عەلی جەمال قدووری، وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی گەرمیان رایگەیاند، دوای سکاڵای خاوەنی دەرمانخانەیەک لەنێو بازاڕی قەزای کەلار کە لە بەرواری ٢\١\ ٢٠٢٣ دزی لەنۆرینگەکەی کرابو، ئەمڕۆ پێنج شەمە توانیان لەڕێگەی کامێرای چاودێریەوە تۆمەتبار بناسنەوەو دەستگیری بکەن.

بە وتەی عەلی جەمال قدووری، تۆمەتبارەکە بڕی شەش ملیۆن دیناری لە نۆرینگەی ئەو ھاوڵاتییە دزیوە.

وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی گەرمیان رایگەیاند، "ھەروەھا لە چوار نۆرینگەو تاقیگەی دیکە لەگەڕەکەکانی سیروان، شەھیدان، فەرمانبەران دزیکردوە بەوتەی خۆی تەنانەت پارەی نێو سندوقی ھاوکاری نەخۆشخانەی ھیواشی دزیوە کە تایبەتە بە نەخۆشانی شێرپەنجە."

پۆلیس دەڵێت، "تۆمەتبار بۆ شاردنەوەی خۆی لە کامێراکان قژی دەستکردی بەکارھێناوە و بەچەند جۆرێک شێوەی خۆی گۆڕیوە و پێشتریش بەتۆمەتی دزیکردن، سێ ساڵ زیندانی کراوە."

تۆمەتبار دانیشتووی ناحییەی ڕزگاریە سەر بەقەزای کەلار و لەدایکبووی ١٩٧٧ـە لەئێستادا بەبڕیاری دادوەرو بەپێی مادەی ٤٤٦ بەندکراوە.

وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی ھەرێم  لە راگەیەندراوێکدا ئاماژەی بەوەکردووە، تا رۆژی چواری ئەم مانگە،  بڕی ٤٦ ملیۆن و ٨٥٠ ھەزار و ٨٠٠ لیتر نەوت لەسەرانسەری ھەرێمی کوردستان بەسەر ٢٣٤ ھەزار و ٢٥٤ خێزان لەناوچە شاخاوییەکانی پارێزگاکانی سلێمانی و ھەڵەبجە و ھەولێر و دھۆک دابەشکراوە.

راشیگەیاند، پڕۆسەی دابەشکردنی نەوتی سپی بەردەوام دەبێت و بەم نزیکانە دابەشکردنی نەوت لە ناوچە شاخاوییەکان تەواودەبێت و دەستدەکرێت بە دابەشکردنی نەوت لە دەوروبەری پارێزگاکان و ئیدارە سەربەخۆکان .

"پەروین بوڵدان"ھاوسەرۆکی پارتی دیموکراتی گەلان"ھەدەپە"لە کۆبونەوەی فراکسیۆنەکەیان لە پەرلەمانی تورکیا سەبارەت بە کۆمەڵکوژییەکەی ناوەندی رۆشنبیری ئەحمەد کایا لە پاریس رایگەیاند، دەسەڵاتی تورکیا لە ھەموو شوێنێک دوژمنایەتی کورد دەکات، دەیانەوێت لە گۆڕەپانی نێودەوڵەتیدا درێژە بە دوژمنایەتی خۆیان بدەن، بۆ ئەوەی کورد لە ھیچ شوێنێکی جیھان ئیرادەی نەبێت.

وتیشی، لە ھەر جێگەیەکی جیھان بێت کورد ملکەچ نابێت و ناتوانن ئیرادەی کورد لەناوببەن، ئیرادە و یەکگرتوویی کورد لە پاریس و ئەنقەرە و ئیستەنبوڵ و ئامەد و ڕۆژائا وەک یەکە، دەبێت ئەو کۆمەڵکوژییە بە ھەموو لایەنەکانیەوە روون بکرێتەوە و ھەموو پەیوەندییە شاراوەکانی ئاشکرا بکرێن.

سەبارەت بە ساڵی ٢٠٢٣ ش رایگەیاند، ئێستا دەست پێدەکەن و ساڵی ٢٠٢٣ دەکەن بە ساڵی دیموکراسی و ساڵی ئازادی و ئاشتی، ساڵی تێکۆشان، ساڵی ٢٠٢٣ دەبێتە ساڵی گەلان و ژنان و گەنجان، ھەروەھا ئەمساڵ دەبێتە ساڵی کورد و ھەدەپە.

پەروین فاتیح بەڕێوەبەری یەکەی سەرپەرشتیاری پەروەردەیی لە بەڕێوەبەرایەتی خوێندنی کوردی لە کەرکوک بەکوردسات نیوزی ڕاگەیاند، بەپێی ئەو بڕیارە گرنگ و مێژوییە، راژەی زیاتر لە ١٢ ھەزار مامۆستا و فەرمانبەر لە کەرکوک و خانەقین و جەلەولا دەگوازرێنەوە بۆ سەر وەزارەتی پەروەردەی عێراق.

ئاشکراشیکرد، بڕیارەکە تەنھا لە کەرکوک نزیکەی ھەشت ھەزار مامۆستا و فەرمانبەری خوێندنی کوردی دەگرێتەوە و بەوەش کێشەی موچەی ھەموو ئەو مامۆستا و فەرمانبەرانە چارەسەر دەبێت.

لای خۆیەوە، سەباح حەبیب پەرلەمانتاری فراکسیۆنی یەکێتی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایگەیاند، لەکاتی پێکھێنانی حکومەتی نوێی عێراقدا یەکێک لە خاڵە گرنگەکانی فراکسیۆنی یەکێتیی لە ئەنجومەنی نوێنەران گواستنەوەی راژەی مامۆستایانی کەرکوک و ناوچە دابڕێنراوەکان بوو بۆ سەر میلاکی حکومەتی عێراق.

وتیشی، لەئێستادا ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق نوسراوی ئاراستەی وەزارەتی پەروەردە کردووە بۆئەوەی لیژنەیەک پێکبھێنێت بۆ سەرپەرشتی و جێبەجێکردنی رێکارەکانی گواستنەوەی راژەی مامۆستایانی کەرکوک و ناوچە دابڕێنراوەکان بۆ سەر میلاکی حکومەتی عێراق.

دەقی پەیامەکەی ھێرۆ ئیبراھیم ئەحمەد:

کەسوکاری ھەڤاڵ قادر باجلوری
ھاوڕێ و ھاوسەنگەران 

بە داخ و پەژارەیەکی زۆرەوە، ھەواڵی کۆچی دوایی، تێکۆشەرو پێشمەرگەی دێرین،  کەسایەتی ناسراوی بادینان، ھەڤاڵ (قادر باجلوری)م پێگەیشت، ھەڤاڵ قادر باجلوری، تێکۆشەرێکی دێرین و سەر ڕاستی سەرە ڕێی خەبات و قارەمانێکی خۆنەویست بوو، ھەروەھا کادرێکی بەتوانا و لێوەشاوەش بووە لەکاری ڕێکخستن و حزبایەتی ، ھەروەھا کەسایەتیەکی خاوەن پێگەو ناسراو بووە لەبادینان.
بۆ ئەم بۆنە خەمناکە پرسە و سەرەخۆشی خۆمتان ئاڕاستەی کەسوکارە سەربەزەکەی و ھاوڕێ و ھاوسەنگەرانی دەکەم و لەپەروەردگار داواکارم سەبووری بەئێوە و ئێمە و ھەموان ببەخشێت و کۆچکردووش بەبەھەشتی بەرینی شاد بکات.

انا للە و انا الیە راجعون 

ھێرۆ ئیبراھیم ئەحمەد
ئەندامی ئەنجومەنی باڵای سیاسی و بەرژەوەندی ی.ن.ک

بەڕێوەبەرایەتی گشتی پۆلیسی ھەرێم سەبارەت بە ئامارەکانی ساڵی رابردوو لە پارێزگاکانی ھەرێم و ئیدارە سەربەخۆکان رایگەیاند، ١٨٣ حاڵەتی کوشتنی بە ئەنقەست و ٣٢ حاڵەتی کوشتنی بەھەڵە تۆمارکراوە. ھەروەھا ٢٤٠ حاڵەتی خۆکوشتن و ٨٦ حاڵەتی خۆسوتاندن و  ٢١٢ رووداوی تەقەکردن و ٥٦٤١ حاڵەتی شەڕکردن ھەبووە. 

بەپێی ئامارەکە، دوای بڕیاری دەستبەسەراگرتنی چەکی بێمۆڵەت لە مانگی حەوتەوە تا مانگی ١٢ی ساڵی رابردوو، ٥٢٣ چەکی بێمۆڵەت دەستیان بەسەردا گیراوە. 

بەڕێوەبەرایەتی گشتی گەشتوگوزاری سلێمانی رایگەیاند، لە ماوەی نێوان ٢٥ی کانوونی یەکەمی ساڵی رابردوو تاکو ٣ی ئەم مانگە و بەبۆنە پشووەکانی سەری ساڵەوە، ٦٧ ھەزار گەشتیار سەردانی پارێزگای سلێمانیان کردووە، لەو ژمارەیە زیاتر لە ٨٠%یان لە شارەکانی ناوەڕاست و باشووری عێراقەوە ھاتوون.

بەپێی ئامارەکە ھاتنی گەشتیاران بۆ سلێمانی بەراورد بە سەری ساڵی رابردوو، زیاتر لە دوو ھێندە زیادیکردووە، سەری ساڵی رابردوو نزیکەی ٣٠ ھەزار گەشتیار ھات بوون.

ئەوەش لە کاتێکدایە کە پێشتر بەڕێوەبەرایەتی گشتی گەشتوگوزاری ھەولێر رایگەیاندبوو، تەنھا لە پشوەکانی سەری ساڵدا ٦١ ھەزار و ٦٥٨ گەشتیار بە مەبەستی بەشداریکردن لە چالاکییەکانی ساڵی نوێدا سەردانی پارێزگای ھەولێریان کردووە.

وەزارەتی کار و کاروباری کۆمەڵایەتی ھەرێم بڵاویکردەوە، حکومەتی ھەرێم رەزامەندی پیشانداوە ژمارەیەک لەو ٢٠ ھەزار یەکە نیشتەجێبوونەی بۆ ھەژاران و کەمدەرامەتان دروستدەکرێن بێبەرامبەر بدرێن بە وەزارەتەکەیان تاکو بدرێن بەو منداڵە بێسەرپەرشتانەی لە دوای تەمەنی ١٨ ساڵ لە خانەکانی منداڵانی بێسەرپەرشت نامێنن و کاتێک تەمەنیان بوو بە ٢٤ ساڵ و ژیانیان مسۆگەربوو لێیان وەربگرنەوە.

ھەروەھا ژنانی ناو ماڵەکانی داڵدەدان کە دوای چارەسەربوونی کێشەکەیان کەسوکارییان وەریانناگرنەوە، بەھەمان شێوە سود لەو یەکانە وەردەگرن.

دەقی پرسەنامەکە: 

بۆ کۆچی دوایی عەبدولقادر محەمەد ناسراو بە (قادر باجلوری) تێکۆشەری دێرینی یەکێتی ، پرسە و ھاوخەمی خۆمان رادەگەیەنین و ھاوبەشی خەمی بنەماڵە سەربەرزەکەیانین کە نموونەی خەبات و قوربانیدانن لەپێناو کوردستاندا.

ھەڤاڵ قادر باجلوری تێکۆشەرێکی بە ھەڵوێست، یەکێتییەکی سەرڕاست و کەسایەتییەکی دیاری دەڤەری بادینان بوو کە ھەرگیز لە رێگا راستەکەی خەبات لاینەدا و بەردەوام لە پرسە گرنگەکاندا ئامادەییەکی بەرچاوی ھەبوو. 

لەخوای گەورە داواکارین رۆ‌حی کاک قادر شاد بکات و سەبووری و ئارامی بەھەموولایەک ببەخشێت.

بافڵ جەلال تاڵەبانی 
سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان

ئیحسان عەبدولڕەحمان بەڕێوەبەری بەڕێوەبەرایەتی گشتی چاکسازیی کۆمەڵایەتی ھەرێم لە کۆنفڕانسێکی رۆژنامەوانیدا ئاماری کار و چالاکییەکانی ساڵی ٢٠٢٢ی بڵاوکردەوە و رایگەیاند، لە ٢٠٢٢دا حەوت ھەزار و ٨٢١ کەس رەوانەی چاکسازییەکان کراون.

راشیگەیاند، حەوت ھەزار و ٥٧١ کەس و ھەزار و ١٩٢ کەسیش بە مەرج ئازادکراون. 

جینین پلاسخارت نێردەی تایبەتەی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عێراق رایگەیاند، ئەوە ھەنگاوێکی یەکلاکەرەوەیە و ئەمنییەت بۆ ھەزاران ئێزدی دەڕەخسێنێت سەبارەت بە مافی نیشتەجێبوون و تەملیککردنی زەوی و خانووەکانیان. 

وتیشی، بڕیارەکەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق دانپێدانانی رەسمییە و دەیەیەک لە جیاکاری کۆتایی پێدەھێنێت، ھیواشی خواست ئەو بڕیارە نەھامەتی ئێزدییەکان کەمبکاتەوە و ھانیانبدات بۆ گەڕانەوە بۆ شەنگال. 

لە رۆژانی رابردوودا، ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق رەزامەندیدا لەسەر نوسراوێک کە چارەسەری گشتگیر و ھەمیشەیی بۆ ئێزدییەکانی شەنگال دەکات، سەبارەت بە تاپۆکردنی خانوو و زەوییەکانیان لە ١١ کۆمەڵگەی نیشتەجێبوون کە لە ساڵی ١٩٧٥ەوە ئێزدییەکان لەو زەوی و موڵک و خانووانەی شەنگال نیشتەجێن و لەلایەن حکومەتی بەعسەوە لێی بێبەشکراون. 

راشیگەیاندوە، سەرۆکایەتی داوکاری گشتی رێکاری یاسایی دەگرێتە بەر دەرھەق بەو سایتانەی وێنەی منداڵەکەیان بڵاوکردوەتەوە، ئەوەش بەپێی یاسای چاودێری نەجەوانان ژمارە ٧٦ی ساڵی ١٩٨٣ بۆ پاراستنی ئەو منداڵە پێشێلکردنی یاسایە.

ھەروەھا لەگەڵ ھاتنی ئەو شەپۆلە بارستە ھەوایەکی سارد روو لە ناوچەکان دەکات لەسەر ناوچە شاخاوییە سنووریەکان و لووتکەی شاخە بەرزەکان بەفر دەبارێت.

راشیگەیاندوە، رۆژی چوارشەممە ئاسمان ھەوری تەواو دەبێت لەگەڵ بارانبارینی مام ناوەند لە ناوچەکانی سلێمانی و گەرمیان،لە کاتەکانی شەودا نمە باران ناوچەکانی ھەولێر دەگرێتەوە و ئەگەری بارینی تێکەڵی بەفر وباران ھەیە لە ھەندێک لە ناوچە شاخاویە سنوریەکانی رۆژھەڵات و باکوری رۆژھەڵاتی ھەرێم. 

ئەوەش لەکاتێکدایە، ماوەیەکە سوپای تورکیا بەبەردەوامی ناوچەکانی رۆژئاوای کوردستان بۆردومان دەکات، بەوھۆیەشەوە چەندین ھاووڵاتی برینداربوون و زیانی زۆریش بەر گوندەکان و ناوچەکە کەوتووە.

بەپێی ئامارێکی رێکخراوی مافی مرۆڤ لە ئێران، لە درێژەی خۆپیشاندان و ناڕەزایەتییەکاندا لە ١٦١ شاری ئێران و رۆژھەڵاتی کوردستان ٥١٦ خۆپیشاندەر گیانیان لەدەستداوە، لەو ژمارەیەش ٧٠ کەسیان تەمەنیان لە خوار ١٨ ساڵەوەیە.

ئاماژەی بۆ ئەوەشکردووە، ھەر لەو چوارچێوەیەدا نزیکەی ١٩ ھەزار و ٢٠٤ خۆپیشاندەر دەستبەسەرکراون، لەو ژمارەیەشە ٦٨٧ کەسیان خوێندکاری زانکۆ و خوێندنگەکانن.

ھەروەھا بە تۆمەتی"بڵاوکردنەوەی خراپەکاری لەسەر زەوی” و "شەڕی دژ بە خودا” سزای لەسێدارەدان بەسەر بەشێک لە خۆپیشاندەراندا سەپێنراوە.

رێکخراوی ھەنگاو بۆ مافی مرۆڤ رایگەیاند، لە درێژەی ھەڵمەتی دەستبەسەرکردنی خەڵکی شاری جوانڕۆ لەلایەن ھێزە ئەمنییەکانەوە، لەماوەی سێ رۆژدا ٣٠ ھاووڵاتی تری جوانڕۆ لەلایەن ئەو ھێزانەوە رفێندراون، لەو ژمارەیەش ناسنامەی ٢١ کەسیان ئاشکرا کراون.

بەپێی زانیارییەکانی رێکخراوەکە، بەشێکی ئەو کەسانەی دەستگیرکراون تەمەنیان لە خوار ١٨ ساڵەوەیە و چارەنووسیان ئاشکرا نییە و شوێنی دەستبەسەرکردنیان دیاری نییە، ھیچ زانیارییەکیش لەسەر رەوشی تەندروستییان لە بەردەستدا نییە.