سەندیکای فڕۆکەوانانی ئەڵمانیا هۆشداری دەدات لەوەی کە خەوی کورت (خەوە نوچکە) لە کاتی گەشتە ئاسمانییەکاندا بووەتە "دیاردەیەکی نیگەرانکەر" لەنێو ئەندامەکانیدا، هاوکات ئاماژە بە "ماندووبوونی زیاد"ی کارمەندانی ئەم کەرتە دەکات. 

دوێنێ چوارشەممە، سەندیکای فڕۆکەوانانی ئەڵمانیا ناسراو بە "کۆکپیت" (Cockpit)، رایگەیاند کە راپرسییەکی لەنێو زیاتر لە 900 فڕۆکەواندا لە ماوەی هەفتەکانی رابردوودا ئەنجامداوە و دەرکەوتووە کە 93%یان دانیان بەوەدا ناوە کە لە ماوەی چەند مانگی رابردوودا لە کاتی گەشتەکاندا خەویان لێکەوتووە.

سەندیکاکە، لەگەڵ ئەوەی هۆشداریی دا کە راپرسییەکە "نوێنەرایەتیی وردی" دۆخی راستەقینەی کەرتەکە ناکات، بەڵام ئاشکرای کرد کە 44%ی ئەو فڕۆکەوانانەی بەشدارییان کردووە، "بە شێوەیەکی بەردەوام" لە کاتی گەشتەکاندا دەخەون، و 12%یان لە هەموو گەشتێکدا ئەو کارە دەکەن، لە کاتێکدا 7%یان بیریان نەبووە چەند جار ئەمە رویداوە.

کاترینا دیزڵدۆرف، جێگری سەرۆکی سەندیکای "کۆکپیت"، وتی: "ماوەیەکی زۆرە خەوە نوچکە بووەتە شتێکی ئاسایی لەناو کابینەی فڕۆکە ئەڵمانییەکاندا."

وتیشی: "ئەوەی لە بنەڕەتدا مەبەست لێی رێکارێکی کورتخایەن بوو بۆ وەرگرتنەوەی وزە، ئێستا بووەتە چارەسەرێکی هەمیشەیی بۆ فشارەکانی کار."

دیزڵدۆرف جەختی کردەوە: "خەوی کورت لە بنەڕەتدا پێویست نییە، بەڵام ماندووبوونی بەردەوامی تیمی کابینەی فڕۆکە، مەترسییەکی گەورە دروست دەکات."

ناوبراو ئاماژەی بەوەش کرد کە کەمیی کارمەند و "زیادبوونی فشاری کارکردن" کێشەی فڕۆکەوانانیان قورستر کردووە، بەتایبەتی لە مانگەکانی هاویندا.

سەندیکاکە رونیکردەوە کە پێناسەی "خەوەنوچکە" لای ئەوان بریتییە لە "ماوەی پشووی کۆنترۆڵکراو لە قۆناغی فڕیندا." جێی باسە، سەندیکای "کۆکپیت" نوێنەرایەتیی نزیکەی 10هەزار فڕۆکەوان و کارمەندی کابینەی فڕۆکە دەکات لە ئەڵمانیا، بەو کەسانەشەوە کە هێشتا لە قۆناغی ڕاهێناندان.

 

هەڵگرتنی سزای قەیسەر بەسەر سوریادا لە كۆنگرێسی ئەمریكا تێنەپەڕی و پێدەچێت بەهۆی ناكۆكی نێوان كۆمارییەكان و دیموكراتەكانەوە بێت. 

جۆو وێڵسن ئەندامی كۆنگرێسی ئەمریكا لە حزبی كۆمارییەكان پرۆژەیاسای هەڵگرتنی سزای قەیسەری بەسەر سوریادا پێشكەشی كۆنگرێس كرد، بەڵام لیژنەی رێكخراو و فەرمانڕەوایی رەتیكردەوە سزاكان لە ئێستادا لاببرێن.

ئەنجومەنی سوری ئەمریكی لە راگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، هەڵگرتنی سزای قەیسەر بۆ سەر سوریا پەیوەندی بە رەوشی ئێستای سوریاوە نییەوە، بەڵكو مایك جۆنسن سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەران رێككەوتنی لەگەڵ ئەنجومەنەكە كردووە لە دوای كۆتایی هاتنی ناكۆكییەكان پرۆژەیاساكە تێبپەڕێنرێت.

یاسای قەیسەر بە ناوی ئەو هاوڵاتییە سورییەوە ناونرا كە سەدان وێنەی ئەشكەنجەدانی ناو زیندانەكانی سوریای گەیاندە كۆنگرێسی ئەمریكا، دواتر سزایەك بەناوی قەیسەر لە ساڵی 2020 بەسەر 39 كەس و قەوارەی حكومەتی سوریا سەپێنرا لە ناویاندا بەشار ئەسەد سەرۆكی هەڵاتووی سوریا.

لە دانیشتنێکی نائاساییدا، ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی بە کۆی دەنگ هێرشە ئاسمانییەکەی ئیسرائیلی بۆ سەر دۆحەی پایتەختی قەتەری ئیدانە کرد و بە "پێشێلکاریی سەروەریی قەتەر" ناویبرد.
سەرەڕای ئەوەی لە راگەیەندراوە رەسمیەکەدا ناوی ئیسرائیل نەهێنرا، بەڵام زۆربەی وڵاتانی ئەندام، بەتایبەت روسیا و جەزائیر، بە توندی هێرشەکەیان شەرمەزار کرد. ئەمریکاش دڵنیایی دایە قەتەر کە هێرشەکە دووبارە نابێتەوە، بەڵام جەختی لەسەر پێویستیی "لەناوبردنی حەماس" کردەوە.

ئەمشەو پێنجشەممە، ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان دانیشتنێکی نائاسایی بەپەلەی لەسەر هێرشە ئاسمانییەکەی ئیسرائیل بۆ سەر قەتەر ئەنجامدا، کە تێیدا ئیدانەیەکی بەرفراوانی نێودەوڵەتیی لێکەوتەوە.

هەڵوێستی رەسمی ئەنجومەنی ئاسایش و نەتەوە یەکگرتووەکان:

لە سەرەتای دانیشتنەکەدا، ڕۆزماری دیکارلۆ بریکاری سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ کاروباری سیاسی، رایگەیاند کە "هێرشە ئاسمانییەکانی ئیسرائیل بۆ سەر دۆحە جیهانی شۆک کرد" و بە "پێشێلکاریی سەروەری و یەکپارچەیی خاکی قەتەر"ی وەسف کرد. دیکارلۆ هۆشداریدا کە "ئەم هێرشە رەنگە دەستپێکی قۆناغێکی نوێ و مەترسیدار بێت لە ململانێ بەردەوامەکەدا."

دواتر، ئەنجومەنی ئاسایش بە کۆی دەنگی هەر 15 ئەندامەکەی، راگەیەندراوێکی پەسەند کرد کە تێیدا ئیدانەی هێرشەکانی کرد و "هاوپشتیی خۆی لەگەڵ قەتەر" و "پشتگیریی بۆ سەروەری و یەکپارچەیی خاکی" دووپاتکردەوە. بەڵام لە راگەیەندراوەکەدا، کە لەلایەن بەریتانیا و فەڕەنساوە داڕێژرابوو، راستەوخۆ ناوی ئیسرائیل وەک ئەنجامدەری هێرشەکە نەهێنرا.

هەڵوێستی جیاوازی زلهێزەکان: ئەمریکا و روسیا

هەڵوێستی زلهێزەکان جیاواز بوو. نوێنەری ئەمریکا، دۆرۆسی شیا، رایگەیاند کە سەرۆک دۆناڵد ترەمپ دڵنیایی داوەتە میری قەتەر کە هێرشەکە دووبارە نابێتەوە. بەڵام لە هەمان کاتدا جەختی کردەوە کە "پێویستە حەماس لە غەززە لەناوببرێت."

لەلایەکی دیکەوە، نوێنەری روسیا، ڤاسیلی نیبێنزیا، بە توندی رەخنەی لە ئیسرائیل گرت و وتی: "هێرشەکەی ئیسرائیل بۆ سەر قەتەر پێشێلکارییەکی ئاشکرای سەروەریی وڵاتانە. ناتوانرێت دانوستان بکرێت لە کاتێکدا ئیسرائیل چەکی ئاراستەی دانوستانکار کردووە."

شەپۆلی ئیدانەکردنی نێودەوڵەتی

زۆربەی وڵاتانی ئەندام بە توندی هێرشەکەیان ئیدانە کرد:

• نوێنەری جەزائیر: وتی، "ئەو کارەساتەی دەسەڵاتدارانی ئیسرائیل لە غەززە دروستیان کردووە بەسیان نەبووە، دەوڵەتێکی نێوەندگیریشیان کردووەتە ئامانج. هێرشکردنە سەر قەتەر بەڵگەی هێز نییە، بەڵکو بەڵگەی شێتییە، و ئەمەش رەفتارێکی توندڕەوانەیە کە نەبوونی سزا پاڵپشتییەتی."

• نوێنەری پاکستان: رایگەیاند، "بە توندترین شێوە ئیدانەی دەستدرێژییە نایاسایی و بێ پاساوەکەی ئیسرائیل دەکەین. ئەم هێرشە تەنها هێرشکردنە سەر دەوڵەتێکی خاوەن سەروەری نییە، بەڵکو دەستدرێژییە بۆ سەر دیپلۆماسییەت."

• نوێنەری سۆماڵ: جەختی کردەوە کە، "دەستدرێژیی ئیسرائیل بۆ سەر قەتەر زیادبوونی مەترسیەکانە. فراوانکردنی سیستەماتیکیی ململانێ لەلایەن ئیسرائیلەوە ستراتیژییەکی مەبەستدارە."

ئەم دانیشتنە لە کاتێکدایە کە ئیسرائیل بەردەوامە لە هێرشەکانی بۆسەر غەززە.