ئۆکسفام بە پشت بەستن بە ڕاپۆرتێکی گۆڤاری فۆربسی ئەمریکی ئاماژەی بەوە کردووە، سامانی ئەو ٩ کەسە بە ھۆی فرۆشتنی ڤاکسینەکەوە ١٩ ملیار و ٣٠٠ ملیۆن دۆلاری تێپەڕاندووە کە لە ناویاندا (سیڤان بانسل)ی بەرێوەبەری گشتی کۆمپانیای مۆدێرنای فەڕەنسی تێدایە کە سامانەکەی بووە بە ٤ ملیار و ٣٠٠ ملیۆن دۆلار.


ڕوونیشیکردووەتەوە، بە تەنھا بڕی قازانجی ئەو ٩ ملیاردێرە بەشی ڤاکسینی ٩٠٪ی سەرجەم دانیشتوانی وڵاتە ھەژارەکان دەکات.


ئۆکسفام داوای لە ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی کردووە بەر بە قۆرخکاری لە بەرھەمھێنان و فرۆشتنی ڤاکسینی کۆرۆنا بگرێت بۆ ئەوەی ھەموو گەلانی جیھان بە ھەژار و دەوڵەمەندەوە ڤاکسینی کۆرۆنایان دەستبکەوێت.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە
بە پێی ڕاگەیەندراوێکی وەزارەتی رۆشنبیری ئیتاڵیا ، ئەو پاشماوەی ئیسک وپروسکانەی لە لە ئەشکەوتی گواتاری لە نزیک شاری رۆما دۆزراونەتەوە و مێژووی یەکێکیان کە  کۆنترینیانە بۆ ١٠٠ ھەزار لەمەو بەر دەگەرێتەوە ، ھەشتەکەی تریشیان  بۆ  ٥٠٠٠٠ بۆ ٨٠٠٠٠ ساڵ پیش زاینە  .
ئەوەی جێی سەرنجە ،  پاشماوە دۆرزاوەکان  پاشماوەی چەند گیاندارێکیشی تێدا بووە.
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

ھەر بەپێی ھەواڵی ئەو ماڵپەرە ، مێژووی تابلۆکە بۆ ساڵی ١٩٧٠ دەگەرێتەوە ، لە زیاد کردنی ئاشکرادا  بەبڕی ٣٨ ملیۆن دۆلار لە نیویۆرک فرۆشرا .
ناوی تابلۆکە " بێ ناونیشان "ە و ساڵی ١٩٧٠ لەلایەن مارک رۆسکۆوە کێشراوە لەلایەن خانەی بەناوبانگی فرۆشتنی " کرستیس" لە نیویۆرک فرۆشرا ، تابلۆکە  کارێکی ھونەری سادەیە  و گوزارشتە لە  تابلۆیەکی شینی لاکێشەی کە شاکارێکی کاریگەرە و ھەروەھا تێڕوانینی ئەو ھونەرمەندە  بۆ ڕەنگە درەوشاوە و دڵخوازەکان  .


ئەوەی جێی سەرنجە ، ئەم شاکارە تابلۆیەکی زەیتیە لەسەر پارچە قوماشێکی شین نیگارکێشراوە بە چەند تۆنێکی جیاواز ڕەنگی شینی تێدا بەکارھاتووە  کە لە کاتی بەرکەوتنی ڕووناکیدا تابلۆکە بەشێوەیەکی سەرنجراکێش دەدرەوشێتەوە.


مارک رۆسکۆ لەساڵی ١٩٠٣  لە ئەمریکا لە دایکبووە  و یەکێک لە تابلۆکانی ئەم نیگارکێشە چووەتە ڕێزبەندی  ٢٠ تابلۆ زەییتە سەرنجڕاکێشەکان لە جیھاندا کە بە بڕی ٧٥ ملیۆن دۆلار فرۆشراوە .

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
ھەر لەوبارەیەوە " فزانچیسکۆ جیانکولا "زانایی شوێنەوارناس دەڵێت ، تیمەکەمان لە کاتی گەران بەداوی ئاسەوای مێژوویەکان ھیچ کاتێک پێشبینی دۆزینەوەی ئەم پارچە مێژووە گرنگەمان نەدەکرت، پەیکەری کەلە سەرکە کێشی ٣٥ سانتیمەترە و مێژووەکەی  بۆ سەدەی ٢٠ پێش زایین دەگەرێتەوە وبەردی مەڕمەڕ دروستکراوە . 
 ئەوەی جێی سەرنجە، پەیکەری کەلە سەری یەکەم ئیمپراتۆری ڕۆمایە لەسەردەمی گەنجیدا لەسەدەی ٢٠ پێش زایین  ئیمپراتۆر " ئۆگستس  ئۆکتافیان "ە . 
 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

بە پێی ھەواڵەکە، ئەنجومەنی یاساکانی ئوتومبێلسازیی ئەمریکا و دەستەی بەرھەمھێنانی ئامێر و بزوێنەرەکان ھەروەھا سەندیکای کرێکارانی پیشەسازیی ئوتومبێلی ئەمریکا لە ڕاگەیەندراوێکی ھاوبەشدا جەختیان لەوە کردووەتەوە، کە پێویستە بەرھەمھێنانی پارچە ئەلیکترۆنیەکانی ئوتومبێل بە تایبەت "سێمای کۆندەکتەر" لە ناوخۆی ئەمریکادا لە پێشینەی کارەکانی کۆنگرێس بێت چونکە زۆر پێویستن بۆ کۆمپانیاکان لە بەرھەمھێنانی ئوتومبێل و خێرایی بەستنی پارچەکانی.


ئاشکراشیان کردووە، کە ئەم ھەنگاوە دەبێتە ڕێخۆشکەرێک بۆ کۆمپانیاکانی ئوتومبێل تا پشکی تەواویان لە پارچەی ئەلیکترۆنی پێویست لە بەردەستدا بێت و بە گوێرەی خواستی کڕیار ئوتومبێلەکان بەرھەمبھێنن.


جێی ئاماژەیە، لە ماوەی ڕابردوودا زۆرێک لە کۆمپانیا تەکنەلۆژی و پیشەسازییەکان داوایان لە ئیدارە جیاجیاکانی ئەمریکا کردبوو کە لایەنگری نەکەن و دابینکردنی بودجەی پێویست بۆ کەمکردنەوەی ئەو کورتھێنانە لە پارچەی ئەلیکترۆنی بە ھۆکار و بارودۆخە جیاوازەکانەوە گرێ نەدەن.


 لە کۆتایشدا، فەرمانگەی ئاماری کرێکارانی ئەمریکا ڕایگەیاندووە، بەھۆی ھاوردەکردنی پارچەی ئەلیکترۆنی بە تەنیا لە مانگی نیسانی ڕابردوودا کەرتی بەرھەمھێنانی ئوتومبێل و پارچەکانی لە ئەمریکا ٢٧ ھەزار ھەلی کاری لە دەستداوە.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

بە پێی ھەواڵە، کەشتیەکە ناوی "SN١٥"ە و پێنجەم ڕۆکێتی ھەوڵە تاقیکارییەکانی کۆمپانیای ناوبراوە کە لە بنکەیەکی ئاسمانی لە باشوری ویلایەتی تێکساسەوە ئاڕاستەی بۆشایی ئاسمان کرا و مەودای ٥ میل بەرزبوویەوە و لە پاش چەندین جوڵەی ئامانجداری ھەڕەمەکی بەرەو زەوی گەڕایەوە و دووان لە بزوێنەرەکانی بەکارخست و بە ھەمان باری دەرچوونی لە گۆی زەویەوە بە سەرکەوتوویی نیشتەوە.


جێی ئاماژەیە، ئەم سەرکەوتنەی کۆمپانیای "سپەیس ئێکس" لە دوای چوار تاقیکردنەوەی شکستخواردوو دێت کە ڕۆکێتەکان سەرجەمیان لە ماوەی نیشتنەوە دەکەوتنە خوارەوە یاخود دەتەقینەوە. ھەروەھا ھەنگاوێکی نوێشە لە پڕۆژەی ناردنی ھاوڵاتیان بۆ سەر مەریخ کە کۆمپانیای ناوبراو پێی ھەڵدەستێت.


لایخۆشیەوە، "ئیلۆن مەسک" سەرمایەداری گەورەی جیھانی و خاوەنی کۆمپانیای تێسلا کە لە ھەمان کاتدا بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیای "SpaceX"یشە، لە تۆڕی کۆمەڵایەتی تویتەر دڵخۆشی خۆی دەربڕی و لە ئەژماری تایبەتی خۆی بە سەرسوڕمانەوە ڕایگەیاند " نیشتنەوەی ستارشیپ بەس ناوە! " وەک توانجێک بۆ ئەو کەسانەی ڕەخنەیان لێدەگرت و باوەڕیان بە پڕۆژەکەی نەبوو.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

بە گوێرەی ھەوڵێکی ئاژانسی " سکای نیوز "  لە نەخۆشخانەیەک لە مەغریب ژنێک لەقۆناغی کۆتایی ھەفتەی دووگیانیدا ، بە نەشتەرگەری نۆ منداڵی بووە ، کە پێنجیان کچن و چواریان کوڕن ،  لە ئێستاداھەر نۆمنداڵەکە  خراونەتە ژێر چاودێری تەندروستییەوە ، بەپێی ھەواڵەکەش تەندروستی دایکەکە زۆرباشە .
ئەوەی جێی سەرنجە ، ئەمە بە یەکەم حاڵەتی دووگیانی دادەنرێت کە تێدا ئافرەتێک بە یەک سک نۆمنداڵی بووبێت .


دایکی ئەو نۆ منداڵەکە تەمەنی ٢٥ ساڵە دانیشتووی شارێکی ھەژارنشینە لە ئەفریقا ، بەڵام بە مەستی وەرگرتنی چاودێری پزیشکی ڕەوانەی نەخۆشخانەیەک وڵاتی مەغریب کراوە .

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

ھەواڵی جیابوونەوەی بیل گەیتس و میلیندای ھاوسەری لەسەر زاری بیل گەیتس خۆیەوە بڵاو بووەتەوە ، گەیتس لە تویتێکدیا لە ئەکاونتەکەی خۆی لە تویتەر ئەوەی ئاشکرا کردووە، کە دوای مشتومر و بیر کردنەوەیەکی زۆر لەگەڵ میلیندا گەیشتوونەتە ئەو بریارەی کە لەیەک جیاببنەوە ئەوەش دوای بەردەوام بوونی ھاوسەر گیرییەکەیان بۆ ماوەی ٢٧ ساڵ .

بیل گەیتس نوسیویەتی لەماوەی ئەو ٢٧ ساڵەدا ٣ منداڵی سەرکەوتویان گەورە کردووەو دامەزراوەیەکی خێرخوازی گەورەشیان بەرێوە بردووە کە ھەوڵی باش کردنی ژیانی ھەزاران کەسی داوە لەسەرتاسەری جیھاندا ، ھەواڵەکە ھەرزوو لە میدیای ئەمریکی شۆکێکی گەورەی دروست کرد لەبارەی ئەوەی ئاخۆ رێکەوتنی جیابوونەوەی میلیندا و گەیتس چۆن دەبێت بەو پێی لە ئەمریکا ژن لە دوای جیابوونەوە لە پیاو برێکی زۆر لە سامانەکەی دەبات ، ئاخۆ بیل گەیتس وەک جێف بیزۆسی ھاونیشتیمانی خۆی لێ دێت کە دوای جیابوونەوەی لە ژنەکەی دەیان ملیار دۆلاری دا بە ژنەکەی و بەوەش نازناوی دەوڵەمەندترین " بێوەژنی" جیھانی وەرگرت .

بیل و میلیندا گەیتس بۆ یەکەم جار لە ساڵی ١٩٨٧ لە کۆمپانیای مایکرۆسۆفت یەکتریان بینیوە دواتر لە ساڵی ١٩٩٤ ھاوسەرگیریان کردووە ، میلیندا گەیتس خۆشی لە مایکرۆسۆفت ئیشی کردووەو چەندین پۆستی لەو کۆمپانیایەدا وەرگرتووە ، لەساڵی ٢٠٠٠ەوە دامەزراوەیەکی خێرخوازی لەگەڵ بیل گەیتس دروست کردووە تا ئێستا زیاتر لە ٥٨ ملیار دۆلاریان بەخشیوە بەو پرۆژە و دەستپێشخەریانەی کە گرنگی بە بوارەکانی پەروەردە و تەندروستی و بەرەنگاربوونەوەی ھەژاری دەدەن.
 

بەردەوامبە لە خوێندنەوە
بەپێی ھەواڵەکە ، ھەر لە نێو گەنجیینەکەشدا چەندین پەیکەری ھەبووە کە لەسەردەمی میسری کۆندا بۆ خوداپەرستی و بۆنە ئانییەکان بەکارھێنراون .
 ئەوەی جێی سەرنجە ، ئەو مۆزەخانەیە لە ئێستادا ١٨٠ ھەزار پارچەی ئاسەوای و مێژووی تێدا پارێزراوە .
 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

مێژووی ڕۆژی جیھانی کرێکاران پەیوەستە بە ئاڵۆزییەکانی ویلایەتی شیگاکۆ لە ئەمریکا لە ساڵی ١٨٨٦دا، کاتێک ژمارەیەک کرێکار لە شاری ھامیڵتۆن لەو ویلایەتە لە ژێر ناوی بزوتنەوەی (٨ سەعاتی) خۆپیشاندانێکیان کرد و تیایدا داوایانکرد ماوەی کارکردنیان کەم بکرێتەوە و لە ٨ سەعات زیاتر نەبێت، بەڵام ھێزەکانی پۆلیسی شیگاکۆ بە توندی ڕووبەڕوویان بوونەوە و تەقەیان لێکردن و بەھۆیەوە دەیان کرێکار کوژران.


دوا بە دوای ئەو ئاڵۆزیانەش (گرۆڤەر کلیڤلاند) سەرۆکی ئەو کاتەی ئەمریکا ناچاربوو بڕیارێک لە بارەی مافی کرێکاران دەربکات و لەلایەن کۆنگرێسیشەوە پەسەندکرا.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە
ھەر بەپێی ھەواڵەکە ، لە نێو گەنجینە دۆزاوەکەدا چەندین پارچەی ئاسەواری و مێژووی  و پارچەی گرانبەھا و زێر و خشلی تێدا ھەبووە  کە مێژووی بۆ سەدەی ١٨ دەگەرێتەوە.

ئەوەی جێگەی سەرنجە ، لە کاتی کۆتایی ھاتنی جەنگی دووەمی جیھانی بە  بەفەرمانی " ھاینریش ھیملەر " سەرکردەی ھێزەکانی " ئس ئس " ی نازییەکان ئەم گەنجیینە دەدزرێت بەمەبەستی دامەزراندنەوە و پتەوکردنی دەسەڵاتی نازییەکان لەوسەردەمەدا.
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
بە پێی ڕاگەیەندراوێکی وەزارەتی گەشتوگوزاری میسر، ئەو گۆڕانە لە شوێنەوارێکی پارێزگای دەقھەلیە لە دوری ١٥٠ کیلۆمەتر لە باکوری خۆرھەڵاتی قاھیرە دۆزراونەتەوە و مێژوەکانیان بۆ سێ سەردەمی جیاواز لە ساڵانی ٦٠٠٠ بۆ ٣١٥٠ ساڵ پیش زاین دەگەرێتەوە  ، جگە لە گۆڕەکان ژمارەیەک ئاسەواری تری ھەمان ئەو ساڵانە لە ھەمان ناوچە دۆزراونەتەوە .


بەردەوامبە لە خوێندنەوە
کلوی ژاو دەبێتە یەکەم ژنە دەرھێنەری لەسەر ئاستی کیشوەری ئاسیا و دووەم  لەسەر ئاستی جیھان و بتوانێت خەڵاتی ئۆسکاری  باشترین ژنە دەرھێنەری  بۆ ساڵی ٢٠٢١  بەدەستبھێنێت .
کلوی ژاو یەکەم ژنە دەرھێنەرە کە بەڕەگەز چینییە توانیویەتی ئەو خەڵاتە بەدەستبیەَنێت ئەویش بە ھەڵبژاردنی بە باشترین دەرھێنەر  بۆ فیلمی " نۆمادلاند " ، ھاوکات فیلمەکە باس  لە چێرۆکی  کۆمەڵێک کەس دەکات لە ژیان لە ناو بارھەڵگرەکانی ئەمریکا بەسەردەبەن  وچەند کارێک ئەنجامدەدەن بۆ دابینکردنی بژێوی ڕۆژانەی خۆیان.

ئەوەی جێگەی سەرنجە ئەمساڵ لەسەدا ٣٢ ی پاڵێوراوان ژن بوون ، ئەوەش لە مێژووی ئۆسکاردا پێشینەی نەبووە 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
بە پێی هەواڵێكی ئاژانسی" سی ئێن ئێن " ی ئەمریکی ، پێڵاوێكە بۆ لە پێكردنی هیچ پێویست بە بەكارهێنانی دەستەكان ناكات ، پێڵاوەكە ناوی " گۆو فلای ئیزە " كە بەشێكە لە پرۆگرامی " فلای ئیز"ی نایك ، پێڵاوەكە سیستمێكی تایبەتی تێدایە كە زۆر بە ئاسانی لە پێ دەكرێت بێ ئەوەی هیچ پێویست بەبەكار هێنانی دەستەكان بكات لەبەر ئەوەی قەیتانی نییە هەر كە قاچی تێدەكەیت بە ئاسانی دەتوانی لە پێی بكەیت بێ ئەوەی پێویست كات دەستت بەكار بهێنی ، دیزاین كردنی ئەو پێڵاوە وەرزشییە بە تایبەت بۆ ئەو كەسانە بەسودە كە كێشەیەك لە دەستەكانیان یان دەستێكیاندا هەیە و لە كاتی لە پێكردنی پێڵاوی وەرزشی توشی ئاستەنگ دەبن ، سەرباری ئەوەش پاك و خاوێنە لەبەر ئەوەی بۆ لەپێكردنی پێڵاوەكان ناچار نابیت دەست لە پێڵاوەكانت بدەیت .
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
شازادە ھاری دوای ماوەیەکی زۆر لە بێدەنگی ، دواجار لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ "ئۆپرا وینفری" کە لە کەناڵی "سی بی ئێس"ی ئەمریکی بڵاوکرایەوە ، لەگەڵ "میگان مارکڵ" ی خێزانی باسیان لە بڕیاری جێھێشتنی کۆشکی "بێرمنگھام" کرد ، ھاری نەیشاردەوە کە ئێستا باوکی وەڵامی تەلەفۆنەکانی ناداتەوە ، بەڵام وتی چەند جارێک پەیوەندی بە شاژنە "ئیلیزابێس"ی نەنکییەوە کردوەو قسەیان کردوە ، ھاری دەڵێت خەمبارم کە گەیشتوینە ئەو خاڵە ، بەڵام خۆم و ھاوسەرەکەم ئەوەی لە تواناماندا بوو کردمان بۆ ئەوەی لەناو خێزانی شاھانەدا بمێنینەوە و نەگەینە بڕیاری دورکەوتنەوە. 
"مێگان مارکڵ"یش باسی لە ناکۆکییەکان کردو نیگەرانییەکی زۆری دەربڕی لەوەی خێزانی شاھانە نەیانویستوە ھیچ ناونیشانێک بدەنە منداڵەکەی ، ئەو بۆ یەکەم جار باس لە رەگەز پەرستی دەکات لە نێو خێزانی شاھانەدا و دەڵێت ، پێش لەدایکبونی کوڕەکەم خێزانەکە ترسێکی زۆریان ھەبووە لەوەی ڕەش پێست بێت ، ناشیشارێتەوە کە کاتی دوو گیانی چەند جارێک بیری لە خۆکوشتن کردووەتەوە.
لە دوای بڵاوبونەوەی پرۆمۆی چاوپێکەوتنەکە ، ملیۆنان کەس لە جیھاندا لە چاوەڕوانی چاوپێکەوتنەکەی ھاری و میگاندا بوون کە ئێستا ناکۆکییەکی توندیان لەگەڵ خێزانی شاھانەی بەریتانیادا ھەیە ، مێگان و ھاری لە ساڵی ٢٠١٨ ھاوسەرگیرییان کرد و دوای ماوەیەک بڕیاریاندا دەسبەرداری ئەرکەکانیان بن لە نێو خێزانی شاھانەدا ، ھەربۆیە بەریتانیایان جێھێشت و ژیانێکی نوێیان لە ئەمریکا دەستپێکرد .
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
123456