نازم عومەر نوێنەری حکومەتی ھەرێم لە تاران لە چاوپێکەوتنێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، سەردانەکەی ئیسماعیل قائانی فەرماندەی فەیلەقی قودسی ئێرانی بۆ عێراق بۆ ھێورکردنەوەی رەوشی سیاسی بووە، لەو سەردانەشدا پەیامی بە لایەنە سیاییەکانی عێراق داوە بە ئەنجامی ھەڵبژاردن رازی ببن، چونکە ئەوە سیاسەتێکی دروستە ئەگەر ھەڵبژاردن بکرێتەوە کەواتە ھەمان دەرگا بۆ لایەنەکەی تر دەکرێتەوە، ئەو کێشمە کێشمە بەردەوام دەبێت کە لە زیانی خەڵکی عێراقە.

وتیشی،  داوای لەلایەنە کوردییەکان کردوە، کورد نەکەوێتە ناو بەرداشی ململانێی شیعە بەشیعە، بەڵکو شیعە بە تەوافوق و زۆرینە لەناوخۆیاندا ڕێک دەکەون، ئەوکات کوردیش پشتیوانی ئەو لایەنە بکات کە دەتوانێت نوێنەرایەتی زۆرینەی شیعە و عێراق بکات، چونکە کورد ناتوانێت بچێتە ھیچ بەرەیەک دژی بەرەکەی تر بوەستێتەوە.

روانگەی سوریا بۆ مافەکانی مرۆڤ بڵاویکردەوە، لە ھێرشێکی فڕۆکە جەنگییەکانی ڕووسیا بۆ سەر باکوری پارێزگای ئیدلب، لانیکەم سێ ھاوڵاتی مەدەنی کوژراون و ژمارەیەکی دیکە برینداربوون.

لای خۆیەوە وەزارەتی بەرگری سوریا ڕایگەیاند، بەھۆی ھێرشەکەوە نزیکەی پێنج کەس کوژراون کە لە ناویاندا منداڵ ھەیە.

لە ماوەی ڕابردوودا ئاڵۆزییەکانی نێوان حکومەتی سوریا و گروپەکانی ئۆپۆزسیۆن لە ناوچەکانی ئیدلب پەرەی سەندووە و چەند جارێک ئاگربەستی نێوان ئەو دوو لایەنە پێشێلکراوە کە لە مانگی ئاداری ساڵی ڕابردوو ئیمزا کرا.

سەمین فەلاحی بەڕێوەبەری پۆلیسی بەرەنگاربوونەوەی مادەی ھۆشبەرەکان لە پارێزگای کرماشان ڕایگەیاند، پاش ئاگادارکردنەوەی ھێزەکانیان لە چالاکی ژمارەیەک بازرگانی مادەی ھۆشبەر، توانیویانە دەست بەسەر ٢٠ کیلۆ مادەی ھۆشبەردا بگرن و حەوت کەسیش دەستگیر بکەن.

ئاماژەی بەوەشکرد، لە سەرەتای بەھاری ئەمساڵەوە تاوەکو ئێستا، زیاتر لە دوو تۆن و ٧٥٠ کیلۆ مادەی ھۆشبەر لە کرماشان دەستی بەسەرداگیراوە، کە ڕێژەکە بەراورد بە ساڵی ڕابردوو تا ئەمکاتە، ٢٨٪ زیادیکردووە.

لەو بارەیەوە ھۆریست زیھۆڤەر وەزیری ناوخۆی ئەڵمانیا داوای لە کۆمسیۆنی ئەوروپا کرد،  ڕێکاری توند بۆ ڕێگری لە لێشاوی کۆچبەران لە بێلاروسەوە بەرەو پۆڵەندا بگرێت و ھاوکاری ئەو وڵاتە بکەن لە دابینکردنی سەقامگیری بۆ سنوورەکانی.

ھاوکات نید پرایس وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ڕایگەیاند، نیگەرانن لەو ڕەوشەی لە سنوورەکانی پۆڵەندا و بێلاروس ڕوویدا و بە توندی ئیدانەی بەکارھێنانی کۆچبەران وەک کارتی سیاسی لەلایەن ئەلیکساندەر لۆکاشینکۆ سەرۆکی بیلاڕوسەوە دەکەن، داواشی کرد ئەو وڵاتە لێشاوی کۆچبەران بەرەو سنوورەکانی ئەوروپا ڕابگرێت.

وەزارەتی دەرەوەی کۆریای باکور ڕایگەیاند، ڕاپۆرتی یەکێتی ئەوروپا سەبارەت بە ڕەوشی مافی مرۆڤ لە وڵاتەکەی دوورە لە ڕاستییەوە و چەندین نمونەی ناڕاستی تێدایە.

ڕاشیگەیاند، یەکێتی ئەوروپا ھاوشێوەی ئەمریکا سیاسەتی دوژمنکارانە بەرامبەر بە "پیۆنگ یانگ" دەگرێتە بەر. 

وەزارەتی دەرەوەی کۆریای باکور ئەوەشی خستەڕوو، پێوەرەکانی مافی مرۆڤ لە وڵاتەکە لەگەڵ بەرژەوەندییەکانی گەل یەکدەگرێتەوە، بەڵام لە یەکێتی ئەوروپا پێشێلکاری گەورە دەکرێت، وەک ڕەگەزپەرستی و خراپ مامەڵە کردن لەگەڵ کۆچبەران و توندوتیژی پۆلیس و کوشتن و دەستدرێژی.

کۆچبەرەکان لەسەر سنوورەکانی نێوان بێلاروس و پۆڵەندا گیریانخواردووە، بە پێی ئامارێکی ھێزەکانی پاسەوانی سنووری بێلاروس ژمارەیان زیاتر لە دوو ھەزار کەسە، زۆربەیان خەڵکی عێراق و ھەرێمی کوردستانن، وەک کۆچبەرەکان خۆیان باسی دەکەن، لەلایەن پۆلیسی پۆڵەنداوە بە گازی فرمێسکڕێژ و زەبری چەک لە سنوورەکان دووردەخرێنەوە.

سوپای ئێران ھۆشداری داوەتە دوو فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی ئەمریکی کە لەو ناوچەیە نزیک بوونەتەوە، کە مانۆڕی سەربازی "زولفەقار ١٤٠٠"ی تێدا بەڕێوەدەچێت.

ئاژانسی "ئیسنا"ش ڕایگەیاندووە، ئەو دوو فڕۆکەیەی ئەمریکا دوای ڕووبەڕووبوونەوەیان و پێدانی ھۆشداری پێیان، ڕێرەوەکەیان گۆڕیوە.

چەند ڕۆژێکە سوپای ئێران مانۆڕی جەنگی ساڵانەی لە کەناراوەکانی کەنداوی عومان دەستپێکردووە کە ھێزە دەریایی و وشکانی و ئاسمانییەکان و فڕۆکەی جەنگی و ھەلیکۆپتەر و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان و ژێر دەریایی بەشدار دەبن، ئامانج لێشی ڕووبەڕووبوونەوەی ھەر ھەڕەشەیەکی دەرەکی و داگیرکارییە لەلایەن وڵاتانی ترەوە.

"عەلی باقری" یاریدەدەری وەزیری دەرەوەی ئێران بۆ کاروباری سیاسی لە تویتەر ڕایگەیاند، "پاریس" یەکەم وێستگەی گەشتەکەی دەبێت بۆ ئەوروپا و چاوی بە لێپرسراوانی ئەوروپی دەکەوێت و دانوستانەکانیان سەبارەت داھاتووی دانوستانە ئەتۆمییەکان دەبێت.

بەر لەو تویتەش، فەڕەنسا ڕایگەیاندبوو "باقری" وەک گەورە دانوستانکاری ئێران ڕۆژی سێشەممە لەگەڵ "فلیپ ئیریرا" بەڕێوەبەری کاروباری سیاسی لە وەزارەتی دەرەوەی فەڕەنسا لە "پاریس" کۆدەبێتەوە.

تۆماس وێست نوێنەری ئەمریکا بۆ کاروباری ئەفغانستان ڕایگەیاند، ئەمریکا ھەوڵ بۆ ئەنجامدانی دانوستان لەگەڵ بزوتنەوەی تاڵیبان دەدات، بەڵام ھیچی وادەیەکی بۆ دەستپێکردنی ئەو دانوستانانە دیاری نەکرد.

وتیشی، لەم کاتەدا واشنتۆن بە شێوەیەکی جدی بیر لە کردنەوەی باڵیۆزخانەکەی لە کابوڵ ناکاتەوە، کە لە دوای کۆنتڕۆڵکردنی ئەو شارە لەلایەن تاڵیبانەوە باڵیۆزخانەی داخستووە.

نوێنەری ئەمریکا ڕاشیگەیاند، نیگەرانن لە زیادبوونی پەلامارەکانی داعش-خۆراسان لە ئەفغانستان و دەیانەوێت تاڵیبان شکست بە داعش بھێنێت.

لە دوای گەڕانەوەی بزوتنەوەی تاڵیبان بۆ دەسەڵات لە ناوەڕاستی مانگی ئابی ئەمساڵ، گرووپی تیرۆرستی داعش چەند پەلامارێکی خوێناوی لە ئەفغانستان ئەنجامداوە و چەند جارێکیش مزگەوتی شیعەکانی ئەو وڵاتەی کردووەتە ئامانج.

"خەتیب زادە" لە کۆنفرانسی ھەفتانەیدا وتی، ھەرچەندە لە دوای خولی چوارەمی دانوستانەکانەوە ھیچ دانوستانێکی تر نەکراوە، بەڵام پەیوەندییەکانی ئێران و سعودیە نەپچڕاوە.

وتیشی، دانوستانەکانی پێشوو زۆر شەفاف بوون و پێشکەوتن بەدیھاتووە، بەڵام داوای کرد "سعودیە" زیاتر جدی بێت و ڕەنگە لە داھاتووشدا خولی تری دانوستانەکان ئەنجام بدرێت.

"خەتیب زادە" وتیشی، دانوستانەکانیان سەبارەت بەو بابەتانەیە کە بۆ ھەردوو وڵات گرنگن و ھیچ جارێکیش باسی لایەنی سێیەم نەکراوە.

لە سەرەتای ئەمساڵەوە، عێراق میوانداری چوار خولی دانوستانەکانی نێوان "ئێران و سعودیە"ی کردووە، بەڵام لە دوای ھەڵبژاردنی "ئیبراھیم ڕەئیسی"ییەوە وەک سەرۆکی ئێران، دانوستانەکان ڕاگیراوە.

ئاژانسەکانی ھەواڵ بڵاویانکردەوە، شەوی ڕابردوو ھێزەکانی بێلاروسیا بە ئۆتۆمبێلی سەربازی سەدان کۆچبەریان لەسەر سنوری پۆڵەنداوە گواستووەتەوە بۆ سەر سنوری لیتوانیا.

ئاماژەیان بەوەشداوە، سوپای بێلاروسیا ھێزی زیاتری ڕەوانەی سنورەکانی کردووە بۆ ڕێگری لە ھەر حاڵەتێکی لەناکاو.