دەزگای ئاسایشی هەرێمی کوردستان ئەمڕۆ رایگەیاند، لە ئۆپەراسیۆنێکی هاوبەشدا لەگەڵ دەزگا ئەمنییەکانی عیراق و سعودیە، دوو بازرگانی گەورەی ماددەی هۆشبەر لە شاری مەدینەی وڵاتی سعودیە دەستگیرکراون و دەست بەسەر بڕی 142 کیلۆگرام ماددەی هۆشبەری جۆری "کریستاڵی شل"دا گیراوە.

دەزگای ئاسایشی هەرێم لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، دوای بەدواداچوونی ورد و کۆکردنەوەی زانیاری لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی گشتیی نەهێشتنی ماددە هۆشبەرەکانەوە، توانراوە ئەو دوو بازرگانە دەستگیربکرێن. ئاماژەی بەوەشکردووە کە تۆمەتبارەکان خەڵکی پارێزگای سەڵاحەدینن و خاوەنی کۆمپانیای تایبەت بە حەج و عومرەن، کە ئەم کارەیان بۆ شاردنەوەی بازرگانییەکەیان بەکارهێناوە.

بەپێی راگەیەندراوەکە، ئەو دوو تۆمەتبارە ماوەی شەش ساڵە کاری بازرگانی ماددەی هۆشبەریان لەنێوان عیراق، سعودیە، تورکیا و چەند وڵاتێکی کەنداودا کردووە. لە رێگەی پاسەکانی گواستنەوەی عومرەکارانەوە و بە شێوازێکی شاراوە و بەکارهێنانی تەکنیکی جۆراوجۆر، ماددەکەیان گواستۆتەوە.

دەزگای ئاسایشی هەرێم جەختی کردەوە کە ئەم چالاکییە لەسەر بنەمای زانیاریی وردی بەڕێوەبەرایەتی گشتیی نەهێشتنی ماددە هۆشبەرەکانی سەر بە دەزگاکە و بە هەماهەنگیی باڵا لەگەڵ لایەنی سعودی ئەنجامدراوە.

 

راگەیەندراوی کۆتایی لوتکەکە هێرشەکەی بە هەڕەشە بۆ سەر ئاشتی ناوچەکە ناوبرد و هاوپشتیی تەواوی بۆ دۆحە دەربڕی.

ئێوارەی ئەمڕۆ دووشەممە، لوتکەی عەرەبی-ئیسلامی لە دەوحە لە راگەیەندراوی کۆتایی خۆیدا، ئیدانەی "دوژمنکارییە ستەمکارانەکەی" ئیسرائیلی بۆ سەر قەتەر کرد و بە کارێک ناویبرد کە "هەموو هەلێک بۆ بەدیهێنانی ئاشتی لە ناوچەکەدا لەباردەبات."

راگەیەندراوەکە "بە توندترین شێوە" ئیدانەی "هێرشە ترسنۆکانە و نایاساییەکەی" ئیسرائیلی کرد و "هاوپشتیی تەواو"ی بۆ دەوحە و پشتیوانیکردنی لەو هەنگاوانەی بۆ وەڵامدانەوە دەیگرێتەبەر، دووپاتکردەوە.

هەروەها جەختی لەوە کردەوە کە "دوژمنکاری بۆ سەر شوێنێکی بێلایەنی نێوەندگیر، پرۆسەکانی دروستکردنی ئاشتیی نێودەوڵەتی تێکدەدات،" و ستایشی "هەڵوێستی شارستانی و ژیرانەی" قەتەری کرد لە مامەڵەکردنی لەگەڵ ئەو دەستدرێژییەدا.

لوتکەکە دووبارە رەتیکردەوە کە هیچ پاساوێک بۆ دوژمنکارییەکەی ئیسرائیل بهێنرێتەوە، و هەڕەشە بەردەوامەکانی ئیسرائیلیشی بۆ کردنەئامانجی دووبارەی قەتەر رەتکردەوە.

راگەیەندراوەکە پشتیوانیی خۆی بۆ هەوڵەکانی نێوەندگیران (قەتەر، میسر و ویلایەتە یەکگرتووەکان) بۆ راگرتنی شەڕ لە غەززە نوێکردەوە و ئاماژەی بەوەدا کە هێرشەکە ئامانجی تێکدانی هەوڵەکانی نێوەندگیری بووە.

هەروەها جەختکرایەوە لەسەر وەستانەوە دژی پیلانەکانی ئیسرائیل بۆ سەپاندنی واقیعێکی نوێ لە ناوچەکەدا و ئیدانەی هەر هەوڵێکی ئیسرائیل بۆ کۆچپێکردنی فەڵەستینییەکان کرا.

لە کۆتاییدا، هۆشداری درا لە دەرەنجامەکانی هەر بڕیارێکی ئیسرائیل بۆ لکاندنی هەر بەشێک لە خاکە داگیرکراوەکان و داوای جووڵەی بەپەلەی نێودەوڵەتی کرا بۆ دانانی سنوورێک بۆ دەستدرێژییە بەردەوامەکانی ئیسرائیل.

جێی ئاماژەیە، سوپای ئیسرائیل سێشەممەی رابردوو هێرشێکی ئاسمانی کردە سەر سەرکردەکانی بزوتنەوەی حەماس لە دەوحە. قەتەر ئیدانەی هێرشەکەی کرد و وەڵامدانەوەی هێرشەکەی بە مافی خۆی زانی. 

لەلایەن خۆیەوە، حەماس رایگەیاند کە وەفدی دانوستانکاری بە سەرۆکایەتی خەلیل حەییە، لە هێرشەکە رزگاریان بووە، بەڵام بەڕێوەبەری نووسینگەکەی (جیهاد لەبەد)، کوڕەکەی (هومام حەییە) و سێ یاوەری دیکە گیانیان لەدەستداوە.

 

چاوەڕواندەكرێت سبەینێ ئەنجومەنی دەوڵەت تاوتوێكردنی یاسایی بۆ پرسی داهاتی نانەوتیی هەرێم تەواو بكات و ئەنجامەكەی رادەستی ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق بكات، وەزیری سامانە سروشتییەكانی هەرێمیش دەڵێت، بەمنزیكانە كێشە و ئاستەنگەكانی بەردەم هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێم چارەسەر دەكرێن.

پەیامنێری كوردسات نیوز لە بەغداد رایگەیاند، چاوەڕوان دەكرێت سبەینێ ئەنجومەنی دەوڵەت تاوتوێكردنی یاسایی پرسی داهاتی نانەوتیی هەرێم تەواو بكات و ئەنجامەكەی بەر لە كۆبوونەوەی سبەینێی ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق ئاراستەی ئەنجومەنەكە بكات، تاكو لە كۆبوونەوەكەدا بخرێتە بەر باس و بڕیاری لەبارەوە بدرێت.

ئەوەشی خستەڕوو، ئەگەر ئەنجومەنی دەوڵەت بەر لە كۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق كارەكانی تەواو نەكات، ئەوا پێشبیندەكرێت لە رۆژانی چوارشەممە و پێنجشەممەی داهاتوو كارەكانی تەواو بكات و راو بۆچوونی خۆی لەو بارەوە بخاتە بەردەم ئەنجومەنی وەزیران.

هاوكات، كەمال محەمەد وەزیری سامانە سروشتییەكانی هەرێم بە وەكالەت لە پەراوێزی دیدارێكیدا لەگەڵ لیوجیون كونسوڵی چین لە هەرێم رایگەیاند، بەمنزیكانە كێشە و ئاستەنگەكانی بەردەم هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێم چارەسەر دەكرێن.

ئەوەش لەكاتێكدایە، یەكلایی نەكردنەوەی دۆسییەی داهاتی نانەوتی و دەستپێنەكردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێم، بوونەتە بەربەست لەبەردەم خەرجكردنی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم لەلایەن حكومەتی عیراقەوە.