ئابووری

بەکاریگەری کەمبونەوەی یەدەگی نەوتی ئەمریکا ، ئەمرۆ لەگەڵ کردنەوەی بازارەکاندا، نرخی بەرمیلێک نەوتی برێنت بە بری ٨٥ سەنت بەرزبۆوە و ھەر بەرمیلێک بە ٧٥ دۆلار و ٢١ سەنت مامەڵەی پێوەکرا ، ھەروەھا نرخی نەوتی تەکساس بە بری ٨١ سەنت بەرز بۆوە و بەھای بەرمیلێک نەوت گەیشتە ٧١ دۆلار و ٣٣ سەنت ، بە وتەی ئابوری ناسان ھۆکاری بەرزبونەوەی نرخی نەوت بۆ کەمبونەوەی یەدەگی نەوتی خاوی ئەمریکی دەگەرێتەوە کە بۆ ٦ ملیۆن و ١٠٠ ھەزار بەرمیل دابەزیوە .



بەردەوامبە لە خوێندنەوە
حەمید نایف وتەبێژی وەزارەتی کشتوکاڵی عێراق ئاشکرایکرد، لە دوای بەرزبونەوەی نرخی ھێلکە لە بازارەکانی عێراق دەست دەکرێتەوە بە ھاوردەکردنی ھێلکە ئەوەش لە پێناو رێگریکردن لە بەرزبونەوەی نرخەکەی و پرکردنەوەی پێداویستی ناوخۆ،  وەزارەتی کشتوکاڵی عێراق ئاشکراشیکردووە،  ھاوردەکردنی ھێلکە کاریگەری نابێت لەسەر بەرھەمی ناوخۆ بەڵکو وەزارەتی کشتوکاڵ گرنگی زیاتر بە کیڵگە پەلەوەرییەکان دەدات  تا لە داھاتوودا بەرھەمی ناوخۆ زیاد بێتەوە و بگاتە خود بژێوی .


بەردەوامبە لە خوێندنەوە

ڕێژەی بێکاریی لە تورکیا بۆ ٢٢.٤٪  بەرزبووەتەوە، و ھەزاران فەرمانبەر لە کەرتی گشتی و بانکەکان و کرێکاران، کارەکانیان لە دەستداوە، زۆرترین ڕێژەی بێکاریش لە مانگی ئایاری ئەمساڵ تۆمارکراوە.


(ڕەجەب تەیب ئەردۆغان) سەرۆک کۆماری تورکیاش ڕایگەیاند، لە کەمترین ماوەدا ھەڵاوسان کۆنترۆڵ دەکەن و ڕێگری دەکەن لە زیادبوونی نرخی شتوومەک.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە
کۆمپانیای پێرڵ پیترۆلیۆم کە ھەردوو کۆمپانیای دانەغاز و ھیلالی ئیماراتی خاوندارێتی دەکەن رێکەوتنێکی بە بڕی ٢٥٠ ملیۆن دۆلار لەگەڵ دەزگای پارەدارکردنی پەرەپێدانی نێودەوڵەتی ئەمریکا (DFC) واژۆکرد بۆ فراوانکردنی کێڵگەی کۆرمۆر لە ھەرێمی کوردستان ، ئەوەش دەبێتە ھۆی زیادکردنی توانای بەرھەمھێنان بە ڕێژەی ٥٠% و کۆی گشتی تێچووی پڕۆژەکەش ٦٣٠ ملیۆن دۆلارە . 
داھاتە بە دەستھاتووەکانی ئەم ڕێکەوتنە ٧ ساڵیەی نێوان دانەغاز و (DFC) دەبێتە ھۆی زیادکردنی بەرھەمی غاز بە ڕێژەی ٥٠% کە دەگاتە ٦٩٠ ملیۆن پێ سێجا لە ڕۆژێکدا بۆ پڕکردنەوەی پێداوویستیەکانی ووزەی کارەبا و پیشەسازی لە ھەرێمی کوردستان لە نیسانی ٢٠٢٣ەوە .


بەردەوامبە لە خوێندنەوە
حکومەتی ئێران کەشتتیەکی نەوتھەڵگری رەوانەی دەریای سور کرد بۆئەوەی لە سنورە ئاوییەکانی سوریاوە ھەناردەی لوبنانی بکات و حزبوڵای لوبنانیش ھاوکاری گەیاندنی کەشتییەکە دەکات.
رۆژنامەی گاردیانی بەریتانیش بڵاویکردووەتەوە، سەرەتای ھەفتەی داھاتوو کەشتییەکە دەگاتە بەندەری بانیاسی سوری و لەوێشەوە روو لە لوبنان دەکات. رۆژنامەکە دەڵیت، ئەم کارەی ئێران روبەڕوبوونەوە و شکاندنی سزاکانی ئەمریکایە بۆ سەر تاران، سوریا و ئێرانیش بەو کارە دەیانەوێت کاردانەوەی ئەمریکا بزانن.




بەردەوامبە لە خوێندنەوە
بەر لە کۆبوونەوەی ئۆپیک پڵەس و بەھۆی کەمبوونەوەی کۆگاکانی ئەمریکا لە نەوتی خاو، نرخی یەک بەرمیل نەوت بەرزبوونەوەی تۆمار کردووە و گەیشتۆتە ٧٢ دۆلار و ١٢ سەنت ،  نرخی نەوتی تەکساسیش ٤٧ سەنت زیادی کردووە و گەیشتۆتە ٦٨ دۆلار و ٩٧ سەنت. 
بڕیاریشە ئەمڕۆ رێکخراوی ئۆپیک پڵەس کۆببێتەوە و پابەندی خۆیان بە پلانی زیادکردنی ٤٠٠ ھەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە تا مانگی کانونی یەکەم، دووپات بکەنەوە. 

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
 وەزارەتی کارەبای عێراق لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، ئەو غازەی لە ئێرانەوە ھاوردە دەکرێت لە ٤٩ ملیۆن مەتر سێجاوە لە رۆژێکدا بۆ ٨ ملیۆن مەتر سێجا کەمبۆتەوە، بەھۆشیەوە نزیکەی ٥ ھەزار و ٥٠٠ مێگاوان کارەبا کەمبۆتەوە.  وەزارەتەکە راشیگەیاندووە، لەگەڵ وەزارەتی وزەی ئێران و باڵیۆزخانەکەیان لە "بەغداد" لە پەیوەندیدان بۆ زانینی ھۆکاری کەمکردنەوەی ھەناردەی غازی ئێران بۆ عێراق.

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

 نرخی نەوت لە گەڵ کردنەوەی بازاڕەکاندا بە رێژەیەکی بەرچاو بەرزبووەوە و یەک بەرمیل نەوتی برێنت بە رێژەی ٢.٣٪ زیادیکرد و بە ٧٢ دۆلار و ٧٠ سەنت مامەڵەی پێوەکرا، ھەروەھا نەوتی سووکی تەکساسی ئەمریکاش بە رێژەی ٢٪ بەرزبووەوە بەرمیلێک بە ٦٨ دۆلار و ٣٥ سەنت مامەڵەی پێوەکرا و ئەوەش بەرزترین ئاستی نرخەکانی نەوتە کە لە مانگی ھەشتەوە بازاڕی نەوت بەخۆیەوە دەیبینێت.


ئیدوارد مۆیا، شرۆڤەکاری نەوتی سەر بە کۆمپانیای راوێژکاری ئۆواندا لەو بارەیەوە رایگەیاند، بازرگانانی نەوت بەھۆی پچڕانی بەرھەمھێنانی نەوت لە کەنداوی مەکسیک نرخەکانی نەوتیان بەرزکردووەتەوە، ئەوەش دوای ئەوە ھات کۆمپانیا نەوتییەکانی ئەمریکا بەھۆی گەردەلولی ئایدا دەستیان بە داخستنی بیرە نەوتییەکانیان کرد .

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
لەبارەی پەیوەندییەکانی وڵاتەکەشی رایگەیاند، پێشوازی لە وتووێژەکان دەکەن و وتوێژەکانیشیان لەگەڵ سعودیە کە لە عێراق دەستیان پێکردوە بەردەوام دەبێت و لە داھاتوشدا چەند خولێکی تر بەرێوە دەچێت. وتیشی وڵاتەکەی پێشوازی لە ھەر ھەولێک بۆ ئاشتی و دۆستایەتی دەکات.
 

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
فەرەنسا ١٤ـیەمین ھاوبەشی بازرگانیی ھەرێمی کوردستانە و کۆمپانیا فەرەنسییەکان لەگەڵ کۆمپانیا ناوخۆییەکان نزیکەی سێ ملیار دۆلار وەبەرھێنانیان لە عێراق و ھەرێمی کوردستان کردووە کە بە زۆری وەبەرھێنانەکان لە ھەرێمی کوردستانن و ئەو کاڵایانەی کە لە فەرەنساوە ھاوردەی ھەرێمی کوردستان دەکرێن، بریتین لە ئۆتۆمبێل، ماددەی خۆراکی، کەرەستەی بیناسازی و پیشەسازی و ماددەی جوانکارین.
 

بەردەوامبە لە خوێندنەوە

بەپێی داتاکانی ھەناردەی نەوت، لەلایەن کۆمپانیای سۆمۆوە دراوە بە وەزارەتی نەوتی عێراق، لە مانگی تەمموزی رابردوو بڕی ٩٠ ملیۆن و ٤٦٧ ھەزار و ٧٩٤ بەرمیل نەوت ھەناردەی بازاڕەکانی جیھان کراوە.


ھەر لە بەیاننامەکەی وەزارەتی نەوتدا ھاتووە، کۆی داھاتی بەدەستھاتووی نەوتی ھەناردەکراو شەش ملیار و ٤٧٥ ملیۆن و ٥١٢ ھەزار دۆلار بووە، ئەمەش بەراورد بە مانگی پێشوو ڕووی لە زیادبوون کردووە.


وەزارەتی نەوتی عیراق دەڵێت، بەھۆی بەرزبوونەوەی بەھای نەوت لە بازاڕی جیھانیدا ھەر بەرمیلێک نەوت بە ٧١ دۆلار و ٥٧ سەنت فرۆشراوە .

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە

ڕێکخراوی یونیسێف لە راپۆرتی مانگانەی خۆی ئاماژەی بەوە داوە، زیاتر چوار ملیۆن کەس لە عێراق پێویستیان بە یارمەتی مرۆڤ دۆستانەیە و یەک ملیۆن و ٨٠٠ ھەزار کەسیان منداڵن و بەڕێژەی ٣٨ ٪ لە ژێر ھێڵی ھەژاریەوەن .


یونیسێف ھۆکاری ئەو  قەیرانەی بۆ  شەڕ دژی گروپی تیرۆریستی داعش لە ساڵی ٢٠١٤ تا کوو ٢٠١٧  گەڕاندووەتەوە، کە بووەتە ھۆی ئاوارەیی زیاتر لە شەش ملیۆن کەس.


لە دوای ئەوەش عێراق بە توندی کەوتووەتە ژێر کاریگەری کۆرۆنا و زیاتر لە یەک ملیۆن  ٣٠٠ توشبوو و زیاتر لە ١٦ ھەزار و ٩٠٠ حاڵەتی مردن بە ھۆی ئەم نەخۆشییە لەم وڵاتە تۆمار کراوە.


رێکخراوی یونیسێف داوا لە وڵاتانی یارمەتیدەر و لایەنە نێوخۆییەکان دەکات ٦٦ ملیۆن دۆلار بۆ پێداویستیە مرۆییەکان و چارەسەری دۆخی نا لەباری سیاسی و بڵاوبوونەوەی کۆرۆنا دابین بکەن بەزووترین کات.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
حەمید زادبوم، سەرۆکی رێکخراوی گەشەپێدانی بازرگانی ئێرانیی رایگەیاند، ھەناردەی نانەوتی چوار مانگی ئێران ٦٩٪ زیادی کردووە و زۆرترین ھەناردەش بۆ چین بووە کە بڕەکەی چوار ملیار و ٤٠٠ ملیۆن دۆلار بووە. ئاماژەی بەوەش کرد، عێراق دووەم وڵاتەکە کە زۆرترین کاڵا و خواردەمەنیان بۆ ھەناردە کردووە بە بەڕی دوو ملیار و ٨٠٠ ملیۆن دۆلار و دوای عێراقیش تورکیا دێت بە ٩٢١ ملیۆن دۆلار و ئەفغانستان ٧٢٨ ملیۆن دۆلار.


بەردەوامبە لە خوێندنەوە

دراوی گریمانەیی بتکۆین لە ناوەراستی مانگی ئایارەوە نرخەکەی رووی لە داشکان کردبوو، دووبارە لە سەرەتای مانگی تەموزەوە دەستی بە بەرزبوونەوە کردووە.


ئەمرۆ دراوی گریمانەیی بتکۆین لە بازارەکانی جیھان بە  ٥٠ ھەزار و ٢٧٧ دۆلار مامەڵەی پێوەکرا.


بەرزبوونەوەی نرخی بتکۆین دوای ئەوەدێت لە سەرەتای ئەم ھەفتەیە رۆژنامەی سیتی ئەی ئێمی لەندەنی لە راپۆرتێکدا ئاماژەی بۆ ئەوەکرد، بەھۆی جۆری نوێی کۆرۆناوە کە بە دەلیا ناسراوە زۆرێک لە وڵاتان ڕێوشوێنی توندیان گرتووەتەبەر و نا جێگیری نرخی نەوتی لە جیھاندا سەرمایەدار و وەبەرھێنەران خواستیان بۆ کڕینی بتکۆین زیادی کردووە.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
كۆمپانیاكە لە راگەیەندراوێكدا بڵاویكردووەتەوە، حكومەتی هەرێمی كوردستانی نیازی خۆی بۆ هەڵوەشاندنەوەی هەردوو گرێبەستی جۆری "هاوبەشی بەرهەمهێنان" نیشانداوە.
پشكەكانی ئەو كۆمپانیا توركیە بە رێژەی سەدا 16 دابەزین، ئەوەش نزمترین ئاستە لە دوای مانگی ئایاری ساڵی 2020ـەوە، كە بەهای هەر پشكێك بۆ 114 پێنسی بەریتانی دابەزی.
ئەمە لە كاتێكدایە، یەدەگی كێڵگەكانی بنەباوی و میران بە نزیكە 14 ترلیۆن و 800 ملیار پێ سێجا غازی سروشتی دەخەمڵێندرێت، كۆمپانیای گەنەڵ ئێنێرجی پلانی هەبوو هەناردەی بازاڕەكانی بكات، سەرەڕای غازی سروشتی یەدەگی نەوتی خاوی كێڵگەكانی بنەباوی و میران بە 130 ملیۆن بەرمیل دەخەمڵێندرێت.

 
بەردەوامبە لە خوێندنەوە
فەلاح خەفاجی ئەندامی لیژنەی ئابووری و وەبەرھێنان، لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ئاشکرایکرد، ژمارەی ئەو پڕۆژانەی بەھۆی دابیننەکردنی بودجەوە راوەستان یان تەواونەکراون، دەگاتە نزیکەی پێنج ھەزار و ٧٠٠ پڕۆژە لە سەرتاسەری عێراق، کە ھەندێکیان زیاتر لە ١٠ ساڵە بەردی بناغەیان دانراوە،
وتیشی، تەواوکردنی ئەو پڕۆژانە لە ماوەیەکی پێوانەییدا پێویستی بە زیاتر لە ١٠٠ ترلیۆن دینارە، ئەوەش ئەگەرێکی قورسە بۆ بودجەی ئەمساڵ و تەنانەت تاکو سێ ساڵی تریش.


بەردەوامبە لە خوێندنەوە
1...910111213...22