سەرۆککۆمار
د.لەتیف جەمال ڕەشید، سەرۆک کۆماری عیراق پێشوازی لە شاندێکی زانکۆی کۆیە کرد بە سەرۆکایەتیی د.محەمەد حەسیب صدیق سەرۆکی زانکۆ و جەختیکردەوە لە پاڵپشتی بۆ هەموو هەوڵێک کە پێداویستی پرۆفیسۆر و وانەبێژ و خوێندکاران دابین بکات.
لە سەرەتای کۆبوونەوەکەدا کە ئەمڕۆ لە کۆشکی بەغداد بەڕێوەچو، سەرۆک کۆمار پیرۆزبایی لە شاندی میوان کرد بە بۆنەی بەدەستهێنانی دەستکەوتێکی زانستی بەرز لە بواری ئەکادیمیا بۆ ساڵی 2024 و ستایشی ڕۆڵی کارگێڕی و ستافی وانەوتنەوەیکرد لە پەرەپێدانی توانا و ئاستی زانکۆکە.
لای خۆیەوە سەرۆک کۆمار ئاماژەی بە گرنگی کاراکردنی هەماهەنگی نێوان زانکۆکانی عیراق و هاوتاکانیان و پەرەپێدانی میکانیزمی پەیوەندیکردن و ئاڵوگۆڕی شارەزایی و هاوبەشی نێوان خۆیان و وڵاتانی پێشکەوتوو، جەختیکردەوە لە پاڵپشتی بۆ هەموو هەوڵێک کە پێداویستی پرۆفیسۆر و وانەبێژ و خوێندکاران دابین بکات و نەهێشتنی ئاستەنگ و کێشەی بەردەمیان.
لە بەرامبەردا ئەندامانی وەفدەکە باسێکی گشتگیریان سەبارەت بە پلان و بەرنامە و پڕۆژەکانی پەرەپێدانی زانکۆکە پێشکەش کرد و سوپاس و پێزانینی خۆیان بۆ ڕێنماییەکانی سەرۆک کۆمار و گرنگیدانی بە بواری پەروەردە دەربڕی.
سەرۆك كۆماری عیراق رایدەگەیەنێت، پەیوەندی بەغداد لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ و جیهان لە ئاستێكی زۆر باشدایە.
د. لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق لە كۆشكی بەغداد پێشوازی كرد لە محەمەد جەواد زەریف جێگری سەرۆكی ئێران بۆ كاروباری ستراتیژی كرد و لە كۆبوونەوەیەكدا تاوتوێی پەیوەندی هەردوو وڵات و بەرژەوەندییە هاوبەشەكانیان كرد.
جەواد زەریف سڵاو و رێزی مەسعود پزیشكیان سەرۆك كۆماری ئێرانی گەیاندە سەرۆك كۆمار و جەختی لە پەرۆشی پتەوكردنی پەیوەندییەكانی نێوان هەردوو وڵات كردەوە كە خزمەت بە بەرژەوەندییە هاوبەشەكان بكات.
باسی لە پەیوەندیە دوو قوڵەكانی عیراق و ئێران كرد و پاڵپشتی بۆ عیراق دەربڕی بۆ پاراستنی ئاسایش و سەروەریەكەی.
لە كۆبونەوەكەدا سەرۆك كۆمار رایگەیاند، كە عیراق پەیوەندەی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ و جیهاندا باشە و هەوڵی بەدیهێنانی ئاشتی دەدات لە ناوچەكدا.
د.لەتیف ڕەشید سەرۆک کۆماری عیراق بەغداد لەگەڵ میخائیل بۆگدانۆڤ نوێنەری تایبەتی سەرۆکی ڕوسیا بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەفریقا و بریکاری وەزارەتی دەرەوەی ڕوسیا کۆبووەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا پەرەسەندنەکانی گۆڕەپانی ناوچەکە و هەوڵە نێودەوڵەتییەکان بۆ چارەسەرکردنی قەیرانەکان و چۆنیەتی هاوکاری بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئاڵنگاریەکانی ئێستا و پتەوکردنی دۆخی ئاسایش و سەقامگیری ناوچەکە تاوتوێ کرا.
هەروەها جەنابیان پشتیوانی عیراقی بۆ مافی چارەی خۆنووسینی گەلی فەلەستین و یەکڕیزی و سەقامگیری سوریا و گرنگی بەشداریکردنی هەموو لایەن و پێکهاتەکان لە پرۆسەی ئاوەدانکردنەوەکەی دووپاتکردەوە.
لای خۆیەوە بۆگدانۆڤ سوپاسگوزاری وڵاتەکەی بۆ ئەو پەیوەندییە نایابانە دەربڕی و تەئکیدیشیکردەوە لەسەر پشتیوانی مۆسکۆ بۆ هەوڵەکانی عێراق بۆ پتەوکردنی ئاسایش و سەقامگیریی و ڕۆڵی لەهەنگاوەکانی بەرقەرارکردنی ئاشتی لەناوچەکەدا.
سەرۆك كۆماری عیراق داوای لە ناتۆ كرد توانای هێزە عیراقییەكان بەرزبكاتەوە و عیراق لە شەڕی تیرۆردایە
د. لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق لە كۆشكی بەغداد پێشوازی كرد لە مارك روتە ئەمینداری گشتی هاوپەیمانی ناتۆ و وەفدێكی یاوەری كرد و تاوتوێی دۆسیە هاوبەشەكانی نێوان عیراق و هاوپەیمانێتیەكەیان كرد.
لەمیانەی دیدارەکەدا کەیسە هاوبەشەکانی نێوان عێراق و ناتۆ تاوتوێ کران و سەرۆک کۆماریش جەختی لەفراوانکردنی ئاسۆی هاریکاری دوو قۆڵی لە بوارەکانی پێشکەشکردنی ڕاوێژ و بەشداریکردن لەبنیاتنانەوە و پەرەپێدانی توانا سەربازییەکانی هێزە ئەمنییەکانی عێراق کردەوە.
هاوکات ئاماژەی بەپەرەپێدانی دەزگا ئەمنییەکان بەسەرجەم پێکهاتەکانی و گەشەکردنی تواناکانیان لەبواری مەشق و ئامادەکاریدا کرد و دوپاتیشی لەوە کردەوە کەعێراق دۆخە سەختەکانی جەنگی تیرۆری تێپەڕاند وهێزە ئەمنییەکانی عێراق توانیویانە چەتەکانی داعش و پاشماوەکانیان لەناوببەن، ئێستاش ئامادەیی و توانای ڕووبەڕووبوونەوەی ئاستەنگە ئەمنییە جیاوازەکانیان هەیە.
سەرۆک کۆمار ڕوونیکردەوە کەئەمڕۆ عێراق سەقامگیری ئەمنی و ئابوری بەخۆە دەبینێت، هەروەها لایەنە سیاسییەکان پرەنسێپی دیالۆگ لەنێوان خۆیاندا دەگرنەبەر و بەڕێزیان ئاماژەی بەوەدا کەپەیوەندییەکان لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ و جیهان زۆر باشە و پێشوازی لەهاتنی بازرگانان و وەبەرهێنەران دەکەین بۆ ئەوەی سوودمەند بن لەو دەرفەتانەی فەراهەم کراون لەوڵاتدا .
هەروەها لەدیدارەکەدا پێداچوونەوە بەدۆخی گشتی ئەمنی ناوچەکە و تاوتوێکردنی ژمارەیەک پرسی پەیوەست بەپشتیوانی لۆجستی بۆ نوێنەرایەتی ناتۆ لەعێراق کران.
لەلای خۆیەوە بەڕێز مارک روتە، ستایشی سەقامگیری ناوخۆیی و گەڕانەوەی ژیانی ئاسایی لەعێراقدا کرد و جەختی لەپەرۆشی نوێنەرایەتی ناتۆ کردەوە بۆ بەهێزکردنی پەیوەندییەکان و هاوکاری دووقۆڵی لەبواری مەشق و ڕاوێژکاری و ئاڵوگۆڕی زانیاری بەشێوەیەک کەتوانای هێزە چەکدارەکانی عێراق بەسەرجەم پێکهاتەکانیەوە بەرز بکاتەوە، هاوکات ئاماژەی بەڕۆڵی جەمسەریی گرنگی عێراق کرد لەچەسپاندنی سەقامگیری لەناوچەکەدا.
ئەمڕۆ د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق لە بەغدا پێشوازیکرد لە قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان.
لەکۆبوونەوەیەکدا دوایین پێشهاتەکانی وڵات بەگشتی و هەرێمی کوردستان بەتایبەتی تاوتوێکران و سەرۆک کۆمار تەئکیدی لەپێویستی گرتنەبەری دیالۆگی کاریگەر و جددی کردەوە لەپێناو چارەسەرکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکانی نێوان حکومەتی فیدراڵ و حکومەتی هەرێمی کوردستان بەگوێرەی دەستوور و یاسا.
هەروەها باس لە دەنگدانی ئەنجومونی نوێنەران کرا لە سەر پرۆژە یاسای هەمواری یەکەمی یاسای بوجەی گشتی فیدراڵی و جەختکرایەوە لەسەر ئەوەی ئەم هەموارکردنە ببێتەی مایەی خەرجکردنی شایستەدارییەکانی فەرمانبەرانی هەرێم و چارەسەری کێشەکانی نێوان حکومەتی فیدراڵی و حکومەتی هەرێم بە شێوەیەک ببێتە مایەی خۆشگوزەرانی و خواستەکانی هاوولاتیان بەدیبهێنێت و پێداویستییەکانی ژیانیان دابین بکات.
لای خۆیەوە قوباد تاڵەبانی ستایشی رۆڵی سەرۆک کۆماری کرد لە نزیککردنەوەی بیروبۆچوونەکان و دۆزینەوەی چارەسەر بۆ کێشە هەڵپەسێردراوەکان بەشێوەیەک کە ژیانێکی ئازاد و شکۆمەند بۆ هەموو خەڵک مسۆگەر بکات.
ئەمڕۆ دووشەممە د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، چاوی بەسکرتێری گشتی بزووتنەوەی بابلیون، رەیان کلدانی کەوت.
لەدیدارەکەدا دوایین پێشهاتەکانی گۆڕەپانی نیشتمانی و ناوچەکەو کاردانەوەکانیان تاوتوێ کران.
سەرۆک کۆماری عیراق جەختی لە پێویستی یەکخستنی هەوڵەکانی نیشتمانی بۆ رووبەڕووبوونەوەی ئاستەنگەکانی ئێستا و کارکردن بە گیانی بەرپرسیارێتی هاوبەش کردەوە، روونیشیکردەوە کە لێکتێگەیشتن و وتووێژی بنیاتنەر بنەمای سەرەکی چارەسەرکردنی کێشەکانی نیشتمان و گەیشتنە بە خواستەکانی هاووڵاتیان لە داهاتوویەکی ئارامتر و ئاوەدانتر .
لەلای خۆیەوە رەیان کلدانی، خۆشحاڵی خۆی بەم سەردانە دەربڕی و جەختی لەپاڵپشتی خۆی بۆ هەموو ئەو دەستپێشخەرییانە کردەوە کە خزمەت بە بەرژەوەندی وڵات دەکەن، لە رێگەی یەکخستنی هەوڵەکانی نیشتمانی بۆ رووبەڕووبوونەوەی ئاستەنگەکان و پشتیوانیکردن لە رێچکەی بونیادنان و چاکسازی.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، رۆژی هەینی 31ـی کانوونی دووەمی 2025 سەردانی ئایەتوڵڵا سەید حوسێن ئیسماعیل ئەلسەدری کرد لە ماڵەکەی خۆی لە شاری پیرۆزی کازمیە بۆ هەواڵپرسینی باری تەندروستی.
لەمیانی سەردانەکەدا سەرۆک کۆمار هیوای تەندروستی و سەلامەتی و چاکبوونەوەی خێرای بۆ دەربڕی.
سەرۆک کۆمار ستایشی هەڵوێستەکانی حوسێن ئیسماعیل ئەلسەدر و رۆڵی بەرچاوی کرد لە بڵاوکردنەوەی بەهاکانی لێبوردەیی و پەرەپێدانی پێکەوەژیان لە نێوان پێکهاتەکانی کۆمەڵگادا.
لای خۆیەوە سەدر سوپاسگوزاری ئەو هەنگاوەی سەرۆک کۆماری کرد و سەردانەکەی بەرزنرخاند و هیوای سەرکەوتنی بۆ د.لەتیف رەشید خواست لە ئەرکەکانی لە خزمەتکردنی گەلەکەمان و بەدیهێنانی خواستەکانیان.
د.لەتیف ڕەشید سەرۆ کۆماری عیراق لەگەڵ قەداسەتی مار کیورکیس سێیەم یۆنان ئەلجەپلیق پاتریارکی کڵێسای ڕۆژهەڵاتی کۆن لە عیراق و جیهان کۆبووەوە .
لە کۆبوونەوەیەکدا باس لە دوایین پێشهاتەکانی بارودۆخی گشتی وڵات و واقیعی پێکهاتە ئایینییەکان و ڕۆڵی دامەزراوە ئاینییە جۆراوجۆرەکان لە چەسپاندنی بنەماکانی پێکەوەژیانی ئاشتیانە لەنێوان هەموو عیراقییەکان کرا و تیایدا سەرۆک کۆمار ڕوونیکردەوە کە عیراق شانازی بە هەمەچەشنی ئایینی و کەلتووری خۆیەوە دەکات کە سەرچاوەی هێز و یەکڕیزییە و تەئکیدی لەسەر پابەندبوونی پتەو بە دەستەبەرکردنی مافەکانی هەموو پێکهاتەکان و پاراستنی ئازادییە ئایینی و کۆمەڵایەتییەکان و دڵنیابوون لە بەشداری چالاکیان لە بنیاتنانی نیشتیمان کردەوە.
هەروەها ستایشی ڕۆڵی مێژوویی و کۆمەڵایەتی مەسیحییەکانی کرد وەک بەشێکی دانەبڕاوی گەلی عیراق و بەشدارییان لە برەودان بە ڕۆحی پێکەوەژیانی ئاشتیانە و چەسپاندنی بنەماکانی هاووڵاتیبوون لە نێو هەموو گەلی عیراقدا.
لەبەرامبەردا وەفدەکە سوپاسگوزاری قووڵی خۆیان بۆ سەرۆک کۆمار دەربڕی بۆ پشتیوانی بەردەوامی بۆ کۆمەڵگەی مەسیحی لە عیراقدا و جەختی لەسەر پەرۆشی کڵێسا کردەوە بۆ بەشداریکردن لە بەهێزکردنی یەکێتی نیشتیمانی و خزمەتکردنی کۆمەڵگا و کارکردن بۆ چەسپاندنی کەلتووری ئاشتی و خۆشەویستی.
سەرۆکایەتی کۆمار لەبارەی دەستگیرکردنی پاسەوانێکی سەرۆک کۆمارەوە روونکردنەوەیەکی بڵاوکردەوە.
نووسینگەی سەرۆک کۆماری عیراق رایگەیاندووە، ئەمڕۆ پێنجشەممە، بەشێک لە دەزگاکانی راگەیاندن هەواڵی دەستگیرکردنی چالاک سەباح عومەریان بڵاوکردووەتەوە و ئاماژە بەوە کراوە کە سکرتێری تایبەتی سەرۆک کۆمارە .
ئاماژەی بەوەشکردووە، ناوبراو یەکێکە لە کارمەندانی پاراستنی سەرۆک کۆمار نەک سکرتێر، سەرۆکایەتی کۆماریش پێشتر لە 26ی تشرینی دووەمی 2024 راگەیەنراوێکی بڵاوکردبووەوە سەبارەت بەوەی ئەو کەسە بە ناوی سکرتێری سەرۆک کۆمارەوە چەند کارێکی ئەنجام داوە.
ئاماژەی بەوەشکردبوو، سەرۆک کۆمار روونیکردووەتەوە، کردەوەکانی ناوبراو تایبەتن بەخۆی و ئەوان لێی بەرپرس نین، بۆیە بڕیاریان داوە چالاک سەباح دەست لەکار بکێشێتەوە و هەموو رێوشوێنێکی یاسایی لە بەرامبەر بگیرێتە بەر.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ چوارشەممە 29 ی کانوونی دووەمی 2025، سەردانی قاوەخانەی شابەندەری لە شەقامی موتەنەبی بەغدا کرد و سەرەخۆشی لە بنەماڵەی کۆچکردوو حاجی محەمەد ئەلخەشالی خاوەنی قاوەخانەکە کرد کە کەسایەتییەکی ناسراوی کۆمەڵایەتی و کەلەپووری بوو.
سەرۆک کۆمار ستایشی ڕۆڵی خوالێخۆشبووی کرد لە پاراستنی کەلەپووری بەغدادی پایتەخت، چونکە قاوەخانەکە جێگەیەکی کلتوری و ئەدەبی جیاواز بوو بۆ سەرجەم نەوەکان کە بایەخ بە دیمەنی کەلتوری و ئەدەبی و رۆشنبیری دەدەن.
د.لەتیف رەشید پێویستی پاراستنی ئەم شوێنەی دوپاتکردەوە کە یارمەتیدەرە بۆ بەدۆکیۆمێنتکردنی یادەوەری عێراقی و بەردەوامیدانی.
لای خۆیانەوە بنەماڵەی کۆچکردوو سوپاسگوزاری زۆریان بۆ سەردانەکەی سەرۆک کۆمار دەربڕی، وەک ئاماژەیەکی گرنگ بۆ رێزلێنان لە خوالێخۆشبوو و بەرزنرخاندنی رۆڵەکەی، هەروەک سوپاسی بەڕێزیانیان کرد بۆ پشتیوانی بەردەوامی بۆ دامەزراوە و چالاکییە ڕۆشنبیرییەکان.
سەرۆک کۆماری عیراق لەگەڵ سکرتێری ناوەندی بزوتنەوەی فەتح لە کۆشکی بەغداد کۆبووەوە و باسیان لە دۆخی غەززە کرد.
ئەمڕۆ چوارشەممە، د. لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق لە کۆشکی بەغدا لەگەڵ جەنەراڵ جبریل رەجوب ئەمینداری گشتیی کۆمیتەی ناوەندی بزووتنەوەی فەتح کۆبووەوە و لە کۆبوونەوەکەدا سەرۆک کۆمار خەجتی لە هەڵوێستی عێراق کردەوە لەبارەی پرسی فەڵەستین و مافی چارەنووس و راگەیاندنی دەوڵەتی سەربەخۆ لەسەر خاکی نیشتمانی خۆیان.
هەر لە کۆبوونەوەکەدا سەرۆک کۆمار ئاماژەی کرد بە گرنگی بڕیاری ئاگربەست لە غەززە، کە وەک سەرەتایەکە بۆ بەرقەرارکردنی ئاشتی و ئاسایش و سەقامگیری لە ناوچەکەدا.
لەو بارەیەوە جەنەراڵ رەجوب سوپاسی سەرۆک کۆماری کرد بۆ پێشوازیکردن لێیان، هەروەها پشتیوانی بەردەوام و نەگۆڕی سەرۆک کۆماری بۆ دۆزی فەڵەستین بەرز نرخاند و جەختی لەسەر قوڵی پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵات کردەوە.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق رۆژی یەکشەممە 26ـی کانوونی دووەمی 2025 لە کۆشکی بەغداد پێشوازیکرد لە هاکان فیدان وەزیری دەرەوەی تورکیا و وەفدی هاوڕێی کەتیایدا د.فوئاد حسێن جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیری دەرەوە ئامادەی دیدارەکە بوو.
لە کۆبونەوەکەدا پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان هەردوو وڵات و چۆنیەتی پەرەپێدانیان بەشێوەیەک کە یارمەتیدەر بێت بۆ پەرەپێدانی میکانیزمەکانی هاریکاری لەبوارە جیاجیاکاندا باسکرا و سەرۆک کۆمار جەختی لەوە کردەوە کە عیراق هەر دەستێوەردانێک کاریگەری لەسەر خاکەکەی هەبێت رەتدەکاتەوەو پێویستە رێز لە سەروەری و ئاسایشی نیشتیمانی و سەربەخۆیی عیراق بگرێت.
سەرۆک کۆمار ئاماژەی بە گرنگی پابەندبوونی هەردوو وڵات کرد بەوەی کە هیچ کامیان سەکۆی بازدان نین بۆ هەڕەشە کردن بۆ سەر ئاسایش و سەقامگیری ئەوی تریان و ئاماژەی بەوەدا کە عیراق بەردەوامە لە جێبەجێکردنی بڕیارەکانی ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتمانی عیراق.
هەروەها پەرەسەندنەکانی ناوچەیی و نێودەوڵەتی و کاریگەرییەکانی لەسەر ناوچەکە تاوتوێکران و جەختیان لەسەر گرنگی پشتیوانیکردن لە هەوڵەکان بۆ کەمکردنەوەی گرژییەکان و گرتنەبەری دیالۆگی بنیاتنەر بۆ چارەسەرکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکانی نێوان وڵاتانی ناوچەکە لەپێناو بەدیهێنانی ئاشتی و ئاسایشی نێودەوڵەتی کرد.
سەرۆک کۆمار جەختی لەوە کردەوە کە عیراق بەپەرۆشە بۆ دامەزراندنی پەیوەندییە پێشکەوتووەکان لەگەڵ تورکیا لەسەر بنەمای رێزی هاوبەش و ئاماژەی بەوەشکرد، کە پێویستە ئەو یاداشتنامەیەی لێکتێگەیشتنە کە لە سەردانەکەی سەرۆک کۆماری تورکیا ساڵی رابردوودا بۆ عیراق لەنێوان هەردوو وڵاتدا ئیمزا کرابوو بەمەبەستی خزمەتکردن بە بەرژەوەندییە هاوبەشەکانی گەلانی عیراق و تورکیا جێبەجێبکرێت.
سەرۆک کۆمار ئاماژەی بە پێویستی بەردەوامی کاری هاوبەش و هاوکاری ناوچەیی کرد بۆ رووبەڕووبوونەوەی هەڕەشەی رێکخراوە تیرۆریستییەکانی داعش لەپێناو بەدیهێنانی ئاسایش و سەقامگیری لەسەر ئاستی هەرێمایەتی و نێودەوڵەتی.
سەبارەت بە پێشهاتەکانی سوریا، هیوای خواست ئیدارەی نوێ لە سوریا کار بکات بۆ پاراستنی فرەیی نەتەوەیی و ئایینی و پێکهێنانی حکومەتێک کە نوێنەرایەتی هەمووان بکات و ئاشتی و خۆشگوزەرانی بۆ هەموو پێکهاتەکانی گەلی سوریا بەدی بهێنێت و پارێزگارییان لێ بکات و مافەکانیان بۆ بەشداری سیاسی بپارێزێت بەشێوەیەک کە ئاشتی کۆمەڵایەتی بەهێز بکات و گەشەسەندن و خۆشگوزەرانی بۆ برایانی سوریا بەدی بهێنێت.
لای خۆیەوە وەزیری دەرەوەی تورکیا پشتیوانی حکومەتەکەی بۆ سەقامگیری عیراق و پاراستنی ئاسایش و سەربەخۆیی و گرنگی بەردەوامبوونی هەوڵە هاوبەشەکان بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر دووپاتکردەوە و داوای پێکهێنانی هاوپەیمانێتییەکی کرد کە عیراق و سوریا و ئوردن و تورکیا لەخۆبگرێت بۆ رووبەڕووبوونەوەی رێکخراوە تیرۆریستییەکانی داعش و لەناوبردنی خاڵە گەرمەکانیان و وشککردنی سەرچاوەی دارایییان بەشێوەیەک کە سەقامگیری وڵاتانی ناوچەکە مسۆگەر بکات.
وەزیری دەرەوەی تورکیا ئاماژەی بە پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵات و پەرۆشی تورکیا بۆ پشتیوانیکردن لە دەرفەتەکانی هاوکاری و هاوبەشی لە بوارەکانی ئابووری و بازرگانی و وەبەرهێنان و ئاو و ژینگە کرد و هیوای خواست ئاستی پەیوەندییە ئابوورییەکان بەرەو ئاسۆیەکی فراوانتر بەرز بکاتەوە.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، ئەمڕۆ شەممە 25-1- 2025، لە شاری داڤۆسی سویسرا، دوای بەشداریکردنی لە کۆبونەوەکانی کۆڕبەندی ئابووریی جیهانی گەڕایەوە بەغدادی پایتەخت.
لە چوارچێوەی بەشداریکردنی سەرۆک کۆماری عیراق لە چالاکییەکانی کۆڕبەندەکەدا، د.لەتیف رەشید لەگەڵ ژمارەیەک لە سەرۆکی دەوڵەتان و ئابووریناسانی باڵا و بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیا نێودەوڵەتییە بەناوبانگەکان و لێکۆڵەران و پسپۆڕانی کاروباری ئابووری کۆبوەوە کە لە رۆژی دووشەممەوە بەسەردانێک گەیشتە داڤۆس کە دەکاتە رێکەوتی 20-1-2025.
لە یەکەم رۆژی کۆنفرانسەکەدا سەرۆک کۆمار بەبایەخەوە باسی لە بەشداری عیراق و هەرێمی کوردستان کرد لە چالاکییەکانی کۆڕبەندی ئابووری جیهانی، لە پۆستێکیشدا لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس (X) رایگەیاند: "شانازی بە عیراق و هەرێمی کوردستان دەکەم کە نوێنەرایەتییەکی دیاریانکردوە لە داڤۆس، کە کۆبونەوەیەکی گرنگی ساڵانەی سەرکردە و بیرمەندانی جیهانییە، بۆیە بەشداریکردنمان لەم وتووێژانەدا جەخت لەسەر گەشەسەندنی رۆڵی عیراق دەکاتەوە لەسەر سەکۆی جیهانی و پابەندبوونمان بە ڕووبەڕووبوونەوەی ئاستەنگە هاوبەشەکان لە رێگەی گفتوگۆ و داهێنان و هاریکارییەوە".
سەرۆک کۆمار لە داڤۆس چالاکییەکانی بە سەردانی ماڵی کوردستان دەستپێکرد، لەوێ لەلایەن مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشوازی لێکرا و وتارێکی پێشکەش کرد و تیایدا خۆشحاڵی خۆی بە دامەزراندنی ماڵی کوردستان دەربڕی و پیرۆزبایی لێکردن و هیوای سەرکەوتنی بۆ ماڵی کوردستان خواست لە کارەکانیان بۆ راکێشانی وەبەرهێن بۆ هەرێمی کوردستان، ئاماژەی بەوەدا کە عیراق بە گشتی و هەرێمی کوردستان بەتایبەتی پێشکەوتنی ئابووری و گەشەپێدانی بەخۆیەوە بینیوە، ئامادەیی نیشاندا بۆ پێشکەشکردنی هەموو جۆرە پاڵپشتی و هاریکارییەک بە مەبەستی جێبەجێکردنی ئەو پڕۆژە خزمەتگوزاریانەی کە خزمەت بە هاووڵاتیان دەکەن.
سەرۆک کۆمار هەروەها لەگەڵ کێن وێست بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیای هۆنیوێڵی ئەمریکی بۆ چارەسەری وزە و بەردەوامیی کۆبوەوە و باسی لە چۆنیەتی پەلەکردنی جێبەجێکردنی پڕۆژە گرنگەکان کرد لە کەرتی وزەی عیراق و کەمکردنەوەی سووتانی غاز و باشترکردنی دۆخی ژینگەیی هەوا و بە مۆدێرنکردنی ژێرخانی ئابووری.
هاوکات سەرۆک کۆمار لە شوێنی حەوانەوەی خۆی لە داڤۆس پێشوازیکرد لە محەمەد جەواد زەریف، یاریدەدەری سەرۆک کۆماری ئێران، کە چوارچێوە گشتییەکانی پەیوەندییەکانی نێوان عێراق و کۆماری ئیسلامی ئێران و چۆنیەتی بەهێزکردن و پەرەپێدانیان لە هەموو بوارەکانی ئەمنی، ئابووری، ژینگەیی و وزەدا تاوتوێکرا و هاوکات دوایین پێشهاتەکانی دۆخی سیاسی و ئەمنی و ئابووری لەسەر گۆڕەپانی ناوچەیی و نێودەوڵەتی و چۆنیەتی مامەڵەکردن لەگەڵ ئەو دۆخانە تەوەرێکی تری دیدارەکە بو.
دواتر سەرۆک کۆمار لەگەڵ سەرۆک کۆماری ئازەربایجان ئیلهام عەلیێف کۆبوەوە و لە دیدارەکەدا باس لە چۆنیەتی پەرەپێدانی هاریکاری دووقۆڵی کرا لەسەر ئاستی بازرگانی و ئابووری، هەروەها جەختیشکرایەوە لەسەر سود وەرگرتن لە توانا کانی هەر دوو وڵات و وەبەرهێنانیان بۆ بەدیهێنانی پێشکەوتنی و خۆشگوزەرانی زیاتر .
هەروەها سەرۆک کۆمار لەگەڵ شا لویس فیلیپ لیۆپۆڵد ماری شای بەلجیکا کۆبوەوە و بانگهێشتی کرد کە سەردانی عیراق بکات و ئاستی نوێنەرایەتی دیپلۆماسی بە کردنەوەی باڵیۆزخانەی وڵاتەکەیان لە بەغداد پەرەپێ بدەن بۆ پتەوکردنی پەیوەندیی نێوان هەردوو وڵات تاکو ئابووری سەرەکی لە کەرتەکان و گۆڕانکاری لە کەرتی وزەدا بگرێتەوە، جگە لە بەشداریکردنی کۆمپانیا بەلجیکیەکان لە کەرتی وەبەرهێناندا.
لە میانەی سەردانەکەیدا بۆ کۆشکی سویسرا لە کۆڕبەندەکەدا، سەرۆک کۆمار لەگەڵ کارین کێلەر سۆلەر سەرۆکی کۆنفیدراسیۆنی سویسرا کۆبوەوە، کە بەشداریی لە کۆڕبەندەکەدا بەرز نرخاند و جەختیکردەوە لە ویستی سویسرا بۆ پتەوکردنی پەیوەندیی لەگەڵ عیراق بە شێوەیەک کە خزمەت بە بەرژەوەندی باڵای هەر دوو وڵاتی دۆست بکات.
هەروەها سەرۆک کۆمار لەگەڵ ئەندرێ پلێنکۆڤیچ سەرۆک وەزیری کرواتیا کۆبوەوە، کە پیرۆزبایی لە کرواتیا کرد بەبۆنەی بون بەئەندام لە وڵاتانی شنگن، هەروەها پشتیوانییەکانی بۆ عیراق لە شەڕی دژی تیرۆر بەبایەخەوە وەسف کرد، هاوکات پەیوەندیی دووقۆڵیی نێوان هەردوو وڵات تاوتوێ کران .
سەرۆک کۆمار پێشنیاری دامەزراندنی ئەنجوومەنی ئابووری عیراقی-کرواتی کرد بە شێوەیەک کە قەبارەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی و ئاسۆی هاریکاری لە بوارەکانی گەشتیاری و کشتوکاڵدا فراوانتر بکات.
سەرۆک کۆمار لەگەڵ دیک شوف سەرۆک وەزیری هۆڵەندا کۆبوەوە و پەیوەندیی دووقۆڵی و میکانیزمی پەرەپێدانیان تاوتوێ کرد و گرنگی پەرەپێدانی ئاستی هەماهەنگی نێوان هەردوو وڵات و زیاترکردن هاریکاری لە بواری ئابووری و وەبەرهێنان، و کارکردن بۆ واژۆکردنی یاداشتێکی لێکتێگەیشتن بۆ دامەزراندنی ئەنجومەنی ئاو و کشتوکاڵی عیراقی و هۆڵەندا روونکردەوە، کە ئاماژەیە بۆ ویستی عیراق بۆ هاریکاری لەگەڵ کۆمپانیا هۆڵەندییەکان لە بواری گەشەپێدان و نۆژەنکردنەوەی کەرتەکانی نەوت و گاز و وزەی نوێبووەوە، هەروەها هاریکاری لە بواری ژینگە و گۆڕانی کەشوهەوا.
سەرۆک کۆمار لەگەڵ سەرۆکی ئۆکرانیا ڤلادیمێر زێلێنسکی کۆبووەوە و تاوتوێی کۆمەڵێک بابەتی سەرەکی کرد لەسەر گۆڕەپانی ناوچەیی و نێودەوڵەتی، هەڵوێستی عیراقی دووپاتکردەوە کە داوای رێزگرتن لە سەروەری دەوڵەتان و پێویستی چارەسەرکردن و یەکلاییکردنەوەی ناکۆکییەکان دەکات لە رێگەی ئاشتی و پشت بەستن بە بڕیارنامەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان، جەختییشیکردەوە لەسەر پێویستی وەبەرهێنانکردن لە هەوڵە نێودەوڵەتییە بۆ چارەسەرکردنی ململانێی روسیا، جەختکردنەوە لەسەر ئامادەیی عیراق بۆ کارکردن و لێکنزیککردنەوەی بۆچوونەکانی هەردوولا.
دواتر سەرۆک کۆمار پێشوازیکرد لە عەبدولحەمید دەبەیبە سەرۆک وەزیری لیبیا و باسی لە چۆنیەتی پەرەپێدانی هاریکاری کرد لە ئاستی سیاسی، ئەمنی، رۆشنبیری، گەشتیاری و بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر، هاوکات کارکردن لەسەر ئیمزاکردنی یاداشتێکی لێکتێگەیشتن لە نێوان وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی و هاوتا لیبیەکەی و هەڵوێستی عیراقی بۆ پشتیوانی لە یەکڕیزی ڕیزەکانی لیبیا دووپاتکردەوە.
هەر لە پەراوێزی بەشداریکردنی لە کۆڕبەندی ئابووری جیهانی، سەرۆک کۆمار لەگەڵ کەسایەتییە دیارەکانی دیکە کۆبوەوە، لەوانە مستەفا مەدبولی، سەرۆک وەزیری میسر، ئولف کریستێرسۆن سەرۆک وەزیری سوید، ئەنوەر ئیبراهیم سەرۆک وەزیری مالیزیا و گەیر پیدەرسن، نێردەی تایبەتی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ سوریا، وەزیری دارایی قەتەر عەلی کوڕی ئەحمەد ئال کوواری، و وەزیری گەشەپێدانی بەحرەین نور بنت عەلی خەلیفە، شازادەی جێنشینی بەحرەین سەلمان کوڕی حەمەد ئال خەلیفە، وەزیری دارایی بەحرەین سەلمان کوڕی خەلیفە ئال خەلیفە، وەزیری دەرەوەی سعودیە فەیسەڵ کوڕی فەرحان ئال سعود و وەزیری پلاندانان و گەشەپێدانی ئابووری و هاریکاری نێودەوڵەتی د.رانیا مەشات و سکرتێری گشتی رێکخراوی هاریکاریی دیجیتاڵی نێودەوڵەتی دیما یەحیا و ژمارەیەک لە سەرکردە و سەرۆکی دەوڵەت و وەفدی دیکەی بەشداربوو لە کۆڕبەندەکەدا.
سەرۆک کۆمار هەروەها لەگەڵ سەرۆک و دامەزرێنەری کۆڕبەندی ئابووری جیهانی کلاوس شواب کۆبوەوە و مەسەلەی ئابووری لەسەر گۆڕەپانی نێودەوڵەتی و چۆنیەتی هاندانی بازاڕی جیهانی و باشترکردنی دۆخی ئابووری زۆربەی وڵاتان تاوتوێ کرد.
هاوکات جەختیکردەوە لە گرنگی کۆڕبەندی ئابووری جیهانی و ڕۆڵی لە کۆکردنەوەی پێشەنگانی جیهان و سەرۆکی رێکخراوی ئابووریی و کۆمپانیاکان بۆ بەدیهێنانی یەکریزی ئابووری و رێککەوتنەکان کە دەبنە هۆی بەهێزکردنی ئابووری گەلان.
هەروەها سەرۆک کۆمار لەگەڵ سەرۆکی ئەفریقای باشوور ماتامێلا سیریل کۆبوەوە و پیرۆزبایی لێکرد بەبۆنەی دەستبەکاربوونی لە پۆستی سەرۆکایەتی جی ٢٠، هاوکات تاوتوێی پەیوەندیی دووقۆڵی و چۆنیەیی پێشخستنیان کرا بە شێوەیەک کە هاریکاری لە نێوان هەموواندا پەرەپێبدات، د.لەتیف رەشید ویستی خۆی نیشاندا کە کۆمپانیاکانی ئەفریقای باشوور بەشداری بکەن لە ئاوەدانکردنەوەی عیراق.
سەرۆک کۆمار جەختیکردەوە لە گرنگی کردنەوەی باڵیۆزخانەی ئەفریقای باشوور لە بەغداد کە دەیان ساڵە داخراوە، هەروەها کاراکردنی رێککەوتنی هاریکاری ئابووری و تەکنیکی کە لە نێوان هەردوو وڵات ئیمزا کراوە، ئەمە جگە لە گرنگی هەماهەنگی هەڵوێستەکان لەسەر مەسەلە نێودەوڵەتییە جیاوازەکان بەتایبەت مەسەلەی فەلەستین.
چەندین چاوپێکەوتنی رۆژنامەوانی و تەلەفزیۆنی لەگەڵ د.لەتیف رەشید کرا، لەو نێوەندەدا سەرۆک کۆمار جەختیکردەوە لە سەقامگیریی عیراق لە ئاستی ئەمنی و سیاسی و ئابووریدا، ئەمە جگە لەو دەرفەتە جۆراوجۆرانەی هاتۆتە ئاراوە بۆ وەبەرهێنان و هەوڵەکانی دەوڵەتی عیراق بۆ دابینکردنی خزمەتگوزاری بۆ هەموو هاوڵاتیان و دامەزراندنی سەقامگیری نێوخۆیی، هاوکات هەڵوێستی عێراقی لە دوایین پێشهاتە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکان روونکردەوە بۆ گرتنەبەری زمانی دیالۆگ و شێوازی دیپلۆماسی بۆ چارەسەرکردنی قەیرانەکان بەشێوەیەک کە بناغەکانی ئاسایش و ئاشتی لە جیهان دابمەزرێنێت.
سەرۆک کۆمار هەروەها باسی لە پەیوەندیی عیراق کرد لەگەڵ وڵاتانی ناوچەیی و نێودەوڵەتی و پەسەندکردنی سیاسەتی رێزگرتن لە کاروباری ناوخۆی وڵاتان و رێگەنەدان بە هیچ لایەنێک بۆ پێشێلکردنی سەروەری وڵاتان، جەختیکردەوە لەسەر هەوڵدان بۆ دامەزراندنی دۆستایەتی و هاریکاری لەگەڵ هەمووان بە شێوەیەک کە بەرژەوەندی باڵای عیراق بەدەست بهێنێت.
سەرۆک کۆمار هەروەها بەشداری لە دانیشتنی دیالۆگ کرد، بە ئامادەبوونی سەرۆکی دەوڵەتان و سەرۆکی وەفدی بەشدار، جگە لە پسپۆرانی ئابووری جیهانی، لەو نێوەندەدا باس لە هەوڵەکانی عیراق کرا لە ساڵانی ململانێ و سەرپێکەوتنەوە و بوژانەوەی، هەروەها بەشداری دیدگای عیراق وەک فاکتەری سەقامگیری لە ناوچەکەدا، رووناکی خستنەسەر گرنگی هاریکاریی ناوچەیی بۆ چارەسەرکردنی ئاستەنگە هاوبەشەکان، بە ئاماژەدان بەو پێشکەوتنانەی عیراق لە دوای کۆتاییهاتنی سەردەمی داعش بەدەستی هێناوە لەڕووی چاکسازیی گرنگ لە بواری ئاسایش و هەمەچەشنکردنی ئابووری و گرنگیدان بە ئاوەدانکردنەوەی وڵات لە رێگەی وەبەرهێنان لە کەرتەکانی خانووبەرە، تەندروستی، پەروەردە، گەشەپێدانی بەردەوام، گۆڕانکاری دیجیتاڵی، چاکسازی لە کەرتی تایبەت و رەخساندنی هەلی کار بۆ پشتگیریکردنی گەشەی ئابووری بەردەوام.
هاوکات دووپاتکردنەوەی پابەندبوونی بەردەوامی عیراق بۆ چارەسەرکردنی کێشەی ژینگە و ئاڵانگاری کۆمەڵایەتی وەک گۆڕانی کەشوهەوا و بەڕێوەبردنی ئاو و کشتوکاڵی بەردەوام.
سەرۆک کۆمار پابەندبوونی عیراقی بۆ هەوڵی دیپلۆماسی و هاریکاریی ناوچەیی روونکردەوە و ئاماژەی بە هەوڵەکان کرد لە نێوەندگیریکردن نێوان لایەنە ناکۆکیەکانی ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و پاڵپشتیی جێگیر بۆ دۆزی فەلەستین، جەختیشیکردەوە لە هێنانەدی دادپەروەری و چارەنووسی مافی سەرەتایی بۆ گەلانی چەوساوە.
سەرۆک کۆمار هەروەها ئاماژەی بەوەدا، کە ناوچەکە بۆ ماوەیەکی زۆر بەکارهێنراوە بۆ خزمەتی بەرژەوەندیی ئەوانی تر، وە کاتی ئەوە هاتووە کە لاپەڕەیەکی نوێ لەسەر بنەمای هاوبەشی و ئاشتی و خۆشگوزەرانی دەست پێبکرێت و ئاماژەی بەوەشکرد، "عیراق لە چەند ساڵێکدا دەستکەوتی گەورەی لە ئاشتی بەدەستهێناوە ئەوەی کە نەیتوانی لە دەیان ساڵی پشێویدا بەدەستی بهێنێت".
کۆبونەوەکانی سەرۆک کۆمار کە بە ئامادەبوونی فوئاد حسێن جێگری سەرۆک وەزیر و وەزیری دەرەوە و دکتۆ عەلی شوکری سەرۆکی دەستەی ڕاوێژکاران و پسپۆڕان لە سەرۆکایەتی کۆمار و د.محەمەد دەباغ لێپرسراوی کاروباری عیراق لە سویسرا بەڕێوەچوون، هاوکات کارەکانی کۆڕبەندی ئابووری جیهانی و ئەنجامە خوازراوەکانی باسکرا سەبارەت بە چۆنیەتی پەرەپێدانی هاریکاری نێودەوڵەتی لە هەموو بوارەکاندا، جگە لە تاوتوێکردنی پێشهاتی سیاسی و ئەمنی سەر گۆڕەپانی نێودەوڵەتی و جەختکردنەوە لەسەر گرنگی یەکخستنی هەوڵە نێودەوڵەتییەکان بە ئامانجی دامەزراندنی سەقامگیری و ئاشتی جیهانی.
سەرۆك كۆماری عیراق لەگەڵ وەزیری پلاندانان و گەشەپێدانی ئابووری و هاوكاری نێودەوڵەتی میسر كۆبوەوە و ئاستی ئابووری و بازرگانی نێوان هەردوولا تاوتوێ كرا.
د. لەتیف رەشید سەرۆك كۆماری عیراق، لە پەراوێزی كۆڕبەندی ئابووری جیهانی لە داڤۆس، لەگەڵ وەزیری پلاندانان و گەشەپێدانی ئابووری و هاوكاری نێودەوڵەتی میسر كۆبوەوە، لە كۆبونەوەكەدا پەیوەندییە دووقۆڵییەكانی نێوان عیراق و میسر و ئاستی ئابووری و بازرگانی نێوان هەردوولا تاوتوێ كرا.
سەرۆك كۆمار و وەزیرەكەی میسر، جەختیان لە پەیوەندییە مێژووییەكانی هەردوولا كردەوە لە بوارە جیاجیاكان، هەروەها پتەوكردنی پەیوەندییەكانی هەردوو وڵات بەپێویست زانرا.
د.لەتیف رەشید رایگەیاند؛ عیراق دەوڵەتێکی سەربەخۆیە و ڕێگەنادەین دەستوەردان لە کاروباریدا بکرێت و پەیوەندییەکی باشیشمان لەگەڵ سەرجەم وڵاتانی ناوچەکەدا هەیە.
لەچوارچێوەی بەشداریکردنی لەکارەکانی کۆڕبەندی ئابووری جیهانی، د.لەتیف ڕەشید، سەرۆک کۆماری عیراق بەشداری لە دیالۆگ کرد بە ناونیشانی (ڕێگاکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست) جەختی لەسەر گرنگی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست کردەوە لەسەر ئاستی جیهانی، ئاماژەی بەو دۆخە کرد کە دانیشتوانی غەززە و گەلی فەلەستین بەگشتی ڕووبەڕووی بوونەتەوە و جەختی لەپێویستی گەیشتن بەچارەسەرێکی کۆتایی و هەمیشەیی بۆ دۆخی فەلەستین کردەوە.
د.لەتیف رەشید ئاماژەی بەبارودۆخی لوبنان و بەشێک لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و سوریا کرد کە ناوچەیەکی گرنگە و جەختی لەوە کردەوە کە پێشوازی لە پێشهاتەکانی سوریا دەکات و ئاماژەی بەوەدا کەدەمانەوێت سوریاییەکی دیموکراتی ببینین بۆ ئەوەی هەموو هاووڵاتیانی سوریا بتوانن بەشداری لەپرۆسەی بڕیاردان لەوڵاتەکەیاندا بکەن و ڕوونیکردەوە کە عیراق نوێنەرێکی ناردووە بۆ لای ئیدارەی سوریا و پەیوەندییەکان بەردەوامن، ئێستا عیراق بە وریاییەوە چاودێری هەر پێشهاتێکی نوێ دەکات و داوامان ئەوەیە کە ئیدارەی سوریا نوێنەرایەتی هەمووان بەگشت پێکهاتەکانی وئایینزا و نەتەوەکانیەوە بکات.
هەروەها ئاماژەی بەوەدا کە لە بەرژەوەندی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیدایە کە سوریا ئارامی بەدەست بهێنێت و ڕێوشوێنی پێویست بگرێتەبەر بۆ چارەسەرکردنی ئەو کێشانەی بەدەستیانەوە دەناڵێنێت و جەختی لەوە کردەوە کەعێراق چاودێری بارودۆخی داهاتووی سوریا دەکات و بەدواداچوونی بۆ دەکات.
سەرۆک کۆمار رایگەیاند؛ توانیویەتی بەرەنگاری تیرۆر ببێتەوە و لەناوی ببات و هەمووان دەزانن کەئێمە بەدەست تیرۆری ڕێکخراوەکانی داعش و گروپەکانی ترەوە دەمانناڵاند و ئێستا عیراق لە تیرۆر پارێزراوە، بەڵام دەبینین چەند ناوچەیەک لەدەرەوەی عیراق لەژێر کۆنترۆڵی تیرۆریستانە لەسەر سنووری عیراق و سوریا و نابێت ڕێگە بدەین ئەو گروپانە کۆنتڕۆڵی ئەو ناوچانەبکەن و هێرش بۆسەر عێراق و سوریا بکەن.
دوپاتی لەوەکردەوە کە عیراق دەوڵەتێکی سەربەخۆیە و گەلی عێراق خۆی بڕیار دەدات و ڕێگە نادەین دەستوەردان لە کاروباری عێراق بدرێت و پەیوەندییەکی باشیشمان لەگەڵ سەرجەم وڵاتانی ناوچەکەدا هەیە و سیاسەتمان لەعێراقدا زۆر ڕوونە و پەیڕەوی دەستوورمان دەکەین کە عێراق لەهەر دەستێوەردانێکی دەرەکی دەپارێزێت و دەبێت هەموو وڵاتان مامەڵە لەگەڵ ئەم پرەنسێپە بکەن و هەر دەستتێوەردانێک لەبڕیارە سیاسییەکانمان و شێوازی ژیانمان قبوڵ ناکەین، بەڵکو ئێمە بڕیار دەدەین چی بۆ عێراق گونجاوە.
د. لەتیف رەشید؛ ڕوونیکردەوە کە لەعیراقدا ماوەیەکی زۆرە بەدەست جەنگ و ئاژاوە و ئابڵۆقە و داگیرکاری و تیرۆریشەوە دەماناڵاند، بەڵام بە خۆشحاڵییەوە دەڵێم لەماوەی پێنج شەش ساڵی ڕابردوودا عیراق توانی سەقامگیری بەدەست بهێنێت و ئێمە ئاشتیمان لەنێوان هەموو چین و توێژەکانی کۆمەڵگەدا جێگیر کردووە و هەر چوار ساڵ جارێک هەڵبژاردن ئەنجام دەدەین و پەرلەمانێکی نوێمان هەڵبژاردووە کەحکوومەتی پێکهێناوە و نوسینگەیەکی سەرۆکایەتیمان هەیە کەسەرۆک سەرۆکایەتی دەکات وهەروەها سیستمێکی یاساییمان هەیە کەیاساکان تایبەت بەعیراق دەردەکات، ئێمە لەعیراق بڕوامان بە دابەشکردنی دەستەڵات هەیە لە نێوان پێکهاتە جۆراوجۆرەکانی گەلدا، لەڕێگای هەڵبژاردنەوە، ئەوەش رێگا بۆ سەقامگیری لەوڵاتدا خۆش دەکات.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ پێنجشەممە لەگەڵ کلاوس شواب سەرۆکی کۆڕبەندی ئابوری جیهانی لە کاتی بەشداریکردنی لە کارەکانی کۆڕبەندی داڤۆس کۆبووەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا پرسە ئابوورییەکان لەسەر گۆڕەپانی نێودەوڵەتی و چۆنیەتی هاندانی جوڵەی بازاڕی جیهانی و باشترکردنی بارودۆخی ئابووری زۆربەی وڵاتان تاوتوێکران، سەرۆک کۆمار جەختی لەسەر گرنگی کۆڕبەندی ئابووری جیهانی و ڕۆڵەکەی کرد، لە کۆکردنەوەی سەرکردەکانی جیهان و سەرۆکی ڕێکخراوە گەورەکانی ئابووری و کۆمپانیاکان، بۆ بەدیهێنانی یەکخستنی ئابووری و گەیشتن بە رێککەوتنەکان کە یارمەتیدەر بێت بۆ بەهێزکردنی ئابووری خەڵک.
سەرۆک کۆمار ئاماژەی بەوەدا کە عیراق ئارام و سەقامگیری بەخۆوە دەبینێت و بەرەو بەهێزکردنی هەلومەرجی ئابووری لەبوارە جیاجیاکاندا، بەتایبەت ژێرخانی ئابووری و کەرتی وزە و ژینگە و خزمەتگوزاری و باشترکردنی بارودۆخی ژیانی هاووڵاتیان هەنگاو دەنێت، ئاماژەی بەوەدا کە دەوڵەتی عیراق لە رێگەی ئاسانکارییەکانی یاسادانان و جێبەجێکارییەوە کار بۆ بەهێزکردنی ڕۆڵی وەبەرهێنان و کەرتی تایبەت دەکات، تەئکیدی لەوە کردەوە کە عێراق ژینگەیەکی بەپیتە بۆ وەبەرهێنان و هاوکاری ئابووری و بازرگانی.
هەروەها باسیان له پەرەسەندنەکانی روداوەکانی ناوچەکە کرد له هه رێم و کاریگەرییەکانی له سەر سەقامگیری ئابووری و گەشەپێدان.
لای خۆیەوە کلاوس شواب ستایشی بەشداری بەرچاوی عیراقی لە کارەکانی کۆڕبەندی ئابووری جیهانی کرد و تەئکیدیکردەوە، کە عیراق یەکێکە لەوڵاتە گرنگەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوڕاست و جیهان، ئاماژەکانیش پاڵپشتی دەکەن لەبەدیهێنانی پێشکەوتن لەبوارە جۆراوجۆرەکانی ئابووری و کۆمەلایەتیدا.