ئەمڕۆ هەینی، سێیەمین رۆژی بەڕێوەچوونی کۆنفرانسی هاوپەیمانیی سۆسیال دیموکراتی وڵاتانی عەرەبییە لە شاری سلێمانی، کە تێیدا چەندین پانێڵی تایبەت بە پرسە گرنگەکانی ناوچەکە بەڕێوەدەچن.

یەکێک لە پانێڵەکانی ئەمڕۆ تەرخان کراوە بۆ دۆزی فەڵەستین و پێشهات و کاریگەرییەکانی لەسەر ناوچەکە. لەم پانێڵەدا، محەمەد شتایە، سەرۆکوەزیرانی پێشووی فەڵەستین؛ فەلاح جبور، سکرتێری گشتیی پارتی سۆسیال دیموکراتی ئوردن؛ مستەفا برغوسی، سکرتێری گشتیی دەستپێشخەریی نیشتمانیی فەڵەستین؛ و ئەحمەد مەجدەلانی، ئەمینداری گشتی بەرەی خەباتی جەماوەریی فەڵەستین بەشداردەبن.

پانێڵێکی دیکەی رۆژی سێیەم تیشک دەخاتە سەر ئاسۆی نوێبوونەوەی سۆسیال دیموکراتەکان لە وڵاتانی عەرەبی. لەم پانێڵەدا، دۆخی سیاسی و ئەمنیی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە قۆناغی ئێستادا تاوتوێ دەکرێت و کاریگەرییەکانی لەسەر ناوچەکە شی دەکرێنەوە، بەتایبەتی چۆن رووداوەکان کاریگەرییان لەسەر گەشەکردنی ناوچەکە هەیە. بەشداربووان وەڵامی پرسیارەکانی تایبەت بە ئاڵنگارییە سەرەکییەکان و کاریگەرییان لەسەر ئاسایش و گەشەپێدانی ناوچەکە و چارەسەرەکان دەدەنەوە. هەروەها دۆخی دیموکراسی لە وڵاتانی عەرەبی دوای بەهاری عەرەبی و ئەو ئاڵنگارییانەی رووبەڕووی جوڵانەوەی سۆسیال دیموکراتییەکان دەبنەوە، تاوتوێ دەکەن. تیشکیش دەخرێتە سەر هەماهەنگییە هەرێمایەتی و نێودەوڵەتییەکان لەنێوان پارتەکاندا، بەتایبەتی لە کاتە هەستیارەکاندا بۆ تێپەڕاندنی قۆناغەکان.

شایەنی باسە، دوێنێ پێنجشەممە، بافڵ جەلال تاڵەبانی، سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، لە وتارێکدا لە کۆنفرانسەکەدا قسەی بۆ ئامادەبووان کرد و تیشکی خستە سەر هەنگاوەکانی نوێبوونەوە و گەشەکردنی سۆسیال دیموکرات.

کۆنفرانسی هاوپەیمانیی سۆسیال دیموکراتی وڵاتانی عەرەبی، بە میوانداریکردنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، لە 27ی ئابی 2025 لە شاری سلێمانی دەستیپێکردووە و بە بەشداری د. لەتیف ڕەشید، سەرۆک کۆماری عیراق و ژمارەیەکی زۆر لە کەسایەتی سیاسی و حزبی وڵاتانی عەرەبی بەڕێوەدەچێت.

بەدەستهێنانی قژێکی بەهێز و تەندروست، جگە لە بەکارهێنانی کرێم و زەیتی تایبەت بەسەر، پەیوەستە بەو خۆراکانەش کە سوود بە جەستە دەگەیەنن لە ناوەوە و کاریگەری دادەنێن لەسەر قژ.

بەپێی ئەو زانیارییانەی رۆژنامەی "تایمز ئۆف ئیندیا" بڵاویکردووەتەوە،  هەشت خۆراکی سەرەکی هەن کە یارمەتیدەرن بۆ خێراکردنی گەشەی قژ، ئەوانیش بریتین لە:

1. هێلکە: هێلکە دەوڵەمەندە بە پرۆتین و بایۆتین، خواردنی بە بەردەوامی یارمەتیدەرە بۆ بەهێزکردنی قژ و خێراکردنی گەشەی.

2. سپێناخ: سپێناخ یەکێکە لەو سەوزانەی چەندین سوودی هەیە، لەوانەش باشترکردنی تەندروستی و گەشەکردنی تاڵەکانی قژ بەهۆی بوونی ئاسن، فۆلیک ئەسید، ڤیتامین A و C.

3. پەتاتەی شیرین: پەتاتەی شیرین بڕێکی باش لە بێتا کارۆتینی تێدایە، کە جەستە دەیکاتە ڤیتامین A کە زۆر تەندروست و سوودبەخشە بۆ قژ.

4. ئەڤۆکادۆ: ئەڤۆکادۆ دەوڵەمەندە بە ڤیتامین E و چەورییە تەندروستەکان، کە پشتگیری تەندروستی پێستی سەر دەکەن و دەیکەنە خاوەنی قژێکی چڕتر و بەهێزتر.

5. گوێز و تۆوەکان: یەکێک لە گرنگترین تایبەتمەندییەکانی گوێز و تۆوەکان ئەوەیە کە سەرچاوەی ترشە چەورییەکانی ئۆمێگا-3 و زینک-ن، کە تەندروستی قژ بەهێز دەکەن و چڕی و هێزی پێدەبەخشن.

6. توو (Berry): توو دەوڵەمەندە بە دژە ئۆکسانەکان و ڤیتامین C، کە یارمەتیدەرە لە بەرهەمهێنانی کۆلاجین بۆ بەهێزکردنی قژ.

7. نیسک: بەهۆی دەوڵەمەندبوونی بە پرۆتین و ئاسن و فۆلیک ئەسید، خواردنی نیسک یەکێکە لە رێگاکانی سەلمێنراو بۆ رێگریکردن لە هەڵوەرینی قژ.

8. ماستی یۆنانی: ماستی یۆنانی بە سوودە خۆراکی و تەندروستییەکانی بەناوبانگە، بوونی پرۆتین و ڤیتامین B5 تێیدا یارمەتیدەرە بۆ زیادکردنی چڕی قژ.

 

ئانتۆنیۆ گوتێرێس، سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان، لەگەڵ بەردەوامی نیگەرانییەکان لەبارەی کارەساتی مرۆیی لە غەززە، داوای لە ئیسرائیل کرد کۆنترۆڵکردنی شاری غەززە رابگرێت و هۆشداری توندی لەبارەی قۆناغێکی نوێی پڕ مەترسیەوە دا.

گوتێرێس لە پۆستێکدا لە پلاتفۆرمی ئێکس (X)، ئاماژەی بەوەدا کە "هاوڵاتیانی مەدەنی لە غەززە رووبەڕووی قۆناغێکی دیکە لە کوشتن و توندوتیژی دەبنەوە. نیازەکانی ئیسرائیل بۆ داگیرکردنی شاری غەززە، سەرەتای قۆناغێکی نوێی پڕ مەترسییە."

ناوبراو راشیگەیاند: "ئەمە سەدان هەزار هاوڵاتی مەدەنی ناچار دەکات جارێکی تر ماڵوحاڵیان جێبهێڵن، ئەمەش خێزانەکان بەرەو مەترسییەکی قووڵتر پاڵپێوەدەنێت. دەبێت ئەمە بوەستێنرێت. هیچ چارەسەرێکی سەربازی بۆ ململانێکان نییە."

ئەم لێدوانانەی گوتێرێس لەکاتێکدایە، بنیامین نەتانیاهۆ، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل، فەرمانی بە سوپا کردووە شاری غەززە کۆنترۆڵ بکات، کە بەپێی خەمڵاندنەکان، نزیکەی یەک ملیۆن کەس لەو شارەدا دەژین.

رۆژی چوارشەممە، وتەبێژێکی سەربازی ئیسرائیل رایگەیاندبوو کە ئامادەکارییەکان بۆ گواستنەوەی دانیشتوانی شارەکە لە ئارادایە و رێکخستن بۆ دامەزراندنی ناوەندەکانی هاوکاری مرۆیی کراوە و چادر دابینکراون. بەڵام رێکخراوەکانی یارمەتیدەر بەردەوام هۆشدارییان لەبارەی دۆخی کارەساتباری باشووری ناوچە کەناراوییەکە دابوو.

گوتێرێس جەختی لەوە کردەوە، "ئاستەکانی مردن و وێرانکاری لە غەززە لەم دواییانەدا بێ وێنەیە." و زیادی کرد: "غەززە پڕە لە پاشماوە، پڕە لە تەرمی قوربانیان، پڕە لە نموونەی ئەو شتانەی کە ڕەنگە پێشێلکاری جددی یاسای نێودەوڵەتی بن."

سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان داوای "وەستاندنی دەستبەجێ و هەمیشەی شەڕ"ی کرد و گوتی: "دەبێت بارمتەکان دەستبەجێ ئازاد بکرێن، و ئەو مامەڵە قێزەونەی ناچارکراون بەرگەی بگرن، دەبێت کۆتایی پێبێت."

هەروەها جەختی لەوە کردەوە کە ئیسرائیل "پابەندبوونێکی روونی" لە غەززە هەیە بۆ: "دڵنیابوون لە دابینکردنی خۆراک و ئاو و دەرمان و پێداویستییەکانی دیکە"، "رەزامەندی دان و ئاسانکاری بۆ گەیاندنی هاوکاری مرۆیی زۆر زیاتر" و "پاراستنی هاوڵاتیانی مەدەنی و ژێرخانە مەدەنییەکان."

بەپێی ئامارەکانی وەزارەتی تەندروستیی حەماس، کە نەتەوە یەکگرتووەکان بە متمانەپێکراوی دەزانێت، زیاتر لە 60 هەزار فەلەستینی لە شەڕی غەززەدا کوژراون.