هاوکات لەگەڵ بەردەوامیی جەنگ، تەلئەبیب وردەکاریی پلانی داگیرکردنی تەواوەتیی کەرتی غەززەی ئاشکرا کرد، دوای ئەوەی دوێنێ یەکشەممە، سەرۆک ئەرکانی سوپای ئیسرائیل، ئەیال زامیر، پلانەکەی پەسەند کرد و بڕیارە سبەی سێشەممە بیخاتە بەردەم وەزیری بەرگری، یسرائيل کاتس.

سەرۆک ئەرکانی ئیسرائیل لە میانەی سەردانێکیدا بۆ فەرماندەیی باشوور لە غەززە رایگەیاند، قۆناغی داهاتووی ئۆپەراسیۆنی "عربات جدعون" بەم نزیکانە دەستپێدەکات و جەختی کردەوە، سوپای ئیسرائیل هەموو تواناکانی خۆی لە وشکانی و دەریا و ئاسمانەوە بۆ لێدانێکی کوشندە لە حەماس بەکاردەهێنێت.

پلانی داگیرکردنی غەززە

پلانەکە تایبەتە بە گەمارۆدان و هێرشکردنە سەر ئەو ناوچە کەمانەی کەرتی غەززە کە هێشتا بە تەواوی وێران نەکراون و نزیکەی 25%ی روبەری کەرتەکە پێکدەهێنن.

پێشبینی دەکرێت سوپای ئیسرائیل سەرەتا هێزی وشکانی بنێرێتە پارێزگاکانی غەززە و باکوور بۆ ئەوەی جارێکی دیکە لە باقیی ناوچەکانی دیکەی کەرتەکە دایانببڕێت، دواتر لە چەندین بەرەوە دەست بە هێرشکردن دەکات.

بەپێی زانیارییەکان، پێدەچێت هێرشە زەمینییەکە بۆ ناو شاری غەززە لە 7ی ئۆکتۆبەری داهاتوودا دەستپێبکات و چوار بۆ پێنج مانگ بخایەنێت، ئەمەش لە کاتێکدایە کە نزیکەی یەک ملیۆن فەڵەستینی لە ناوەڕاست و رۆژئاوای شاری غەززە نیشتەجێن.

بەگوێرەی دەنگی ئیسرائیل، لانی کەم 4 فیرقەی سەربازی لە ئۆپەراسیۆنەکەدا بەشدار دەبن، کە تێکەڵەیەک دەبن لە لیوا هەمیشەییەکان و هێزە یەدەگەکان. 

هاوکات ئیسرائیل بەنیازە لەنێوان 80 بۆ 100 هەزار سەربازی یەدەگ بانگهێشت بکات بۆ پشتیوانیکردنی ئۆپەراسیۆنە فراوانەکەی لە غەززە.

 

د.لەتیف رەشید، سەرۆک کۆماری عیراق ئەمڕۆ لە کۆشکی بەغداد پێشوازی لە محەمەد حەسان، نوێنەری سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عیراق کرد.

لە میانی دیدارێکدا گفتوگۆ لەبارەی رەوشی گۆڕەپانی ناوخۆیی و رۆڵی نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان کرا لە پشتیوانیکردنی سەقامگیریی عیراق و پەرەپێدانی رێڕەوەکانی گەشەپێدان، سەرەڕای تاوتوێکردنی رێگەکانی فراوانکردنی ئاسۆی هاوکاری و هەماهەنگیی هاوبەش لەگەڵ ئەو رێکخراوە نێودەوڵەتییە.

هەروەها، لە دیدارەکەدا باس لە پێشهاتەکانی رەوشی ناوچەیی کرا، کە تێیدا سەرۆک کۆمار جەختی لە هەوڵە بەردەوامەکانی عیراق کردەوە بۆ پتەوکردنی دیالۆگ و لێکتێگەیشتن لە نێوان وڵاتانی ناوچەکەدا و گرنگیی رۆڵی نەتەوە یەکگرتووەکانی لە پشتیوانیکردنی ئاسایش و ئاشتی و سەقامگیریی ناوچەکەدا کردەوە.

لای خۆیەوە، حەسان پابەندبوونی نەتەوە یەکگرتووەکانی بۆ پشتیوانیکردن و پاڵپشتیکردنی عیراق لە بوارە جیاجیاکاندا نوێ کردەوە، هەروەها پەرۆشیی رێکخراوەکەیانی بۆ بەردەوامبوونی هاوکاری لەگەڵ عیراق دەربڕی بۆ ئاسانکاری لە بەدیهێنانی ئامانجەکانی گەشەپێدان و پشتیوانیکردنی ئەو هەوڵانەی کە ئامانجیان پتەوکردنی سەقامگیری و گەشەکردنە .

بەپێی زانیارییەکان، بڕیارە سبەینێ لە کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی عیراقدا بڕیار لەسەر ناردنی موچەی مانگی شەشی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان بدرێت، بەڵام بەغدا ناردنی مووچەکەی بەستووەتەوە بە دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمەوە.

سەرچاوەیەکی ئاگادار بە کوردسات نیوزی راگەیاند، دوو پرسی سەرەکی لەنێوان هەولێر و بەغدادا ماونەتەوە کە بریتین لە پرسی نەوت و داهاتە نانەوتییەکان. لە ڕووی هەناردەکردنەوەی نەوتەوە هەنگاوی باش نراوە و بڕیارە بە زووترین کات لە رێگەی کۆمپانیای سۆمۆوە هەناردەی نەوت بۆ بەندەری جەیهان دەستپێبکاتەوە و راستەوخۆ دوای ئەوە، بەغدا بڕیاری ناردنی موچە دەدات.

سەبارەت بە پرسی داهاتەکان، لیژنەکانی وەزارەتی دارایی هەردوو لا راپۆرتەکانیان ئامادە کردووە و خاڵە جیاواز و هاوبەشەکان دیاریکراون. ناکۆکیی سەرەکی لەوەدایە کە عیراق داوای تەواوی داهاتی نانەوتی دەکات، بەڵام هەرێم جەخت لەسەر ئەوە دەکاتەوە کە تەنها داهاتە نانەوتییە فیدراڵییەکان رادەست دەکات.

لەمبارەیەوە بێستوون سەلام، پەیامنێری کوردسات نیوز لە بەغدا، رایگەیاند: "بەپێی ئەو زانیارییانەی لە بەرپرسێکی بەشداربووی کۆبوونەوەی سبەینێی ئەنجومەنی وەزیرانەوە وەرمگرتووە، هەرێم ئامادەیە بڕی 120 ملیار دینار لە داهاتی نانەوتیی مانگی شەش رادەستی حکومەتی فیدراڵی بکات."

پەیامنێری کوردسات نیوز ئەوەشی خستەڕوو، هەرچەندە لە خشتەی فەرمیی کۆبوونەوەی سبەینێی ئەنجومەنی وەزیراندا هیچ ئاماژەیەک بە پرسی مووچەی هەرێم نەکراوە، بەڵام پێشبینی دەکرێت وەک کۆبوونەوەکانی پێشوو، لە کۆتایی کۆبوونەوەکەدا ئەو پرسە بخرێتە بەرباس و گفتوگۆی لەسەر بکرێت.