هەواڵەکان
بەپێی هەواڵی میدیاکانی هیندستان، فڕۆکەکە بەرەو بەریتانیا گەشتی دەکرد، لە نزیک فڕۆکەخانەی ئەحمەدئاباد کەوتووەتە خوارەوە و هێشتا هیچ ئامارێکی رەسمی لەبارەی ژمارەی گیانلەدەستدان و بریندارەکانەوە بڵاو نەکراوەتەوە.
پەیامنێری کوردسات نیوز لە بەغدا باسی لەوەکرد، کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق کۆتایی پێ هات و باس لە موچەی موچەخۆرانی هەرێم نەکراوە.
باسی لەوەشكرد، ئەنجومەنی وەزیران ناتوانێت هیچ بڕیارێک لەو بارەیەوە بدات و ئێستا بڕیاری تەواو لای دادگای فیدڕاڵییە.
بەپێی زانیارییەکانی کوردسات نیوز، چاوەڕوان دەکرێت رۆژی یەکشەممە یان دووشەممەی هەفتە داهاتوو دادگای فیدڕاڵی دانیشتن لەبارەی پرسی موچەی موچەخۆرانی هەرێمەوە ئەنجام بدات.
ئەوەش لە کاتێکدایە، ئەمڕۆ 12ی حوزەیرانە، بەڵام هێشتا موچەخۆرانی هەرێم موچەی مانگی ئایاریان وەرنەگرتووە و موچەی مانگی نیسانیان لە کۆتایی مانگی رابروودا وەرگرت.
لە ئێستاشدا بەهۆی ناکۆکییەکانی نێوان حکومەتی هەرێم و عیراق، حکومەتی عیراق داوای کردووە هەرێم هیچ وەفدێک نەنێرێت تایبەت بە پرسی موچەی موچەخۆران تائەوکاتەی بە تەواوی پابەندی بڕیارەکانی دادگای فیدڕاڵی دەبن.
وتەبێژی فەرماندەیی هێزە چەکدارەکانی عیراق رەتی کردەوە کە بڕیاری کەمکردنەوەی نوێنەری دیپلۆماسیی ئەمەریکا پەیوەندی بە پێشهاتی ئەمنییەوە هەبێت.
سەباح نوعمان، وتەبێژی فەرماندەیی هێزە چەکدارەکانی عیراق لە راگەیەنراوێکدا رایگەیاند: “بڕیاری کەمکردنەوەی نێردەی دیپلۆماسی ئەمەریکا لە عیراق پەیوەندی بە خۆیانەوە هەیە، هیچ پێشهاتێکی ئەمنیش لە وڵاتەکەدا لە ئارادا نییە.”
نوعمان تەکیدی لەسەر ئەوە کردەوە کە “هەموو ئاماژەکان بەو ئاراستەیەن کە دۆخی ئەمنیی عیراق سەقامگیرە، بەگوێرەی راپۆرتە هەواڵگرییەکانیش هیچ هەڕەشەیەک لەسەر نوێنەرە دیپلۆماسییەکان نییە.”
دوێنێ چوارشەممە، 11ـی حوزەیرانی 2025، وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا فەرمانی بە کشانەوەی کارمەندە لاوەکییەکانی لە عیراق کرد و هۆیەکەی بۆ “زیادبوونی گرژییەکانی ناوچەکە و هەڕەشە لەسەر کارمەندانی ئەمەریکی” گەڕاندەوە.
لە راگەیەنراوەکەی وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکادا ئاماژە بەوەش کراوە کە کارمەندانی باڵیۆزخانەی ئەمەریکا لە بەغدا رێگەیان پێ نادرێت فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی بەغدا بەکار بهێنن.
وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا داواش لە هاووڵاتییانی دەکات کە لە هەر بارودۆخێکدا بێت، گەشت بۆ عێراق نەکەن.
لە شاری ئەحمەدئابادی ویلایەتی گوجەراتی هیندستان فڕۆکەیەک بە 242 سەرنشینەوە کەوتە خوارەوە.
بەپێی هەواڵی میدیاکانی هیندستان، فڕۆکەکە بەرەو بەریتانیا گەشتی دەکرد، لە نزیک فڕۆکەخانەی ئەحمەدئاباد کەوتووەتە خوارەوە و هێشتا هیچ ئامارێکی رەسمی لەبارەی ژمارەی گیانلەدەستدان و بریندارەکانەوە بڵاو نەکراوەتەوە.
بەپێی هێڵی ئاسمانی ئەیر ئیندیا، فڕۆکەکە 169 سەرنشینی بە رەگەز هیندی، 53 سەرنشینی بە رەگەز بەریتانی و حەوت پورتوگالی و کەنەدی هەڵگرتووە.
فڕۆکەکە لە جۆری بۆینگ-٧٨٧-٨ بووە و هێشتا هۆکاری کەوتنەخوارەوە فڕۆکەکە نادیارە.
Just IN:— Terrifying final moments of Air India Flight AI 171 crashing into a residential area in Ahmedabad today. pic.twitter.com/dx0uEc0foc
— South Asia Index (@SouthAsiaIndex) June 12, 2025
باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە عیراق داوا لە هاووڵاتیانی ئەمریکا دەکات بەهیچ جۆرێک گەشت بۆ عیراق نەکەن، لە دۆخێکیشدا ئەگەر گەشت بکەن ئەوا بە تەواوی بەرپرسیارێتییەکە لە ئەستۆی خۆیاندایە.
دەقی رێنماییەکان:
1. وەستێتنامە بنووسە و موڵکەکانت دابەش بکە.
2. نموونەیەک لە DNAی خۆت جێبهێڵە.
3. پلانێکی تۆکمە بۆ ئاسایشی خۆت دابنێ و راوێژ بە رێکخراوێکی ئاسایشی پیشەیی بکە.
4. لەگەڵ کەسە نزیکەکانت پلان دابڕێژە بۆ چاودێریکردنی منداڵ، ئاژەڵ، موڵک و پارە و هەر شتێکی دیکە لەگەڵ دانانی پرسە ئەگەر ویستت.
5. بەڵگەنامە گرنگەکان بدە بە کەسە نزیکەکانت، بۆئەوەی لە ئەگەری نەگەڕانەوەتدا کارەکانت بەڕێوەببەن.
6. لە پلانەکانتدا پشت بە هاوکاری حکومەتی ئەمریکا مەبەستە.
دوای ئەوەی ئاژانسی نێودەوڵەتی ئەتۆم بڕیارێکی لەبارەی بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێرانەوە دەرکرد، ئێران وەک نەڕەزایەتییەک بۆ بڕیارەکە رایگەیاند، بنکەیەکی دیکەی پیتاندنی یۆرانیۆم دادەمەزرێنن.
ئێران پێشتر ئەو بڕیارنامەیەی بە سیاسی و نەگونجاو ناوهێنابوو و رایگەیاندبوو، ئەگەر پەسەند بکرێت، راستەوخۆ هەنگاوی تەکنیکی تایبەت دەگرێتە بەر.
پاش پەسەندکردنی بڕیارنامەکە، وەزارەتی دەرەوەی کۆماری ئیسلامیی ئێران رایگەیاند کە سەرۆکی ئاژانسی ئەتۆمیی ئێران فەرمانی پێویستی داوە بۆ بەکارخستنی ناوەندێکی تازەی پێتاندنی یۆرانیۆم لە جێگەیەکی سەلامەت.
باسی لەوەشکرد، بڕیاریشیانداوە بە گۆڕینی ئامێرە کۆنەکانی پیتاندنی یۆرانیۆم لە ناوەندی ئەتۆمیی (فەردو) بە ئامێری تازەی جۆری نەوەی شەشەم.
باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە عیراق داوا لە هاووڵاتیانی ئەمریکا دەکات گەشت بۆ عیراق نەکەن.
باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە عیراق لە راگەیەنراوێکدا، بەهۆی زیادبوونی گرژییەکانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ئاگاداری پلە چواری داوەتە هاووڵاتییەکانی و داوایان لێدەکات گەشتی عیراق نەکەن.
لە راگەیەنراوەکەدا هاتووە، "بەهۆی مەترسی تیرۆر، رفاندن، ناکۆکی سەربازی، نائارامی مەدەنی و سنوری تواناکانمان لە پێشکەشکردنی فریاگوزاری بۆ هاووڵاتیانی ئەمریکی لە عیراق؛ بۆ هیچ مەبەستێک گەشتی عیراق مەکەن".
ئەوەشی خستووەتە روو، هاووڵاتیان لە عیراق رووبەڕووی مەترسی دەبنەوە و گروپە تیرۆرستییەکان بەردەوام هێرش دەکەنە سەر هاووڵاتیان و هێزە سەربازییەکان، ئەو گروپانەشی دژی ئەمریکان هەڕەشەکانیان بۆسەر ئەمریکا و هاووڵاتیان و کۆمپانیا و رێکخراوەکان لە عێراق بەردەوامە.
ئەوەش هاتووە، بەهۆی دۆخی ناوچەکەوە رێگە بە کارمەندانی ئەمنی ئەمریکا نادرێت فڕۆکەخانەی بەغدا بەکاربهێنن.
داواش لە هاووڵاتیانی ئەمریکی دەکات، بۆ مەبەستی بەشداری گروپە چەکدارەکان و هاوکاری ئەو گروپە تیرۆرستیانە بەهیچ جۆرێک نەچنە عیراق و سوریا و بە نایاسایی سنورەکان نەبەزێنن، چونکە بەپێی یاساکانی هەرێمی کوردستان و عێراق و ئەمریکاش رووبەڕووی سزای قورس دەبنەوە.
باڵیۆزخانەکە ئەوەشی خستووەتە روو، ئەگەر بڕیاری گەشتت دا بۆ عیراق ئەوا پێویستە ئەم رێکارانە بگریتە بەر:
1.پلانێکی تۆکمە بۆ ئاسایشی خۆت دابنێ لەگەڵ خاوەن کارەکەت لەوێ یان رێکخراوێکدا کە بتپارێزێت، یان راوێژ بە رێکخراوێکی ئاسایشی پیشەیی بکە.
2.وەستێتنامەی خۆت بنووسە.
3.نموونەیەک لە DNAی خۆت جێبهێڵە لە تاقیگەیەکی راوێژکاریی بۆئەوەی لە هەر ئەگەرێکدا خێزانەکەت بتوانن بتناسنەوە.
4.لە پلانەکانتدا پشت بە هاوکاری حکومەتی ئەمریکا مەبەستە.
5.لەگەڵ کەسە نزیکەکانتدا پلانێک دابڕێژە بۆ چاودێریکردنی منداڵ، ئاژەڵی ماڵی، موڵک و پارە و هەر شتێکی دیکە. هەروەها ئەگەر خواستی دانانی پرسەشت هەبوو لەگەڵیاندا باسی بکە.
6.بەڵگەنامە گرنگەکان و زانیارییەکانت لەگەڵ کەسانی نزیکتدا لە ئەمریکا هاوبەشی پێبکە، بۆئەوەی ئەگەر نەتتوانی بگەڕێیتەوە ئەوان کارەکانت بۆ بەڕێوەببەن.
بەهۆی گرژیەیەکانی رۆژهەڵاتگی ناوەڕاست و لێدوانەکانی ئەمریکا و ئێران، ئێوارەی دوێنێ چوارشەممە، نرخی نەوت گەیشتە بەرزترین ئاستی دوو مانگی رابردووی و نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی برێنت لە 70 دۆلار نزیک بووەوە.
دوێنێ ئێران هەڕەشەی ئەوەی کرد کە لە ئەگەری هەر هێرشێکدا بۆسەریان وەڵامی توندیان دەبێت و ئاماژەی بەوەشکرد، لە دۆخی پێویستدا هێزەکانی ئەمریکا ناچار بە کشانەوە دەکەن لە عیراقدا.
لەلایەکی دیکەوە ئەمریکا چەند دیبلۆماتکارێک و ئەفسەرێکی سەربازی خۆی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست کشاندەوە و دەنگۆی ئەوەش هەبوو باڵیۆزخانەکانی خۆی لە ناوچەکە چۆڵ بکات.
هەموو ئەوانە بوونە هۆی ناجێگیری لە نرخی نەوت و بەهۆیەوە نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی برێنت گەیشتە سەروو 70 دۆلار، بەڵام بەیانی ئەمڕۆ جارێکی دیکە نرخەکەی دابەزیەوە و لە ئێستادا بە 69 دۆلار و 34 سەنت مامەڵەی پێوە دەکرێت، هەروەها نرخی یەک بەرمیل نەوتی خاوی تەکساس بەرانبەرە بە 67 دۆلار و 79 سەنت.
حوسییەكانی یەمەن رایدەگەیەنن لە ئەگەری هێرشكردنە سەر ئێران، دژی ئیسرائیل و ئەمریكا شەڕ دەكەن.
گۆڤاری نیوز ویكی ئەمریكی لە زاری سەرچاوەیەكی ناو بزوتنەوەی ئەنسار ئیسلامی سەر بە حوسییەكان بڵاویكردوەتەوە، لە ئەگەری هێرشكردنە سەر ئێران ئەوان جەنگ دژی ئەمریكا و ئیسرائیل رادەگەیەنن.
ئەو سەرچاوەیەی حوسییەكان جەختی لەوە كردوەتەوە كە ئامادەكاریی تەواویان كردوە كە بەهێزتر لە رابردوو هێرشەكانیان دژی ئیسرائیل دەستپێبكەنەوە، كاردانەوەشیان دژی هێزەكانی ئەمریكا لە ناوچەكە دەبێت.
لە لایەكی دیكەوە یەحیا سەریع، وتەبێژی حوسییەكان لە تۆڕی كۆمەڵایەتیی ئێكس بە زمانی عیبری نوسیویەتی، چاوەڕوان بن، ئەوەش وەك هەڕەشەیەك بۆسەر ئیسرائیل.
هەڕەشەی حوسییەكانی یەمەن لە كاتێكدایە هۆشدارییەكانی ئیسرائیل دژی ئێران توندتر بوەتەوە و هاوكات پەیوەندییەكانی تاران و واشنتۆن گرژیی زیاتری بەخۆوە بینیوە.
سەرۆکی ئەمەریکا دۆناڵد ترەمپ ئەمڕۆ چوارشەممە لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ رۆژنامەی نیویۆرک پۆست رایگەیاند کە دڵخۆشە بەوەی ئیلۆن مەسک پەشیمانیی خۆی لە بۆچون و رەخنەکانی بەرانبەر ئەو دەربڕیوە.
ترەمپ وتی: “دڵخۆشم بەوەی ئیلۆن مەسک لە قسەکانی لەبارەی منەوە پەشیمانە و پێم وایە کارێکی باشی کردووە.”
ئەم لێدوانە دوای ئەوە هات کە ئیلۆن مەسک، بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیای تێسلا و سپەیس ئێکس، لە هەژماری خۆی لە تۆڕی ئێکس نووسیبووی: “پەشیمانم لە هەندێک لەو قسانەی کە هەفتەی رابردوو لەبارەی سەرۆکی ئەمەریکاوە کردبووم.”
مەسک باسی لەوەش کردبوو کە “قسەکانم لەبارەی ترەمپ زیادەڕۆیی زۆری تێدا بوو، هەروەها ترەمپ پەیوەندیی بەو بابەتانەوە نەبوو کە من باسم کردبوو.”
تێکچونی دۆستایەتیان:
پێشتر دۆناڵد ترامپ و ئیلۆن مەسک هاوپەیمانێکی نزیکی یەکدی بوون، بەڵام بەم دواییە مەسک رەخنەی توندی ئاراستەی پرۆژە یاساییەک کردبوو کە لە لایەن سەرۆکی ئەمەریکاوە پێشنیاز کرابوو، بەمەش دۆستایەتی نێوانیان بە تەواوی تێکچوو.
مەسک کە سەرۆکی پێشووی ئاژانسی کارامەیی حکوومەت بووە، بەرەو دوورکەوتنەوە لە ترامپ چووبوو تا ئەو کاتەی کە پەشیمانییەکەی راگەیاند.
د. لەتیف رەشید، سەرۆک کۆماری عیراق، دوای کۆتایی هاتنی سەردانەکەی بۆ فەرەنسا و بەشداریکردن لە سێهەمین کۆنفرانسی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ئۆقیانوسەکان کە لە نیس بەڕێوەچوو، گەڕایەوە عیراق.
لە پەراوێزی کۆنفرانسەکەدا سەرۆک کۆمار لەگەڵ شا عەبدوڵڵای دووەمی شانشینی هاشمیی ئوردن کۆبووەوە، لە دیدارەکەدا باس لە پتەوکردنی پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵاتی برا و چۆنیەتی پەرەپێدانیان لە هەموو بوارەکاندا کرا، هەروەها فراوانکردنی هاریکاری و ئاڵوگۆڕی بازرگانی بۆ خزمەتکردنی بەرژەوەندی هاوبەشی گەلانی عیراق و ئوردن تەوەرێکی تری دیدارەکە بوو .
هاوکات سەرۆک کۆمار لەگەڵ ئەنتۆنیۆ گۆتێرێس سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان و ژمارەیەک لە سەرکردە و سەرۆکی دەوڵەتان بەشدارییان لە مەراسیمی کردنەوەی سێهەمین کۆنفرانسی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ئۆقیانوسەکان کرد.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق و شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەکەمی عیراق بەشدارییان کرد لە رێورەسمی پێشوازییکردن، کە لەلایەن ئیمانوێل ماکرۆن سەرۆکی فەرەنسا رێکخرابوو بۆ رێزلێنان لە سەرۆکانی وڵاتان و وەفدەکانی بەشداربووی سێهەمین کۆنفرانسی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ئۆقیانوسەکان.
ئیمانوێل ماکرۆن و بریجیت ماکرۆن ستایشی بەشداریکردنی سەرۆک کۆماری عیراق و خانمی یەکەمیان کرد لە کۆنفرانسەکەدا، کە رەنگدانەوەی پابەندبوونی عیراقە بۆ دروستکردنی پردی هاریکاری بۆ روبەڕوبونەوەی ئاستەنگەکانی گۆڕانی کەشوهەوا و ژینگە و پاراستنی سامانی دەریایی.
سەرۆک کۆمار بەشداری لە دانیشتنی دەستپێکی سێهەمین کۆنفرانسی زەریای نەتەوە یەکگرتووەکان کرد، کە لە شاری نیسی فەرەنسا بەڕێوەچوو، بە ئامادەبوونی ژمارەیەک لە سەرۆکی دەوڵەتان و شاندی بەشداربوو.
لەو کۆنفرانسەدا سەرۆک کۆماری عیراق وتارێکی پێشکەش کرد کە تیایدا جەختی لەوە کردەوە کە بەشداری عیراق لەم کۆنفرانسەدا لە باوەڕێکی قووڵەوە سەرچاوە دەگرێت، بە پراکتیکی کە فرەلایەنە و پابەندبوونیەتی بە بەهێزکردنی هاوبەشییە نێودەوڵەتییەکان بۆ چارەسەرکردنی کاردانەوەکانی گۆڕانی کەشوهەوا، وشکەساڵی، نایەکسانی ئابوری، قەیرانەکانی ئاسایشی خۆراک.
لە میانەی وتارەکەیدا بەناوی گروپی 77 و چین کە دانیشتنی ئێستای عیراق سەرۆکایەتی دەکات، سەرۆک کۆمار نیگەرانی گروپی 77 و چینی نیشاندا لە خراپبوونی ئیکۆسیستەمی دەریایی، بەردەوامی خراپتربوونی پیسبوونی دەریایی، لەوانەش پیسبوونی بە پلاستیک و پاشماوەی کیمیایی، و زیادەڕۆیی لە خراپ بەکارهێنانی سەرچاوە دەریاییەکان، هاوکای سەرۆک کۆمار داوایکرد کە هەنگاوی کاریگەر و بەپەلەی بنرێت لەگەڵ دابینکردنی بودجەی گونجاو و لە کاتی خۆیدا.
سەرۆک کۆمار و فام مینە چینە سەرۆک وەزیرانی ڤێتنام، هاوسەرۆکایەتی لوتکەی جیهانی دێڵتایان کرد، کە لە پەراوێزی سێهەمین کۆنفرانسی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ئۆقیانوسەکان بەڕێوەچوو، د. لەتیف رەشید، ئاماژەی بەوەدا کە زۆنگاوەکانی عیراق کە لە لیستی کەلپوری جیهانی یونسکۆدا هاتووە، گۆڕانکارییەکی کارەساتبار بەخۆیەوە دەبینن بۆ زەوییە بێ بەرهەم و خوێییەکان.
روونیشیکردەوە، عیراق لە چەند دەیەی رابردوودا دابەزینێکی کارەساتباری بە ڕێژەی نزیکەی لە 40% لە هەڵڕژانی ئاوی دیجلە و فورات بەخۆوە بینیوە.
هاوکات د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق، پێشوازیکرد لە وەهاگن خاتشاتوریان سەرۆک کۆماری ئەرمینیا.
لە دیدارەکەدا باس لە کارەکانی سێهەمین کۆنفرانسی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ئۆقیانوسەکان و ئامانجەکانی کرا بە مەبەستی زیاتر پاراستنی ژینگە و زەریاکان و کەمکردنەوەی پیسبوون و هەروەها گرنگیدان بە سەرچاوە ئاوییەکان و پاراستنی بەردەوامییان، دەستەبەرکردنی ئایندەی نەوەکانی داهاتوو.
د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆماری عیراق لە شاری نیسی فەرەنسا لەگەڵ ئیمانوێل ماکرۆن سەرۆکی فەرەنسا کۆبووەوە و پابەندبوونی خۆی بە پێشخستنی پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان هەردوو وڵات بۆ ئاستێکی پێشکەوتووتر و پەرەپێدانی هاریکارییەکان بۆ خزمەتکردنی بەرژەوەندییە هاوبەشەکانی هەردوو گەلی دۆست دووپاتکردەوە، هەروەها تیشکی خستەسەر گرنگی هەماهەنگی و کاری هاوبەش بۆ چەسپاندنی ئاشتی و سەقامگیری لە ناوچەکەدا.
هاوکات سەرۆک کۆماری عیراق و سەرۆکی فەرەنسا بیروڕایان لەسەر بابەتەکانی کارنامەی کۆنفرانسی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ئۆقیانوسەکان ئاڵوگۆڕ کرد، لەوانە پاراستنی سامانە دەریاییەکان لە پیسبوون و جێبەجێکردنی بەڵێننامە نێودەوڵەتییەکان بۆ بەرەنگاربوونەوەی کەشوهەوا و گۆڕانی ژینگە.
ئاژانسی رۆیتەرز بڵاویکردەوە بەهۆی زیادبونی مەترسییە ئەمنییەكانەوە، لێپرسراوانی باڵیۆزخانەی ئەمریكا لە بەغداد ئامادەكاری بۆ چۆڵكردنی باڵیۆزخانەكە دەكەن.
ئاژانسی رۆیتەرز لە زاری سەرچاوە ئەمریكی و عیراقییەكانەوە بڵاویكردووەتەوە، بەهۆی زیادبوونی مەترسییە ئەمنییەكانەوە، باڵیۆزخانەی ئەمریكا لە بەغداد ئامادەكاری بۆ چۆڵكردنی دەكات.
بەپێی هەواڵێکی ئاژانسی رۆیتەرز، باڵیۆزخانەی ئەمەریکا لە عیراق ئامادەکاری دەکات بۆ چۆڵکردنی باڵیۆزخانەکەی لە بەغداد، ئەمەش بەهۆی زیادبوونی مەترسییە ئەمنییەکان لە ناوچەکەدا، بەپێی قسەی کارمەندێکئ ئەمنی عیراق و سەرچاوەیەکی ئەمەریکی کە رۆژی چوارشەممە بە رۆیتەرزیان وت، مەترسییە ئەمنیەکان زیادیان کردووە.
جێگەی ئاماژەیە، عەزیز نەسیرزادە، وەزیری بەرگری ئێران، پێشتر رایگەیاندبوو؛ کە ئەگەر گفتوگۆی ناوەکی و شەڕ لەگەڵ واشنتۆن سەرهەڵبدات تاران بنکەکانی ئەمریکا لە ناوچەکە بە ئامانج دەگرێت.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەکەمی عیراق، گفتوگۆیەکی لەگەڵ رادیۆی مۆنتی کارلۆ ئەنجامدا و باسی لە کۆنگرەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ئۆقیانوسەکان کرد.
شاناز ئیبراهیم ئەحمەد خانمی یەکەمی عیراق رایگەیاند، لە گفتوگۆم لەگەڵ رادیۆی مۆنتی کارلۆ باسم لە بەشداریکردنی عیراق کرد لە کۆنگرەی نەتەوە یەکگرتوەکان بۆ ئۆقیانوسەکان و دووپاتمکردەوە دەبێ دەنگمان بڵند بێت لەسەر گۆڕەپانی جیهانی.
"هەروەها وتم (رووبارەکان و ئەهوارەکانی عیراق و تەواوی سستمی ژینگەیی ئەم وڵاتە لە ژێر هەڕەشەدایە، چیتر دادپەروەری ژینگەیی جیا نییە لە سەقامگیری سیاسی و کۆمەڵایەتی)"، خانمی یەکەمی عیراق وادەڵێت.
خانمی یەکەمی عیراق ئاماژەی بەوەشداوە، "دەبێ دەنگ و سەنگمان هەبێ لە هەموو گفتوگۆیەکی نێودەوڵەتیدا، عیراق وڵاتێکی گرنگە، ژینگەکەشمان گرنگتر، چونکە ئایندەى منداڵەکانمانی پێوە بەندە".
کلیک لێرە بکە بۆ گوێگرتن لە تەواوی گفتوگۆی نێوان خانمی یەکەمی عیراق و رادیۆی مۆنتی کارلۆ
ئەنجومەنی هەرێمی توسکانای ئیتاڵیا ئەمڕۆ چوارشەممە بڕیاری دا بۆ پچڕاندنی پەیوەندییەکانی لەگەڵ ئیسرائیل، وەک ناڕەزایەتی دەربڕین بەرامبەر بەو کارانەی کە دژی گەلی فەلەستین ئەنجام دەدرێت.
بەپێی ئاژانسی سپۆتنیکی روسی، ئەم بڕیارە دوای دەنگدانێک لە ناو ئەنجومەنی هەرێمەکەدا پەسەند کرا، بە مەبەستی ناڕەزایەتی دەربڕین بەرامبەر بەو “کۆمەڵکوژییەی لە کەرتی غەززە دژی گەلی فەلەستین دەکرێت”.
ئەم بڕیارە رەنگدانەوەی هەڵوێستی هەرێمی توسکانای ئیتاڵیایە لە بارەی هێرشە سەربازییەکانی ئیسرائیل لە غەززە کە بەهۆیەوە هەزاران کەسی مەدەنی کوژراون کە زۆرینەیان ژن و منداڵن.
دووەم هەرێمی ئیتاڵیا
توسکانا دووەم هەرێمی ئیتاڵیایە کە هەنگاوی ئاوا دەنێت، ئەمەش دوای ئەوەی هەرێمی پوگلیا لە کۆتایی مانگی ڕابردوودا پەیوەندییەکانی لەگەڵ تەلئەبیب پچڕاند.
ئەم بڕیارە لە چوارچێوەیەکی فراوانتری ئەوروپادا دێت کە دیارترینیان شاری بەرشەلۆنەی ئیسپانیا بوو کە ڕایگەیاندبوو کۆتایی بە پەیوەندییە دامەزراوەییەکانی لەگەڵ ئیسرائیل دەهێنێت.
هەرێمی توسکانا بڕیارەکەی دوای بڕیارێکی هاوشێوەی ئەنجومەنی شارەوانی بەرشەلۆنە دا، کە پێشتر پێشنیاری پچڕاندنی پەیوەندییە دامەزراوەییەکانی لەگەڵ حکوومەتی ئیسرائیل و هەڵپەساردنی ڕێککەوتنی دوانەبوون لەگەڵ تەلئەبیب پەسەند کردبوو.
ئیتالیا لە چەند هەرێم پێکهاتووە:
ئیتاڵیا لە بیست 20 هەرێم پێکهاتووە. پێنج لەو هەرێمانە هەرێمی خۆجێیین کە دەسەڵاتی تایبەتیان هەیە.
پانزە هەرێم دەسەڵاتی ئاسایییان هەیە، ئەمانەش بریتین لە: پیدمۆنت، لۆمباردی، ڤێنێتۆ، لیگووریا، ئیمیلیا-ڕۆماگنا، توسکانا، ئوومبریا، مارکێ، لاتسیۆ، ئابروتسۆ، مۆلیزێ، کامپانیا، پوگلیا، بازیلیکاتا و کالابریا .
پێنج هەرێمی خۆجێی بریتین لە: سیسیلیا، ساردینیا، ترێنتینۆ-ئالتۆ ئادیجێ/سوودتیرۆل، دۆڵی ئاۆستا و فریوولی-ڤێنێتسیا جوولیا.
ئۆجەلان داوای دیداری بافڵ جەلال تاڵەبانی و قوباد تاڵەبانی و چەند سەركردەیەكی تر دەكات، وتەبێژی دەم پارتیش دەڵێت، دیدارەكان بۆ ئەوەیە بەشێوەیەكی راستەوخۆ راوێژیان پێبكات و گفتوگۆی قۆناغی چارەسەری بكەن.
ئایشەگوڵ دۆغان وتەبێژی پارتی یەكسانی و دیموكراسیی گەلان"دەم پارتی"لە كۆنفرانسێكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، دەیانەوێت لە ماوەیەكی نزیكدا سەردانی ئیمراڵی بكەن و لەگەڵ عەبدوڵا ئۆجەلان رێبەری زیندانیكراوی"پەكەكە" گفتوگۆ لەسەر قۆناغی ئاشتی و پڕۆسەی چارەسەری بكەن.
ئاماژەی بۆ ئەوەشكردووە، ئۆجەلان داوای بینینی هەریەك لە بافڵ جەلال تاڵەبانی و قوباد تاڵەبانی و مەسعود بارزانی و نێچیرڤان بارزانی و مەزڵوم كۆبانێی كردووە، بۆ ئەوەی بەشێوەیەكی راستەوخۆ لەسەر پرۆسەی ئاشتی راوێژیان و گفتوگۆیان لەگەڵ بكات.
هەروەها وتەبێژی دەم پارتی، داوا لە سەرۆكی پەرلەمانی توركیا دەكات، بەر لە پشووی هاوینەی پەرلەمان، پێویستە كۆمیسیۆنێك بۆ جێبەجێكردنی هەنگاوەكانی ئاشتی بهێنێت و كۆبوونەوەیەك لەبارەی شێوازی كۆمیسیۆنەكە بەڕێوەبچێت.
وەزیری بەرگری ئێران لە ئەگەری هەر هێرشێكدا بۆسەر وڵاتەكەی، هەڕەشەی ناچاركردنی ئەمریكا بەكشانەوە لە ناوچەكە دەكات.
عەزیز نەسیر زادە وەزیری بەرگریی ئێران رایگەیاند، سوپای وڵاتەكەی ئامادەیە وەك وەڵامدانەوەیەك بۆ هەر هێرشێك سەرجەم بنكە سەربازییەكانی ئەمریكا لە ناوچەكەدا بكاتە ئامانج، دەشڵێت، ئەمریكا ناچار دەكەن ناوچەكە جێبهێڵێت.
نەسیرزادە ئاماژەی بەوەکردووە، نابێت توانای سەربازیی ئێران لە دانوستانەكانی نێوان واشنتن و تاران گفتوگۆی لەسەر بكرێت. وتووشییەتی، موشەكێكی نوێیان بە كڵاوەیەكی دوو تۆنی تاقی كردووەتەوە.
لێدوانەكانی وەزیری بەرگریی ئێران دوای ئەوە دێت كە دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا چەند جارێك بە راشكاویی رایگەیاندووە، ئەگەر دانوستانەكانی نێوان واشنتنن و تاران نەگاتە ئەنجام، سوپای ئەمریكا دەستكراوەیە بۆ هێرشکردنە سەر ئێران.