وەزارەتی دەرەوەی چین ئەمڕۆ داوای لە ئەمەریکا کرد بە شێوەیەکی راستگۆیانە مامەڵە لەگەڵ دانوستانە چاوەڕوانکراوەکانی لەگەڵ ئێران بکات کە بڕیارە هەفتەی داهاتوو ئەنجام بدرێت.

لین جیان، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی چین ئەمڕۆ سێشەممە رایگەیاند؛ کشانەوەی ئەمریکا لە رێککەوتنی 5+1 لە ساڵی 2018 هۆکاری سەرەکی قووڵبوونەوەی ئاڵۆزییەکانی نێوان واشنتۆن و تاران بووە. وتەبێژەکە داوای کرد کە ئەمەریکا پابەندی سیاسەتێکی راستگۆیانە بێت، رێز لە بەرژەوەندییە هاوبەشەکان بگرێت و دەست لە سیاسەتی "فشاری زۆر" بەرانبەر ئێران هەڵبگرێت.

چین رایگەیاندووە کە بەردەوام دەبێت لە هەوڵەکانی بۆ نێوەندگیری و گەیشتن بە چارەسەرێکی ئاشتیانە بۆ کێشەکانی نێوان دوو وڵاتەکە.

بەپێی راگەیاندنەکان، شاندەکانی ئێران و ئەمریکا بڕیارە ڕۆژی شەممە لە عومان کۆ ببنەوە. عەباس عراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران، لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس پشتڕاستی کردەوە کە دانوستانی ناڕاستەخۆی شاندەکان لەو بەروارەدا دەست پێدەکات.

دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا، رۆژی دووشەممە وەسفی کۆبونەوەکەی کرد بە "ڕاستەوخۆ، کاریگەر" و ئاماژەی بەوە کرد کە "رێککەوتن باشترە لە کردەوەی دیکە" بەتایبەتی کە دۆخەکە گەیشتووەتە "قۆناغێکی مەترسیدار". سەرۆکی ئەمریکا جەختیشی کردەوە کە نابێت ئێران چەکی ئەتۆمی بەدەست بێنێت.

ئەم لێدوانەی وەزارەتی دەرەوەی چین هاوکاتە لەگەڵ سەپاندنی باجی گومرکی بەسەر ئەو وڵاتەدا لەلایەن ئەمریکاوە، کە لە وەڵامدا چین وتی" تا کۆتایی شەڕی ئەم نابەرانبەرییە دەکەین".

 چەند زانیارییەک سەبارەت بە پەیوەندییەکانی چین و ئێران لە بوارە جیاوازەکان دا:

هاوبەشی ستراتیژی:

- لە ساڵی 2021، چین و ئێران رێککەوتننامەی هاوکاریی ستراتیژیی 20 ساڵەیان واژۆ کرد کە بەڵێنی وەبەرهێنانی نزیکەی 400 ملیار دۆلاری لەخۆگرتبوو

- ئەم رێککەوتنە بوارەکانی ئابوری، سەربازی و ئاسایشی دەگرتەوە

- چین وەک هاوپەیمانێکی گرنگی ئێران بەرامبەر بە فشارەکانی رۆژئاوا و گەمارۆکانی ئەمریکا دەردەکەوێت

پەیوەندییە بازرگانییەکان:

- چین گەورەترین هاوبەشی بازرگانیی ئێرانە

- سەرەڕای گەمارۆکان، چین بەردەوامە لە کڕینی نەوتی ئێران

- وەبەرهێنانی چینی لە ژێرخانی ئێران، بەتایبەت لە بوارەکانی وزە، گواستنەوە و پیشەسازیدا.

هاوکاریی سیاسی:

- چین زۆرجار لە ئاستی نێودەوڵەتیدا پشتگیریی ئێرانی کردووە، بەتایبەت لە ڕێککەوتنە ئەتۆمییەکەدا

- هەردوو وڵات لە ڕێکخراوی هاوکاریی شانگهای کاردەکەن

- بەرژەوەندییەکانی هەردوو وڵات لە دژی "هەژموونی ڕۆژئاوایی" یەک دەگرنەوە

هاوکاریی سەربازی:

- بازرگانیی چەک و تەکنۆلۆژیای سەربازی

- مەشقی هاوبەشی سەربازی لە ساڵانی دواییدا

- هەماهەنگیی ستراتیژی لە ناوچەکەدا، بەتایبەت لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست

پرسی ئەتۆمی ئێران:

- چین هەمیشە لایەنگری ڕێککەوتنی ئەتۆمی5+1بووە

- دژایەتیی گەمارۆکانی ئەمریکای کردووە دوای کشانەوەی لە رێککەوتنەکە لە 2018

- پشتگیریی دانوستانە دیپلۆماسییەکان دەکات بۆ چارەسەرکردنی پرسی ئەتۆمی

نوێترین پەرەسەندنەکان:

- چین رۆڵێکی گرنگی هەبووە لە نێوەندگیری نێوان ئێران و سعودیە لە ساڵانی دواییدا

- پەرەپێدانی رێڕەوی بازرگانیی نوێ لە رێگەی پڕۆژەی "یەک پشتێن، یەک رێگا"

- زیادبوونی هەماهەنگیی ئابووری و دراویی لەگەڵ ئێران بۆ دووربوون لە سیستەمی دۆلاری ئەمریکی

چین وەک هێزێکی گەورەی جیهانی، گرنگییەکی تایبەت دەدات بە پەیوەندییەکانی لەگەڵ ئێران بەهۆی شوێنی ستراتیژی و سەرچاوە سروشتییەکانیەوە. هەوڵدانەکانی ئێستای چین بۆ نێوەندگیری لە نێوان ئێران و ئەمەریکا پیشاندەری ئەو رۆڵەیە کە چین دەیەوێت لە ئاشتی و سەقامگیریی ناوچەکەدا بیگێڕێت.​​​​​​​​​​​​​​​​