مەزڵوم کۆبانێ، فەرماندەی گشتی هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) رایگەیاند کە ئامادەیە بۆ کۆبوونەوە لەگەڵ رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆکی تورکیا، بە مەبەستی ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکان لەنێوان هەردوو لا.

کۆبانێ لە چاوپێکەوتنێکی میدیایی لەگەڵ کەناڵی شەمس ئاشکرای کرد: "دەمانەوێت پەیوەندییەکان لەگەڵ تورکیا ئاسایی بکەینەوە و ئامادەم لەگەڵ ئەردۆغان کۆببمەوە."

ئەم لێدوانە لە کاتێکدا دێت کە تورکیا و هێزەکانی سوریای دیموکرات لە مانگی کانوونی دووەمی ساڵی ڕابردوو لەسەر ئاگربەست بە نێوەندگیریی ئەمەریکا رێککەوتن.

فەرماندەی هەسەدە رونی کردەوە کە ئێستا هێزەکانی سوریای دیموکرات لەگەڵ دەسەڵاتدارانی تورکیا لە پەیوەندیی راستەوخۆی سیاسیدان.

"بە نێوەندگیریی لایەنێک، پەیوەندیی راستەوخۆمان لەگەڵ کەناڵە جیاوازەکانی سیاسیی تورکیا هەیە،" مەزڵوم کۆبانێ وتیشی؛ ئومێد دەکەم پەیوەندییەکان لەگەڵ تورکیا بەرەو باشتر بچن.

پێشتر تورکیا رونی کردبووەوە کە ناتوانێت هێزەکانی سوریای دیموکرات لە پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) جیا بکاتەوە، ئەمەش لە کاتێکدایە کە پەکەکە بڕیاری هەڵوەشاندنەوە و دانانی چەکی بەرانبەر تورکیا داوە دوای 40 ساڵ ململانێ.

عەباس عراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران رایگەیاند؛ پابەندین بە مافی پیتاندنی یۆرانیۆم کە پێویستییەکی بنەڕەتییە بۆ وڵاتەکەمان و کەس مافی ئەوەی نییە گەلی ئێران لە مافەکانیان بێبەش بکەن".

وەزیری دەرەوەی ئێران رونی کردەوە کە هەڵوێستی ئێران لەسەر پرسی ناوەکی بە تەواوی رونە و وتی: "ئەگەر باسی چەکی ناوکی بێت، بەڵێ لە روانگەی ئێمەوە پەیوەندیدارە و ئێمە خۆمان خاوەن دروشمی رەتکردنەوەی چەکی ناوەکی بووین و هەرواشدەبین."

عراقچی خۆی و کارمەندانی وەزارەتی دەرەوەی وەک "سەربازانی ئیمام خومەینی" ناساند و وتی: "ئێمە هەمیشە هەوڵمان داوە سەربازی دڵسۆزی ئیمام و رابەر بمێنینەوە." و  وەک "دارێژەری سیاسەتی دەرەوەی ئێران" ناوی هێنا.

وەزیری دەرەوەی ئێران ئاماژەی بەوەکرد: "لە یاسای بنەڕەتی ئێراندا لە یەکەم بڕگەدا هاتووە کە سیستەمی کۆماری ئیسلامی، سیستەمێکە لەسەر بنەمای رەتکردنەوەی ستەمکاری و زاڵبون بەسەریدا دامەزراوە". 

عراقچی وتیشی کە لە گفتوگۆکانی ئێستادا، رەتکردنەوەی خۆ زاڵکردن بەسەر ئێراندا ئامانجی سەرەکیمانە و بەردەوام دەبین لەمە.

ئەم وتانەی عەباس عراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران، لە کاتێکدایە ئەمریکا و ئێران، بە نێوەندگیری عومان لە دانوستاندان بۆ رێککەوتن لەسەر پرسی ئەتۆمی.

پیت هێگسێت وەزیری بەرگری ئەمەریکا،هۆشداریدا لە هەڕەشەی چین بۆ تایوان و رایگەیاند، کە پەکین رۆژانە مەشق و راهێنان دەکات بۆ پێشخستنی توانای سەربازەکانی و رەنگە بەنیاز بێت هێرشبکاتە سەر تایوان. 

هێگسێت لە کۆڕبەندی ئاسایشی شانگریلا لە سەنگافورە، دڵنیایی خۆی دەربڕی کە سەرۆکی چین، شی جینپینگ فەرمان بە سوپاکەی کردووە تا خۆیان بۆ هێرشکردنە بۆ سەر تایوان تا ساڵی 2027 ئامادە بکەن.

هێگسێت وتی: "ئەوە زانراوە کە شی جینپینگ فەرمانی بە سەربازەکانی کردووە تا ساڵی 2027 هێرش بکەنە سەر تایوان. سوپایەکی تایبەتی بۆ ئەو کارە دروست کردووە و رۆژانە مەشق و راهێنان دەکەن بۆ ئەو ئەرکە".

وەزیری بەرگری ئەمەریکا هۆشداریشیدا کە چین "خۆی ئامادە دەکات بۆ بەکارهێنانی هێزی سەربازی بۆ گۆڕینی هاوسەنگی هێز لە ناوچەکانی زەریای هیندی و زەریای هێمن."

هێگسێت داوای لە هاوپەیمانە ئاسیاییەکانی واشنتن کرد کە بە خێرایی خەرجییە سەربازییەکانیان لە بەرامبەر هەڕەشەکانی چین زیاد بکەن.

"ئەو مەترسییەی چین دروستیکردووە راستەقینەیە و رەنگە نزیک بێت. پەکین هیواخوازە زاڵ بێت و کۆنترۆڵی ئاسیا بکات،".

وەزیری بەرگری ئەمەریکا دووپاتی کردەوە کە واشنتن گەڕاوەتەوە بۆ ناوچەکانی زەریای هیندی و زەریای هێمن و وتی: "ئێمە بۆ مانەوە لێرەین."

هەڵوێستی چین و تایوان لە بەرانبەر یەک:

چین بەردەوام تایوان بە بەشێک لە خاکی خۆی دەزانێت و بەڵێنی داوە کە بیکاتەوە یەک پارچە لەگەڵ خاکەکەی، فشارە سەربازی و سیاسییەکانی خۆی بۆ ئەو مەبەستە زیاد کردووە.

لەولاوە، حکوومەتی تایوان قسەکانی پەکین رەت دەکاتەوە و جەخت لەوە دەکاتەوە کە خەڵکی تایوان بە تەنیا دەتوانن بڕیار لە داهاتوویان بدەن.

پێنج جیاوازی بنەڕەتی لە نێوان چین و تایوان:

1. سیستەمی سیاسی

چین: سیستەمی یەک حزبیەو حزبی کۆمۆنیستی چین رابەرایەتی دەکات.

*تایوان: دیموکراسیی و فرە حزبی، هەڵبژاردنی ئازاد و سیستمی پەرلەمانی.

2. سیستەمی ئابووری

چین: ئابووری سۆسیالیستی، بازاڕ لەلایەن دەوڵەتەوە کۆنتڕۆڵکراوە

تایوان: ئابووری بازاڕی ئازاد

3. مافەکانی مرۆڤ و ئازادییەکان

چین: سنووردارکردنی مافەکانی مرۆڤ و کۆنترۆڵی توندی حکوومی

تایوان: ئازادی پڕ لە دەربڕین، چاپەمەنی ئازاد و مافەکانی مرۆڤ