سری سورەیا ئۆندەر سیاسەتمەداری دیارو پەرلەمانتاری پێشوی هەدەپە و ئەندامی وەفدی دەمپارتی پاش نزیکەی 20 رۆژ مانەوە لە نەخۆشخانەی فلۆرێنس نایتنگەیڵ کۆچی دوایی کرد.

لە ڕاگەیەندراوی نەخۆشخانەکەدا هاتووە؛ کە هۆکاری مردنی ئۆندەر لەکارکەوتنی چەندین ئەندامی جەستە بووە.

ئۆندەر، تەمەن 62 ساڵە و دوای ئەوەی 18 رۆژە لەژێر چارەسەردایە، ئەمڕۆ لە کاتژمێر 4:10 خولەک بەهۆی لەکارکەوتنی چەندین ئەندامەوە گیانی لەدەستدا.

 سری سورەیا ئۆندەر کێیە؟

سری سورەیا ئۆندەر، کە ژیانی سیاسی لە ساڵی ٢٠١١ دەستی پێکرد، بۆ چەندین ساڵ لەناو رای گشتیدا وەک نووسەر و سیناریست ناسرابوو. لە هەمان ساڵدا، لە هەڵبژاردنە گشتییەکاندا وەک کاندیدی سەربەخۆی بلۆکی کار، ئازادی و دیموکراسی، لە ئیستانبوڵەوە بە ئەندامی پەرلەمان هەڵبژێردرا و چووە ناو پەرلەمانەوە.

لە ساڵی ٢٠١٣، لەگەڵ دامەزراندنی پارتی دیموکراتی گەلان (HDP)، بوو بە یەکێک لەو کەسایەتیانەی کە پێشەنگی کرد لە کۆکردنەوەی سیاسەتی کوردی و ئۆپۆزسیۆنی چەپی تورکیا لەژێر یەک چەتردا. لە HDP پۆستی یاریدەدەری هاوسەرۆکی گشتی وەرگرت. لە هەمان ساڵدا، بەشداری لە خۆپیشاندانەکانی پارکی گەزی کرد وەک یەکەم ئەندام پەرلەمان کە لە پارکەکەدا بەشداری کرد.

ئۆندەر لە ماوەی نێوان ساڵانی ٢٠١٣-٢٠١٥، لەو قۆناغەدا کە بە "پرۆسەی چارەسەری" ناسرابوو، رۆڵی گرنگی گێڕا. بەشداری لە پەیوەندییەکان لەگەڵ عەبدوڵڵا ئۆجەلان، ڕێبەری PKK کە لە زیندانی ئیمراڵی بەندکراوە، کرد؛ هەروەها ئەندامی شاندێک بوو کە پەیوەندی لەگەڵ قەندیل دەکرد. لە ساڵانی ٢٠١٣، ٢٠١٤ و ٢٠١٥، لە یادی نەورۆزدا، ئەو کەسە بوو کە نامەکانی ئۆجەلانی بۆ ڕای گشتی خوێندەوە.

لە ٦ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٨، بە تۆمەتی "پڕوپاگەندەی تیرۆر" دەستگیرکرا، و لە ٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٩ ئازاد کرا. ئۆندەر ژیانی سیاسی لەوێوە بەردەوام کردەوە کە بەجێی هێشتبوو، جارێکی تر وەک ئەندام پەرلەمان هەڵبژێردرا و لە ئەنجومەنی نیشتمانی گەورەی تورکیا وەک ئەندام پەرلەمانی ئیستانبوڵی پارتی DEM و جێگری سەرۆکی پەرلەمانی تورکیا خزمەتی کرد.

لە مانگی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤، لە گفتوگۆکانی ئیمراڵی کە دوبارە بوونە بابەتی ڕۆژ بە بانگەوازی دەوڵەت باحچەلی، سەرۆکی گشتی پارتی MHP، جارێکی تر ئەندامی ئەو شاندە بوو کە نێوەندگیری دەکرد لە نێوان حکومەت و ئۆجەلان.

زانیاری زیاتر لەبارەی سری سورەیا ئۆندەر

سری سورەیا ئۆندەر لە ١٢ی تەمموزی ١٩٦٢ لە شاری ئەدەنە لە تورکیا لەدایک بووە. پێش ئەوەی بچێتە دنیای سیاسەتەوە، ناوبانگی بەدەست هێنا وەک نووسەر، سیناریۆنووس و دەرهێنەری فیلم. لە ناو بەرهەمە هونەرییەکانیدا، فیلمی "بەهەشت لێرەیە" (٢٠٠٢) یەکێکە لە کارە ناسراوەکانی وەک دەرهێنەر و سیناریۆنووس.

لە ژیانی سیاسیدا، ئۆندەر بە کەسایەتییەکی مەدەنی، دیالۆگخواز و پێشەنگ لە کارکردن بۆ چارەسەری کێشەی کورد لە تورکیا ناسراوە. لە کاتی "پرۆسەی چارەسەری"دا، ئۆندەر ڕۆڵێکی سەرەکی گێڕا لە گفتوگۆکانی نێوان حکومەتی تورکیا و PKK، کە ئەمەش وای کرد ببێتە یەکێک لە دەموچاوە دیارەکانی ئەو پرۆسەیە.

سەرەڕای کارە سیاسییەکانی، ئۆندەر بە شێوازی نووسین و قسەکردنی ڕەوان و کاریگەری ناسراوە. ئەو چەندین کتێب و وتاری نووسیوە کە تیایاندا باس لە ناسنامەی کوردی، مافەکانی کەمینەکان، دادپەروەری کۆمەڵایەتی و دیموکراسی دەکات.

لە ساڵی ٢٠١٥، کاتێک پرۆسەی ئاشتی کۆتایی هات، ئۆندەر لەلایەن دەسەڵاتەوە دووچاری چەندین دادگایی کرایەوە و لە کۆتاییدا بە تۆمەتی "پڕوپاگەندەی تیرۆر" زیندانی کرا. لە کاتی زیندانیکردنەکەیدا، بوو بە هێمایەکی سیاسی بۆ ئازادی بیروڕا و باشترکردنی مافەکانی کورد لە تورکیا.

دوای ئازادبوونی، ئۆندەر جارێکی تر گەڕایەوە ناو سیاسەت و بوو بە ئەندامی پارتی دیموکراسی و یەکسانی گەلان (DEM)، کە میراتگری پارتی HDP بوو. لە ساڵی ٢٠٢٣ بوو بە ئەندامی پەرلەمان و دواتر هەڵبژێردرا بۆ پۆستی جێگری سەرۆکی پەرلەمانی تورکیا.

ئۆندەر بە تایبەتمەندییە مرۆڤدۆستانەکانی و توانای نێوەندگیری لە نێوان لایەنە جیاوازەکان ناسراوە و هەوڵدەدات بۆ پێکەوەژیانی هەموو پێکهاتەکان لە تورکیا و چارەسەری کێشەی کورد بە ڕێگای دیالۆگ و دیموکراسی.

 

نوێدەکرێتەوە...