ئەمڕۆ، 95 ساڵ بەسەر راپەڕینی مێژوویی بەردەرکی سەرای سلێمانیدا تێپەڕدەبێت، کە تێیدا خەڵکی شارەکە لە رۆژی 6ی ئەیلولی 1930دا لە دژی ستەم و نکۆڵیکردن لە مافەکانیان رژانە سەر شەقامەکان و رووبەرووی سەرکوتێکی خوێناوی بوونەوە.

خۆپیشاندانە فراوانەکە کە لەلایەن چین و توێژە جیاوازەکانی شارەکەوە رێکخرابوو، لەلایەن شاعیری ناودار "فایەق بێکەس"ەوە رابەرایەتی دەکرا. لە بەرامبەردا، هێزە ئەمنییەکانی حکومەت بە فیشەک وەڵامی داواکاریی خۆپیشاندەرانیان دایەوە، کە بەهۆیەوە ژمارەیەکی زۆر هاوڵاتی شەهید و بریندار بوون. بەپێی بەڵگەنامەکانی ئەو سەردەمە، نزیکەی60 کەس لەو رۆژەدا بوونە قوربانی.

ئەم روداوە، کە لەلایەن شاعیران و نووسەرانی وەک (بێکەس، حەمدی، ئەخۆل، پیرەمێرد و گۆران)ەوە بە "رۆژە رەشەکە" ناوبراوە، بووە بەشێکی گرنگ لە مێژووی خەباتی رزگاریخوازی گەلی کورد.

یەکێک لە سیمبولە هەرە دیارەکانی ئەو رۆژە، "عەولەسیس" (عەبدولمەجید مەلا ئیبراهیم) بوو، کە بە ئازایەتییەکەی ناسرابوو و لە تەمەنی 29 ساڵیدا بە گوللەی سەربازانی ئینگلیز شەهید کرا و بووە هێمای قوربانیدان لەپێناو ئازادیدا.

بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی کەشناسی و بوومەلەرزەزانیی هەرێمی کوردستان، پێشبینییەکانی کەشوهەوای بۆ ئەمڕۆ و سبەی بڵاوکردەوە و رایگەیاند کە ئاسمان ساماڵ دەبێت و پلەکانی گەرما بەراورد بە رۆژانی رابردوو کەمێک نزم دەبنەوە.

بەپێی راگەیەندراوەکەی کەشناسی، ئەمڕۆ شەممە، ئاسمان بەگشتی ساماڵ دەبێت و پلەکانی گەرما بە (1-2) پلە دادەبەزن. هەروەها بۆ رۆژی یەکشەممە، 7ی ئەیلول، کەشوهەوا بە جێگیری دەمێنێتەوە و پلەکانی گەرما نزیک دەبن لە تۆمارکراوەکانی ئەمڕۆ.

خێرایی با لە نێوان (10-20) کیلۆمەتردا دەبێت لە کاتژمێرێکدا و مەودای بینین لە نێوان (8-10) کیلۆمەتردایە.

بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بۆ ئەمڕۆ:

• گەرمیان: 42 پلە

• کەرکوک: 40 پلە

• هەولێر: 39 پلە

• هەڵەبجە: 39 پلە

• زاخۆ: 39 پلە

• سلێمانی: 38 پلە

• دهۆک: 38 پلە

• سۆران: 36 پلە

• حاجی ئۆمەران: 29 پلە

 

پەیامنێری کوردستان نیوز لە بەغداد، بە پشت بەستن بە سەرچاوەیەکی باڵای نێو حکومەتی عیراق ئاشکرای کرد، کە حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عیراق زۆر لێک نزیک بوونەتەوە لە گەیشتن بە رێککەوتن لەسەر داهاتەکانی باج و رسومات، لەگەڵ یەکلابوونەوەی داهاتی گومرگیش.

سەرچاوەکەی حکومەتی عیراق ئاماژەی بەوەداوە، "72 سەعاتی داهاتوو یەکلاییکەرەوە دەبێت لەبەردەم هەرێم و بەغدا بۆ گەیشتن بە رێککەوتن."

بەپێی زانیارییەکانی پەیامنێری کوردستان نیوز، لە کۆبوونەوەی رۆژی پێنجشەممەی رابردوودا، کە لە نێوان وەفدی هەرێم و لیژنە یاساییەکەی ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق بەڕێوەچوو، گفتوگۆی چڕ و بەرهەمدار ئەنجام درا و هەنگاوی جددی نرا لەبارەی داهاتە نانەوتییەکانەوە.

دابەشکردنی داهاتی باج و رسومات:

داهاتی باج: هەردوو لا گەیشتوونەتە رێککەوتن لەبارەی داهاتی باجەوە، بە جۆرێک داهاتی باجی حکومەتی هەرێم و داهاتی باجە فیدڕاڵییەکان لە هەرێمی کوردستان، بە نیوەیی لە نێوان هەردوو لادا دابەش بکرێت. ئەم لێک تێگەیشتنە پەسەندکراوی لیژنە یاساییەکەیە و تەنها رەزامەندی سەرۆکوەزیرانی عیراقی ماوە.

داهاتی رسومات: وەفدی باڵای حکومەتی هەرێم پێشنیاری کردووە کە تەواوی داهاتی رسوماتی هەرێمایەتی بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان بێت، و داهاتی رسوماتی فیدڕاڵییەکانیش لە هەرێمی کوردستان، 50% بە 50% بێت. بەپێی وتەی سەرچاوە باڵاکەی حکومەتی عیراق، ئەم پێشنیارە لەلایەن لیژنە یاساییەکەوە پەسەند کراوە و تەنها رێککەوتنی رەسمی ماوە.

چارەسەرکردنی کێشەی هەناردەکردنەوەی نەوت:

سەرچاوەکەی حکومەتی عیراق رایگەیاندووە، یەکێک لە گرفتە گەورەکانی بەردەم هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم چارەسەر کراوە. ئەمەش بریتییە لە گۆڕینی بڕگەیەکی نێو رێککەوتنی حکومەتی هەرێمی کوردستان لەگەڵ کۆمپانیا نەوتییەکان. پێشتر کۆمپانیا نەوتییەکان بەپێی یاسایەکی تایبەت سکاڵایان لە دەرەوەی عیراق تۆمار دەکرد، بەڵام لەمەودوا کۆمپانیاکان بەپێی یاسای عیراقی سکاڵای خۆیان تۆمار دەکەن و دادگای عیراقیش کەیسەکە لە نێوان کۆمپانیاکان و لایەنی بەرامبەر یەکلایی دەکاتەوە.
ئەمە وەک خاڵێکی گرنگ بۆ دەستپێکردنەوەی پرۆسەی نەوتی هەرێمی کوردستان دەبینرێت و لێک تێگەیشتنی لەسەر دروست بووە، لەگەڵ رەزامەندی کۆمپانیا نەوتییە بیانییەکانیش.

کۆبوونەوە و بڕیارە یەکلاکەرەوەکان:

پەیامنێری کوردستان نیوز زانیاریی تایبەتی دەستکەوتووە کە سبەی یەکشەممە محەمەد شیاع سودانی، سەرۆکوەزیرانی عیراق، لەگەڵ عەلی فەوزی، سەرۆکی لیژنە یاساییەکەی ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق کۆدەبێتەوە و راپۆرتی لیژنە یاساییەکە دەخرێتە بەردەم سەرۆکوەزیران. هەروەها ئاماژە بەوە دراوە، ئەگەر سەرۆکوەزیرانی عیراق راپۆرتی لیژنە یاساییەکە پەسەند بکات، رۆژی سێشەممە لە کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق، رێککەوتنی هەرێم و بەغدا دەبردرێتە نێو کۆبوونەوەکە و دەنگی لەسەر دەدرێت.