سەرۆککۆمار
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ یەکشەممە 1ـی 6ـی 2025 لە کۆشکی بەغداد، پێشوازی لە جۆزاف عەون سەرۆک کۆماری لوبنان و وەفدی یاوەری کرد.
سەرۆک کۆمار کۆبوونەوەیەکی دووقۆڵی لەگەڵ هاوتا لوبنانییەکەی ئەنجامدا، لەو میانەیدا بەخێرهاتنی جۆزاف عەون، سەرۆک کۆماری لوبنانی کرد و جەختی لە بەهێزی پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان عیراق و لوبنان و پەرۆشی پەرەپێدان و گەشەپێدانیان و گرنگی بەرزکردنەوەی ئاستی هاوکاری و ئاڵوگۆڕی بازرگانی لەبوارە جیاجیاکاندا کردەوە.
هەروەها تاوتوێی رەوشی لوبنان و ناوچەکه کرا و جەختیش له پێویستی هەوڵدانی زیاتری نێودەوڵەتی بۆ کەمکردنەوەی گرژییەکان و بەشداریکردن لە گفتوگۆی هێمن و بنیاتنەر بۆ به دیهێنانی ئاشتی و سەقامگیری له ئاستی ناوچەیی و نێودەوڵەتی کردەوه، هەروەها رەوشی فەلەستین و غەززە تاوتوێ کرا و هەردوو سەرۆک جەختیان لەگرنگی بەردەوامبوون لە پشتیوانیکردنی گەلی فەلەستین لە گەیشتن بەمافەڕەواکانی و دامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆی خۆیان کرد وهاوکات هەردوو سەڕۆک پشتیوانی خۆیان بۆ یه کڕیزی و سەقامگیری سوریا و پاراستنی سەروەری و ئاسایشی سوریا دووپات کردەوه .
دواتر کۆبوونەوەیەکی فراوانتر لە نێوان هەردوولا ئەنجامدرا، کەژمارەیەک بەرپرسی عیراقی و لوبنانی ئامادەی بوون و سەرۆک کۆمار هەڵوێستی نەگۆڕی عیراقی بەرانبەر لوبنان دووپاتکردەوە، لەسەربنەمای پشتگیریکردنی لە ئاسایش و سەقامگیری و سەروەری و یەکپارچەیی خاکەکەی و خزمەت بە بەرژەوەندی گەلەکەی و ئاماژەی بەوەشکرد کە عیراق بەگوێرەی بڕیارەکانی لوتکەی بەغداد، هەموو هەوڵەکانی خۆی دەخاتەگەڕ، بە هەماهەنگی لەگەڵ برایان و دۆستان، بۆ پاڵپشتیکردنی گەلی لوبنانی برا و تا گەیشتن بە خواست و هیوای هەموو پێکهاتەکانی لوبنان و لای خۆیەوە سەرۆک کۆماری لوبنان سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ هەڵوێستی پشتیوانی عیراق بەرانبەر بە لوبنان لە بوارە جیاجیاکان و رۆڵی لە یەکگرتن و دروستکردنی پردی هاوکاری نێوان وڵاتانی ناوچەکەدا دەربڕی و جەختی لە پەرۆشی وڵاتەکەی کردەوە بۆ پتەوکردنی پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵات و چەسپاندنی هاوکاریی دوو قۆڵی بۆ خزمەتکردنی بەرژەوەندییە هاوبەشەکان. هاوکات رونکردنەوەیەکی سەبارەت بە رەوشی لوبنان خستەڕوو و جەختی لەوە کردەوە کە دەوڵەتی لوبنان سیاسەتێکی ڕوون پەیڕەو دەکات کە پابەندە بە چاکسازی لە بوارە جیاجیاکاندا لەسەر بنەمای ڕێزگرتن لە سەروەری و سەقامگیری لوبنان.
سەرۆک کۆماری عیراق بەبۆنەی ساڵیادی دامەزراندنی یەکێتی سەردانی بارەگای یەکێتی نیشتمانیی کوردستان کرد لە بەغداد
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق پیرۆزبایی لە سەرۆک و سەرکردە و کادر و رێکخستنەکانی یەکێتی نیشتمانی کوردستان کرد بەبۆنەی پەنجاهەمین ساڵیادی دامەزراندنی یەکێتی نیشتمانی کوردستان (یۆبیلی زێڕین ) و هیوای سەرکەوتنی بۆ خواستن لەکارەکانیان بەمەبەستی چەسپاندنی بنەماکانی دێموکراسی و مافی مرۆڤ لەوڵاتدا و بەدیهێنانی دادپەروەری و ژیانێکی ئازاد و شایستە بۆ هاوولاتیان لەکوردستان و هەموو عیراقدا.
ئەمەش لە میانەی سەردانێکی سەرۆک کۆمار هات کە ئەمڕۆ بۆ بارەگای یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە بەغداد و لە لایەن نزار محەمەد سەعید لێپرسراوی مەکتەبی سیاسی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە بەغداد پێشوازی لێکرا.
سەرۆک کۆمار لەگەڵ بەرپرسان و ئەندامانی نووسینگەی بەغداد کۆبووەوە و ئاماژەی بە هەنگاوەکانی یەکەمی دامەزراندن و هەوڵەکانی سەرۆکی کۆچکردوو سەرۆک مام جەلال و قارەمانێتی و قوربانیدانی شەهیدان کرد لەسەر رێگەی رزگاربوون لە دیکتاتۆری و ستەم و هیوای سەرکەوتنی بۆ سەرکردایەتی یەکێتی بە سەرۆکایەتی بافڵ تاڵەبانی و یاوەرەکانی خواست لە بەرەوپێشبردنی بەهاکانی دادپەروەری و چەسپاندنی دیموکراسی لە وڵاتدا.
هەروەها له کۆبوونەوەکه دا دوایین پێشهاته سیاسیی و ئەمنی و ئابوورییەکان لەسەر گۆڕه پانی ناوخۆیی و هه رێمی تاوتوێ کرا.
لای خۆیەوە بەرپرسان و ئەندامانی مەکتەبی سیاسی یەکێتی نیشتمانی کوردستان - بەغداد خۆشحاڵی خۆیان بەسەردانەکەی سەرۆک کۆمار دەربڕی و پەرۆشییان بۆ تەواوکردنی کاروانی قوربانیدان و بەخشین لەخزمەتی خەڵکی کوردستان و سەرجەم عیراقییەکان دووپاتکردەوە.
لەدوای سەرهەڵدانەوەی كێشەی موچە لە نێوان هەولێر و بەغداد، سەرۆك كۆماری عیراق هەوڵەكانی بۆ چارەسەركردنی كێشەكە دەستپێكرد و كۆبوونەوەكەشی لەگەڵ سەرۆك وەزیرانی عیراق بۆئەو مەبەستە رۆڵێكی بەرچاوی هەیە و گەشبینی دروستكردووە بەو ئاراستەیەی پێش جەژن بەغداد موچەی مانگی ئایاری موچەخۆرانی هەرێم رەوانە بكات.
دوابەدوای قوڵبونەوەی كێشەكانی نێوان هەرێم و بەغداد سەبارەت بە موچەی موچەخۆرانی هەرێم و نەناردنی لەلایەن بەغدادەوە، سەرۆك كۆماری عیراق وەك هەمیشە لە بەغدادەوە هەوڵەكانی بۆ دۆزینەوەی چارەسەرێكی ریشەیی بۆ ئەو كێشەیە لە چوارچێوەی دەستوردا دەستپێكرد .
لە چوارچێوەی هەوڵەكانیدا ، رۆژی شەممە د. لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق سەردانی محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عیراقی كرد و كۆبونەوەیەكی گرنگ لەسەر بابەتی موچەی هەرێم ئەنجامدرا كە بە بەپێی راگەیەندراوی نوسینگەی سەرۆك كۆمار و سەرۆك وەزیرانی عیراقیش، كۆبونەوەیەكی زۆر گرنگ بوە و تێیدا جەختكراوەتەوە لەسەر پێویستی دۆزینەوەی چارەسەری ریشەیی لە چوارچێوەی دەستوور بۆ كێشەكانی نێوان بەغداد و هەولێر سەبارەت بە موچەی موچەخۆران و پابەندبوونە داراییەكانی نێوانیان.
لەو كۆبونەوەیەدا سەرۆك كۆمار بە سەرۆك وەزیرانی عیراقی وتوە كە دەبێـت بە پشتبەستن بە یاسای بودجە و بڕیارەكانی دادگای فیدراڵی كێشەكان چارەسەر بكرێن. جارێكی تریش سەرۆك كۆمار باسی لە گرنگیی یاسای نەوت و غاز كردوە بۆ چارەسەركردنی ئەو كێشە داراییانەی لە نێوان بەغداد و هەولێردا هەیە، چونكە چەندین جاری تریش سەرۆك كۆمار دوپاتیكردۆتەوە كە هۆكاری كێشەكانی نێوان هەرێم و بەغداد نەبونی ئەو یاسایەیە .
لە دوای ئەو كۆبونەوەیەی سەرۆك كۆمار لەگەڵ سەرۆك وەزیرانی عیراق، ئێستا نەفەسێكی ئیجابی هەیە بۆ چارەسەركردنی كێشەی موچەی هەرێم و هەموو ئاماژەكان بۆ ئەوەن كە پێدەچێت پێش هاتنی جەژن ، بەغداد موچەی مانگی 5 خەرج بكات .
لە چوارچێوەی ئەركەكانیدا وەك سەرۆك كۆماری عیراق ، پێشتریش د. لەتیف رەشید چەندین هەوڵی بۆ چارەسەركردنی كێشەی نێوان هەرێم و بەغداد داوە و هەمیشە داوای كردوە لە رێی دیالۆگ و لێكتێگەیشتنەوە كێشەكان چارەسەر بكرێن چونكە هەموو جۆرە لێكتێگەیشتنێك پاڵنەرێكی ئەرێنیە بۆ چارەسەركردنی كێشەكان.
لە مانگی شوباتی ئەمساڵیشدا سەرۆك كۆماری عیراق لە دادگای فیدراڵی سكاڵای دژی سەرۆك وەزیران و وەزارەتی دارایی تۆماركرد سەبارەت بە موچەی فەرمانبەرانی هەرێم و بە بانكیكردنی موچەكانیان، ئەو بریارەی ئەو كاتە دادگای فیدراڵی لەسەر سكاڵاكەی سەرۆك كۆمار دەریكرد كە موچەخۆرانی هەرێمی سەرپشك كرد لە هەڵبژاردنی بانكەكان بۆ كردنەوەی هەژماری بانكی بەشێكی زۆری كێشەكەی چارەسەركرد .
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، لەگەڵ محەممەد شیاع سودانی سەرۆک وەزیرانی عیراق کۆبووەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا کە ئەمڕۆ لە بەغداد بەڕێوەچوو، باس لە دۆخی گشتی لەسەر ئاستی نیشتمانی و پێشهاتی سیاسی و ئابووریی و پێشخستنی بەرنامەکانی گەشەپێدانی حکومەت کرا بە تایبەت لە کەرتەکانی پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووری و وزە و پێشکەشکردنی خزمەتگوزارییە گشتیەکان.
لە میانی دیدارەکەدا جەختکرایەوە لەسەر پێویستی دۆزینەوەی چارەسەری ریشەیی لە چوارچێوەی دەستوور و یاسای تایبەت بە پابەندبوونی دارایی نێوان حکومەتی فیدراڵی و حکومەتی هەرێمی کوردستان، بەپشت بەستن بە ئەو خاڵانەی کە دیاریکراون لە رێگەی دەستوور و یاسای بودجە و بڕیاری دادگای فیدراڵی.
هەروەها لە دیدارەکەدا جەختکرایەوە لە سەر گرنگی یەکخستنی یەکڕیزی نیشتمانیی بۆ چەسپاندنی سەقامگیری ئەمنی و کۆمەڵایەتی لە سەرتاسەری وڵات، و خۆئامادەکردن بۆ هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمان وەک پایەیەکی بنەڕەتی پرۆسەی دیموکراسی کە ئەنجامەکانی هەڵبژاردن رەنگدانەوەی ویست گەلی عیراق بن کە بەشدار دەبن لە پشتیوانیکردنی پرۆسەی بنیاتنانەوە و ئاوەدانکردنەوە و گەشەپێدان.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق لە ساڵیادی دامەزراندنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان دا پەیامێکی بڵاوکردەوە و تێێدا هاتووە، "دامەزراندنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان وەرچەرخانێکی گەورە بوو لە بزووتنەوەی رزگاریخوازی و خەباتی شۆڕشگێڕانە بە سەرکردایەتی سەرۆک مام جەلال".
دەقی پەیامەکە
بەبۆنەی ساڵیادی یۆبیلی زێڕینی دامەزراندنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانەوە گەرمترین پیرۆزبایی ئاراستەی سەرکردایەتی و کادر و لایەنگرانی یەکێتی دەکەین.
دامەزراندنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە 1 ی حوزەیرانی 1975 وەرچەرخانێکی گەورە بوو لە بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی و خەباتی شۆڕشگێڕانە بە سەرکردایەتی سەرۆک مام جەلال کە ڕۆڵی سەرەکی هەبوو لە کۆکردنەوە و ڕێکخستنی ڕیزەکانی پارتە سیاسییەکانی کوردستان و عیراق لە هەلومەرجێکی سەختدا لە نێو تەحەدا و هاوکێشە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکاندا و یەکێتی لە خەباتی دژ بە دیکتاتۆرییەت قوربانی گەورەی داوە لە پێناو بەدیهێنانی ئازادی و دێموکراسی و ژیانێکی شایستە بۆ کۆمەڵانی خەڵک.
لەم بۆنەیەدا هیوای پێشکەوتن و سەرکەوتنی زیاتر بۆ یەکێتی دەخوازین لەجێبەجێکردنی ئەرکە نیشتمانییەکەی کە لەباوەڕی یەکڕیزیی نێوان هەموو هێزە سیاسییەکان و کارکردن بۆ خزمەتکردنی هاوولاتیان سەرچاوەی گرتووە.
داوا لە هەمووان دەکەین پارێزگاری لە دەستکەوتەکان بکەن و بەرەو پێشەوە بڕۆن لەپێناو بەهێزکردنی سیستەمی دێموکراسی و خزمەتکردنی سەرجەم پێکهاتەکانی کوردستان و عێراق لەپێناو بنیاتنانی دەوڵەتێکی پێشکەوتوو، شارستانی، خۆشگوزەرانی و دوور لە توندوتیژی و پەراوێزخستن و هەمووان تێیدا بە ئارامی، خۆشگوزەرانی و ئاشتی بژین.
بەرز و پیرۆز بێت ساڵیادی دامەزراندنی یەکێتی نیشتمانیی کوردستان
سڵاو لە گیانی پاکی شه هیدانی کوردستان و عێراق
د. لەتیف جەمال ڕەشید
سەرۆک کۆمار
31/5/2025
سەرۆك كۆماری عیراق لە چاوپێكەوتنێكدا باسی لە چەند دۆسێیەكی ناوخۆیی و ناوچەیی و نێودەوڵەتی كردووە، بەتایبەتیش پەیوەندییەكانی هەرێمی كوردستان و بەغداد و ئامادەیی عیراقیشی دەربڕیووە بۆ نێوەندگیری لە نێوان ئێران و ئەمریكا، ئەگەر ئەو دوو وڵاتە داوای بكەن.
د.لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق لە چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ كەناڵی "سی ئێن ئێن"ی عەرەبی، لەبارەی ناكۆكییەكانی نێوان بەغداد و هەولێر رایگەیاند، نەبوونی یاسای نەوت و غاز هۆكاری ناكۆكییەكانی نێوان بەغداد و هەولێرە و دانووستانەكانیش لەنێوانیاندا بەردەوامە بۆ چارەسەركردنی كێشەی مووچە و دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی هەرێمی كوردستان.
لەبارەی هەڵبژاردنی داهاتووی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراقیش، كە بڕیارە 11ی مانگی 11ی ئەمساڵ بەڕێوەبچێت، سەرۆك كۆماری عیراق وتی، هەڵبژاردنەكە لەوادەی خۆیدا بەڕێوەدەچێت و كار بۆ ئەوەش دەكەن، هەڵبژاردن بە بێگەردی و سەقامگیری بەڕێوەبچێت و ئاستی بەشداریكردن تێیدا بەرزبێت.
هەر لە چاوپێكەوتنەكەدا، د.لەتیف رەشید ئاماژەی بە گرنگی رۆڵی گەنج لە كۆمەڵگەی عیراقیدا كرد و وتی، گەنجان 60%ی دانیشتووانی عیراق پێكدەهێنن و پێویستە پشتیوانییان بكرێت، بە تایبەتی بۆ بەشداریكردن لە پرۆسەی سیاسی و رۆڵیان پێبدرێت ببنە بەشێك لە چارەسەركردنی كێشەكان.
د.لەتیف رەشید لەبارەی مانەوەی هێزەكانی ئەمریكاش لە عیراق رایگەیاند، ئەو دۆسییە لەدانووستانەكانی نێوان بەغداد و واشنتۆن یەكلایی دەكرێتەوە، ئەو دەنگۆیانەشی رەتكردەوە كە باس لە بوونی گروپی چەكداری ئێرانی لە عیراقدا دەكەن.
سەرۆك كۆمار لە بەشێكی تری چاوپێكەوتنەكەدا باسی لە دۆسێی ئەمنی ناوخۆی عیراق و وڵاتانی دراوسێ كرد و وتی، كار بۆ چارەسەركردنی كێشەی ئەمنی سنوورەكان لەگەڵ توركیا و بوونی هێزەكانی ئەو وڵاتە لەناو خاكی هەرێمی كوردستان دەكەن، بە تایبەتی لەئێستادا كە پەكەكە كۆتایی بە خەباتی چەكداریی هێناوە.
د.لەتیف رەشید تیشكی خستەسەر دوایین گۆڕانكارییەكان لەسەر ئاستی ناوچەیی و نێودەوڵەتی و ئاماژەی بەوەكرد، لوتكەی عەرەبی لە رەوشی ئێسادا پێویستە، بە تایبەتی كە وڵاتانی عەرەبی بەدەست چەندین كێشەوە دەناڵێنن، دیارترینیان هێرشەكانی سەر فەلەستین، جەختیشیكردەوە، ئیرادەیەكی راستەقینەی وڵاتانی عەرەبی و ناوچەكە هەیە بۆ كۆتایی هێنان بە ئازارەكانی گەلی فەلەستین.
لە كۆتایی قسەكانیشدا، سەرۆك كۆمار ئامادەیی عیراقی نیشاندا، بۆ نێوەندگیری لە نێوان ئێران و ئەمریكا، ئەگەر ئەو دوو وڵاتە داوای بكەن.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ چوارشەممە 28ـی 5ـی 2025 لەکۆشکی بەغداد، پێشوازی فەریق کەریم عەبود ئەلتەمیمی بەرپرسی دەزگای دژە تیرۆر کرد.
لەدیدارەکەدا دوایین پێشهاتە ئەمنییەکانی وڵات و ناوچەکە و رۆڵی دەزگای دژە تیرۆر لە بەرجەستەکردنی سەقامگیری ناوخۆدا تاوتوێ کرا، سەرۆک کۆمار جەختی لە پێویستی بەهێزکردنی توانای هێزە چەکدارەکان کردەوە بۆ روبەڕوبونەوەی هەڕەشە تیرۆریستییەکان و ستایشی رۆڵ و قوربانیە گەورەکانی دەزگای دژە تیرۆری کرد، لە پاراستنی ئاسایش و سەقامگیری عیراق و هەموو عیراقییەکاندا، هاوکات ئاماژەی بە پێویستی پەرەپێدان بە تواناکانی دەزگاکە کرد، لەڕێگەی سودوەرگرتن لە توێژینەوە و لێکۆڵینەوەی مۆدێرن لە بواری بەرەنگاربونەوەی تیرۆر و ئایدۆلۆژیا توندڕەوەکاندا.
لەلای خۆیەوە ئەلتەمیمی، سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ ڕێنماییەکانی سەرۆک کۆمار دەربڕی و رونکردنەوەیەکی وردی لەبارەی پێشهاتەکانی کارەکانی دەزگای دژە تیرۆر و هەوڵە ئەمنی و هەواڵگرییەکانی و پلانەکانی داهاتووی بەئامانجی پەرەپێدانی ئاستی ئاسایش و سەقامگیری لەعیراقدا خستەڕوو.
سەرۆك كۆماری عیراق رایگەیاند ، نەبونی یاسای نەوت و غاز هۆكاری كێشەكانی نێوان هەرێم و بەغدادە و دانوستانەكان بۆ چارەسەركردنی كێشەكان بەردەوامن.
د. لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق لە چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ كەناڵی" سی ئێن ئێن "ی عەرەبی سەبارەت بە ناكۆكییەكانی نێوان بەغداد و هەولێر رایگەیاندووە ، نەبونی یاسای نەوت و غاز لە پشت بابەتە ئالۆزەكانی نێوان هەرێم و بەغدادن و دانوستانەكانیش لە نێوانیاندا بەردەوامە بۆ چارەسەركردنی كێشەی موچە و نەوت،
سەبارەت بە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراقیش رایگەیاندوە ، هەڵبژاردن لە كاتی دیاریكراودا بەرێوەدەچێت و كار دەكەن بۆ ئەوەی پرۆسەكە بە بێگەردی و سەقامگیری بەرێوەبچێت و بەشداریكردنێكی فراوان هەبێت
لەو چاوپێكەوتنەدا سەرۆك كۆماری عیراق باسی مانەوەی هێزەكانی ئەمریكای لە عیراق كردو و رایگەیاندوە ، پەیوەندییەكانی عیراق و ئەمریكا بەهێزن و رێككەوتن لە نێوانیاندا هەیە و مانەوەی هێزەكانی ئەمریكاش لە دانوستانەكانی نێوان بەغداد و واشنتۆن دیاری دەكرێت.
لەبارەی پەیوەندییەكانی عیراق و ئێرانیش رایگەیاندوە، پەیوەندییەكان مێژویی و بەهێزن و بەشێوەیەكی بەردەوام وەفدەكانی هەردوولا سەردانی یەكتر دەكەن بۆ تاوتوێكردنی سەرجەم دۆسیەكان ، رەتیشیكردەوە هیچ هێزێكی ئێران لەناو خاكی عیراقدا هەبێت ، سەبارەت بە كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكاش لە عیراق سەرۆك كۆمار رایگەیاندوە، سەبارەت بە دانوستانی نێوان ئەمریكا و ئێرانیش سەرۆك كۆمار دەڵێت ، هیوایان هەیە دانوستانەكان سەركەوتوو بن و سودی بۆ هەموان هەبێت ، ئامادەیی عیراقیشی دوپاتكردەوە بۆ ئەوەی رۆڵی نێوەندگیر ببینێت لە نێوان ئەو دوو وڵاتەدا .
لەبارەی سوریاشەوە رایگەیاندوە ، سوریا وڵاتێكی گرنگە بۆ عیراق لەسەرجەم رووەكانەوە ، هەربۆیە بەغداد پەیوەندییەكی بەهێز و باشی لەگەڵ سوریا دەوێت .
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ لە بەغداد پێشوازی لە فائق زەیدان سەرۆکی ئەنجومەنی باڵای دادوەری کرد.
لە کۆبوونەوەکەدا پێشهاتەکانی بارودۆخی گشتی وڵات تاوتوێکران و جەختیان کردەوە لەسەر پێویستی رێزگرتن لە سەروەری یاسا و پتەوکردنی متمانەی هاووڵاتیان بە دامەزراوە دەستوورییەکان و بەهێزکردنی ڕۆڵیان لە خزمەتکردنی بەرژەوەندیی گشتی .
سەرۆک کۆمار ستایشی رۆڵی دادوەری کرد لە چەسپاندنی پرەنسیپەکانی دەستپاکی و شەفافییەت و جەختی لەوە کردەوە کە پشتیوانیکردن لە سەربەخۆیی دادوەری کۆڵەکەیەکی سەرەکییە لە دانانی بناغەی دەوڵەتی دامەزراوەکان.
هەروەها جەختی لەسەر گرنگی بەردەوامی هاوکاری بنیاتنەرانەی نێوان سێ دەسەڵاتەکە کردەوە بەپێی پرەنسیپی جیاکردنەوە و تەواوکاری، بەشێوەیەک کە ئەدای کاریگەر و هاوسەنگ مسۆگەر بکات کە دامەزراوەکان سەقامگیری بەهێز بکات، رێڕەوی دیموکراسی بپارێزێت و خزمەت بە بەرژەوەندییە باڵاکانی وڵات بکات.
لای خۆیەوە دادوەر فایەق زێدان جەختی لەسەر پەرۆشی ئەنجومەنی باڵای دادوەری کردەوە بۆ پاراستنی پرەنسیپەکانی دادپەروەری و سەروەری یاسا و ئاماژەی بەوەشکرد کە دەزگای دادوەری بەردەوامە لە پەرەپێدانی میکانیزمی کاری دادوەری و بەرزکردنەوەی کارایی بەشێوەیەک کە وەڵامی خواستەکانی هاووڵاتیان بداتەوە لە جێبەجێکردنی یاسادا.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، پێشوازیکرد لە ئەلیزابێس ترودۆ کاربەڕێکەری کاروباری باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە عیراق.
لە میانی دیدارەکەدا کە ئەمڕۆ لە کۆشکی بەغداد بەڕێوەچوو ، سەرۆک کۆمار پابەندبوونی عیراقی بە پتەوکردنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی عیراق و ئەمریکا لە بوارە جیاجیاکاندا دووپاتکردەوە، بەشێوەیەک کە خزمەت بە بەرژەوەندیی هاوبەشی هەردوو وڵات و گەل بکات.
سەرۆک کۆمار ئاماژەیکرد بە پێشهاتی ئەرێنیی بەردەوام لە عیراق لەسەر ئاستە جیاجیاکان، هەروەها ئەو هەوڵانەی کە دەدرێن بۆ چەسپاندنی ئاسایش و سەقامگیری و بەهێزکردنی ئابووری و وەبەرهێنان.
د.لەتیف رەشید جەختیکردەوە لە گرنگی هەوڵی هاوبەش بۆ کەمکردنەوەی گرژییەکانی ناوچەکە و کۆتاییهێنان بە ململانێ و شەڕ و دووپاتکردنەوەی پرەنسیپی هاریکاریی ئیقلیمی و نێودەوڵەتی.
لای خۆیەوە ئەلیزابێس ترودۆ ویستی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکای دوپاتکردەوە بۆ پەرەپێدانی هاریکاریی دووقۆڵی لەسەر مەسەلەکانی جێی بایەخی هاوبەش و پاڵپشتیکردنی هەوڵەکان بۆ بەرقەرارکردنی ئاسایش و سەقامگیری، هاوکات ستایشی رۆڵی میحوەری عیراقی کرد لە هەوڵەکانی بۆ کۆتاییهێنان بە گرژی و قەیرانەکان.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، لە کۆشکی بەغداد پێشوازی لە حەمید شەتری سەرۆکی دەزگای هەواڵگریی نیشتمانی کرد.
لە کۆبوونەوەیەکدا پێشکەوتنەکانی رەوشی ئەمنی لە گۆڕەپانی ناوخۆیی و نێودەوڵەتیدا تاوتوێکران و سەرۆک کۆمار تەئکیدی لەسەر پێویستی هەوڵدان و کۆکردنەوەی زانیاری هەواڵگری کردەوە بۆ باشترکردنی سەقامگیری رەوشی ئەمنی وڵات.
سەرۆک کۆمار ستایشی قوربانیدانی ئەندامان و ئەفسەرانی دەزگای هەواڵگریی نیشتمانی و رۆڵی بەرچاویانی کرد لە لەناوبردنی چەتەکانی تیرۆریستی داعش.
سەرۆک کۆمار تەئکیدی لەسەر گرنگی بەهێزکردنی هاریکاری و هەماهەنگی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێی ناوچەکە لە بوارەکانی ئاسایش و هەواڵگری و ئاڵوگۆڕی زانیاری لەبواری بەرەنگاربوونەوەی تیرۆردا کردەوە و تەئکیدیشی لەپێویستی بەگەڕخستنی تەوژمی ئەمنی و هەواڵگری کردەوە بۆ رووبەڕووبوونەوە و نەهێشتنی دیاردە نامۆکانی کۆمەڵگاکەمان و پاکتاوکردنی کۆمەڵگا لێیان و چالاککردنی میکانیزمەکانی پەیوەندی لەگەڵ هاووڵاتیان بۆ چالاککردنی لایەنی زانیاری.
لای خۆیەوە حەمید شەتری سوپاسی جەنابی سەرۆک کۆماری کرد بۆ رێنماییە بەنرخەکانی هەروەک کورتەیەکی تێروتەسەلی سەبارەت بە کێشە جۆراوجۆرەکانی عیراق و ناوچەکە پێشکەشی جەنابی سەرۆک کردو پەرۆشی بەردەوامیانی بۆ پتەوکردنی سەقامگیری دوپاتکردەوە بەشێوەیەک کە ژیانی هاووڵاتیان مسۆگەر بکات.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ سێشەممە، ۆیشانگەی هونەری هەمەلایەنی کردەوە، کە لەلایەن وەزارەتی رۆشنبیری و گەشتوگوزار و شوێنەوارەوە رێکخرابوو.
هەروەها سەرۆک کۆمار گوێی لە پێناسەیەکی سروشتی ئەو بەرهەمە هونەرییانە گرت کە قووڵایی کلتووری و مێژوویی وڵات و فرەچەشنی کۆمەڵایەتی گەلی عیراق بەرجەستە دەکەن، لەگەڵ دیارترین کەسایەتییە سیاسی و ئەدەبییەکان.
سەرۆک کۆماری عیراق، جەختی کردەوە لە پێویستی رەنگدانەوەی وێنەی راستەقینەی عیراق و گەشەسەندن و ئاسایش و سەقامگیری و دەربڕینی خواست و هیوای عیراقییەکان و پێکەوە ژیانی هاوبەشیان.
د. لەتیف رەشید، لەپەراوێزی سەردانەکەیدا بۆ پێشانگاکە، ئەحمەد فەکاک ئەلبەدرانی وەزیری رۆشنبیری و ژمارەیەک لە بەرپرسانی وەزارەت کۆبوەوە.
هەر لەمیانی دیدارەکەدا سەرۆک کۆمار ئاماژەی بە بەرپرسیارێتی وەزارەتی رۆشنبیری کرد لە پێشخستنی رۆشنبیری و گەشتیاری عیراق لەسەر ئاستی ناوخۆ و نێودەوڵەتیدا، هەروەها خستنەڕووی وێنەیەکی راستەقینەی ئاسایش و سەقامگیری لە وڵات، کە رەنگدانەوەی هەبوو لە میوانداریکردنی عیراق لە لوتکەی عەرەبی و هەڵبژاردنی بەغداد وەک پایتەختی گەشتیاری لە ساڵی 2025.
هاوکات جەختیشیکردەوە لەسەر گرنگی ئاگادارکردنەوەی نەوەکان لەو تاوانانەی لەلایەن رژێمی دیکتاتۆرییەوە ئەنجامدراون دژ بە رۆڵەکانی گەلەکەمان لەڕێگەی گۆڕە بەکۆمەڵەکان و کیمیابارانی شاری هەڵەبجە و ئەنفال و ئەو پێشێلکارییانەی کە لەلایەن باندە تیرۆریستییەکانەوە بەرامبەر بەشوێنەوارە پیرۆز و دێرین و شارستانییەکان ئەنجام دران.
لە بەرامبەردا وەزیری رۆشنبیری، پێداچوونەوەی بە چالاکیی و پلانەکانی وەزارەتدا کرد بۆ پیشاندانی رووخساری شارستانی و داهێنەرانەی عیراق، و بەهێزکردنی لە کۆڕ و کۆڕبەندە نێودەوڵەتییەکاندا.
سەرۆک کۆمار پێشوازی لە بەڕێوەبەری جێبەجێکاری پڕۆژەی داڕشتنی داهاتووی ناوچەی ئاسیا و زەریای هێمن کرد
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ لە کۆشکی بەغداد پێشوازیکرد لە بەڕێوەبەری جێبەجێکاری پڕۆژەی داڕشتنی داهاتووی ناوچەی ئاسیا و زەریای هێمن ئۆلین وادینگتۆن کە تیایدا وەزیری پێشووی رۆشنبیری و گەشتوگوزار و شوێنەوارەکان دکتۆر حەسەن نازم ئامادەی بوو.
لە کۆبوونەوەکەدا، سەرۆک کۆمار جەختی لەسەر گرنگی ناوچەکانی ئاسیاو زەریای هێمن کردەوە وەک ناوەندێکی گەشەی ئابووری و هەمەچەشنی کولتووری، جگە لە بەکارهێنانی تواناکانیان بۆ رووبەڕووبوونەوەی گۆڕانی کەشوهەوا .
سەرۆک کۆماری عیراق ئاماژەی بە پێویستی سوود وەرگرتن لە دەستپێشخەری و پرۆژەکانی ناوچەی ئاسیا و زەریای هێمن کرد بۆ پەرەپێدانی هاوکاری ئابووری و ژینگەیی و تەکنیکی هاوبەش بە ئامانجی بەدیهێنانی گەشەپێدانی بەردەوام و ئاماژەی بە گرنگی هەڵکەوتەی جوگرافیای عیراق کرد کە وای لێدەکات رۆڵێکی کاریگەر ببینێت لە پلانەکانی گەشەپێدان و پرۆسەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی نێوان زۆرێک لە وڵاتاندا.
لای خۆیەوە وادینگتۆن باسی لە پڕۆژەی داڕشتنی ئاسیا - زەریای هێمن کرد کە تیشک دەخاتە سەر هاوکاری ئابووری، هاوبەشی ژینگەیی و هاوکاری لەگەڵ رێکخراو و ناوەندەکان بۆ بەدەستهێنانی گەشەپێدانی گشتگیر.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ دووشەممە26ـی 5ـی 2025، لە کۆشکی بەغداد، پێشوازی لە خاتوو جانێت ئەلبێردا باڵیۆزی شانشینی هۆڵەندا لە عیراق کرد، بەیاوەری سەرۆکی پەیمانگای هۆڵەندی بۆ زانستەکانی ئاو، IHE Delft، د. ئیدی مۆرس.
سەرۆک کۆمار جەختی لەقوڵایی پەیوەندی دۆستانەی نێوان عیراق و هۆلهندا و پێویستی پەڕەپێدانی بۆ بەدیهێنانی خواستەکانی هەر دوو گەلی دۆست بۆ پێشکەوتن و خۆشگوزەرانی کردەوه.
هەر لەدیدارەکەدا باس لە چواچێوەی هاوکارییەکانی نێوان عیراق و پەیمانگەی IHE Delft کرا و سەرۆک کۆمار تیشکی خستە سەر ئاستەنگەکانی بەردەم وڵات لە روی گۆڕانی کەشوهەوا و کەمی ئاو و ئاماژەی بەو چارەسەر و هەنگاوەکانی دامەزراوە پەیوەندیدارەکانی عیراق کرد ، هەروەها پلانەکانی داهاتوو بە ئامانجی مۆدێرنکردنی بەڕێوەبردنی ئاو بۆ کەمکردنەوەی کاریگەرییە نەرێنییەکان لەسەر ژینگە و هاووڵاتیان.
سەرۆک کۆمار جەختی لەپێویستی ئەنجامدانی رێککەوتنی درێژخایەن کردەوە بۆ رێکخستنی تەرخانکردنی ئاو لەنێوان وڵاتانی سەرچاوە و خوارەوی ئاوەکان بۆ دەستەبەرکردنی دادپەروەری و بەکارهێنانی گونجاوی ئاو و ئاماژەشی بە گرنگی ئاڵوگۆڕی شارەزایی و ئەنجامدانی راهێنانی بەردەوام کرد بۆ هاوسەنگکردنی لەگەڵ پێشکەوتنەکانی شێوازی نوێی ئاودێری و بەڕێوەبردنی ئاو.
سەرۆک کۆمار ستایشی هەوڵەکانی پەیمانگاکەی کرد بۆ ئەو توێژینەوەیانەی لەسەر سیستمی ئاودێری لەعێراق ئەنجامی داوە و جەختی لە چڕکردنەوەی بەرنامە ناوخۆییەکانی پەیمانگاکە کردەوە بۆ ڕاهێنانی کارمەندانی وەزارەتە جیاجیاکانی عێراق، بەمەش یارمەتیدەر دەبێت لەپەرەپێدانی توانا و شارەزاییەکانیان و پاراستنی مافی عێراق لە سەرچاوە ئاوییەکانی.
لەلای خۆیەوە باڵیۆز ئەلبێردا و شاندی یاوەری سوپاس و پێزانینی خۆیان بۆ بەڕێز سەرۆک کۆمار دەربڕی بۆ پەرۆشی بۆ بەهێزکردنی هاوکاری وپەیوەندییە دووقۆڵییەکان، جەختیان لە پاڵپشتی بەردەوامی هۆلەندا بۆ عێراق کردەوە لەتێپەڕاندنی ئەو ئاستەنگە ئاوییانەی کە ڕووبەڕووی دەبێتەوە، لەگەڵ بوارەکانی دیکەی بەرژەوەندی هاوبەش.
د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ لە بەغداد پێشوازی لە فوئاد حوسێن جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیری دەرەوە کرد.
له کۆبوونەوەکەدا پێشهاتە سیاسی و ئەمنیەکانی ناوچەکە و گرنگی پتەوکردنی پەیوەندییەکان لەسەر ئاستی هەرێمی و نێودەوڵەتی تاوتوێ کرا.
سەرۆک کۆمار جەختی لەوەکردەوە کە بڕیارەکانی لوتکەی بەغداد رەنگدانەوەی پەرۆشی عیراق بوو بۆ پتەوکردنی کاری هاوبەش و چارەسەرکردنی ئەو ئاستەنگانەی رووبەڕووی وڵاتانی ناوچەکە دەبنەوە بەشێوەیەک کە هاوسۆزی و یەکخستن بۆ پشتیوانیکردن لە دۆزی فەلەستین و پرسە عەرەبییەکانی دیکە بەهێز بکات.
لای خۆیەوە وەزیری دەرەوە پشتیوانی جەنابی سەرۆک کۆمار بۆ بەستنی لوتکەی عەرەبی لە بەغداد بەرز نرخاند.
هه روه ها تاوتوێی میکانیزمەکانی جێبه جێکردنی ئەنجامه کانی کۆنگرەی لوتکەی بەغدای کرد به شێوه یه ک که په یوه ندییه نێودەوڵه تییەکانی عیراق پتەوتر بکات.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ لە کۆشکی بەغدا پێشوازیکرد لە بەڕێوەبەری گشتی لیژنەی نێودەوڵەتی تایبەت بە کاروباری بێسەروشوێنەکان کاترین بۆمبەرگەر و وەفدی هاوڕێی .
لە کۆبوونەوەیەکدا تاوتوێی لایەنەکانی هاوکاری نێوان ICRC و عیراق کرا لە چارەسەرکردنی کێشەی بێسەروشوێنەکان و بەهێزکردنی هەوڵە مرۆییەکان لەم بوارەدا و جەختیان لەسەر پێویستی بنیاتنانی توانا بۆ کردنەوەی گۆڕە بەکۆمەڵەکان و دەستنیشانکردنی روفاتی قوربانیان کردەوە بۆ ئاسانکاری گەیاندنەوەیان بە کەسوکارەکانیان.
سەرۆک کۆمار، تەئکیدی لەسەر گرنگی بەردەوامی هەماهەنگی نێوان لایەنە پەیوەندیدارەکانی عیراق و کۆمیتەی نێودەوڵەتی کردەوە بۆ زانینی چارەنووسی بێسەروشوێنەکان و سوودوەرگرتن لە ئەزموون و دروستکردنی کاری هاوبەشی کاریگەر لەگەڵ رێکخراوە نێودەوڵەتییەکان کە لەم بوارەدا کار دەکەن و ئاماژەی بەوەدا کە ئەو هەلومەرجەی عیراق بەهۆی شەڕ و تیرۆرەوە پێیدا تێپەڕیوە پێویستی بە هەوڵی هاوبەش هەیە بۆ یارمەتیدانی کەسوکاری قوربانییەکان بۆ دیاریکردنی چارەنووسی رۆڵەکانیان و چارەسەرکردنی ئەو دۆسیە مرۆییە.
سەرۆک کۆمار ئاماژەی بە پێویستی بەردەوامی کردنەوەی گۆڕە بەکۆمەڵەکان و ناساندنی خاوەنەکانیان کرد و ئاماژەی بەوەدا کە گەڕاندنەوەی تەرمەکان بۆ کەسوکارەکانیان و دادپەروەری و قەرەبووکردنەوە بوەتە بابەتێکی بەپەلە بۆ دەستەبەرکردنی رێز و شکۆ بۆ قوربانیان و تەئکیدی لەسەر پێویستی بە دۆکیۆمێنت کردنی ئەو تاوانانە کردەوە کە لە لایەن چەتەکانی تیرۆریستان و رژێمی دیکتاتۆرییەوە ئەنجامدراون بۆ ئاگادارکردنەوەی نەوەکان لە سروشتی ئەو تاوانانە و پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤ.
لای خۆیەوە بۆمبەرگەر پابەندبوونی لیژنەکەی بۆ پشتیوانیکردنی عیراق لە هەوڵەکانی بۆ چارەسەرکردنی کێشەی بێسەروشوێنەکان لە رێگەی پاڵپشتی تەکنیکی لە برەودان بە جێبەجێکردنی یاسای نێودەوڵەتی مرۆیی دووپاتکردەوە و پەرۆشی خۆی بۆ بەردەوامبوون لە گەڕان بەدوای چارەنووسی بێسەروشوێنەکان دووپات کردەوە