆری بە میلاک و کردنەوەی فەرمانگەی نوێ ھەیە.
چالاک ڕەئوف سەرۆکی لقی سلێمانی سەندیکای کرێکارانی کوردستان دەڵێت لە ماوەی ٦ مانگی ڕابردوودا ٧ کرێکار لە کاتی کارکردندا لە سلێمانی گیانیان لە دەستداوە.
ئاماژەی بەوەشکرد تا ئێستا سەلامەتی پیشەیی لە شوێنی کار بۆ کرێکاران دابین نەکراوە بۆیە لە کاتی ڕووداوی ھاوشێوەدا کرێکاران دەبنە قوربانی.
لە راگەیەندراوی پارێزگای ھەولێردا ھاتووە، تەنیا لە ماوەی ٩ رۆژی رابردوودا ٥٠ بەنزینخانە لەھەولێر و دەوروبەری سزادراون، و لە مانگی رابردووشدا رێکاری یاسایی بەرامبەر ٤٢ بەنزینخانە گیراوەتە بەر.
پارێزگای ھەولێر دەڵێت، "ھاوڵاتییان و ھاوشاریانی خۆشەویستی شارەکەمان، دڵنیا دەکەینەوە تیمەکانی لیژنەی پشکنین و چاودێریکردنی بەنزینخانەکان بەردەوامن لەگرتنە بەری ڕێکاری یاسایی پێویست بەرامبەر ھەر کەس و خاوەن بەنزینخانانەیەک کە بەنزینی خراپ دەفرۆشنە ھاوڵاتییان و دەستکاری کوالێتی بەنزین دەکەن."
داوا لە ھاوڵاتییانیش دەکات، لەکاتی تێبینیکردنی ھەر جۆرە سەرپێچیەک لە بەنزینخانەکان و فرۆشتنی بەنزینی خراپ و دەستکاریکردنی کوالێتیەکەی لەزووترین کات ئاگاداری قائیمقامیەتی ناوەندی ھەولێر بکەنەوە.
لە بەشێکی دیکەی راگەیەندراوەکەی پارێزگای ھەولێردا ھاتووە، "ئاگاداری خاوەن بەنزینخانەکان دەکەینەوە، لەمەودوا ھەفتانە ناو و شوێنی ئەو بەنزینخانانە بڵاودەکەینەوە کە سزادەدرێن."
لە ڕونکردنەوەیەکدا بەڕێوبەرایەتی گشتی دەزگای دژەتیرۆر دەڵێت، ھەواڵێکی ناڕاست بڵاوکراوەتەوە پەیوەست بەناوھێنانی ھێزەکانیان، سەرجەم ئەفسەر و ھێزەکانیان لە شوێنی ئێشکگری خۆیاندان.
دەقی ڕونکردنەوەکە:
ڕونکردنەوەیەک لە بەڕێوبەرایەتی گشتی دەزگای دژەتیرۆر
سۆشیال مدیاییەکی لۆکاڵی بەناوی (دیپلۆماتیک)، بابەتێکی دوور لە ئیتیکی ڕۆژنامەوانی و لە چوارچێوەی ئەو ھەڵمەتە ڕاگەیاندنەی لایەنێکی سیاسی و چەند بەناو سیاسییەک و دەرکراوێک دەیکەنە سەر ھێزەکانی بەڕێوبەرایەتی گشتی دژەتیرۆر ھەواڵێکی ناڕاستیان بڵاوکردوەتەوە پەیوەست بەناوھێنانی ھێزەکانمان.
لێرەوە ڕایدەگەیەنین، ھێزەکانی دژەتیرۆر ھاوتەریب لەگەڵ ڕوبەڕبوونەوەی تیرۆر، پرسی چەسپاندی یاسا و پارێزگاریکردن لەسەرو ماڵی ھاوڵاتیانیان کردوەتە یەکێک لە گرنگترین کارەکانیان و بۆیە ڕایدەگەیەنین ھیچ ئەفسەر و کارمەندێکی سەربە بەڕێوبەرایەتی گشتی دژەتیرۆر یاسا شکێنی نەکردوە و سەرجەم ئەفسەر و ھێزەکانمان لە شوێنی ئێشکگری خۆیاندان.
وەبەمافێکی یاسایی خۆمانی دەزانین لە چوارچێوەی (ئیتیکی کاری ڕۆژنامەوانی) لەگەڵ ئەم دۆسییەدا بجوڵێینەوە و سکاڵای یاسایی خۆمان تۆمار دەکەین بۆ دەرکەوتنی ڕوی ڕاستی ئەوانەی بە پلان کار لەسەر ھێزەکانی دژەتیرۆر دەکەن.
لە راگەیەندراوی کۆبوونەوەکەدا ھاتووە، سەرجەم ئامادەبووان کۆک بوون لەسەر زەروورەتی ئەنجامدانی ھەڵبژاردنێکی سەرکەوتووانە بە جۆرێک کە بەرژوەندیی ھەرێمی کوردستان و برەودان بە پرۆسەی دیموکراسی لە سەرووی ھەموو بەرژەوەندییەکان بێت.
لایەنەکان بڕیاریاندا، " سکرتاریەتێک پێکبھێنرێت لە سەرۆکایەتیی ھەرێمی کوردستان بە ھەماھەنگی لەگەڵ تیمی یۆنامی بۆ بەدواداچوون و بەردەوامیی ھەوڵەکان لەگەڵ لایەنە سیاسییەکان و تا ڕێککەوتی ١ی تەمووزی ٢٠٢٢ ڕاپۆرتێک لەمبارەیەوە ئامادە بکات."
لەبارەی ھێرشەکەی شەوی رابردووی ھەولێر، یونامی و لایەنەکان سەرکۆنەیان کرد و داوایان لە حکومەتی عێراق کرد کە پێویستە کۆتایی بەم دەستدرێژییانە بھێنرێت و بە ھەماھەنگی و ھاوکاریی دەزگا ئەمنییەکانی ھەرێمی کوردستان، ھەوڵی جددی بۆ ڕێگریکردن لە دووبارەبوونەوەی ئەم جۆرە ھێرشانە بدات.
" ھەر لە کۆبوونەوەکەدا بەڕێز سەرۆکی ھەرێمی کوردستان سوپاسی ھەوڵەکانی نوێنەری تایبەتیی سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عیراق و پەرۆشییان بۆ دۆخی ھەرێمی کوردستان و پرسی ھەڵبژاردنەکان کرد، ھەروەھا سوپاسی ئامادەبوونی لایەنە سیاسییەکان و بەدەنگەوەھاتنیان بۆ داوەتنامەی سەرۆکایەتیی ھەرێم کرد."
مووشەکەکان لەناوچەی شەلالات نزیک شاری موسڵ ئاراستەی سەربازگاکە کراون، تا ئێستا زیانە گیانی و ماددیەکانی مووشەکەکان نەزانراوە.
وەزیری بەرگری تورکیا بە تەلەفۆن لەگەڵ سێرگی شۆیگۆ وەزیری بەرگری روسیا گفتوگۆی کرد و رایگەیاند، وەڵامی ئەو ھێرشانە دەدەنەوە کە لە باکوری سوریاوە دەکرێتە سەریان و وڵاتەکەی بوونی ئەو ھێزانە قبوڵ ناکات کە لە باکوری سوریان.
پێشتریش خوڵوسی ئاکار رایگەیاندبوو، کەی کاتی ھات ئەوەی پێویست بێت دژی باکوری سوریا ئەنجامی دەدەن و داواشی لە ئەمریکا و وڵاتانی دیکە کرد ھیچ ھەوڵێک بۆ راگرتنی ئۆپراسیۆنەکەیان نەدەن.
میدیای ئێران بڵاویکردەوە، لە ٨٥ کیلۆمەتری شاری تەبەسی سەر بە پارێزگای خوراسانی باشور، ھێڵی شەمەندۆفێر مەشھەد-یەزد لە رێڕەوی خۆی لایداوە و بەپێی ئامارە سەرەتاییەکان ١٧ کەس گیانیان لەدەستداوە و ٣٠ تریش برینداربوون کە باری تەندروستی ٥ لە بریندارەکان ناجێگیرە، ھەروەک ٥ کەسیش بێسەروشوێن بوون.
پەیوەندییە گشتییەکانی ھێڵی ئاسنی ئێرانیش رایگەیاندووە، رووداوەکە بەھۆی پێکدادانی شەمەندۆفێرەکە بە حەفارەیەک بووە.
بە پێی نوسراوێک، دادگای بەرایی سلێمانی دوو، سکاڵای ھاووڵاتیەکی لەبارەی وەرگرتنی پارە لەلایەن کۆمپانیایەکەوە لە فەرمانگەکانی دادنوس لەبەرامبەر پەسەندکردنی مامەڵەکان یەکلاکردۆتەوەو رایگەیاندوە، بەپێی ماددەی ٢٨ یەکەم/ لە دەستوری عێراق سەپاندنی باج و میرانەو ھەموارکردن و وەرگرتن و لێخۆشبوون تەنھا بە یاسا دەبێت.
ھەروەھا وەرگرتنی میرانە تەنھا بەھۆی فەرمانبەری تایبەتمەند دەبێت و بە پێی دەسەڵاتەکانی دادنوس وەرگرتنی ھەر بڕە پارەیەک دەبێت لە چوارچێوەی یاسای میرانەی دادگەری بێت.
"ئەمین بابە شێخ" لە تویتەر بڵاویکردەوە، ئامانج لە سەردانەکەی "بافڵ جەلال تاڵەبانی" سەرۆکی یەکێتی نیشتمانی کوردستان بۆ بەغداد تاوتوێ کردنی پێشھاتەکانی رەوشی سیاسی بووە لەگەڵ لایەنە سیاسییەکان، باسیش لە پێکھێنانی حکومەتی نوێی فیدراڵی کراوە.
وتیشی، لە کۆبوونەوەکاندا جەخت کراوەتەوە لەسەر گرنگی بەردەوامی و جدی بوونی تەواوی لایەنەکان بۆ کۆتایھێنان بە چەقبەستوویی رەوشی سیاسی و خێراکردن لە پێکھێنانی حکومەتێک، کە خزمەت بە ھاووڵاتیان بکات و بتوانێت کێشەکان لە عێراق چارەسەر بکات.
زیاتر لە ٢٥٢ ھەزار لیتر ھاتوەتە سلێمانی و ھەر بەنزینخانەیەک بڕی ٣٦ ھەزار لیتری پێدەدرێت
لە کۆبوونەوەکەدا تاوتوێی پێشھات وڕوداوەکانی ناوچەکەو رۆژئاڤای کوردستان بە تایبەتی و پەیوەندیەکانی نێوان ھەردوولا کرا وتەئکید لەوە کرایەوە کە پێویست دەکات گەلی کورد لە سوریا ھەوڵە دبلۆماسیەکان و زمانی دیالۆگ زیاتر بخاتەگەڕ بۆ بەرقەرارکردنی ئاشتی و دورخستنەوەی مەترسییەکان.
ھەر لە دیدارەکەدا عەلی شەمدین لێپرسراوی پەیوەندیە کوردستانیەکان ، دووپاتی کردەوە کە ئەوان بە پێزانینەوە لە ھەوڵەکانی یەکێتیی دەڕوانن لە پشتیوانی رۆژئاوای کوردستان وتیشی" سەقامگیری ھەرێمی کوردستان و بەھێزبوونی پەیوەندییەکانی ھەرێم لەگەڵ بەغداد کاریگەری لەسەر رەوشی رۆژئاوای کوردستانیش ھەیە.
لە بەشێکی تری دیدارەکەدا ئەمین بابەشێخ وتی" ئەوەی یەکێتی لەبەرامبەر کوردانی رۆژئاوای کوردستان دەیکات بە ئەرکی نیشتیمانی خۆی دەزانێت و ئامادەیی ھەموو پشتیوانییەکە بۆ چارەسەری قەیرانەکانی سوریا و بەدەستھێنانی مافی گەلی کوردمان لە رۆژئاوای کوردستان بە رێگە دانوستان ودیالۆگ.
بەڕێوەبەرایەتیی تەندروستیی قەزای ئاکرێ بڵاویکردەوە، ئەو کچە لە رۆژی ٦ی ئەم مانگە بەھۆی نەخۆشییەوە سەردانی نەخۆشخانەکانی ئاکرێی کردووە و دوای دەرکەوتنی چەند نیشانەیەکی تای خوێنبەربوون لە نەخۆشخانەی گووڵان خەوێندراوە و پشکینینی خوێنی بۆ کراوە و پشکنینەکەی رەوانەی بەغداد کراوە و ئەنجامەکەی بە ئەرێنی گەڕاوەتەوە، راشیگەیاند، رەوشی تەندروستیی ئەو کچە جێگیرە، بەڵام پێویستی بە چاودێرییە.
د.ساڵح مستەفا، بەڕێوەبەری تەندروستیی ئاکرێ رایگەیاند، ئامادەن بۆ ھەر حاڵەتێکی تری تای خوێنبەربوون و بەشێکی تایبەتیان لە نەخۆشخانە بۆ ئەو کەسانە ئامادەکردووە، کە تووشی تای خوێنبەربوون دەبن.
ئەمە سێیەمین حاڵەتی تای خوێنبەربوونە لە ھەرێمی کوردستان تۆمار بکرێت، پێشتر یەک حاڵەت لە زاخۆ و یەک حاڵەتیش لە ھەولێر تۆمارکران، کە ھەردووکیان چاکبوونەوە.
راشیگەیاند، گرفتی کەمئاوی تەنیا لە ئاوی سەرزەوی نیـیە، بەڵکو ئاوی ژێر زەویشی گرتووەتەوە و ئاوی ژێر زەوی دابەزیوە، وتیشی، ناوچەکانی باشوری ھەولێر و مەخموور و دیبەگە و گوێڕ و ناوچەی گەرمیان بە تایبەت کەلار و کفری، ھەڕەشەی بە بیابانبوونیان لەسەرە.
راشیگەیاند، ئەو ناوچانە نەگەیشتووینەتە حاڵەتی بە بیابانبوون بەڵام ھەڕەشەیان لەسەرە و پێویستە کار بکرێت لەسەر زیاکردنی رووپۆشی رووەکی.