کوردستان
میدیاکانی ڕۆژئاوای کوردستان بڵاویانکردووە، گروپە چەکدارەکانی نزیک لە تورکیا لە ماوەی ھەفتەی ڕابردوودا نۆ ھاوڵاتی کوردیان لە ناوچەکانی عەفرین رفاندووە، کە دوو کەسیان ژنن و تا ئێستا چارەنووسیان نەدیارە.
لە لایەکی ترەوە سوپای تورکیا و گروپە چەکدارەکانی، نۆ گوندیان لە ناوچەی شەھبا و تەل رەفعەت لە باکوری شاری حەلەب کە لە ژێر کۆنترۆڵی ھێزەکانی سوریای دیموکرات (ھەسەدە) دان، بۆردوومان کردووە.
وەفدێکی خۆبەڕێوەبەری باکور و رۆژھەڵاتی سوریا سەردانی نەرویجی کرد و لە ئۆسلۆی پایتەخت، لەگەڵ وەفدێکی وەزارەتی دەرەوەی ئەو وڵاتە دوایین گۆڕانکارییەکانی ڕۆژئاوای کوردستان و سوریایان تاوتوێ کرد.
وەفدی خۆبەرێوەبەری ڕۆژئاوا جەختی لەوەکردەوە، پێویستە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دادگاییکردنی تیرۆریستانی داعش و دۆزینەوەی چارەسەرێک بۆ رەوشی خێزانی داعشەکان لە کەمپی ھۆل و کەمپی ڕۆژ لەئەستو بگرێت.
ھەر لە سەردانەکەیاندا، وەفدی ڕۆژئاوا لەگەل وەفدێکی پارتی سووری نەرویجی لە پەرلەمانی ئەو وڵاتە کۆبوونەوە و لەبارەی ھێرشەکانی سوپای تورکیا و کاریگەری ھێرشەکان لە سەر رەوشی ئابوری و مرۆیی ناوچەکە گفتوگۆیان کرد.
"عەلی حەمە ساڵح" ئەندامی پەرلەمانی کوردستان لە نامەیەکدا بۆ سەرۆکی حکومەتی ھەرێم ئاماژەی بۆ ئەوەکردووە، ماوەی ١٥مانگە چاوەڕێی ئیمزایەکی سەرۆکی حکومەتن بۆ ئەوەی زەویەکی کەلار بفرۆشرێت و بکرێتە خزمەتگوزاری بۆ ناوچەکە.
راشیگەیاندوە، لە ١٧/٥/٢٠٢١ بۆ چارەنوسی زەوییەک سەردانی ئیدارەی گەرمیانیان کردوە، دوای گفتوگۆ لەگەڵ جێگری سەرۆکی حکومەت و بەرپرسی ئیدارەی گەرمیان، ڕەزامەندی وەرگیرا بۆ ئەوەی ئەو زەوییە نایابە بفرۆشرێت و بکرێتە خزمەتگوزاری بۆ ناچەکە، لە ١٩/٥/٢٠٢١ رەزامەندی فرۆشتنی زەویەکە و نوسراو و تاپۆ و بەڵگەکانی ئاراستەی سەرۆکی حکومەت کراوە، تائێستا چاوەڕوانن ئیمزا لەسەر ئەو نوسراوە بکات، بۆ ئەوەی ئەو زەوییە بکرێتە خزمەتگوزاری و بەکاربھێندرێت بۆ تەواوکردنی ڕێگای کەلار - دەربەندیخان.
"سۆران عومەر"ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایگەیاند، بە پێی نوسراوێکی سەرۆکایەتی شارەوانی ھەولێر زەوییەکی ٤٤٦ مەتری لەباشترین شوێنی شاری ھەولێر دراوە بەکەسێک بەشێوەی ئیستسنا، واتا بەدەر لە رێنماییەکان مەتری بە ٣٠٠ دینار دراوە بە ھاووڵاتییەک.
ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەو زەوییە بەنرخی ھەرزانتر لەکیلۆیەک تەماتە دراوە بەو ھاووڵاتییە کە کۆی گشتی پارەکەی بۆ زەوییەکە دەکاتە ١٣٨ ھەزار دینار، کە بەوشێوەیە زەویەکی ٤٤٦ مەتری نەیکردووەتە ١٠٠ دۆلار .
ئەوەش لە کاتێکدایە "بافڵ جەلال تاڵەبانی"سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان ھەفتەی رابردوو بڕیاریدا، ھەر لێپرسراوێک لە ھەر ئاست و بەرپرسیارێتییەکدا بێت، بەھیچ شێوەیەک رێگە پێدراو نییە، ناونیشان و بەرپرسیارێتی خۆی بەکاربھێنێت بۆ دەستکەوتی تایبەت و کەسی، بەتایبەت بۆ وەرگرتنی زەوی، لە کۆتایی بڕیارەکەشدا رایگەیاندبوو، چاوەڕوان دەکەن ھەموو حزب و لایەنەکانی تر ھەمان ھەڵوێستیان ھەبێت و رێگە بەو کارە نەدەن.
دەقی روونکردنەوەکە...
دەستەی مافی مرۆڤ بەدوا داچون بە دۆخی مرۆیی نەخۆشێکی دەروونی دەکات کە گوایە لەنەخۆشخانە دەرکراوەتە دەرەوە .
لە دوای بڵاوبوونەوەی ڕاپۆرتێک لە کەناڵیکی ڕاگەیاندن لە ٢٠٢٢/٨/١٩ دەربارەی دەرکردنی ھاووڵاتیەکی بەساڵاچوی بە ڕەگەز عەرەب لە نەخۆشخانەی (شار) لە سلێمانی، نووسینگەی مافی مرۆڤ لە سلێمانی ڕاسپێردراو دەستی بە بەدواداچوون و چاودێری کرد بۆ دۆخی مرۆیی ئەو کەسە و گەیشتینە چەند ئەنجامێک:
١. ئەو کەسە بە ڕەگەز عەرەبە و خەڵکی پارێزگای ئەنبارە، بە وتەی بەرپرسانی نەخۆشخانەی شار ڕۆژی ١٨ی ئاب پۆلیسی سلێمانی لە گەڕەکی (چوارچرا)وە ھێناویانە بۆ نەخۆشخانەکە و پۆلیس وتوویانە لە لایەن کەسوکاریەوە فڕێدراوە و باری دەروونی ناجێگیرە و قسە ناکات و ھیچ ناسنامەیەکی پێ نییە.
٢. بە ووتەی ئیدارەی نەخۆشخانە و لێپرسراوی ڕیسێپشنی نەخۆشخانەی شار ئەو ھاوڵاتیە فڕێ نەدراوەتە دەرەوەی نەخۆشخانەکە وەک ئەو کەناڵە باسی کردووە، بەڵکو ھێنراوەتە بەردەم نەخۆشخانە و یەکسەر فریاگوزاری تەندروستی بۆ کراوە و خواردنی پێدراوە و خراوەتە ژێر چاودێری چڕی تەندروستیەوە و دۆخی بەرەو باشترە.
٣. لە دوای بەدواداچوونی زیاترمان بۆ ئەم بابەتە پێیان ڕاگەیاندین کە ناکرێت ئەم ھاوڵاتیە لە نەخۆشخانە بھێڵرێتەوە چونکە لە دوای وەرگرتنی چارەسەری پێویست دەبێت یان کەسوکاری بێن بیبەنەوە ماڵیان یان لە خانەی بەساڵاچوان دابنرێت.
٤. ئێمە بەدواداچوونمان بەردەوامە و لە دوای پەیوەندی کردنمان بە بەرپرسی کارگێڕی نەخۆشخانەوە نوێنەری نووسینگەمان ناردووە بۆ سەردانی نەخۆشەکە و وەرگرتنی زانیاری زیاتر ، بۆ ئەو مەبەستە
ئەمڕۆ شەممە بە نوێنەرایەتی نووسینگەی سلێمانی بەڕێز (مستەفا مەحمود) فەرمانبەر لە ھۆبەی یاساو سکاڵا سەردانی نەخۆشخانەی شاری کرد بە مەبەستی بەدواداچونی زیاتر بۆ زانینی دوا بارودۆخی ئەو نەخۆشە کە ناوی (عاید عبد الگزاز اللامی)یە و لە نزیکەوە خۆی قسەی لەگەڵدا کردووە و وتوویەتی ھیچ کەسێکی نیە. ھەروەھە لەگەڵ بەرپرسانی نەخۆشخانە قسەی کردووە و پێیان ڕاگەیاندووە کە ئەم کەسە گرفتی دەروونی ھەیە و بێلانە و بێ کەسە و لەژێر چاودێری پزیشکیە و چارەسەر وەردەگرێت، لە ئێستادا قسەمان لەگەڵ بەڕێوەبەری خانەی بەساڵاچوانی سلێمانی کردووە بۆ ئەوەی کاتێک دۆخی تەندروستی باش بێت ھەوڵبدرێت لەوێ ودابنرێت و چاودێری بکرێت.
بۆیە لەئێستادا ناوبراو لەژێر چاودێری تەندروستی دایەو ھەرکاتێک باشتربو دەبرێتە خانەی بەساڵاچوان.
دەستەی سەربەخۆی مافی مرۆڤ
٢٠/٨/٢٠٢
لە کۆبوونەوەکەدا گفتوگۆ کرا لەسەر بە رەسمی ناساندنی مەرزی کێلێ. مەھدی شوشتەری، سەرکونسوڵی کۆماری ئیسلامی ئێران لە سلێمانی ڕایگەیاند، رێگای ھاتووچۆی مەرزەکە لە رێگای زۆر مەرزی تر باشترە و پێویستە کارەکانی زوو تەواو بکرێن. بەشێکی تری کۆبوونەوەکە تایبەت بوو بە کێشەی کەمئاوی و گرتنەوەی ئاوی زێی بچووک، بەرپرسانی ئێران ڕایانگەیاند، ھەرکات پێویست بووبێت ئێران ئاوی بۆ زێی بچووک بەرداوەتەوە.
فەرمانگەی میدیا و زانیاریی حکومەتی ھەرێمی کوردستان بڵاویکردەوە، بۆ ئاسانکاریی ھاووڵاتیان لە دانەوەی قەرزەکانی پێشینەکانی خانووبەرە و سندوقی نیشتەجێبوون و ھاوسەرگیری و قەرزی بچووک و کشتوکاڵ و پیشەسازی و گەشتیاری، داشکاندنی ١٥% بۆ تەواوی ئەو قەرزانە و لێخۆشبوونی تەواو بۆ سزاکانی دانەوەی پێشینەکان دەکرێت، ھاوکات داشکاندنی رێژەی ١٥% بۆ پابەندە داراییەکان، لە بواری شارەوانییەکان و گەشتوگوزار و ئاو بەردەوام دەبێت.
فەرمانگەی میدیا و زانیاری ڕاشیگەیاند، لێخۆشبوونی تەواوەتی سزای دواکەوتن و سوود لەسەر باج و ڕسوماتە کەڵەکەبووەکان وەرناگیرێت، بە مەرجێک ئەو ھاووڵاتییە تەواوی باج و ڕسوماتە کەڵەکەبووەکە بداتەوە، ئەو داشکاندنەش تاکو ٢٠ی ئەیلوولی ئەمساڵ بەردەوام دەبێت.
بە پێی زانیارییە سەرەتاییەکان بارھەڵگرەکە سەر بە کۆمپانیای جەنگیز ھۆلدینگە.
پێشتر لە رێگای دیلۆک-نیزیپ، پێکدادان لە نێوان پاسێک و چەند ئۆتۆمبێلێک روویداوە و بەھۆیەوە ١٦ کەس گیانیان لەدەستداوە و ٢١ی تریش برینداربوون، ئاماژەی بەوەشکرد، لە ناو ئەو کەسانەی گیانیان لەدەستداوە، دوو رۆژنامەنووس و ٣ کارمەندی ئاگرکوژێنە و دوو کارمەندی تەندروستی ھەن.
سامان شێخ لەتیف، لێپرسراوی راگەیاندن و پەیوەندییەکانی بەڕێوەبەرایەتی تەندروستی سلێمانی رایگەیاند، "بەداخەوە بەرەبەیانی ئەمڕۆ سەعات (٨:٤٠) بەھۆی زۆری سوتانەکەیەوە یەکێک لەو خاتوونانەی ئەم شەو بەھۆی سوتاویەو گەیەندرانە بەشی فریاکەوتنی نەخۆشخانی سلێمانی بۆسوتاووی نەشتەرگەری کۆچی دوای کرد."
شەوی رابردوو، لە گەڕەکی خەباتی شاری سلێمانی دوو ژن سووتان و بەھۆی سەختی برینەکانیان لەلایەن سەنتەری فریاکەوتنی خێرا گەیەنرانە نەخۆشخانەی سووتاوی.
سامان نادر، بەڕێوەبەری سەنتەری فریاکەوتنی خێرای سلێمانی ١٢٢ بە کوردسات نیوزی راگەیاند، بە پێی زانیارییە سەرەتاییەکان ئەو دوو ژنە ویستویانە ئاو بکەنە ناو موبەریدە، بەڵام بەنزین بووە و موبەریدەکە گڕی گرتووە و بەھۆیەوە سووتاون. وتیشی، دوو ژنەکە یەکێکیان تەمەنی ٢٥ ساڵە و ئەوەی تریشیان ٣٠ ساڵە.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی ھەرێم لە ڕاگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە ، ئەمرۆ ئاسمانی ناوچە جیاجیاکانی ھەرێم بە گشتی ساماڵ و پەڵە ھەور دەبێت و خێرایی با لەنێوان ١٠ بۆ ٢٠ کیلۆمەتر دەبێت لە سەعاتێکدا، رۆژی شەممەش ئاسمان لە ناوچە جیاجیاکان ساماڵ و پەڵە ھەور دەبێت و پلەکانی گەرماش ١ بۆ ٢ بەرزدەبنەوە، بەرزترین پلەی گەرماش لە کەرکوک دەبێت کە دەگاتە ٤٤ پلەی سەدی .
بەڕێوەبەری خۆسەری باکور و رۆژھەڵاتی سوریا لە راگەیەنراوێکدا ئاماژەی بۆ ئەوەکرد، بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان لە رێگەی تەل تەمر و حەسەکە ،ناوەندی فێرکردنی تایبەتی ژنانی لە گوندی شیمکۆ کردۆتە ئامانج کە تەنیا ٢ کیلۆمەتر لە بارەگای ھاوپەیمانی نێودەوڵەتی دوورە و نەتەوەیەکگرتووەکان سەرپەرشتی دەکات.
راشیگەیاندوە، بەھۆی ئەو ھێرشەوە ٤ منداڵ کوژراون و ١١ منداڵی کچیش برینداربوون، ئەوەش ھەموو پێوانە و یاساکان پێشێل دەکات و تاوانی شەڕە، چونکە ئەو ھێرشە مەترسی لە سەر منداڵان و لەسەر ناوەندەکانی فێرکردن دروست دەکات.
لە راگەیەندراوێکدا ئاسایشی سلێمانی دەڵێت، لەچەند رۆژی داھاتووشدا بەردەوام دەبین لەدەستگیرکردنی ھەموو ئەوانەی لەسەر بەرژەوەندی گشتی و مافی خەڵک پۆستەکانیان بۆ کاری نایاسایی قۆستووەتەوە.
باسی لەوەش کردووە، "ئەو کەسانەی بڕیاری دەستگیرکردنیان بۆ دەرچووە پۆست و دەسەڵاتی خۆیان لە فەرمانگە حکومییەکان بۆ کاری نایاسایی و دوور لە رێنماییەکان و رەوشتی بەرزی فەرمانبەری بەکارھێناوە."
دەشڵێت، تۆمەتبارەکان لەبەرامبەر رەشوە مامەڵەی خەڵکی تریان تێپەڕاندووە و چەندین دۆسیەی زەوی و زار و موڵکی گشتییان لەدەرەوەی یاسا بەرکارەکانی ھەرێم داگیرکردووە، بەکرێگیراوبوون و لەبەرامبەر بڕە پارەیەکدا ئەو کارانەیان ئەنجامداوە.
١٩ی ئابی ٢٠٢٢
پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند، ھێزەکانی ئاسایشی نیشتمانی کەرکوک دوای ٩٠ ڕۆژ لە کۆکردنەوەی زانیاری ھەواڵگری ورد و بەدواداچون، توانیویانە بە ھاوکاری و چاودێری ئۆپراسیۆنە ھاوبەشەکان، تۆڕێکی تیرۆریستی دەستگیر بکەن.
ئاماژەی بەوەشکرد، ئەو تۆڕە تیرۆریستییە پێکھاتووە لە ژمارەیەک سەرکردەی شانە نوستووەکانی داعش کە تێوەگلاون لە کوشتنی ئەندامانی حەشدی شەعبی و کەسایەتی ھۆزەکان و ژمارەیەک ئەفسەر، ھەروەھا چەندین کردەوەی تیرۆریستییان بۆ سەر ھێزە ئەمنییەکان لە ڕۆژئاوای کەرکوک ئەنجامداوە و دەستیشیان لە ھێنانی خۆکوژ لە دەرەوە بۆ ناو عێراق ھەبووە.
ساڵح موسلیم ھاوسەرۆکی پارتی یەکێتی دیموکرات "پەیەدە" لە میانی بەشداریکردنی لە گەشتی ھەواڵەکانی کوردسات نیوز ڕایگەیاند، تورکیا بەشێوەی ناڕاستەوخۆ ھێرشەکانی بۆ سەر ڕۆژئاوای کوردستان چڕکردووەتەوە و تەنھا ئەوە ماوە لە ڕێگەی وشکانییەوە ھێرشەکانی دەستپێبکات. وتیشی، سوپای تورکیا بە تۆپ و درۆن ھێرش دەکاتەسەر ڕۆژئاوای کوردستان و لەو ھێرشانەشدا ھاوڵاتی مەدەنی بوونەتە قوربانی.
ساڵح موسلیم ڕەخنەی لە ھاوپەیمانی نێودەوڵەتی گرت کە لە کاتی ھێرشەکانی تورکیا، بێ دەنگی ھەڵدەبژێرن و بیانوی ئەوە دەھێننەوە، تەنھا بۆ شەڕی تیرۆر ھێزیان لە ناوچەکە ھەیە، ئاماژەی بەوەشکرد، بێدەنگی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بەرامبەر ھێرشەکانی تورکیا، بەمانای پیلانگیڕییەک دێت دژی گەلی کورد و وڵاتانی جیھانیش کورد لە بەرژەوەندی خۆیان بەکار دەھێنن.
بەوتەی ساڵح موسلیم، لەسەرەتای سەرھەڵدانی قەیرانی سوریاوە، کورد لەگەڵ دانوستان بووە بۆ چارەسەری کێشەکان، بەڵام حکومەتی دیمەشق ھاوشێوەی ئەنقەرە دەوێت خۆبەڕێوەبەری باکور و خۆرھەڵاتی سوریا لەناوببات. ئاشکراشیکرد، شتێک نەماوە بەناوی ئۆپۆزسیۆنی سوریا ئەوەی ھەیە ھەمووی سەر بە سوپای تورکیان.
بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی گەرمیان بڵاویکردەوە، سێ تۆمەتبار ٣٠٠ ملیۆن دیناریان لە ناحیەی قەرەتەپە دزی و دواتر ھەڵاتن بۆ شاری سلێمانی، ئاسایشی گەرمیانیش دۆسیەی بۆ ئەو سێ تۆمەتبارە کردەوە و بە بڕیاری دادوەر دەستگیرکردنیان بۆ دەرچوو.
راشیگەیاندووە، پاش کۆکردنەوەی زانیاری لەسەر تۆمەتبارەکان، ئاسایشی گەرمیان بەھاوکاری ھێزەکانی ئاسایشی سلێمانی توانیان تۆمەتبارەکان لە سلێمانی دەستگیر بکەن، بەپێی ماددەی ٤٤٤ لە یاسای سزادانی عێراق رادەستی ئاسایشی گەرمیان کرانەوە.