وەزارەتی ئەوقاف و کاروباری ئاینی ھەرێم لە راگەیەندراوێدا بڵاویکردەوە، رۆژی پێنجشەممە لە ئەنجامی گرژی و ئاڵۆزی دەڤەری شنگال، دژی گەڕانەوەی ژماریەک خێزانی عەرەب بۆ دەڤەرەکە، ئاڵۆزی کەوتووەتەوە و بەھۆیەوە ژمارەیەک کەس ھێرشیان کردووەتە سەر حەرەمی مزگەوتی شارەکە.

ئاماژەی بەوەشکردووە، بەتوندی ئیدانەی بێڕێزی و دەستدرێژیکردنەوە سەر مزگەوت و ھەر ناوەندێکی تری ئایینی دەکەن، پێشیانوایە ئەو کارە ناڕەوایە دوورە لە ئاداب و نەریتی ڕەسەنی ئایینی و کوردەواری و ھەوڵێکی پیلاندارێژراوە بۆ تێکدانی ئاشتی کۆمەڵایەتی و ئایینی لەناوچەکەدا.

وەزارەتی ئەوقاف وکاروباری ئایینی ھەرێم راشیگەیاندووە، ئەو جۆرە کردەوانە پلانی کەسین و پەیوەندی بە ھیچ ئاینێکەوە نییە، بۆیە داوا لە لایەنی پەیوەندیداری حکومەتی عێراقی فیدڕاڵ دەکەن، بەرپرسانە مامەڵە لەگەڵ دۆخی شەنگالدا بکەن، بکەرانی ڕووداوەکە دەستنیشان بکەن و  ڕووبەڕووی سزای یاسایی خۆیان بکەنەوە .

میتحەت سانجار ھاوسەرۆکی ھەدەپە لە لێدوانێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، ئامانجیانە ببنە گەورەترین و کاریگەرترین ھێز لە تورکیا و لەو رێیەوە کۆتایی بە سیستمی تاکڕەویی لە وڵاتە بھێنن، ئاشکراشیکرد لە ھەڵبژاردنی داھاتووی سەرۆک کۆماریی تورکیادا پشتیوانی لە کەمال کلچدارئۆغڵو کاندیدی ھاوپەیمانی میللەت دەکەن چونکە کەسێکی میانەڕەوە و پارێزگاری لە مافی مرۆڤ و دیموکراسی دەکات.

پێشتر پەروین بوڵدان ھاوسەرۆکی ھەدەپە رایگەیاندبوو، دوای جەژنی رەمەزان ھەڵوێستی خۆیان لەسەر ھەڵبژاردنی سەرۆک کۆماریی تورکیا ئاشکرا دەکەن و رایدەگەینن کە پشتیوانی لە کام کاندیدە دەکەن.

بە گوێرەی راپۆرتێکی پێگەی (سی پی)ی ئەمریکی، پێنج کۆمپانیای بەرھەمھێنەری نەوت لە ھەرێمی کوردستان کە بە ھەموویان رۆژانە ٤٥٠ ھەزار بەرمیل نەوتیان بەرھەمھێناوە، گروپێکیان پێکھێناوە بۆ بەرگریکردن لە بەرژەوەندییەکانی خۆیان.

کۆمپانیای گۆڵف کیستۆن کە یەکێکە لە کۆمپانیا بەرھەمھێنەرەکانی نەوتی ھەرێم رایگەیاندووە، لێکۆڵینەوە لە گرتنەبەری رێکاری یاسایی دەکەن دژی وەستاندنی ھەناردەی نەوتی ھەرێمی کوردستان کە بەھۆیەوە ناچاربوون بەرھەمھێنانی نەوت رابگرن.

رۆژی ١٨ی ئەم مانگەش نوێنەری ھەر پێنج کۆمپانیاکە ترس و نیگەرانییەکانیان لە داھاتووی کارەکانیان گەیاندووەتە سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیرانی ھەرێمی کوردستان، داواشیان لە ئەمریکا و بەریتانیا کردووە فشارەکانیان بۆسەر ھەرێم و بەغداد و ئەنقەرە زیاتر بکەن بەمەبەستی چارەسەرکردنی کێشەکە و بە وردی چاودێری ھەر رێککەوتنێکیش بکەن کە لەنێوان ئەو سێ لایەنەدا ئەنجام دەدرێت.

لە نامەیەکدا بۆ ئەمریکا و بەریتانیا، ئەو پێنج کۆمپانیایە دەڵێن، بەھۆی زیادبوونی ناکۆکی و ململانێکانەوە ناتوانن وەبەرھێنانی نوێ لە ھەرێمی کوردستان بکەن، ئەگەر دۆخەکە بەم جۆرە بەردەوام بێت کێڵگەکانی بەرھەمھێنانی نەوت توشی داڕوخان دەبن و بە ھیچ جۆرێک ھەلی وەبەرھێنان لە غازی سروشتیدا نایەتە دی.

لە دیدارەكەدا، کە دارەوان حاجی حامید لێپرسراوی ناوەندی فەرەنسا ئامادەی بوو، سەعدی ئەحمەد پیرە ستایشی ئەو ڕۆڵە گرنگە ئەرێنییەی باڵیۆزخانەی فەرەنسا و بەڕێز جەنابی باڵیۆزی عێراقی لە فەرەنسا  کرد لە پتەوکردنی پەیوەندییەکانی نێوان عێراق و فەرەنسا لەسەر ئاستی سیاسی، سەربازی، ئابووری و ڕۆشنبیری لەڕێگەی واژۆکردنی یاداشتنامەی لێکتێگەیشتن و هەروەها پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری کونسوڵگەری بۆ کۆمەڵگەی عێراقی نیشتەجێ لە فەرەنسا.

لای خۆیەوە باڵیۆز، بەخێرهاتنی سەعدی ئەحمەد پیرە-یکرد و ڕۆڵی کارای لە گۆڕەپانی سیاسی عێراق  و هەرێمی كوردستان بەرز نڕخاند و ستایشی كارەكانی کرد ، هەروەها جەختی لە گرنگیی ڕۆڵی باڵیۆزخانە لە پەرەپێدانی پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی عێراق و فەرەنسا، کە ڕەنگدانەوەی ئەرێنی لەسەر بەرژەوەندییەکانی گەلەکەمانە لە هەموو ئاستەکاندا.

بەپێی رێنمایی ژمارە شەشی وەزارەتی دارایی، پاڵپشت بەنوسراوی ئەنجومەنی وەزیران ژمارە (٣٤٤٤) بڕیاردراوە بە راگرتنی کارکردن بە ھەر دەقێکی رێنماییە داراییەکانیان کە خەرجکردنی دەرماڵە دەبەستێتەوە بە ئەندامبوون لە سەندیکا و یەکێتییەکان.

ئەو بڕیارەش لە کاتێکدایە، کە پێشتر ئەندازیاران و کارمەندانی تەکنیکی بۆ خەرجکردنی دەرماڵەی پیشەیی دەبوو ساڵانە ناسنامەی ئەندامێتی لە سەندیکا و یەکێتییەکان نوێبکەنەوە.

دکتۆر پشدەر عەبدوڵا بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی منداڵانی سلێمانی رایگەیاند، لە ئەنجامی کۆبوونەوەی زانستی رۆژانەی نەخۆشخانە و ئەنجامی پشکنینەکان و نیشانەکانی نەخۆشییەکە و زوو چاکبوونەوەی منداڵان ئاماژەکان بەرەو ئەوەدەچن نەخۆشییەکە ڤایرۆسی بێت.

ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەو لیژنەیەی لە وەزارەتی تەندروستی عێڕاقەوە ھاتوون ڕای جیاوازیان ھەیەو دەڵێن، دەبێت چاوەڕێی ئەنجامی پشکنینەکانیان بکرێت، چونکە گومانی بەکتریاش دەکەن.

دکتۆر پشدەر داواشدەکات، ھاووڵاتیان ووریا بن و ھەر منداڵێک گومانی لێکرا دەبێت سەردانی نەخۆشخانە بکات بۆ دیاریکردنی نەخۆشیەکە تاوەکو زوو چارەسەر وەربگرێت و بەدووربێت لە ھەموو لێکەوتە و حاڵەتێکی خراپ.

مێژووی چاوپێکەوتنەکە دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 2009، بەر لە کۆچی دوایی مامۆستا ئەحمەد محەمەد ئیسماعیل ئەنجامدراوە.

لە وەڵامی پرسیارەکەی ئەو رۆژنامەنوسەدا، مامۆستا ئەحمەد دەڵێت، "لەناو هەموو خەڵقەندە و زیندەوەراندا، تەنها مرۆیە دەزانێ مەرگ یەخەی بەرنادا و کۆتایی بە ژیانی دەهێنێ ... دەزانێ دەمرێ ... دەزانێ ئەم ژیانی بەجێدەهێڵێ ... ئەم مەرگە، ئەم خەرەندە قووڵ و بێبنە، تاریکە، هیچ لەبارەوە نەزاندراوە."

پوختەی چاوپێکەوتنەکە:

گفتوگۆ لەگەڵ ئەحمەد محەمەد ئیسماعیل. ئەوگەستی ٢٠٠٩

بڕوا بەرزنجی: پێش ئەوەی هەر پرسیارێک بکەم، گومان لەوەدا نییە، کە ئێوە یان هیچ کەس ئەزموونی مەرگی نییە، بەڵام ئێوە وەک ئەدیبێک، ئێستا هەستتان دەربارەی مردن و مەرگی خۆتان چییە، کە گفتوگۆی دەربارە دەکەین؟
ئەحمەد مەحەمد ئیسماعیل: لەناو هەموو خەڵقەندە و زیندەوەراندا، تەنها مرۆیە دەزانێ مەرگ یەخەی بەرنادا و کۆتایی بە ژیانی دەهێنێ ... دەزانێ دەمرێ ... دەزانێ ئەم ژیانی بەجێدەهێڵێ ... ئەم مەرگە، ئەم خەرەندە قووڵ و بێبنە، تاریکە، هیچ لەبارەوە نەزاندراوە، چرکە لە دوای چرکە، سات لە دوای سات، هەنگاو لە دوای هەنگاو لێی نزیک دەبینەوە، یان ڕاستتر ئەو بەرەوڕوومان دێت، کەچی دنووین و دەخۆین و پێدەکەنین و ماڵداری دەکەین، ئەو بۆ لای ئێمە دێ و ئێمەش بەرەو لای ئەو دەچین. نە کەس چاوەڕێی ئەو حاڵەتە دەکات کە مەرگی ناوە، نە دەشتوانێ فەرامۆشی بکات و لەبیری خۆی دەربهێنێ. من ئەم زاڵبوونی بیرۆکەی مەرگە بەسەر بیرکردنەوە مرۆڤدا، بە حاڵەتێکی ئیجابی دادەنێم. ناچارت دەکات بیر لە چۆنێتیی مانەوە بکەیتەوە، کار و کردەوەیەک بکەی دژی ئەو فەنابوونەبێ، بەڵام هەمدیس کە بیری لێدەکەیتەوە، دێیتەوە سەرسفرەی خاڵی، وا بەڕێوەیە ئەو مەرگە پووچە، دێ و کۆتایی بە پووچیی ژیان دەهێنێ.
بڕوا بەرزنجی: تێگەیشتوون و لێکدانەوەی ئێوە بۆ مردن چییە، هەست دەکەن لەدوای مردن جیهانێکی تر و زیندووبوونەوە هەبێت، ئایا ڕۆح لە جەستە جیادەبێتەوە و بڕوات بۆ دونیایەکی تر، یان ڕۆح و جەستە دوو پێکهاتەی جیاوازن، ڕەشبین نین لە نەبوونی چارەسەر و خۆدەربازکردن لە مەرگ؟
ئەحمەد محەمەد ئیسماعیل: هەر لە بوونی مرۆڤەوە، لە چاخە کۆنەکانەوە، ئەمجا ئایینەکان، ئەفسانەکان، زانستە جیاجیاکان، هەریەکە بە جۆرێک، بە تێڕوانینێکی جیاواز مەرگ و پاشمەرگیان لێکداوەتەوە. بۆ نموونە لە سەردەمی فیرعەونەکاندا، دنیای دوای مردنیان بە دنیایەکی کامڵی وەک ئەم دنیایە دەبینی، مردووەکەش ژیانی ئاسایی خۆی وەکو ئەم دنیایە دەگوزەرێنێ، بۆیە خواردن و پارە و پێویستییەکانیان لەگەڵدا دەناشتن.
یان ئەفسانە کۆنەکانی سۆمەری لەجیاتی مانەوە و زیندووبوونەوە، پەنایان بۆ میسیۆلۆجیای زاوزێ و جنس و نەوەخستنەوە بردووە. لە چاخە بەردینەکانیشدا بڕوایان بە زیندووبوونەوە هەبووە، جۆری ناشتنی مردووەکانیان ئەو بڕوایەیان دەسەلمێنێ. ئایینە ئاسمانییەکانیش لەمبارەیەوە ئاشکرا چۆنی بۆ دەچن. هەر هەموو ئەم بۆچوونانەش گەر داوای بەڵگەیەکیان لێبکەیت هیچت پێناڵێن. بەڵام من بڕوام بەوە هەیە، کە ڕۆح لە جەستە جیا دەبێتەوە و دەمێنێتەوە. کورد دەڵێ "ڕۆحی شاد".
مادام مەرگ حەتمییە، ڕەشبینبوون گەمژەییە. ناشتوانیت ژیانێک بێنیتە بەرچاوی خۆت مەرگی تیادا نەبێت!
بڕوا بەرزنجی: ئێوە لەو تەمەنەی بەڕێتان کردووە، وەک ئەدیبێک، هەست بە پیرێتی دەکەن، ئایا ترستان لە مەرگ هەیە، تا چەند بیر لە مردن دەکەنەوە، بیرکردنەوەتان سادە و ساکارە یان قوورسە و ترساون، ئەگەر هەست بکەیت مردن نزیکە، ئەوەی هەست دەکەیت مردن ناهێڵێت بیکەیت و بیڵێیت چییە، چ شتێک بە تەواونەکراوی بەجێدەهێڵیت (کە مەبەستی تۆ بێت)؟
ئەحمەد محەمەد ئیسماعیل: مەبەستت لە پیرێتی کەڵەکەبوونی ساڵەکانە و کەمبوونەوەی هێز و توانای جەستەیە، وا نییە؟ ئەگینا مێشک و ئاوەز شتی نوێتر فێر دەبێت و ئاسۆی ساڵ بە ساڵ فراوانتر دەبێت، هەر ڕۆژەی شتێکی تازە دەبینی و دەژنەوی و فێر دەبی. هەر ڕۆژە و چەند لاپەڕەیەک دەخوێنیتەوە، کە زانیارییەکی نوێت پێدەبەخشێ. بێگومان تەمەن کار لە جەستە دەکات، کە هەستت پێ کرد یەکسەر مردنت دێتەوە بیر.
بتەوێ و نەتەوێ هەڵوەستەیەکی بۆ دەکەی. ئەوە ترسە یان شتێکی دیەکەیە؟ هەردووکیانە. پێمناڵێی ئەوە کێیە لە مردن ناترسێ؟ دەکرێ ژیرانە لێی بڕوانی و تەماشای بکەی، بەڵام لە ناخیشتدا مووچڕکێک، بزەیەکی نائومێدی و پووچی و بێهوودەیی، دوای کەمێک، لە لەو یەک دوو ساتەدا بیر لە هیچ ناکەیتەوە، ئینجا لچێک هەڵدەقوورتێنی، لەبیری دەبەیتەوە، یان لەبیرت دەچێت.
خۆشبەختانە ئێمە نازانین تا چەند لە مەرگەوە نزیکین یان دوورین، ئێمە هەمیشە شتەکانمان، کارەکانمان، ئاواتەکانمان تەواو نەکردووەن. هێشتا زۆر شتی جوانی ئەم دنیایە هەیە نەمانبینیون، یەک لە ملیۆنی ئەم دنیایەمان نەبینیوە. کتێبە جوانەکانمان نەخوێندوونەتەوە، شتە لایقەکانمان نەووسیوە. هەرکاتێک مەرگ بێت، بە حەسرەتی ئەوانەوە دەمرین، بە تاسووقی ئەوانەوە بەرەو خەرەندە تاریک و بێ بنەکە گلۆر دەبینەوە. بەڵام شتێکی تریش هەیە، لە مردن تسان ژیانویستییە.
بڕوا بەرزنجی: زۆرجار مرۆڤەکان لە ژیان هەڵدێن و دەچنە باوەشی مەرگەوە، لە مێژووی ئەدەبیاتی جیهانیدا زۆر شاعیر و ئەدیب هەن، کە بەهۆی ونبوونیان لەنێو کتێبەکاندا و ناشیرینیی واقیعی ژیان خۆیان دەکوژن، یان عاشقێک بەهۆی لەدەستدانی مەعشوقەکەیەوە مەرگ هەڵدەبژێرێت، یان (تیرۆریستێک) کە پێی وایە ژیان ناشیرین بووە کۆتایی بە ژیانی خۆی و کۆمەڵێک ئینسانی دیکە دێنێت، ئەم جۆرە هەڵبژاردنەی مەرگ چییە، بەڕاست شەڕی هەرسێ گرووپەکە لەپێناو جوانکردنەوەی ژیاندایە، ئایا دەکرێت لە ڕێگەی مەرگەوە شەڕی ژیان و جوانی بکرێت؟
ئەحمەد محەمەد ئیسماعیل: ڕاستە ژمارەیەک شاعیر و ئەدیب خۆیان چوونەتە باوەشی مەرگەوە و لە ژیان هەڵدێن وەکو ئێوە دەڵێن. ئەوانە زاڵبوون و تەشەنەکردنی نەخۆشیی دەروونی بەولاوە و لەو چرکەساتانەدا لە تاریکی و نائومێدییەکی لینجی کوشندە بەولاوە هیچیکە نابیننن. بەڵام هەندێ لەوجۆرە کوشتنە لەلای هەندێکیان هۆکانی لای ئێمە نادیارن، بۆ نموونە ڕۆماننووسێکی گەورەی وەک و "میشیما یوکیو"ـی یابانی، لەبەرچی نەریتی "سامورا"ـی سەدەی نۆزدەهەم زیندوو دەکاتەوە و خۆی دەکوژێت، کە دەیان ڕۆمانی پڕ لە ژیانی بەرهەم هێناوە. بەوەشەوە ناوەستێ، داوا لە هاوڕێکانی دەکات: "کامتان کەگەڵ مندا لەپێناوی ئەم نیشتیمانەدا خۆی دەکوژێ؟" ... نیشتیمان کەی داوایەکی ناڕەوای ئاوا دەکات.
لە لایەکی ترەوە، ئەزموونی هۆشیاری و نەزانین و جەهالەت و بڕواهێنانی کوێرانە بە بیروڕایەک، تا دەگاتە سڕینەوەی مێشکی کەسێک، کە وەک ئامرازێکی کۆککراوی لێ دێ وەکو ئەو "تیرۆریستانەی" کۆتایی بە ژیانی خۆیان و کەسانی دیکەش دەهێنن. 
ئەم جۆرە هەڵبژادنانەی مردن جوانییەکانی ژیان کەم دەکەنەوە و دەیشێوێنن.
بڕوا بەرزنجی: باوەڕتان بە نووسینی وەسێت هەیە؟
ئەحمەد محەمەد ئیسماعیل: بەڵێ، بەڵام ئێستا ناینووسم، کە بینووسم دانپێدانانە کەوا مەرگ نزیک بووەتەوە...

رزا تونا توراگای جێگری وەزیری بارزگانی تورکیا، دەروازەی سنوریی ئومورڵۆی لەسەر سنوری نێوان باکوری کوردستان و ھەرێم بەسەرکردەوە، کە دەکەوێتە سنوری کارگێریی قەزای دەرەجیک سەربە پارێزگای ھەکاری، لە سەردانەکەیدا توراگای ئاشکرایکرد، ئامانجیان ئەوەیە لە نزیکترین کاتدا کارەکانی کردنەوەی دەروازە سنوورییەکە تەواو بکرێن و دەروازەکە بکرێتەوە، وتیشی، دەروازەکە رۆڵی گرنگی دەبێت لە پێشخستنی پەیوەندییە ئابوورییەکانی نێوان تورکیا و عێراق و ئاسانکارییەکی باشیش دەکات بۆ سەردان و ھاتوچۆی دانیشتووانی ناوچەکە.

دەروازەی سنوریی ئومورڵۆی دەکەوێتە سنوری ھەر دوو پارێزگای ھەکاری لە باکوری کوردستان و قەزای مێرگەسۆر سەر بە پارێزگای ھەولێر لە ھەرێمی کوردستان.

بەڕێوەبەرایەتی گشتی کاروباری مین لە سلێمانی رایانگەیاند، بەیانی ئەمڕۆ لە سنوری گوندی گەڵاڵە لە قەزای ماوەت،  مینێکی دژە کەسی کڵپەدار بە ھاووڵاتییەکدا تەقییەوە و لە ئەنجامدا قاچێکی لەدەستدا. 

ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەو کەسە ناوی سەعید مەحمود شەریف-ە و تەمەنی ٦٥ ساڵە، گەیەندراوەتە نەخۆشخانەی شار لە سلێمانی، بەمەبەستی چارەسەرکردنی و ئەنجامدانی نەشتەرگەری.

ئاگادارییەک لە بەرێوەبەرایەتی گشتی حەج و عومڕەی ھەرێمی کوردستان

بەرێوەبەرایەتی گشتی حەج و عومڕەی ھەرێمی کوردستان ئاگاداری ھاووڵاتیانی ھەرێمی کوردستان دەکاتەوە کە بۆ ئەمساڵ ھیچ پشکێکی زیاتر لەوەی پێشتر بۆ ھەرێمی کوردستان دیاریکراوە نەھاتووە و داوا لە ھاووڵاتیان دەکەین کە خۆیان بەدوور بگرن  لەم جۆرە کارانە تاوەکوو پارەیان بە فیرۆنەچێت.

ئێمە لە بەرێوەبەرایەتی گشتی حەج و عومڕە بەردەوام دەبین لە رێکخستنی پرۆسەی حەج و عومڕە لە ھەرێمی کوردستان و ھەر کەس و کۆمپانیایەک لە ژێر ناوی پشکی زیادە یاخود حەجی بازرگانی یاخود ھەر ناوێکی دیکە ھەوڵی ئەوە بدات پارە لە ھاووڵاتیان وەربگرێت ڕووبەڕووی لێپێچینەوەی توندی یاسایی و کارگێری دەبێتەوە.

لێرەوە بە پێویستی دەزانین کە ھەموو ئەو کەسانە ئاگادار بکەینەوە کە ڤیزای گەشتیارییان ھەیە و دەیانەوێ بەم ڤیزەیە حەج ئەنجام بدەن،عەرەبستانی سعوودیە بۆ رێگریکردن لە حەجی بەبێ بەرنامە یاخود حەجی بێ رێگەپێدان چەندین رێککار و سزای راگەیاندووە بۆ ئەو کەسانەی کە دەیانەوێت بە ڤیزای ساڵانە حەج بکەن، لەکاتی ھاتنە پێشەوەی ھەر کێشە و گرفتێک بۆ ئەو کەسانە لە سعوودیە ئێمە وەکوو بەرێوەبەرایەتی گشتی حەج و عومڕە لێی بەرپرس نین و خۆیان بەرپرسیاریەتی ئەو سزایانە لە ئەستۆ دەگرن، بۆیە داوا لە ھاووڵاتیان دەکەین ھەوڵی ئەنجامدانی حەج نەدەن بەو جۆرەی کە لە ھەندێک شوێنی نافەرمی بانگەشەی بۆ دەکرێت تاوەکوو پارەی بەفیرۆنەچێت و ڕووبەرووی کێشە نەبنەوە  

ئێمە لە بەرێوەبەرایەتی گشتی حەج و عومڕەی ھەرێمی کوردستان ھاووڵاتیانمان لە ھەرێمی کوردستان دڵنیا دەکەینەوە کە ھەر نوێکارییەک لە پرۆسەی حەجدا ھەبێت بە شێوەیەکی فەرمی لە رێگەی راگەیاندنی بەرێوەبەرایەتی گشتی حەح و عومڕەی ھەرێمی کوردستان و دەزگاکانی راگەیاندن بڵاو دەکەینەوە تاوەکوو ھەموو ھاووڵاتیان لێی ئاگاداربن.


ب - راگەیاندن و ئیرشادی حەج و عومڕەی کوردستان
٢٧/٤/٢٠٢٣

مایکڵ مەککۆڵ سەرۆکی لیژنەی کاروباری دەرەوەی ئەنجومەنی نوێنەرانی ئەمریکا، کە سەر بە پارتی کۆمارییەکانە، لە پێگەی رەسمی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی تویتەر بڵاویکردەوە، نیگەرانە لەوەی ھێشتا بەغداد رێگە بە ھەناردەکردنەوەی نەوتی ھەرێمی کوردستان نادات، داواشی کرد ئیدارەکەی جۆ بایدن سەرۆکی ئەمریکا فشار لەسەر حکومەتی عێراق دروست بکات چونکە دەستپێنەکردنەوەی ھەناردەی نەوتی ھەرێم مەترسییە بۆ سەر سەقامگیری و ئاسایشی ناوچەکە. 

ھەناردەکردنی نەوتی ھەرێمی کوردستان لە رۆژی ٢٥ی ئادار راگیرا، ئەوەش دوای بڕیاری دادگای ناوبژیوانی نێودەوڵەتی لە پاریس کە دۆسێیەکی لە بەرژەوەندی عێراق یەکلایی کردەوە، دوای چەند رۆژێک لە راگرتنی ھەناردەکردنی نەوتی ھەرێم، رۆژی ٥ی ئەم مانگە ھەرێم و بەغداد رێککەوتن لەسەر دەستپێکردنەوەی ھەناردەی نەوتی ھەرێم لە رێگەی سۆمۆوە بەڵام دوای زیاتر لە مانگێک ھێشتا ھەناردەی نەوتی ھەرێم دەستیپێنەکردووەتەوە.

دەقی پەیامەکەی د. مەجید محەمەد ئەمین، لێپرسراوی مەڵبەندی 3ـی هەولێر:

بەداخ و پەژارەیەکی زۆرەوە ، ئەمڕۆ 2023/4/26 نووسەرو وەرگێڕو چیرۆکنوس و  رۆمانووسی گەورەی گەلی کوردستان ، مامۆستا ئەحمەد محەمەد ئیسماعیل بەهۆی نەخۆشیەوە کۆچی دوایی کرد .

مامۆستا ئەحمەد ڕوناکبیرێکی گەورەو لەخۆبوردوو بوو هەرگیز لەخزمەتکردنی ئەدەب و زمانی کوردی ماندوو نەدەبوو بەشاکارە جوانەکانی لەچیرۆك و ڕۆمان و کتێبە تەرجەمەکراوەکانی لە زمانەکانی عەرەبی و تورکی و فارسی ، بۆ زمانی کوردی خزمەتێکی زۆری بەکتێبخانەی کوردیی و خوێنەرانی کورد کردووەو ئەو مەینەتیانەی بەدرێژایی مێژوو بەسەر گەلەکەماندا هاتووە ، لەچیرۆك و ڕۆمانەکانیدا ڕەنگی داوەتەوە .

پرسە و سەرەخۆشیی خۆمان ئاراستەی بنەماڵەی خوالێخۆشبوو و هەڤاڵانی دەکەین و گیانی مامۆستا ئەحمەد محمد ئیسماعیل شادبێ بەبەهەشت .

دکتۆر مەجید محمدامین
لێپرسراوی مەڵبەندی 3 ی هەولێر

دەقی پرسەنامەکەی مەکتەبی راگەیاندنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان:

بەداخ و پەژارەیەکی زۆرەوە هەواڵی ماڵئاوایی یەکجارەکی چیرۆکنووس و وەرگێری بە توانا مامۆستا ئەحمەد محەمەد ئیسماعیلمان بیست کە ئەمرۆ لە هەولێری پایتەخت بە نەخۆشی کۆچی دوایی کرد.

مامۆستا لە هەردوو کایەی ئەدەبی وەک چیرۆکنووس و وەک وەرگێرێکی بە سەلیقەی زمانی تورکی و عەرەبی خزمەتی فەرهەنگی میللەتەکەمان کرد و کۆمەڵێک بەرهەمی ناوازەی پێشکەشی کتێبخانەی کوردی کرد.
بەم بۆنەیە بە ناوی مەکتەبی راگەیاندنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانەوە سەرەخۆشی لە کەسوکار و بنەماڵەی مامۆستا و لە ناوەندی ئەدەبی کوردستانیش  دەکەین بۆ ئەم کۆستە فەرهەنگییە . لە خوای گەورە داواکارین گیانی نووسەر و ئەدیبی بە توانامان ئاسودە بکات و  جێگای بەهەشتی بەرین بێت
مەکتەبی راگەیاندنی 
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان

سەمیر ھەورامی لە لێدوانێکدا بۆ کوردسات نیوز باسی لە پرسی گەڕانەوەی تیمی یەکێتی بۆ کۆبوونەوەکانی ئەنجومەنی وەزیران و کێشەی مووچە لە سنوری سلێمانی کرد و  رایگەیاند، با کێشەی مووچەی سلێمانی چارەسەربکرێت پاشان باسی گەڕانەوەی تیمی وزاری یەکێتی دەکەن، وتیشی داوایانکردووە پرسی مووچە تێکەڵ بە کێشە سیاسییەکان نەکرێت.

سەمیر ھەورامی ئاماژەی بەوەشدا، بانکی ناوەندی ھەرێم لە سلێمانی نزیکەی ٣٠ بۆ ٣٢ ملیار دینار کورتھێنانی ھەیە بۆ دابەشکردنی مووچە، جەختیشیکردەوە، داواکارییەکانی یەکێتی گشتیین کە سەرەکیترینیان پرسی مووچەیە و دەیانەوێت لە ھەرێمی کوردستان مووچە بکرێت بە سەروەری و ناکرێت لە شارێک دابەشبکرێت و لە شارێک دابەشنەکرێت.

وتەبێژی جێگری سەرۆکی حکومەت باسی لەوەشکرد، گرفتی کەمی داھات لە سلێمانی ھەیە و تەنھا مووچەی خانەنشینی پێشمەرگەی ئەیلول و گوڵان نەوەستاوە، بەڵکو مووچەی وەزارەتەکانی شارەوانی و ئاوەدانکردنەوە لە سلێمانی دابەشنەکراوە.

رونیشیکردەوە، یەکەی حیسابیی مووچەی پێشمەرگەی گوڵان و ئەیلوول لە ھەولێرە، دەزانن کێشە و گرفت ھەیە، بۆیە بەداخەوە لەبری ئەوەی پێشەکی بودجەکەیان بۆ بنێرن بۆ ئەوەی دابەشبکرێت، دەوەستن تاوەکو کێشە دروستدەبێت، ئەوانیش بڕیارێکی نایاسایی دەدەن بە راگرتنی مووچەی پێشمەرگە دێرینەکانی یەکێتی کە ئەوە بەراستی جێگەی تێڕامانە و دەبێت خودی سەرۆکی ئەنجوومەنی وەزیران و وەزیری دارایی ھەڵوێست وەربگرن و لەسەر راگرتنی مووچەی پێشمەرگە دێرینەکانی یەکێتی لێپرسینەوە لەگەڵ بەڕێوەبەری بانکە بازرگانییەکان بکەن.

 

دەقی پرسەنامەکەی قوباد تاڵەبانی... 

خانەوادە و کەسوکاری بەڕێزی مامۆستا ئەحمەد محەمەد ئیسماعیل
زۆر دڵگران بووم بە بیستنی ھەواڵی کۆچی دوایی نووسەر و وەرگێڕی بە توانای کورد مامۆستا ئەحمەد محەمەد ئیسماعیل. مامۆستا ئەحمەد بە نووسین و وەرگێڕانەکانی خزمەتی گەورەی بە زمان و ئەدەبی کوردی کردوە و بەھۆی خزمەتەکانییەوە بۆ ھەمیشە یاد و ناوی لە مێژووی ئەدەبی کوردیدا بە نەمری دەمێنێتەوە.

بەم بۆنەیەوە لە ناخی دڵمەوە پرسە و سەرەخۆشیتان ئاراستە دەکەم و خۆم بە ھاوبەشی خەمتان دەزانم. داواکارم خودای گەورە روحی مامۆستا ئەحمەد بە بەھەشت شاد بکات و ئارامی و سەبوری بە ھەموو لایەک ببەخشێت.

قوباد تاڵەبانی
سەرپەرشتیاری مەکتەبی سکرتارییەتی سەرۆک مام جەلال