کوردستانرێکخراوی ھەنگاو بۆ مافی مرۆڤی بڵاویکردەوە، لە سەقز زۆرترین قوربانی بەھۆی خۆپیشاندانەکانەوە تۆمارکراوە، کە دوو کوژراو و ١٧ بریندارن، ھاوکات لە دیواندرەش دوو کوژراو و ١٥ بریندار و لە مەھابادیش ١٥ بریندار و لە ھەریەک لە شارەکانی بیجاڕ و بۆکان حەوت و لە ھەریەک لە قورە و کامێران دوو بریندار تۆمارکراون، ھاوکات لە شارەکانی بانە و تیکاب چوار خۆپیشاندەر برینداربوون.
بەپێی ئامارەکەی ھەنگاو، کۆی گشتی ئاماری کوژراوان و برینداران لە شارەکانی رۆژھەڵاتی کوردستان تائێستا گەیشتووەتە چوار کوژراو و ٧٥ بریندار.
لە دوێنێوە مانگرتنی سەرتاسەری لە سەرجەم شارەکانی رۆژھەڵاتی کوردستان دژی گیان لەدەستدانی ژینا ئەمینی دەستیپێکردووە و سەرجەم بازاڕ و دوکانەکان داخراون.
ژینا ئەمینی کچە کوردی تەمەن ٢٢ ساڵ رۆژی ١٣ی ئەم مانگە لە سەردانێکی خێزانیدا بۆ تاران بە بیانووی پابەندنەبوون بە رێکارەکانی باڵاپۆشی، لەلایەن پۆلیسی رەوشتەوە دەستگیرکرا و رۆژی ھەینی گیانی لەدەستدا، ئەوەش کاردانەوەی لێکەوتەوە.
فەرمانگەی میدیا و زانیاری بڵاویکردەوە، لە کۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجومەنی وەزیرانی ھەرێمدا دوو تەوەرە تاوتوێ دەکرێن.
لە تەوەرەی یەکەمدا بەدواداچوونی ئەنجومەنی وەزیران سەبارەت بە رێکخستنی دەستی کار و رەخساندنی ھەلی کار بۆ ھاووڵاتیانی ھەرێمی کوردستان لەسەر بنەمای دابەشکردنی دادپەروەرانە و ئەولەویتدان بە دەستی کاری خۆماڵی لە پڕۆژەکان، ھەروەھا پابەندکردنی خاوەنکار و وەبەرھێنەران بۆ تەرخانکردنی رێژەیەکی دیاریکراو لە دەرفەتەکان بۆ کرێکارانی خۆماڵی.
تەوەری دووەمیش تایبەت دەبێت بە خستنەڕووی رەشنوسی پەیڕەوی تایبەت بە پێکھاتە و ئەرکەکانی لیژنەکانی لێکۆڵینەوەی پیشەیی لە وەزارەتی تەندروستی.
دوای چەند جارێک درێژکردنەوەی وادەی سوودمەندبوون لە قەرزەکانی حکومەت، سایتی رەسمی حکومەتی ھەرێمی کوردستان رایگەیاند، بڕیاری لێخۆشبوونی ١٥% لە قەرزەکانی حکومەت، کە قەرزەکانی بواری گەشتوگوزار و شارەوانی و ئاو و شوێنەوار دەگرێتەوە ئەمڕۆ کۆتایی دێت، ئەو وادەیەش دوایین دەرفەت دەبێت بۆ سود وەرگرتن لەو ئاسانکارییە و جارێکی تر درێژ ناکرێتەوە.
راشیگەیاند، پێویستە ئەو ھاووڵاتییانەی ئەو قەرزانەیان لایە بە زووترین کات سەردانی فەرمانگەکان بکەن و دامودەزگاکانی وەزارەتی شارەوانی و گەشتوگوزاریش بە ھەموو شێوەیەک ئاسانکارییان بۆ دەکەن، بۆ ئەوەی سوودمەند بن.
لە راگەیەندراوێکدا بەڕێوەبەرایەتیی کەشناسی و بومەلەرزەزانیی ھەرێم دەڵێت، “ئەمڕۆ سێشەممە، ئاسمان ساماڵ دەبێت، پلەکانی گەرما(١-٢ ) پلە نزمبوونەوە بەخۆیانەوە دەبینن”.
ئاماژەی بەوەشکردووە،”سبەی چوارشەممە، ئاسمان بە گشتی نیمچە ھەور دەبێت لە دوای نیوەڕۆ دەگۆڕێت بۆ ھەوری تەواو لەسەر بەشێک لە ناوچەکەمان، لە کاتەکانی ئێوارەدا ئەگەری زیادبوونی خێرای با و بەرزبوونەوەی تۆز و خۆڵ ھەیە بە تایبەت لە سنووری پارێزگای کەرکووک و بەشێک لە سنووری پارێزگای ھەولێر”.
ئاشکراشیکردووە،”لە ئەنجامی ھاتنی لاوازی نیمچە نزمە پاڵە پەستۆی کەنداوی عەرەب و نیمچە دوورگەی عەرەبی ئەگەری نمە بارانی پچڕ پچڕ لەسەر بەشێک لە ناوچە شاخاوییەکان ھەیە لە کاتەکانی درەنگانی شەودا، پلەکانی گەرما کەمێک نزم دەبێتەوە بە بەراوورد بە تۆمارکراوەکانی ڕۆژی پێشوو”.
ھەر لە ڕاگەیەندراوەکەی کەشناسیدا ھاتووە،”ئەم ناجێگیریە لە کەشی ناوچەکەمان تا درەنگانی شەوی پێنجشەممە بەردەوامی دەبێت و رۆژی ھەینی نزمبوونەوەی پلەکانی گەرماش بەردەوامی دەبێت و تەواوی ناوچەکەمان نزمبوونەوەی پلەکانی گەرما بە خۆوە دەبینێت” .
ئەندازیار "ئاگرین عەبدوڵا عەزیز" بریکاری وەزارەتی ئاوەدانکردنەوە و نیشتەجێکردن بۆ کاروباری رێگەوبان لە روونکردنەوەیەکدا بڵاویکردەوە، دامەزراندنی تۆڕی شەمەندەفەر لە ھەرێمی کوردستان لە قۆناغی خوێندنەوەی بەھای ئابوریدایە.
راشیگەیاند، ھەرکاتێکیش جێبەجێبکرێت لە باکوری ھەرێمی کوردستان تاوەکو باشور بە شاری سلێمانییەوە دەگرێتەوە.
ئەو روونکردنەوەیە دوای ئەوەدێت کە دەنگۆی ئەوە بڵاوببووەوە ھێڵی شەمەندەفەر لە ھەندێک ناوچە دەبێت و ناوچەکانی تر لەو پڕۆژەیە سودمەندنابن، بە تایبەت شاری سلێمانی کە لێی بێبەشدەبێت، چونکە کۆتا سنوری ھێڵەکە لەشاری کۆیە دەبێت لەسنوری پارێزگای ھەولێر.
تا ئێستا پۆلیسی ھەولێر ھیچ ڕوونکردنەوەیەکی لەو بارەیەوە نەداوە.
بەپێی زانیارییەکان پۆلیس بکوژەکەی دەستگیر کردووە و لێکۆڵینەوە سەرەتاییەکان دەستیانپێکردووە.
ئەنجومەنی وەزیرانی ھەرێم سەبارەت بە بابەتی ڕێکخستنی دەستی کار و ڕەخساندنی دەرفەتەکانی کار لە کەرتی تایبەت کۆبۆوە، بەپێی راگەیەنراوێکی کۆبونەوەکەش جەخت لەوە کراوەتەوە حکومەت ھەموو ئاسانکارییەک و ھەماھەنگییەک دەکات بۆ یارمەتیدانی گەنجانی کوردستان بۆ دۆزینەوەی ھەلی کار بەتایبەتی لە کەرتی تایبەت.
ھەروەھا حکومەت ھانی خاوەنکارانی کوردستان دەدات، گەنجانی کوردستان لە پێشینەی وەرگرتنی دەستی کاری کۆمپانیاکان بن و پابەندبن بە بڕیاری حکومەت سەبارەت بەوەی دەبێت لانیکەم ڕێژەی ٧٠%ی دەستی کاری خەڵکی ھەرێم بن.
ھاوکات داوا کرا پەرلەمانی کوردستان، پەلە بکات لە پەسەندکردنی پڕۆژە یاسای نوێی کار، کە ستراتیژێکی نوێی داڕشتوە بۆ پەیوەندی نێوان کرێکار و خاوەنکار، بڕیاریشیدا دووبارە پێداچوونەوە بە بابەتی دەستی کار بکرێت و ئامادە بکرێت بۆ بڕیار لە سەردانی لە کۆبوونەوەکانی داھاتووی ئەنجومەنی وەزیران.
بەشی پێشبینییەکانی بەڕێوەبەرایەتی گشتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی ھەرێم رایگەیاند، چوار شەممە ئاسمانی ھەرێمی کوردستان لە نێوان نیمچە ھەور و ھەوری تەواو دەبێت لەگەڵ زیادبوونی خێرای باو نزمبوونەوەی پلەکانی گەرما بە نزیکەی یەک تا دوو پلە.
لە کاتی زیادبوونی خێرایی باش ئەگەری بەرزبوونەوەی تۆزوخۆڵ ھەیە لە سەر بەشێک لەو ناوچە دەشتانەی کە خێرایی با بۆ سەرووی ٢٥ کیلۆمەتر لە سەعاتێکدا بەرز دەبێتەوە، ئەگەری نمەبارانیش لەسەر بەشێک لە ناوچە شاخاوییەکان ھەیە، ھەروەھا رۆژی پێنج شەممشە ئاسمان بەردەوام نیمچە ھەور و ھەوری تەواو دەبێت بەشێک لە ناوچە شاخاوییە سنوورییەکانی پارێزگای ھەولێر و سلێمانی لەگەڵ زۆربەی ناوچە شاخاویە سنوورییەکانی پارێزگای دھۆک ئەگەری نمە بارانی پچڕ پچڕ ھەیە.
نوسینگەی رزگارکردنی ئێزدییەکان لە راگەیەنراوێکدا ئاماژەی بۆ ئەوەکردوە، لە دوای پەلاماری تیرۆریستانی داعش بۆ سەر شەنگال و دەوروبەری لە ٨ی ئابی ٢٠١٤، لە کۆی ٥٥٠ ھەزار ئێزدی ٣٦٠ھەزار کەس ئاوارەبون، لە دوای رزگارکردنەوەی ناوچەکان لە دەستی تیرۆریستان تائێستا نزیکەی ١٥٠ ھەزار کەس گەڕاونەتەوە ناوچەکانی خۆیان، لەبەرامبەردا نزیکەی ١٠٠ ھەزار ئێزدی بۆ دەرەوەی وڵات کۆچیانکردووە.
ئاماژەی بۆ ئەوەش کردوە، تا ئێستا ٣ ھەزار و ٥٥٤ رفێندراوی ئێزدی لە دەستی تیرۆریستانی داعش رزگارکراون.
پەیامنێری کوردسات نیوز رایگەیاند، (شاری کۆبانە، رێگای کۆبانی-جەرابلوس، ناوچەکانی عەین عیسا، قامشلۆ، زارگان، تەل تەمر و شەھبا) لەلایەن سوپای تورکیا و گروپەچەکدارەکانی سەر بەو وڵاتە بەچری تۆپبارانکراون و بەھۆیەوە لە کۆبانی کەسێک برینداربووە و دوو سەربازی سوپای سوریاش کوژراون.
لە بەیاننامەیەکیشدا ھەسەدە ڕایگەیاند، سێ شەرڤانیان لە ئەنجامی ھێرشی فڕۆکەی بێفرۆکەوانی تورکیا لە شاری عەین عیسا گیانیان لەدەستداوە.
مانگرتنی سەرتاسەری لەمڕۆوە دەستپێدەکات و سەرجەم شارەکانی رۆژھەڵاتی کوردستان دەگرێتەوە، ڕێکخراوی مافی مرۆڤی ھەنگاویش لە راگەیەندراوێکدا پشتیوانی بۆ ئەو مانگرتنە دوپاتکردۆتەوە و رایگەیاندووە، چاودێریی کردەوەی ھێزە حکومییەکان دەکات.
رۆژی ١٨ی مانگیش لە (تاران و ورمێ و مھاباد و سنە ) و زانکۆی تارانی پایتەخت خۆپیشاندان و ناڕەزایی دژی گیان لەدەستدانی (ژینا ئەمینی) بەڕێوەچوو، بەڵام ناڕەزاییەکانی شاری (سنە) توندوتیژی لێکەوتەوە و ھێزە ئەمنییەکان تەقەیان بەسەر خۆپیشاندەراندا کرد.
(ژینا ئەمینی) کچە کوردی تەمەن ٢٢ ساڵی خەڵکی (سەقز) رۆژی ١٣ی ئەم مانگە لە سەردانێکی خێزانیدا بۆ تاران بەبیانوی پابەندنەبون بە رێکارەکانی باڵاپۆشی، لەلایەن پۆلیسی رەوشتەوە دەستگیرکرا و دوای چەند سەعاتێک کەسوکارەکەی ئاگادارکرایەوە کە جەڵدە لێداوە، رۆژی ھەینیش بەھۆی خراپی باری تەندروستیەوە لە نەخۆشخانەیەکی تاران گیانی لەدەستدا.
ڕێواز فایەق سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان لە بانگھێشتنامەیەکدا بانگھێشتی ئەندامانی پەرلەمانی کردووە بۆ ئەوەی رۆژی چوارشەممە ئامادەبن بۆ دانیشتنی ژمارە دووی ئاسایی خولی پایزە.
بەپێی بەرنامەی کاریش، لە کۆبوونەوەکەدا خوێندنەوەی دووەم بۆ چەند پێشنیاز و پڕۆژە یاسایایەک دەکرێت کە دیارترینیان ، پێشنیازە یاسای "بەرەنگاربوونەوەی تووندوتیژی خێزان و ئافرەت لە ھەرێمی کوردستان" و پڕۆژە یاسای "پەروەردە و فێرکاری " و پێشنیازە یاسای "پاراستنی ئاژەڵان" ە .
پەیامنێری كوردسات نیوز رایگەیاند، پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ فڕۆكە جەنگیەكانی توركیا دوو جار ناوچەكانی نزیك گوندەكانی (نهێلێ ) یان لە زنجیرە چیای مەتینا بۆردوومان كردووە، بەڵام تائێستا زیانەكانی ئەو بۆردوومانانە نەزانراون.
راشیگەیاند، بەهۆی بۆردومانەكەوە ترس و دڵەڕاوكێ لای دانیشتوانی ناوچەكە دروستبووە و هاوڵاتیان داواكارن سنورێك بۆ بۆردومانەكانی توركیا دابنرێت.
ماوەی چوار مانگە ئۆپراسیۆنی سوپای توركیا لە سنوری قەزای ئامێدی بەردەوامە و زیانێكی زۆری ماددی لێكەوتووەتەوە و چەندین هاوڵاتیش رەز و باخەكانیان جێهێشتووە.
وەزارەتی خوێندنی باڵا ڕێنمایی خوێندنی دیپلۆمی باڵا و ماستەر و دکتۆرای راگەیاند
وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی ھەرێم رایگەیاندووە، ڕێنمایی پێشکەشکردن و وەرگرتن بۆ خوێندنی دیپلۆمی باڵا و ماستەر و دکتۆرا بۆ ساڵی خوێندنی (٢٠٢٢-٢٠٢٣) دەرکردووە و دەقی رێنماییەکانیشی لە ماڵپەری وەزارەت بڵاواونەتەوە.
ئاماژەی بەوەشکردووە، ئامانج لە دەرکردنی ڕێنماییەکە ڕێکخستنی مەرج و ڕێکارەکانی پێشکەشکردن و شێوازی پێشبڕکێ و بەدیھێنانی ھەلی یەکسان و دادپەروەر و شەفافیەتە لە پڕۆسەی پێشکەشکردن و وەرگرتن لە خوێندنی دیپلۆمی باڵا و ماستەر و دکتۆرا.
ئاسۆ مامەند کارگێڕی مەکتەبی سیاسی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان رایگەیاند، بەھۆی لێکتێنەگەیشتی لایەنەکان، تا دێت پرسی پێکھێنانی حکومەتی عیراق ئاڵۆزتر دەبێت و بارودۆخی وڵاتیش ناسەقامگیر تر دەبێت، ئەوەش زیان بە ھەموو لایەکمان دەگەیەنێت، ئەگەر ئێمە لە ناو خۆماندا رێک و تەبا بین، دەتوانیین بەشێکی زۆری مافە دەستووری و یاساییەکان لە بەغداد بەدەست بھێنین، لە ئێستایشدا ئەو نییەتە لەناو حزب و لایەنە کوردستانییەکان بەدیی دەکرێت.
لە بارەی پۆستی پارێزگاری کەرکوکیشەوە وتی، بڕیاری یەکێتیی و سەرۆک بافڵ ئەوەیە کە بەبێ بەدەستھێنانەوەی پۆستی پارێزگاری کەرکوک، یەکێتیی ناچێتە ھیچ دانووستانێکەوە، ئەوەشمان بە روونی بە سەرجەم لایەنەکان راگەیاندووە، ئاسایی بوونەوەی بارودۆخی کەرکوک و ناوچە جێناکۆکەکان بە لای یەکێتییەوە پرسێکی نەتەوەیی و نیشتمانییە، و بە ھیچ جۆرێک سازشیان لەسەر ناکات.