کۆمیسیۆنی ھەڵبژاردنی عێراق رایگەیاند، ئەپڵیکەشنێکی تایبەتیان بۆ مۆبایلی سیستمی ئەندرۆید دروستکردوە کە لە رێگەی ئەو ئەپڵیکەیشنەوە دەنگدەران زانیارییان بە دەستدەگات لەبارەی شوێنی دەنگدان و چەند رێنماییەکیی تێدایە بۆ رۆژی دەنگدان.
دەشڵێت، ئەپڵیکەیشنەکە لە رێگەی سکانکردنی سەر کارتی دەنگدان دادەبەزێندرێت.
ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق لە رۆژی ١٨ی ئەم مانگە بەڕێوەدەچێت و بەپێی راگەیەندراوەکانی کۆمسیۆن سەرجەم ئامادەکارییەکان بۆ ئەو پرۆسەیە تەواو بووە.
داود سەلمان بەڕێوەبەری رێکارەکان و مەشق لە کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاندووە، ژمارەی چاودێرەکانی ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق کە ١٨ی ئەم مانگە بەڕێوەدەچێت، زیاتر لە ٥٠٠ رێکخراوی ناوخۆیی و بیانین و زیاتر لە ٩٠٦ تیمی چاودێریش لەسەرجەم پارێزگاکانی عێراق چاودێری بۆئەو ماوەیە دەکەن کە پێویستە بانگەشەی ھەڵبژاردن تیایدا رابگیرێت بەتایبەتیش لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان.
وتیشی، ژمارەی فەرمانبەرانی کۆمیسیۆن بۆ دەنگدانی گشتی و تایبەت زیاتر لە ٤٢٠ ھەزار فەرمانبەرە و ٩٠٠ ھەزار دەنگدەری تایبەتیش مافی دەنگدانیان ھەیە.
موقتەدا سەدر رێبەری سەدر لە پەیامێکی نوێدا کە لەبارەی ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس بڵاویکردووەتەوە رایگەیاندووە، ئەوان کەسانی پاکن و بەدەرن لەگەندەڵییەکانی ھەڵبژاردن و گەندەڵکاران.
ئاماژەی بەوەشکردووە، لەپێناو پاراستنی ئاسایش و ئارامی و سەروەری عێراق، نابێت لایەنگرانی رەوتەکەی ھەڵبکوتنەسەر پرۆسەیەکی ھەڵبژاردنی پڕ لە گەندەڵی.
محەمەد شیاع سودانی، فەرماندەی ھێزە چەکدارەکانی عێراق رایگەیاند، سەربازانی سوپای عێراق لە ١٤ تا ٢٠ی ئەم مانگە بۆیان نییە داوای مۆڵەت بکەن بەھۆی ئامادەکارییەکان بۆ ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکان.
ئاماژەی بەوەشکردوە، سوپای عێراقیش دەخرێتە ئاستی ھۆشداری (ج) کە بە واتای بەرزترین دۆخی ئامادەکاری دێت بۆ ھەر ھەڕەشەیەک لەسەر ئاسایشی دەوڵەت و سەروەری وڵات و خەڵک.
سودانی دەشڵێت، ئەو بڕیارە ئەو کەسانەش کە لە مۆڵەتدان و سەرجەم یەکە سەربازییەکان و فەرماندەکان دەگرێتەو.
محەمەد جاسم خەفاجی، ئەندامی لیژنەی یاسایی ئەنجومەنی نوێنەران لە لێدوانێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، سەرەڕای گرنگی یاسای لێبوردنی گشتی لە دۆخی ئێستای وڵاتدا، پەسەندکردنی ئەو یاسایە لە ئەنجومەنی نوێنەران پێویستی بە رێککەوتنی سیاسییە، بەڵام تائێستا ناکۆکی لەنێوان لایەنە سیاسییەکان ھەیە سەبارەت بەو یاسایە.
ئەو ئەندامەی ئەنجومەنی نوێنەران وتیشی، تاکو ناکۆکییەکانی سەر یاسای لێبوردنی گشتی چارەسەرنەکرێن و دڵنییایی ئازادنەبوونی تیرۆریستان نەدرێت، یاساکە لە ئەنجومەنی نوێنەران پەسەند ناکرێت، بۆیە چاوەڕوان دەکرێت، تێپەڕاندنی یاساکە بکەوێتە وەرزی سێیەمی یاسادانانی ئەنجومەنی نوێنەران.
نوسینگەی ڕاگەیاندنی سەرۆکوەزیرانی عێراق لە راگەیەنراوێکدا بڵاویکردەوە، محەمەد شیاع سودانی سەرۆکوەزیرانی عێراق ، پەیوەندییەکی تەلەفۆنی لەلایەن دەیڤید کامیرۆن وەزیری دەرەوەی بەریتانیاوە پێگەیشت، لە میانی گفتۆگۆکاندا پەیوەندی نێوان ھەردوو وڵات و ڕێگاکانی پتەوکردنیان تاوتوێ کرا، جگە لەوەش پێداچوونەوە بە بارودۆخی ئەمنی و سیاسی ناوچەکە و دوایین پێشھاتەکانی پرسی فەڵەستین کرا.
سەرۆکوەزیرانی عێراق دووپاتیکردەوە، بە پێی یاسا و ڕێککەوتنە نێودەوڵەتییەکان عێراق پابەندە بە پاراستنی ڕاوێژکاران و نوێنەرایەتییە دیپلۆماسییەکان کە لە وڵاتەکەدا کاردەکەن.
وەزیری دەرەوەی بەریتانیاش، پێزانینی خۆی بۆ ھەڵوێستەکانی حکومەتی عێراق لە پاراستنی نوێنەرایەتییە دیپلۆماسییەکان دەربڕی و پشتیوانی وڵاتەکەشی بۆ عێراق دووپاتکردەوە.
بەرپرسێکی سەربازیی ئەمریکا ئاشکرای کرد، شەوی رابردوو بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان ھێرشکراوەتە سەر بنکەی ئاسمانیی عەین ئەسەد لە پارێزگای ئەنبار لە رۆژئاوای عێراق و ھێرشەکەش بێزیان بووە.
وتیشی، لە باکووری رۆژھەڵاتی سوریاش، بە ژمارەیەک مووشەک ھێرشکراوەتە سەر بنکەی سەربازیی شەدادیە، کە ھێزەکانی ئەمریکای تێدایە.
لە ١٧ی تشرینی یەکەمی ئەمساڵ و لە دوای ھێرشی ئیسرائیل بۆ سەر کەرتی غەززە، ھێرشی گرووپە چەکدارەکان بۆ سەر بنکە و ھێزەکانی ئەمریکا لە ھەرێمی کوردستان و عێراق و سوریا چڕبوونەتەوە و بەپێی ئاماری بەرپرسانی ئەمریکا، ھێزەکانیان لە کەمتر لە دوو مانگی رابردوودا زیاتر لە ٩٠ جار رووبەڕووی ھێرش بوونەتەوە.
بەپێی خشتەی کۆبوونەوەکانی دادگای فیدراڵی، ئەمڕۆ سێشەممە دادگاکە بۆ یەکلاکردنەوەی سکاڵایەک لەبارەی دواخستنی ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق لە کەرکوک و وردبینیکردن لە تۆماری دەنگدەرانی پارێزگاکە کۆدەبێتەوە.
سکاڵاکە لە لایەن کاندیدێکی ھاوپەیمانیی قیادەی سوننەکان لە کەرکوک تۆمارکراوە و تیایدا سکاڵاکار داوا دەکات دادگای فیدراڵی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عێراق پابەند بکات بە دواخستنی ھەڵبژاردنەکانی ئەنجومەنی پارێزگاکان کە دوای ١٥ ساڵ لە دواخستنی، بڕیارە شەش رۆژی تر بەڕێوەبچێت.
ھادی عامری لە میانی کەمپەینێکی بانگەشەی "ھاوپەیمانیی بونیادی دەنێین" لە پارێزگای واست، وتارێکی پێشکەش کرد و رایگەیاند، سوپای عێراق و حەشدی شەعبی و پۆلیسی فیدڕاڵی توانای بەرگرییکردنیان لە عێراق ھەیە و پێویستیان بە بوونی ھێزەکانی ھاوپەیمانیی نێودەوڵەتی لە عێراق نییە و پێویستە دەستبەجێ ئەو ھێزانە عێراق بەجێبھێڵن.
عامری داواشی لە حکومەتی عێراق کرد، کۆتایی بە بوونی ھاوپەیمانیی نێودەوڵەتی لە عێراق بھێنێت.
ئەو قسانەی عامری لەکاتێکدان، نزیکەی دوو مانگە ھێرشی گرووپە چەکدارەکان بۆ سەر بنکە و ھێزەکانی ئەمریکا لە ھەرێمی کوردستان و عێراق و سوریا چڕبوونەتەوە و رۆژی ھەینیی رابردووش ئەو گرووپانە ژمارەیەک مووشەکیان ئاڕاستەی باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە بەغداد کرد.
ئاژانسی ئەسۆشییەتد پرێس بڵاویکردەوە، بەرپرسانی واشنتۆن لە چەند نامەیەکدا ھۆشدارییان داوەتە محەمەد شیاع سودانی سەرۆکوەزیرانی عێراق، لەسەر زیادبوونی ھێرشی گروپە چەکدارەکان بۆ سەر ھێزەکانی ئەمریکا لە عێراق.
ئەوەشی خستەڕوو، واشنتۆن داوای لە سەرۆکوەزیرانی عێراق کردووە، ھاوسەنگی لە نێوان گروپە چەکدارەکان و ھێزەکانی ئەمریکا لە عێراق رابگرێت و کۆتایی بھێنێت بەھێرشی گروپەکان بۆ سەر ھێزەکانی ئەمریکا.
بەپێی ئاژانسەکە، بەرپرسانی واشنتۆن لە نامەکانیاندا بۆ سودانی، ئاماژەیان بە ھێزی پێگەی ئێران لە عێراق کردووە، لەکاتێکدا ئەو وڵاتە لەلایەن ئەمریکاوە سزای بەسەردا سەپێندراوە، ئەمەش ئەرکی سەرۆکوەزیرانی عێراق قورستر دەکات، بۆ دروستکردنی ھاوسەنگییەک لەنێوان واشنتۆن و ئێران لە عێراق.
فەرمانگەی راگەیاندنی ئەنجومەنی نوێنەران لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، بەھۆی ئەوەی زەمینەیەکی گونجاو بۆ کۆبوونەوەکەی سبەینێی ئەنجومەنی نوێنەران نەرەخساوە، سەرۆکایەتی ئەنجومەنی نوێنەران بڕیاریداوە بە دواخستنی کۆبوونەوەکە بۆ کاتێکی نادیار.
ئەوەشی خستەڕوو، بەھۆی سەرقاڵبوونی ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران بە ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکان و ئامادەنەبوونی ژمارەیەکی زۆر لە ئەندامانی کوتلەکان، بڕیاردراوە کۆبوونەوەکە بۆ کاتێکی نادیار دوابخرێت.
بڕیاربوو لە کۆبوونەوەکەی سبەینێی ئەنجومەنی نوێنەران، سەرۆکی نوێی ئەنجومەنی نوێنەران کە پشکی سوننەیە ھەڵببژێرێت و ببێتە جێگرەوەی محەمەد حەلبوسی سەرۆکی دوورخراوەی ئەنجومەنی نوێنەران، کە پێشتر بە بڕیاری دادگای فیدراڵی ئەندامێتی لە ئەنجومەنی نوێنەران ھەڵوەشێندرایەوە.
رۆژی سێشەممە ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بەسەرۆکایەتی محەمەد شیاع سودانی، سەرۆکوەزیران کۆبووەوە و لەچوارچێوەی بودجەی کۆمسیۆن ٤٣ ملیار و ٧٦٩ ملیۆن دینار و لە بودجەی فریاگوزاری ھەرێمیش ٢٥ ملیار و ٤٦٠ ملیۆن دیناری بۆسەر ھەژماری بودجەی ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان گواستەوە.
ئەنجومەنی وەزیران دەسەڵاتیشی دایە کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکان تا ئەو پارەیە بەمەبەستی ئامادەکاری بۆ ھەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان خەرج بکات، کە بڕیارە ٢٥ی شوباتی داھاتوو ھەڵبژاردنەکە ئەنجام بدرێت.
ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق ھەروەھا زیاتر لە پێنج ملیار و ٥٦٢ ملیۆن دیناریشی بۆ روبەڕوبوونەوەی لافاو لە ھەرێمی کوردستان تەرخانکرد.
عیماد جەمیل سەرۆکی تیمی ڕاگەیاندنی کۆمسیۆن لە راگەیەنراوێکی رۆژنامەنوسیدا رایگەیاند، کۆمسیۆن زیاتر لە ١١ ھەزار کامێرای دەنگی و ڤیدیۆیی لە ناوەندەکانی ھەڵبژاردن و وێستگەکاندا دادەنێت بۆ تۆمارکردنی بەڵگەکان، پێش ئەوەی ھەر سکاڵایەک یان تانەیەک وەربگرێت.
ئاماژەی بەوەشکردووە، کۆمسیۆن کۆدی تایبەتی لەسەر ئامێرەکانی دەنگدان دادەنێت کە ژمارەیان ٣٥ ھەزار و ٥٥٣ ئامێرە.
عیماد جەمیل دەشڵێت، ھەر کاغەزێکی دەنگدان زیاتر لە یەک نیشانەی ئەمنی ھەڵدەگرێت، دوای ھەڵبژاردنەکان راستەوخۆ ئەنجامەکان بە شێوەی ئەلیکترۆنی لە وێستگەکانەوە دەنێردرێت بۆ سێرڤەرەکان لە ماوەی ٦ سەعاتدا, لە ئەگەری نەناردنیشیان لە ڕێگەی ئەلیکترۆنیەوە لە ھەر پارێزگایەک سەنتەری ژماردن ھەیە بۆ ژماردنی سندوقەکان.
عەلی تورکی، ئەندامی لیژنەی دەستپاکی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لە لێدوانێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، حکومەتی فیدراڵ ھەوڵەکانی چڕکردووەتەوە بۆ گێڕانەوەی پارە بەقاچاخبراوەکان و دەستگیرکردنی گەندەڵکارانی دەرەوەی وڵات، لەو چوارچێوەیەشدا، لێکنزیکبوونەوەیەک ھەیە لەنێوان دەستەی دەستپاکی عێراق و وەزارەتی گەنجینەی ئەمریکا بۆ دەستگیرکردنی ئەو گەندەڵکارانەی عێراق کە خاوەنی رەگەزنامەی ئەمریکان.
ئەوەشی خستەڕوو، لیستێک ئامادەکراوە، لەناوی ئەو گەندەڵکارانەی عێراق کە خاوەنی ڕەگەزنامەی ئەمریکین و لە دەرەوەی وڵاتن. لەئێستاشدا، دەستپاکی عێراق و وەزارەتی گەنجینەی ئەمریکا نزیک لە ئیمزاکردنی لێکتێگەیشتنێک بۆ دەستگیرکردنی ئەو گەندەڵکارانە.