کوردستان
بڕیاری دەرکردنی سەلمان لە ریزەکانی یەکێتی لە رۆژی ٨-٨-٢٠٢٢ لەلایەن مەڵبەندی دراساتی گشتییەوە دەرکراوە, پاش بڕینی ھەموو رێکارە پەیڕەوییەکان بە گوێرەی پەیڕەوی ناوخۆی یەکێتی کە ناوبراو پێچەوانەی بەرژەوەندییەکانی یەکێتی کاری کردووە و بۆ سەرۆکی یەکێتی بەرزی کردۆتەوە بەمەبەستی پەسەند کردن.
رۆژی ١١-٨-٢٠٢٢ بە ئیمزای ھەڤاڵ بافل جەلال تاڵەبانی سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بڕیاری ناوبراو پەسەندکراوە و لە رۆژەوە سەلمان ئەمین نادر ناسراو بە ئەژی ئەمین بە دەرکراو لە ریزەکانی یەکێتیی دادەنرێ.
دەقی بڕیارەکان و پەسەندکردنی:
"پەروین بوڵدان" ھاوسەرۆکی گشتیی پارتی دیموکراتی گەلان "ھەدەپە" لە کۆنفڕانسێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا چەندین بەڵگە بڵاوکراونەتەوە سەبارەت بەوەی کە تورکیا لە ئۆپراسیۆنەکانیدا چەکی کیمیایی بەکارھێناوە، بۆ ئاشکراکردنی راستییەکانیش، پێویستە وەفدێکی سەربەخۆ پێکبھێنرێت و لێکۆڵینەوە لەو بابەتە بکات و راستییەکان ئاشکرا بکات.
ئەوەش لەکاتێکدایە پێشتر "ئیبراھیم کاڵن" وتەبێژی سەرۆکایەتی کۆماری تورکیا رەتیکردووەتەوە، چەکی کیمیایی لەلایەن سوپای وڵاتەکەیەوە بەکارھاتبێت.
لە زۆربەی شارەکانی رۆژھەڵاتی کوردستان و ئێران خۆپیشاندان بەردەوامە و شەوی رابردوو لە شارەکانی سنە و سەقز و مھاباد و پیرانشار و تاران و تەبرێز و ئەسفەھان و مەشھەد و زاھیدان، ھاوڵاتیان بە وتنەوەی دروشمی (ژن، ژیان، ئازادی) رژانەوە سەر شەقامەکان و لە ھەندێک ناوچەش، گرژی و ئاڵۆزی لە نێوان خۆپیشاندەران و ھێزە ئەمنییەکان روویدا، ئەمڕۆش لە سەر بانگھێشتی ناوەندی ھاوکاری حزبەکانی رۆژھەڵاتی کوردستان، لە شارەکانی سنە و سەقز و بانە و بۆکان و مھاباد و ورمێ و چەند شارێکی تری رۆژھەڵات، کاسبکاران و دوکانداران، بازاڕ و دوکانەکانیان داخست و مانگرتنی گشتییان راگەیاند.
بەپێی راگەیەنراوێکی رێکخراوی ھەنگاو بۆ مافی مرۆڤ، لەچوارچێوەی خۆپیشاندانەکاندا لە شاری جوانڕۆی سەر بە پارێزگای کرماشان ٦ مێردمنداڵی کچ و لە شاری گیەلان دوو کەس و لە پارێزگای ئیلامیش، ٤ کەس لەلایەن دەزگا ئەمنییەکانەوە رفێنراون و چارەنوسیان نادیارە.
لە شاری (سەرپێڵی زەھاو) یش گەنجێکی تەمەن ٣٠ ساڵ بەناوی رامین کەرەمی کە لە خۆپیشاندانەکاندا بە سەختی بریندارببوو، گیانی لەدەستداوە.
کۆمیتەی بەدواداچون بۆ رەوشی دەستگیرکراوانیش رایگەیاند، لە ماوەی ٣٨ رۆژی خۆپیشاندانەکانی ئێران، ھەزاران کەس و لە ناویشیاندا زیاتر لە ٣٢٠ منداڵ و مێردمنداڵی خوار ١٨ ساڵ دەستگیر کراون.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی ھەرێم خشتەی تێکڕای باران بارینی لە سەعات ٩ی ئێوارەی دوێنێ بۆ ٩ی بەیانی ئەمڕۆ بڵاوکردەوە و لە سەر ئاستی پارێزگای ھەولێر ، زۆرترین رێژەی بارانبارین لە حاجی ئۆمەران بووە کە ٢١ ملیم بووە، لە پارێزگای سلێمانیش، لەناو شار ١١.٨ ملیم، چەمچەماڵ ٥.١، سەرکەپکان ٩.٥، پێنجوێن ١٢.٥، سەیدسادق ٨.١ و لە دەربەندیخانیش ٣.٨ ملیم باران باریوە.
لە پارێزگای دھۆکیش زۆرترین رێژەی بارانبارین لە زاخۆ بووە کە ١٨ ملیم بووە، لە پارێزگای ھەڵەبجە و لەناو شاری ھەڵەبجە ٧ ملیم، تەوێڵە ١٢.٥ و لە بیارەش ١٠.٥ملیم باران باریوە، لە پارێزگای کەرکوکیش باران نەباریوە.
وەزارەتی کارەبای ھەرێم رایگەیاند، سیستەمی پریپەید کە پێوەری زیرەکی پێ دەڵێن و ئێستا ڕێژەی دانانی ئەم سیستەمە لە پارێزگای دھۆک گەیشتووەتە ٩٠% و بڕیار وایە لە سەرجەم ھەرێمی کوردستان جێبەجێ بکرێت.
روونیشیکردەوە، لە رێگەی ئەو سیستمەوە دەتوانرێت بۆ ماوەی ٢٤ سەعات کارەبا بۆ ھاووڵاتیان دابین بکرێت، واتە ھاووڵاتیی دەتوانێت کارتێک لە سەنتەرەکانی فرۆشتن کە ھەر لە ناو بازاڕ دانراوە، بکڕێت و ئاگاداری بەکارھێنانی بڕی کارەباکەی و بڕی ماوەی بێت.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی ھەرێم خشتەی تێکڕای باران بارینی لە سەعات ٩ی ئێوارەی دوێنێ بۆ ٩ی بەیانی ئەمڕۆ بڵاوکردەوە و لە سەر ئاستی پارێزگای ھەولێر ، زۆرترین رێژەی بارانبارین لە حاجی ئۆمەران بووە کە ٢١ ملیم بووە، لە پارێزگای سلێمانیش، لەناو شار ١١.٨ ملیم، چەمچەماڵ ٥.١، سەرکەپکان ٩.٥، پێنجوێن ١٢.٥، سەیدسادق ٨.١ و لە دەربەندیخانیش ٣.٨ ملیم باران باریوە.
لە پارێزگای دھۆکیش زۆرترین رێژەی بارانبارین لە زاخۆ بووە کە ١٨ ملیم بووە، لە پارێزگای ھەڵەبجە و لەناو شاری ھەڵەبجە ٧ ملیم، تەوێڵە ١٢.٥ و لە بیارەش ١٠.٥ملیم باران باریوە، لە پارێزگای کەرکوکیش باران نەباریوە.
شەوی رابردوو لە زۆربەی شارەکانی رۆژھەڵاتی کوردستان و ئێران خۆپیشاندان بەردەوام بوو و لە شارەکانی سنە و مھاباد و پیرانشار و تاران و تەبرێز و ئەسفەھان و مەشھەد، ھاوڵاتیان رژانە سەر شەقامەکان و دروشمی (ژن، ژیان، ئازادی)یان وتەوە و لە ھەندێک شوێن و ناوچەش گرژی و ئاڵۆزی لە نێوان خۆپیشاندەران و ھێزە ئەمنییەکان روویدا، ھەڵمەتی دەستگیرکردنی خۆپیشاندەرانیش بەردەوامە و رۆژی پێنج شەممە لە خوێندنگەیەکی دواناوەندی لە شاری مھاباد ٢٨ خوێندکاری کچ دەستگیرکران.
بڕیاریشە سبەینێ لە سەر بانگھێشتی ناوەندی ھاوکاری حزبەکانی رۆژھەڵاتی کوردستان مانگرتنی گشتی و خۆپیشاندان لە شارەکانی رۆژھەڵاتی کوردستان و ئێران بەڕێوەبچێت.
رێکخراوی یونسێف سەبارەت بە توشبووانی کۆلێرا لە سوریا بڵاویکردەوە، ٢٦%ی توشبووانی کۆلێرا لە سوریا منداڵی خوار تەمەن ٥ ساڵانن و ژمارەشیان لە بەرزبوونەوەدایە.
وتیشی، لە ١٠ کەمپی ئاوارەکان لە رۆژئاوی کوردستان و ناوچەکانی تری باکوری خۆرھەڵاتی سوریا ٦٥ توشبووی کۆلێرا تۆمارکراون و دووانیان لە کەمپی "سەرێکانێ"ن لە حەسەکە.
ھاوکات، "نەجات روشدی" نێردەی تایبەتی نەتەوە یەکگرتووەکان لە سوریا ھۆشداریداوە لەوەی بڵاوبوونەوەی کۆلێرا بگاتە قۆناغێکی کارەساتبار.
بەپێی رێکخراوی تەندروستی جیھانیش، کۆلێرا لە ١٠ پارێزگای سوریا بڵاوبووەتەوە و تەواوی وڵاتەکە دەگرێتەوە.
ھێزەکانی پاراستنی گەل-ھەپەگە رایگەیاند، لە چالاکی ھێزەکانیاندا ٥ سەربازی تورکیا کوژراون و سەربازێکیش بریندار کراوە، لە ھەمان کاتدا تورکیا ١٧ جار بە بۆمبی قەدەغە و چەکی کیمیایی بۆردومانی گەریلای کردووە.
لە لایەکی ترەوە میدیاکانی تورکیا وێنەی کەسێکیان بە دەستگیرکراوی بڵاوکردەوە و ئاماژەیان بۆ ئەوە کردووە، دەزگای ھەواڵگریی نیشتمانیی تورکیا (میت) لە ئۆپەراسیۆنێکدا "بورھان پیچاک" فەرماندەیەکی پارتی کرێکارانی کوردستان-پەکەکەی لە شەنگال دەستگیرکردووە و گواستویانەتەوە بۆ تورکیا.
سەرۆکایەتیی شارەوانیی سلێمانی لە روونکردنەوەیەکدا ئاماژەی بەوەکرد، نوسراوێکیان لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بەشێوەیەکی نادروست لێکدانەوەی بۆ کراوە، کە گوایە شارەوانی سلێمانی کۆمەڵێک ئەندازیاری دەرکرد بێت یان دەستیانپێلەکارکێشابنەوە یان خۆیان دەستیانلەکارکێشابێتەوە.
شارەوانیی سلێمانی راشیگەیاند، ئەو فەرمانبەرانە کە ژمارەیان ٢٠ کەسە رێکارێکی کارگێڕیی ئاساییان بەرامبەر گیراوەتەبەر، بەڵام بەھۆی راگرتنیانەوە لەلایەن دادگاوە، بەپێی یاسای بەرزەفتکردنی فەرمانبەرانی دەوڵەت و کەرتی گشتی بەدەستلەکارکێشاوە دادەنرێن، بۆ ئەوەی بە نەھاتوو ھەژمارنەکرێن یان دەرنەکرێن بەھۆی دەوامنەکردنیان لە ماوەی راگرتنیان لەلایەن دادگاوە.
رۆژی ١٩ی ئەم مانگە نوسراوێکی شارەوانیی سلێمانی بە ئیمزای لەیلا عومەر سەرۆکی شارەوانی بڵاوبووەوە، کە ٢٠ فەرمانبەر کە زۆرینەیان پلەکەیان ئەندازیارە بەدەستلەکارکێشاو دانراون، بەپێی زانیارییەکانی کوردسات نیوز ئەو فەرمانبەرانە بە تۆمەتی تێوەگلان لە مامەڵەی نایاسایی بە زەوییەوە لەلایەن دادگاوە راگیراون و تائێستاش حەوت کەسیان ئازادنەکراون.
زانا عەبدولڕەحمان قائیمقامی قەزای پێنجوێن بە کوردسات نیوزی راگەیاند، بڕیاروابوو ئەمڕۆ نەوتی سپی لە سنوری قەزای پێنجوێن دابەشبکرێت، بەڵام داوایان لە بەرپرسانی سلێمانی کردووە نەوتەکەیان بۆ نەنێرن، چونکە نرخەکەی زۆر گرانە.
وتیشی، پێنجوێن زیاتر لە ھەموو ناوچەکانی تر پێویستی بە نەوتە و دابەشنەکردنی نەوت کاریگەری زۆری لەسەریان دەبێت و کاریگەری لەسەر بڕینەوەی داری دارستانەکانیش دەبێت، بەڵام نرخەکەی زۆر بەرزە و داوایانکردووە ئەو نەوتەیان بۆ دابینبکرێت کە بڕیارە حکومەتی عێراق بە ٣٠ ھەزار دینار بۆ ھەرێمی کوردستانی دەنێرێت.
دەقی پرسەنامەکە...
خانەوادە و کەسوکاری ئازیزی ھونەرمەندی گەورە ئیسماعیل خەیات
زۆر دڵگران بووم بە بیستنی ھەواڵی کۆچی دوایی شێوەکاری مەزنی کوردستان مامۆستا ئیسماعیل خەیات. ھونەرمەند ئیسماعیل خەیات نەک ھەر لەسەر ئاستی کوردستاندا ئەستێرەیەکی درەوشاوەی ھونەری شێوەکاری بوو، بەڵکو لەسەر ئاستی نێودەوڵەتیشدا سیمایەکی ناسراو بوو و بە درێژایی چەند دەیە بە بەشداریی لە دەیان پێشانگای گەورەی نێودەوڵەتی شانازی بۆ گەلەکەی و ھونەری کوردی تۆمار کرد.
بەم بۆنە خەمناکەوە لە دڵەوە پرسە و سەرەخۆشی ئاراستەی خانەوادە و کەسوکاری مامۆستا ئیسماعیل خەیات و بە تایبەتیش ھونەرمەند خاتوو گەزیزە عومەر ھاوسەری مامۆستا دەکەم و خۆم بە ھاوبەشی خەمتان دەزانم. داواکارم خوای گەورە سەبوری و ئارامی بە ھەموو لایەک ببەخشێت و روحی بەرزەفڕی مامۆستاش بە بەھەشت شاد بکات.
قوباد تاڵەبانی
جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران
٢٠/١٠/٢٠٢٢
دەقی پرسەنامەکە...
خوشکی بەرێز گەزیزە خان
خانەوادەی کۆچکردوو
بەداخێکی زۆرەوە ھەواڵی کۆچی دوایی ھاورێی ژیانتان و ھونەرمەندی بەناوبانگ مامۆستا ئیسماعیل خەیاتمان بیست، بەو بۆنە خەمناکەوە بە ناوی مەکتەبی راگەیاندنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانەوە سەرەخۆشی لەئێوە و منداڵ و کەسوکار و ھاوڕێیانی دەکەین.
سەبووری بۆ ئێوە و بەھەشتی بەرینیش بۆ ھونەرمەندی کۆچکردوو .
بۆ ھەمیشەش دەست و پەنجە و ھونەرەکەی مامۆستا خەیات وەک نوێنەری ھونەری نەتەوەیی لە پایتەختەکانی جیھان لە یادەوەریماندا دەمێنێتەوە.
جارێکی تریش سەرەخۆشیمان دووبارە دەکەینەوە.
مەکتەبی راگەیاندنی
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان
دەقی پرسەنامەکە...
بەڕێزان خانەوادە و کەسوکاری ھونەرمەند ئیسماعیل خەیات..
بەداخ و پەژارەیەکی زۆرەوە ھەواڵی کۆچی دوایی گەورە ھونەرمەندی شێوەکار مامۆستا ئیسماعیل خەیات-م پێگەیشت. بەم بۆنە خەمناکەوە پرسە و ھاوخەمیی قووڵی خۆمان ئاراستەی خاتوو گەزیزە عومەر ھاوژینی مامۆستا و خانەوادە و کەسوکار و سەرجەم ئازیزانی و ھونەرمەندان بەگشتی دەکەم.
ھونەرمەند ئیسماعیل خەیات جگە لەوەی وەک مامۆستایەک ڕۆڵی پێشەنگانەی بینیوە لە پێگەیاندنی دەیان نەوە بە ھونەری ڕەسەنی کوردی، ھاوکات وەک یەکێک لە ھونەرمەندە ھەرە بەھەڵوێستەکان ڕۆڵێکی کاریگەری ھەبووە لە ڕەتکردنەوە و سەرکۆنەکردنی شەڕی براکوژی لە ڕێگەی ھونەرەکەیەوە. بە کۆچی دوایی ئەم ھونەرمەندە پێشەنگ و جیھانییە، ھونەری شێوەکاریی کوردی یەکێک لە ستوونە باڵاکانی خۆی لەدەستدا.
داواکارین لە پەروەردگاری مەزن سەبر و ئارامی بخاتە دڵی کەسوکار و ئازیزانی و کۆچکردوو بە بەھەشتی بەرین شاد بکات.
"انا للە وانا الیە راجعون"
د. ڕێواز فائق
سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان
٢٠٢٢/١٠/٢٠
بەڕێوەبەرایەتی گشتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی ھەرێم لە راگەیەندراوێکدا ئاماژەی بۆ ئەوەکردووە، رۆژی ھەینی لە زۆربەی ناوچەکانی ھەرێم ئاسمان تاوەباران و ھەورە بروسکە دەبێت. روونیشیکردەوە، سەرەتا لە ناوچەکانی دھۆک باران دەبارێت و دواتر سەرجەم ناوچەکان دەگرێتەوە.
راشیگەیاند، پلەکانی گەرما نزمبونەوەیەکی بەرچاو بەخۆیەوە دەبینێت، بە جۆرێک بەراورد بە ئەمڕۆ ٤ بۆ ٦ پلەی سیلیزی دادەبەزێت.
راگەیاندن و پەیوەندییەکانی بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی رۆژئاوای سلێمانی بڵاویکردەوە، لە درێژەی ھەوڵی ھێزەکانیان بۆ زیاتر بەرقەرارکردنی ئارامی و ئاسایشی ھاووڵاتیان، لە چەند رۆژی رابردوودا ٧ تۆمەتبار لە سنوری بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی رۆژئاوای سلێمانی دەستگیرکراون کە لەلایەن حکومەتی عێراقەوە بە پێی ماددەی ٢ی تیرۆر داواکراوبوون.
راشیگەیاند، تۆمەتبارەکان سەرجەمیان لە نەتەوەی عەرەبن و بە بڕیاری دادوەری دادگای لێکۆڵینەوە ڕاگیراون .