کوردستان
رێکخراوی ھەنگاو بۆ مافی مرۆڤ بڵاویکردەوە، بە بڕیاری دادگای تاوانەکان لە شاری خۆڕەمئاوای سەر بە پارێزگای لوڕستان،"حامید حەیدەری"بە تۆمەتی تێکدانی ئاسایشی گشتی و بە دروستکردنی قەرەباڵغی و ئاژاوە سزای ٧ مانگ و ١٦ رۆژ زیندانیکردنی بەسەردا سەپێنرا، ھەروەھا بە تۆمەتی "ھاندانی خەڵک بۆ کردەوەی توندڕەوانە لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان"، سزای ١٧ مانگ و ١٦ ڕۆژ بزیندانی بەسەردا سەپێنرا، ھەروەھا لە بنکەی دادسەرای گشتی شۆڕشی کئیسلامی لە شاری خۆڕەمئاوا سزای لێدانی ٦٠ قامچیی بەسەردا جێبەجێ دەکرێت.
رێکخراوەکە ئاماژەی بۆ ئەوەشکردووە،"ئەھوورا کەرەمی"خەڵکی کرماشان، دوای دوو مانگ دەستبەسەرکردنی، لەلایەن لقی ٢٦ی دادگای شۆڕشی تاران سزای پێنج ساڵ و ٨ مانگ زیندانی بەسەردا سەپێندرا.
"سەڵاحەدین دەمیرتاش"ھاوسەرۆکی پێشووتری پارتی دیموکراتی گەلان"ھەدەپە"لە پەیامێکدا لە زیندانی ئەدیرنەوە وەڵامی قسەکانی"سولەیمان سۆیلو"وەزیری ناوخۆی تورکیای دایەوە سەبارەت بە ئاسایشی ھەڵبژاردنەکان کە رایگەیاندبوو، پاراستنی ئاسایشی ھەڵبژاردن بەوان سپێردراوە.
دەمیرتاش لە پەیامەکەیدا ئاماژەی بۆ ئەوەکردووە، ئەوە ھۆکارێکە بۆ ئەوەی پاراستنی ئاسایش گرنگترین پرس بێت سەبارەت بە ھەڵبژاردنەکان، بۆ ئەو مەبەستەش پێویستە ھەموو ئەکتەرە سیاسییەکان بە ڕێبازێکی سەروو حزبی مامەڵە لەگەڵ ئەو پرسە بکەن.
جەختی لەوەشکردوەتەوە، ناتوانن ئاسایشی ھەڵبژاردن بە تەنیا بۆ ئەوان جێبھێڵین.
ئەوەش لە کاتێکدایە رۆژی ھەینی"سولەیمان سۆیلۆ"وەزیری ناوخۆی تورکیا رایگەیاندبوو، ماوەی ھەڵبژاردن ھاتۆتە پیشەوە، پاراستنی ھەڵبژاردنیش بەوان سپێردراوە، بە جەندرمە و بە پۆلیس سپێردراوە.
وتیشی ، لە ساڵی ٢٠١٩ و ٢٠٢٠ و ٢٠٢١ تەنھا لەسەدا ٣٠ بۆ ٣٥ی داھات بۆ خەڵک ماوەتەوە و لەسەدا ٦٥ی رۆیشتووە بۆ کۆمپانیاکان.
دەقی پرسەنامەکە...
*بەڕێز کاک شێخ مادح شێخ عوسمان سراج ئەلدین نەقشەبەندی *
بەڕێزان کاک شێخ یادگار شێخ رەئوف و برایانی
بەداخ و پەژارەیەکی زۆرەوە ھەواڵی کۆچی دوایی خاتوو(حەفیدەخانی کچی شێخ مەولانا) خێزانی خوالێخۆشبوو شێخ رەئوف سراج الدینم بیست.
خاتوو حەفیدەی کۆچکردوو لە بنەماڵەی گەورەی شێخانی سراج الدین، بنەماڵەیەکی تێکۆشەر و نیشتمانپەروەر وئاینی رەسەنی کوردستانن و ھەمیشە چاکە خواز و خزمەتکاری ئاین و پێکەوەژیان بوون، کۆچکردنی بۆ ئێمە جێگای داخە.
بەم بۆنە غەمناکەوە پرسەو سەرەخۆشی لەخێزان و ھەموو بنەماڵەی گەورەی سراج الدین و خزمانی نەقشەبەندی و موریدانی تەریقەت ئەکەم و ھاوبەشی خەم و پەژارەتانم.
خوای گەورە لە کۆچکردوو خۆش بێت و جێگای بەھەشت بێت، سەبوری و دڵنەواییش بەھەموو لایەک ببەخشێت.
انا للە و انا الیە راجعون
قوباد تاڵەبانی
سەرپەرشتیاری مەکتەبی سکرتارییەتی سەرۆک مام جەلال
میدیاکانی رۆژئاوای کوردستان بڵاویانکردەوە، شەوی رابردوو تورکیا ١٣ گوندی لە ھەرێمی شەھبا و شێراوا و ناوچەی شەرای لە ھەرێمی عەفرین تۆپباران کرد، تەنھا لە گوندەکانی عەین دەقنە، بێلونییە، مەدیق و شێخ عیسا لە ناوچەی شەھبا نزیکەی ٨٠ تۆپیان بەرکەوتووە و تا ئێستا زیانەکان نەزانراون.
لای خۆشیەوە وەزارەتی بەرگری تورکیا کوژرانی سەربازێکی بە تەقەی ھێزەکانی سوریای دیموکرات-ھەسەدە لە سنوری پارێزگای حەلەب لە باکور و خۆرھەڵاتی سوریا راگەیاند.
کەشناسی ھەرێمی کوردستان رایگەیاند، ئەمڕۆ شەممە ئاسمان بە شێوەیەکی گشتی لە ھەرێمی کوردستان ھەوری تەواو دەبێت لە دوای نیوەرۆ بارانبارین دەستپێدەکات لە ناوچەکانی سلێمانی و گەرمیان و کەرکوک لەگەڵ ھەندێ لە ناوچە شاخاوییەکانی سەر بە پارێزگای ھەولێر، لە کاتەکانی شەودا رێژەی دابارین لە پارێزگای سلێمانی زیاتر دەبێت لەگەڵ بارینی کڕێوە و بەفرێکی کەم لە ناوچە شاخاوییەکانی.
دەشڵێت، سبەی یەکشەممە ئاسمان ھەوری تەواو دەبێت و ھەندێکجار دەگۆرێت بۆ نیمچە ھەور و لەکاتەکانی بەیانی زوودا لە ناوچەکانی سەر بە پارێزگای سلێمانی نمە باران دەبێت.
کەشناسی ھەرێمی کوردستان ئاشکراشیکردووە، پلەکانی گەرما یەک بۆ دوو پلە بەرز دەبنەوە
جەختی لەوەشکردەوە، ئەگەر سوریایەکی ئازاد نەبێت، کێشەکانیش چارەسەر نابێت، بە ھەموو لایەکیان راگەیاندوە، ھەرچی پێویست بێت بۆ ژیانی ھاوبەش دەیکەن، نەک بە فەرمانی تورکیا و سوریا و ئەمریکا یان روسیا.
ئاماژەی بۆ ئەوەشکردوە، پەیەدە و بەڕێوەبەری خۆسەر، بڕیارەکانیان لەدەستی خۆیاندایە و بەگوێرەی فەرمانی ھیچ کەسێک ناجووڵێینەوە، پێویستە بەڕێوەبەری دیمەشقیش ھەڵوێستی ئەرێنی ھەبێت و پێکەوە دانیشن و بڕیار بدەن، بۆ ئەو مەبەستەش دەبێت گەلانی سوریا بە کورد و عەرەب و ئاشوری و ھەموو نەتەوەکان لە بڕیاری سیاسیدا بەشداری بکەن.
بەڕێوەبەرایەتی گشتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی ھەرێمی کوردستان رایگەیاند، سبەینێ بە گشتی ئاسمانی ھەرێم ھەوری تەواو دەبێت لەگەڵ ئەگەری دەستپێکردنی بارینی نمەباران لە کاتەکانی نیوەڕۆدا لە ناوچەکانی گەرمیان و کەرکوک و ھەڵەبجە، ھەروەھا لە کاتەکانی ئێوارە و شەودا شەپۆلی بارانبارینەکە پارێزگای سلێمانیش دەگرێتەوە، پێشبینیش دەکرێت لە شەودا ڕێژەیەکی زیاتر باران لەو ناوچانە ببارێت.
ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد، لە ھەولێر ئاسمان ھەوری تەواو بێت لەگەڵ کەمێک نمە بارانی بچڕ بچڕ، بەڵام لە پارێزگای دھۆک تەنھا ئاسمان ھەوری تەواو دەبێت. کەشناسی ھەرێم پێشبینیش دەکات لە ناوچە شاخاوییەکانی رۆژھەڵات و باکوری ڕۆژھەڵاتی ھەرێم بەفر ببارێت و پلەکانی گەرما زیاتر نزم ببنەوە.
ھاوسەرۆکانی ھەدەپە بۆ خەڵکی شاری ئامەد دەڵێن، ژیانێکی نوێ بنیاد دەنێین، وەرن با پێکەوە شان بە شان تێبکۆشین.
بەستنی کۆنگرەی ھەدەپەش لە کاتێکدایە، لەئێستادابەشێوەیەکی کاتی ھەژماری بانکی داخراوە و بودجەکەی بڕدراوە، ھەروەھا دۆسیەی داخستنی حزبەکەش لە دادگای دەستوری تورکیایە و ھێشتا یەکلایی نەبۆتەوە.
مدحەت سانجار ھاوسەرۆکی ھەدەپەش رایگەیاندوە، لە ڕێگەی پارێزەرەکەیانەوە، داوایان لە دادگای دەستووری تورکیا کردووە، دانیشتنی دادگایی لەبارەی دۆسیەی ھەدەپە دوا بخات بۆ دوای ھەڵبژاردن.
پەیامنێری کوردسات نیوز لە باکوری کوردستان رایگەیاند، لە شارۆچکەی (حەزۆ) سەر بە پارێزگای (باتمان) حەوت ھاووڵاتی دوای گەڕانەوەیان لە پرسەی کەسێک کە دوو رۆژ لەمەوبەر کوژراوە، تەقەیان لێکراوە، لە ئەنجامدا دوانیان کوژراون و پێنجیشیان برینداربوون.
وتیشی، قوربانییەکان سەرجەمیان کوردن و لەو کاتەی تەقەیان لێکراوە، لەناو مین پاسێکدا بوون ، دوان لە بریندارەکانیش باری تەندروستییان ناجێگیرە.
نوسینگەی ڕێکخەری ڕاسپاردە نێودەوڵەتییەکان رایگەیاند، حکومەتی ھەرێمی کوردستان نموونەیەکی سەرکەوتووە بۆ دیموکراسی و بەرجەستەکردنی بەھا دیموکراتییەکان.
دەربارەی ئەو بابەتە یاساییانەی کە ھیومان ڕایتس وۆچ لەبارەی سزادانی رۆژنامەنووسانی بادینان باسی کردووە، دەڵێت، ئەو تێبینیانەی ڕاپۆرتی ناوبراو ئاماژەی پێداون لە کاتی لێکۆڵینەوەکان خراونەتەڕوو، ھەروەھا لە قۆناغی دادگاییکردندا پشتڕاستکراونەتەوە و ھیچ پەیوەندییەکیان بە کاری ڕۆژنامەوانی و چالاکوانی نەبووە.
سەبارەت بە پێکدادان و بۆردومانکردنی سنوورەکانی ھەرێمی کوردستان رایگەیاند، وەک نوسینگەی ڕێکخەری ڕاسپاردە نێودەوڵەتییەکان، داتا و زانیاری پێویستیان بە لایەنە نێودەوڵەتییەکان داوە و لەسەر ھێڵن لەگەڵیان بۆ ئاشکراکردنی لێکەوتە مرۆییەکانی بۆردوومانەکان و بەرگرتن لە دووبارەبوونەوەیان.
تۆڕی مافی مرۆڤی کوردستان لە راپۆرتێکدا بڵاویکردەوە، لە چەند مانگی رابردوودا کە خۆپیشاندان دژی گیانلەدەستدانی ژینا ئەمینی لە شارەکانی ئێران و رۆژھەڵاتی کوردستان دەستیپێکردووە، لانی کەم ١٢١ ھاووڵاتی کورد کوژراون.
راشیگەیاند، ئەو ھاووڵاتیانە بە دەستی ھێزە ئەمنییەکانی سەر بە ئێران کوژراون و رەنگە ژمارەکەش لەو ئامارەی بڵاوکراوەتەوە زیاتر بێت.
بەپێی ئاژانسی "ھرنا" بۆ مافەکانی مرۆڤیش، تا ئێستا ٥١٦ خۆپیشاندەر کوژراون کە ٧٠یان منداڵن، زیاتر لە ١٩ ھەزار خۆپیشاندەریش دەستگیرکراون و دادگاکانیش حوکمیان بەسەر ٦٧٠ خۆپیشاندەر دەرکردووە.
ڕێکخراوی مافی مرۆڤی ھەنگاو ئاشکرای کرد، بەرەبەیانی ڕۆژی چوارشەممە دوو ھاووڵاتی کورد بە ناوەکانی ئازاد دادوەند خەڵکی سەردەشت و کەیوان ئەمینی تەوەکولی خەڵکی بانە، بە تۆمەتی پەیوەندیدار بە ماددەی ھۆشبەر لە بەندیخانەی ناوەندیی ئەراک لەسێدارە دران.
راشیگەیاند، سێ کەسی دیکە لە سێدارە دراون تا ئێستا ناسنامەیان ئاشکرا نەبووە.
بەپێی ئاماری ڕێکخراوی ھەنگاو، لە ماوەی ١٢ ڕۆژی سەرەتایی ساڵی ٢٠٢٣، سزای لەسێدارەی ١٠ ھاووڵاتی کورد لە بەندیخانەکانی کرماشان، کەرەج، بەندەر عەباس و ئەراک جێبەجێکراوە.
وەزارەتی کشتوکاڵی عێراق لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، بڕیارداوە بە رێگەدان بە ھاوردەکردنی ھێلکە لە کێڵگە پەرلەوەرییەکانی ھەرێمی کوردستانەوە بۆ پارێزگاکانی عێراق و بەپێچەوانەشەوە.
لە راگەیەندراوەکە ئاماژە بەوەشدراوە کە ئەو بڕیارە بۆ روبەڕوبوونەوەی بەرزبوونەوەی نرخی ھێلکەیە لە بازاڕەکانی ناوخۆدا.
ئەوەش لەکاتێکدایە کە دوێنێ نرخی ھێلکە لە ھەرێمی کوردستان بەرزبووەو و نرخی چوار ھێلکە لە بازاڕەکانی ھەرێم بوو بە ھەزار دینار، لە بازاڕەکانی عێراقیش بە کاریگەری دابەزینی بەھای دینار، نرخی تەبەقێک ھێلکە بۆ سەروو ٨٥٠٠ دینار بەرزبووەتەوە.
سەرچاوەیەک لەمیحوەری کەرکوکی وەزارەتی پێشمەرگە بە کوردسات نیوزی راگەیاند، بڕیاری دروستکردنی ھەردوو فیرقەکە دراوە وەک قۆناغی یەکەم و لەدوای ئەوە دوو فیرقەی تریش دروستدەکرێت.
کوردسات نیوز ئەوەشی زانیوە کەماوەی چەند مانگێکە کار دەکرێت بۆ دروستکردنی ئەو فیرقانە و لەئێستادا ھەردوو فیرقەکە فەرمانی دامەزراندنی بۆ دەرچوە و ستافیشی بۆ دیاریکراوە.
بەپێی زانیارییەکان ھەردوو فیرقەکە سەر بە وەزارەتی پێشمەرگە دەبن و ھەر یەکێکیان سێ لیوای پێشمەرگە لەخۆ دەگرێت.
دروستکردنی ئەوفیرقە سەربازییانە دەچێتە چوارچێوەی ڕێکخستنەوی دامەزراوەکانی وەزارەتی پێشمەرگەوە.