جۆن کیربی وتەبێژی وەزارەتی بەرگری ئەمریکا "پنتاگۆن" رایگەیاند، بە نیازن نزیکەی ھەزار سەربازی ئەمریکی تر لە ئەڵمانیاوە بگوازنەوە بۆ رۆمانیا، ئەمە سەرباری دوو ھەزار سەربازی تر کە لە ئەمریکاوە رەوانەی ئەڵمانیا و پۆڵەندای دەکەن. 

وتیشی، بڵاوکردنەوەی ئەو ھێزانە بۆ ھەمیشەیی نییە، تەنھا بۆ دڵنیایی دانە بە ھاوپەیمانەکانیان، ئەوەش بەھۆی ئەوەی روسیا ھێزێکی زۆری لەسەر سنوری ئۆکراین جێگیر کردووە. 

دیمتری پیسکۆڤ وتەبێژی کۆشکی "کرملین"یش وەڵامی "پنتاگۆن"ی داوەتەوە و دەڵێت، بڵاوکردنەوەی ھێزی ئەمریکا بە مانای ئەوە دێت ئەمریکا ئاڵۆزییەکان لە ئەوروپا زیاتر دەکات و ئەوەش جێی نیگەرانی روسیایە.

جۆو بایدن سەرۆکی ئەمریکا ڕایگەیاند، لە بۆردومانێکی ئاسمانیی سوپای ئەمریکا لە ناوچەیەکی ئیدلبی سوریا، ئەبو ئیبراھیم ھاشمی قوڕەیشی ناسراو بە "عەبدوڵا قارداش" سەرکردەی گرووپی تیرۆریستی داعش کوژراوە و ھێزەکانیان بە سەلامەتی گۆڕەپانی شەڕەکەیان بەجێھێشتووە.

بە پێی زانیارییەکان عەبدوڵا قارداش لە باڵەخانەیەکدا لە ناوچەکی نزیک گوندی باریشا لە سوریا کوژراوە، کە گوندە پێشتر ئەبوبەکر بەغدادی سەرکردەی داعشی تێدا کوژرا.

ئەبو ئیبراھیم ھاشمی قوڕەیشی، ساڵی ١٩٧٦ لە موسڵ لە دایکبووە، ٣١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٩ و دوای سێ ڕۆژ لە کوژرانی ئەبوبەکر بەغدادی بە سەرکردەی داعش دیاریکرا.

ئاژانسی ھەواڵی "فرانس پرێس" لە زاری لێپرسراوانی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە رایگەیاند، ئەو دوو منداڵە یەکێکیان تەمەنی حەوت رۆژە و ئەوەی تریش دوو مانگە و لە کەمپێکی پارێزگای "ئیدلب" بوون لە باکوری خۆرئاوای سوریا. 

ھاوکات بەھۆی سەرما و بەفربارینی ئەمساڵەوە، ٢٨٧ کەمپی ئاوارەکان لە پارێزگاکانی "ئیدلب" و "حەلەب" زیانیان بەر کەوتووە و بەھۆی بەفرەوە زیاتر لە ٩٣٥ خێمە روخاون و زیانیش بە زیاتر لە ٩ ھەزار و ٥٠٠ خێمەی تر کەوتووە، لە ٢٣ی مانگی رابردووشدا، منداڵێکی تر بەھۆی کەوتنی سەقفی خێمەوە لە کەمپی  "جەرابلوس" لە "حەلەب" گیانی لەدەستدا.

باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە ئیمارات لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، دوای پەیوەندییە تەلەفۆنییەکەی نێوان لۆید ئۆستن وەزیری بەرگری ئەمریکا و محەمەد بن زاید جێنشینی ئەبوزەبی، واشنتن بڕیاریداوە کەشتییەکی جەنگی و چەند فڕۆکەیەک رەوانەی ئیمارات بکات، ئاماژە بەوەشکراوە، ئەو بڕیارە بە ئامانجی ھاوکاریکردن ئیمارات بۆ روبەڕوبونەوەی ھەڕەشەکانی ئەم دواییەی چەکدارە حوسییەکان ئەنجام دەدرێت.
چەند رۆژ پێش ئێستا حوسییەکانی یەمەن بە فڕۆکەی بێ فڕۆکەوان و موشەک ھێرشیانکردە سەر ئیمارات و دواتر لێپرسراوانی ئەو وڵاتە رایانگەیاند، ھێرشەکە زیانێکی ئەوتۆی نەبووە.

والی ئەدیرنە ڕایگەیاند، لە شارۆچکەی ئیپسالا تەرمی ١٢ کۆچبەریان دۆزیوەتەوە کە لە سنورەکانی نێوان تورکیا و یۆنان لە سەرمادا ڕەقبوونەتەوە.

سولەیمان سۆیلو، وەزیری ناوخۆی تورکیاش ڕایگەیاند، ٢٢ کۆچبەر لەلایەن ھێزە دەرییاییەکانی یۆنانەوە ناچارکراون بگەڕێنەوە بۆ سنورەکانی تورکیا و لەو ژمارەیەش ١٢ کەسیان بەھۆی سەرماوە ڕەقبوونەتەوە، تا ئێستاش ھیچ زانیارییەک لە بارەی کۆچبەرەکانی ترەوە بڵاونەکراوەتە و چارەنووسیان نادیارە.

ئاماژەی بەوەشکردووە، پیلانی ھێرشکردنە سەر گرتووخانەکەی حەسەکە لەلایەن تیرۆریستانی داعشەوە بە ھاوکاریی تورکیا بووە.

ھەسەدە ڕاشیگەیاندووە، لە ھێرشەکانی سەر حەسەکە و تەل تەمر و عەین عیسا، تورکیا نەیتوانیوە ئەو ئامانجانە بپێکێت کە بۆردومانەکانی لە پێناویدا ئەنجامداوە.

بە پێی ھەواڵی میدیاکانی سوریا، لە ئەنجامی موشەکبارانکردنی بازاڕێکی شارۆچکەی باب سەر بە حەلەب، زیاد لە ١٠ کەس کوژران و نزیکەی ٤٠ کەسیش بریندار بوون کە زۆربەی قوربانییەکان خەڵکی مەدەنین، ئەو ناوچەیەی موشەکبارانکراوە لە ژێر کۆنترۆڵی سوپای تورکیا و ھێزە چەکدارە ھاوپەیمانەکانیدایە.

لەلایەکی ترەوە فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا گوندی شێخ عیسا و نیرابیە و چەند ناوچەیەکی تری شارۆچکەی شەھبایان لە ڕۆژئاڤای کوردستان کردووتە ئامانج، ئەمەش لە کاتێکدایە شەوی ڕابردوو فڕۆکەکانی تورکیا بۆردومانی "دێرک"یان لە ڕۆژئاڤای کوردستان کرد و چەند کەسێک بوونە قوربانی.

روانگەی سوریا بۆ مافەکانی مرۆڤ بڵاویکردەوە، فڕۆکە جەنگییەکانی روسیا چەند پێگەیەکی داعشیان لە دەشتاییەکانی سێگۆشەی نێوان حەلەب و حەما و رەققە و سنوورەکانی نێوان رەققە و دێرەزوور لە سوریا بۆردومان کردووە، کە سەرچاوەی مرۆیی و دارایی گروپەکە بوون.

روانگەی سوریا ئاماژەی بەوەشداوە، لە ٤٨ سەعاتی رابردوودا فڕۆکە جەنگییەکانی روسیا ٢٨ بۆردومانی ئاسمانیان کردووەتە سەر پێگەکانی داعش لە دەشتاییەکانی دەوروبەری حەما و مانگی رابردووش ٦٧٤ بۆردومانیان ئەنجامداوە، ساڵی رابردووش زیاتر لە ١٢ ھەزار جار بۆردومانی پێگەکانی داعشیان کردووە، کە بە ھۆیانەوە زیاتر لە ٥٠٠ تیرۆریستی داعش کوژراون.

نەتەوە یەکگرتووەکان رایگەیاندووە، بە دانانی پڕۆگرامی تایبەت بە خێزان و توانای گەنجان و پڕۆگرامی تەندروستی لەسەر منداڵ خستنەوە، دەکرێت زیادبوونی ژمارەی دانیشتووان لە عێراق کۆنترۆڵ بکرێت.

راشیگەیاندووە، ژنێک لە کۆی ٣ ژن لە عێراق دووچاری توندوتیژی کۆمەڵایەتی دەبێتەوە و بە دۆزینەوەی ھەلی کار و گرتنەبەری چەندین رێکار، دەکرێت ئەو دیاردەیە کەمبکرێتەوە. 

نەتەوە یەکگرتووەکان ئاماژەی بەوەشداوە کە لەگەڵ وەزارەتی تەندروستی عێراق لە ھەماھەنگیدان بۆ داڕشتنی پلانێکی خێزانی، بۆ بەھێزکردنی ژنان و داواشی کردووە خێزانەکان ھۆشیار بن لەسەر منداڵ بوون و لایەنی ئابوری و تەندروستی و کۆمەڵایەتی لەبەرچاو بگرن. 

لیندا تۆماس گرینفیڵد نوێنەری ئەمریکا لە نەتەوەیەکگرتوەکان ئاماژەی بۆ ئەوە کردوە، لە کۆبونەوەی ئەمڕۆی ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتیدا کە تایبەت بە ھەڕەشەکانی روسیا بۆ سەر ئۆکراین بەڕێوەدەچێت، ئەمریکا و تەواوی وڵاتانی تری ئەندام لە ئەنجومەنەکە یەک دەنگن و پێوەکەوە داوا لە روسیا دەکەن ھەڵوێستەکانی رون بکاتەوە، فشاری توندیش دەخرێتە سەر مۆسکۆ بۆئەوەی کۆتایی بە ھەڕەشەکانی بھێنێت لەسەر ئۆکراین.

ئەوە لەکاتێکدایە نیکۆلای باترۆشیف سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایشی روسیا ھۆشدارییەکانی وڵاتانی خۆرئاوای لەبارەی ھەوڵی داگیرکردنی ئۆکراین لەلایەن روسیاوە رەتکردۆتەوە و دوپاتیکردۆتەوە مۆسکۆ بە نیازی ھەنگاوێکی لەو شێوەیە نییە و نایەوێت ھیچ جەنگێک ھەڵبگیرسێنێت.

"رۆبەرت مینیندیز" ئەندامی لیژنەی کاروباری نێودەوڵەتی لە ئەنجومەنی پیرانی ئەمریکاش رایگەیاندوە، بەھۆی ئەو ھەڕەشانەی لەسەر ئۆکراین دروستیکردوە، سەپاندنی سزای پێشوەختە بەسەر روسیا بە دور نازانن.