خواردنەوەی قاوە لەوانەیە ببێتە هۆی بەرزبوونەوە یان دابەزینی ئاستی شەکری خوێن، و کاریگەریی ئەم خواردنەوەیە بەپێی سروشتی زیندەچالاکیی (میتابۆلیزم)ی کەسەکان، بڕی کافایینی بەکارهاتوو، و ئەوەی کە ئایا قاوەکە لەسەر گەدەی بەتاڵ یان لەگەڵ خواردندا دەخورێتەوە، جیاوازە.

بەپێی وتەی پسپۆڕان، کافایینی ناو قاوە دەتوانێت ببێتە هۆی بەرزبوونەوەیەکی کاتیی شەکری خوێن، بەتایبەتی لەو کەسانەی کە بەرگریی ئینسۆلینیان هەیە یان لە قۆناغی پێش شەکرە یان نەخۆشیی شەکرەی جۆری دووەمدان.

پێدەچێت کافایین هۆکاری سەرەکیی پشت ئەم کاریگەرییە بێت، چونکە هانی دەردانی هۆرمۆنەکانی سترێس دەدات وەک ئەدرنالین، کە لەوانەیە رێگری لە کاری ئینسۆلین بکەن. هەروەها کافایین دەتوانێت جگەر هان بدات بۆ ئازادکردنی گلوکۆزی پاشەکەوتکراو، کە وا دەکات خانەکان بە زەحمەت بتوانن ئەم شەکرە لە خوێنەوە هەڵبمژن.

کاندیس بامپەر، پسپۆڕی خۆراک لە ناوەندی پزیشکیی وێکسنەر لە زانکۆی ویلایەتی ئۆهایۆ، ئاماژە بەوە دەکات کە "هەڵمژینی کافایین خێراترە کاتێک لەسەر گەدەی بەتاڵ دەخورێتەوە،" ئەمەش لەوانەیە ببێتە هۆی بەرزبوونەوەی زیاتری شەکری خوێن، بەتایبەتی ئەگەر قاوەکە شەکر یان سپیکەرەوەی شیرینکراوی تێدابێت. لەگەڵ ئەوەشدا، ئەم کاریگەرییانە زۆربەی کات کاتین.

ئامۆژگاری بۆ کەمکردنەوەی کاریگەریی قاوە لەسەر شەکری خوێن

ئەگەر نیگەرانی کاریگەریی قاوەیت لەسەر ئاستی شەکری خوێنت، ئەوا ئەم چەند ڕاسپاردەیە لەبەرچاو بگرە کە لە رووی زانستییەوە پشتڕاستکراونەتەوە:

• قاوە لەگەڵ خواردن یان دوای خواردن بخۆرەوە: ئەمە یارمەتیدەرە لە هێواشکردنەوەی هەڵمژینی کافایین و بەرزبوونەوەی شەکری خوێن سنووردار دەکات.

• هەڵبژاردەی بێ شەکر یان بە شێوەی سروشتی شیرینکراو هەڵبژێرە: شیرینکەری سروشتی  بەکاربهێنە.

• بڕی کافایین کەم بکەرەوە: دەتوانیت قاوەی بێ کافایین هەڵبژێریت یان ئەگەر هەستیاریت بە کافایین هەیە، قاوەی ئاسایی لەگەڵ قاوەی بێ کافایین تێکەڵ بکەیت.

 

سوپای ئیسرائیل رایگەیاند کە رێڕەوی ئارام لە کەرتی غەززە دەکرێتەوە و رێگەش دەدرێت بە فڕێدانە خوارەوەی هاوکارییەکان لە رێگەی ئاسمانەوە.

سوپا لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە: "لەسەر بنەمای راسپاردەکانی سەرکردایەتی سیاسی و دوای هەڵسەنگاندنی دۆخەکە کە ئێوارەی رۆژی شەممە ئەنجامدرا، سوپای ئیسرائیل دەستیکردووە بە زنجیرەیەک رێوشوێن لە کەرتی غەززە و بەدرۆخستنەوەی ئەو بانگەشانەی کە باس لە برسیکردنی بەئەنقەست دەکەن لە کەرتەکەدا."

ئەوەش هاتووە: "سوپای ئیسرائیل ئەمشەو (شەممە) دەستدەکاتەوە بە فڕێدانی هاوکارییە مرۆییەکان لە رێگەی ئاسمانەوە، ئەمەش لە چوارچێوەی هەوڵە بەردەوامەکانیەتی بۆ رێگەدان بە چوونەژوورەوە و ئاسانکاری بۆ گەیاندنی هاوکارییەکان بۆ غەززە. کردەی فڕێدانەکان بە هەماهەنگی لەگەڵ رێکخراوە فریاگوزارییە نێودەوڵەتییەکان و سوپای ئیسرائیل بەڕێوەدەچێت، بە سەرپەرشتی هەماهەنگ کاری کاروباری حکومەت لە ناوچەکان و هێزی ئاسمانی ئیسرائیل."

لە درێژەی راگەیەندراوەکەدا هاتووە: "فڕێدانە ئاسمانییەکان حەوت سەکۆی هاوکاری لەخۆدەگرن کە پێکدێن لە ئارد، شەکر و خۆراکی قوتوو، کە لەلایەن رێکخراوە نێودەوڵەتییەکانەوە دابینکراون."

هەر لە هەمانراگەیەندراودا ئاماژە بەوەشکراوە: "سەرباری ئەوەش، بڕیاردراوە بە دروستکردنی رێڕەوی مرۆیی تایبەتمەند بۆ مسۆگەرکردنی جوڵەی سەلامەتی کاروانەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان کە خۆراک و دەرمان بۆ دانیشتووان دەگوازنەوە."

سوپای ئیسرائیل جەختی لەوە کردەوە کە "ئامادەیە بۆ جێبەجێکردنی ئاگربەستی مرۆیی لە ناوچە چڕ دانیشتووانەکان، و بەردەوام دەبێت لە کارکردن بۆ هەڵوەشاندنەوەی ژێرخانی تیرۆر و لەناوبردنی تیرۆریستان لە ناوچەکەدا."

هاوکات جەخت لەوە کراوەتەوە کە: "بەرپرسیارێتی دابەشکردنی خۆراک بەسەر دانیشتووانی غەززەدا دەکەوێتە ئەستۆی نەتەوە یەکگرتووەکان و رێکخراوە فریاگوزارییە نێودەوڵەتییەکان. بۆیە، چاوەڕوان دەکرێت نەتەوە یەکگرتووەکان و رێکخراوە نێودەوڵەتییەکان کاریگەریی دابەشکردنی هاوکارییەکان باشتر بکەن و دڵنیابن لەوەی ناگاتە دەستی حەماس."

ئەمڕۆ شەممە، هونەرمەندی گەورەی لوبنانی، زیاد رەحبانی، کوڕی هونەرمەندی دیار فەیروز، لە تەمەنی 69 ساڵیدا ماڵئاوایی لە ژیان کرد و جیهانی هونەری لوبنانی و عەرەبی بە جێهێشت، کە تێیدا شوێن پەنجەیەکی دیاری لە دوای خۆی بەجێهێشت.

رەحبانی نووسەر، ئاوازدانەر، مۆسیقاژەن و شانۆکارێک بوو کە عاشقی هونەر بوو.  بە رەخنە تەنزئامێزەکانی زۆر جار بینەرانی دەهێنایە پێکەنین، بەڵام لە هەمان کاتدا واقیعی تاڵی لوبنانی دەخستەڕوو، کە بریتی بوو لە دابەشبوونی تائیفی، دەمارگیری و دابونەریت. تەنانەت لە ساڵانی سەرەتای دەستپێکی هونەرییدا، رەخنەی لە هونەری تەقلیدی و فۆلکلۆری دایک و باوکی دەگرت.

زیاد رەحبانی کێیە؟

هونەرمەند، ئاوازدانەر، شانۆکار و نووسەرێکی لوبنانییە کە بە مۆسیقا هاوچەرخەکەی و شانۆگەرییە سیاسییە رەخنەگرانەکانییەوە ناسراوە.  ستایلی زیاد رەحبانی بە تەنز و قووڵی لە چارەسەرکردنی بابەتەکاندا جیادەکرێتەوە و بە دامەزرێنەری قوتابخانەیەکی نوێ لە مۆسیقای عەرەبی و شانۆی هاوچەرخی عەرەبیدا دادەنرێت.

زیاد لە 1ی کانوونی دووەمی 1956 لەدایکبووە. دایکی، نەهاد حەداد، ناسراو بە فەیروز، گۆرانیبێژێکی جیهانییە و باوکیشی، عاسی رەحبانی، یەکێک بوو لە دوو برا رەحبانییە پێشەنگەکە لە بواری مۆسیقا و شانۆی لوبنانیدا.

لە ساڵی 1973 و لە تەمەنی 17 ساڵیدا، یەکەم ئاوازی بۆ دایکی، فەیروز، دانا کاتێک باوکی لە نەخۆشخانە بوو.. ئەمەش بۆ گۆرانییە بەناوبانگەکەی "سألوني الناس" بوو کە سەرکەوتنێکی گەورەی بەدەستهێنا. دواتر، چەندین کاری دیکەی پێشکەش بە فەیروز کرد، لەوانە: "أنا عندي حنين"، "البوسطة"، "عندي ثقة فيك"، و چەندانی تر.

یەکەم دەرکەوتنی زیاد لەسەر شانۆ لە شانۆگەریی "المحطة" بوو، هەروەها لە "ميس الريم"یشدا دەرکەوت. دواتر، یەکەم شانۆگەری خۆی بە ناوی "سهرية" نووسی و پاشان چەندین شانۆگەری دیکەی بەناوبانگی نووسی وەک "فيلم أميركي طويل"، "شي فاشل"، و "بالنسبة لبكرا شو".

ئەمڕۆ زیاد، بە ڤایرۆسی جگەر، کۆچی دوایی کرد و جیهانی هونەری لوبنانی جێهێشت.

فەیرز، کە لە تەواوی جیهاندا بە "چۆلەکەی خۆرهەڵات" بەناوبانگە، دایکی رەحبانی دەکات و جیهانی هونەری لوبنان و میدیا عەرەبیەکان وەک هاوبەشی لە خەمی فەیروزدا نووسیویانە، ئەمڕۆ لوبنان لەگەڵ "چۆلەکەی خۆرهەڵات" غەمگینە.