لە دانیشتنێکی نائاساییدا، ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی بە کۆی دەنگ هێرشە ئاسمانییەکەی ئیسرائیلی بۆ سەر دۆحەی پایتەختی قەتەری ئیدانە کرد و بە "پێشێلکاریی سەروەریی قەتەر" ناویبرد.
سەرەڕای ئەوەی لە راگەیەندراوە رەسمیەکەدا ناوی ئیسرائیل نەهێنرا، بەڵام زۆربەی وڵاتانی ئەندام، بەتایبەت روسیا و جەزائیر، بە توندی هێرشەکەیان شەرمەزار کرد. ئەمریکاش دڵنیایی دایە قەتەر کە هێرشەکە دووبارە نابێتەوە، بەڵام جەختی لەسەر پێویستیی "لەناوبردنی حەماس" کردەوە.

ئەمشەو پێنجشەممە، ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان دانیشتنێکی نائاسایی بەپەلەی لەسەر هێرشە ئاسمانییەکەی ئیسرائیل بۆ سەر قەتەر ئەنجامدا، کە تێیدا ئیدانەیەکی بەرفراوانی نێودەوڵەتیی لێکەوتەوە.

هەڵوێستی رەسمی ئەنجومەنی ئاسایش و نەتەوە یەکگرتووەکان:

لە سەرەتای دانیشتنەکەدا، ڕۆزماری دیکارلۆ بریکاری سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ کاروباری سیاسی، رایگەیاند کە "هێرشە ئاسمانییەکانی ئیسرائیل بۆ سەر دۆحە جیهانی شۆک کرد" و بە "پێشێلکاریی سەروەری و یەکپارچەیی خاکی قەتەر"ی وەسف کرد. دیکارلۆ هۆشداریدا کە "ئەم هێرشە رەنگە دەستپێکی قۆناغێکی نوێ و مەترسیدار بێت لە ململانێ بەردەوامەکەدا."

دواتر، ئەنجومەنی ئاسایش بە کۆی دەنگی هەر 15 ئەندامەکەی، راگەیەندراوێکی پەسەند کرد کە تێیدا ئیدانەی هێرشەکانی کرد و "هاوپشتیی خۆی لەگەڵ قەتەر" و "پشتگیریی بۆ سەروەری و یەکپارچەیی خاکی" دووپاتکردەوە. بەڵام لە راگەیەندراوەکەدا، کە لەلایەن بەریتانیا و فەڕەنساوە داڕێژرابوو، راستەوخۆ ناوی ئیسرائیل وەک ئەنجامدەری هێرشەکە نەهێنرا.

هەڵوێستی جیاوازی زلهێزەکان: ئەمریکا و روسیا

هەڵوێستی زلهێزەکان جیاواز بوو. نوێنەری ئەمریکا، دۆرۆسی شیا، رایگەیاند کە سەرۆک دۆناڵد ترەمپ دڵنیایی داوەتە میری قەتەر کە هێرشەکە دووبارە نابێتەوە. بەڵام لە هەمان کاتدا جەختی کردەوە کە "پێویستە حەماس لە غەززە لەناوببرێت."

لەلایەکی دیکەوە، نوێنەری روسیا، ڤاسیلی نیبێنزیا، بە توندی رەخنەی لە ئیسرائیل گرت و وتی: "هێرشەکەی ئیسرائیل بۆ سەر قەتەر پێشێلکارییەکی ئاشکرای سەروەریی وڵاتانە. ناتوانرێت دانوستان بکرێت لە کاتێکدا ئیسرائیل چەکی ئاراستەی دانوستانکار کردووە."

شەپۆلی ئیدانەکردنی نێودەوڵەتی

زۆربەی وڵاتانی ئەندام بە توندی هێرشەکەیان ئیدانە کرد:

• نوێنەری جەزائیر: وتی، "ئەو کارەساتەی دەسەڵاتدارانی ئیسرائیل لە غەززە دروستیان کردووە بەسیان نەبووە، دەوڵەتێکی نێوەندگیریشیان کردووەتە ئامانج. هێرشکردنە سەر قەتەر بەڵگەی هێز نییە، بەڵکو بەڵگەی شێتییە، و ئەمەش رەفتارێکی توندڕەوانەیە کە نەبوونی سزا پاڵپشتییەتی."

• نوێنەری پاکستان: رایگەیاند، "بە توندترین شێوە ئیدانەی دەستدرێژییە نایاسایی و بێ پاساوەکەی ئیسرائیل دەکەین. ئەم هێرشە تەنها هێرشکردنە سەر دەوڵەتێکی خاوەن سەروەری نییە، بەڵکو دەستدرێژییە بۆ سەر دیپلۆماسییەت."

• نوێنەری سۆماڵ: جەختی کردەوە کە، "دەستدرێژیی ئیسرائیل بۆ سەر قەتەر زیادبوونی مەترسیەکانە. فراوانکردنی سیستەماتیکیی ململانێ لەلایەن ئیسرائیلەوە ستراتیژییەکی مەبەستدارە."

ئەم دانیشتنە لە کاتێکدایە کە ئیسرائیل بەردەوامە لە هێرشەکانی بۆسەر غەززە.

 

هاکەرێکی تورک توانی دەستی بە ژمارە تەلەفۆنی تایبەتیی وەزیری بەرگریی ئیسرائیل، یسرائیل کاتز، بگات و پەیوەندییەکی ڤیدیۆیی کورتی لەگەڵدا ئەنجام بدات. دوای بڵاوکردنەوەی وێنەی پەیوەندییەکە و ژمارە تەلەفۆنەکەی، وەزیرەکە رایگەیاند هەزاران نامەی رقئامێز و هەڕەشەی کوشتنی پێگەیشتووە.

هاککەرێکی تورک ژمارە تەلەفۆنی تایبەتیی یسرائیل کاتز، وەزیری بەرگریی ئیسرائیلی دەستکەوت و لە رێگەیەوە پەیوەندییەکی ڤیدیۆیی لەگەڵدا ئەنجامدا. رۆژنامەی "تایمز ئۆف ئیسرائیل" بڵاویکردەوە کە کاتز وەڵامی پەیوەندییە ڤیدیۆییەکەی داوەتەوە، بەڵام کاتێک هاککەرە تورکەکە دەستی بە جنێودان کردووە، وەزیری بەرگری دەستبەجێ هێڵەکەی داخستووەتەوە.

بەڵام هاککەرەکە توانیویەتی "سکرین شۆت"ێکی پەیوەندییەکە بگرێت و لەگەڵ ژمارە تەلەفۆنەکەی کاتزدا لەسەر ئینتەرنێت بڵاوی بکاتەوە.

بەپێی میدیا ئیسرائیلییەکان، وەزیری بەرگری "بە هەڵە دەستی بە دوگمەی وەڵامدانەوەی پەیوەندیی هاککەرە تورکەکەدا ناوە، کە تەنها بۆ چەند چرکەیەکی کەم بووە." دوای ئەم روداوە، کاتز هەزاران نامەی رقئامێز و هەڕەشەی کوشتنی پێگەیشتووە.

رۆژنامەی "تایمز ئۆف ئیسرائیل" ئاماژەی بەوەش کردووە کە کاتز بۆ ماوەی چەندین ساڵە هەمان ژمارە تەلەفۆن بەکاردەهێنێت، سەرەڕای ئەوەی پێشتریش ژمارەکەی دزەی پێکرابوو.

لەسەر ئەم روداوە، وەزیری بەرگریی ئیسرائیل لە لێدوانێکدا وتی: "گرووپی (توندڕەوی) رێکخراو لە وڵاتە جیاوازەکانی جیهانەوە پەیوەندی بە تەلەفۆنی تایبەتیی و نا-نهێنیی منەوە دەکەن و نامەی رقئامێز و هەڕەشە بەجێدەهێڵن."

لە کۆتاییدا بە هەڕەشەوە وەڵامی دانەوە و وتی: "با ئەوان بەردەوام بن لە پەیوەندیکردن و هەڕەشەکردن، منیش بەردەوام دەبم لە دەرکردنی فەرمانی لەناوبردنی سەرکردە تیرۆریستەکانیان."

 

لە پەیوەندییەکی تەلەفۆنیدا، د. لەتیف رەشید، سەرۆک کۆماری عیراق، بە توندی ئیدانەی هێرشەکەی ئیسرائیلی بۆ سەر دەوڵەتی قەتەر کرد و هاوسۆزی و پشتیوانیی تەواوی عیراقی بۆ دەوڵەت و گەلی قەتەر دووپات کردەوە.

ئەمڕۆ پێنجشەممە، د. لەتیف رەشید، سەرۆک کۆماری عیراق، پەیوەندییەکی تەلەفۆنی لەگەڵ شێخ تەمیم کوڕی حەمەد ئال سانی، میری دەوڵەتی قەتەر، ئەنجامدا و تیایدا گفتوگۆیان لەبارەی دوایین پێشهاتەکانی ناوچەکەوە کرد.

لە میانی پەیوەندییەکەدا، سەرۆک کۆمار بە توندی ئیدانەی دەستدرێژیی ئیسرائیلی بۆ سەر قەتەر کرد و هەموو جۆرە هەڕەشەیەکی بۆ سەر ئاسایش و سەروەریی ئەو وڵاتە رەتکردەوە. هەروەها جەختی لەسەر هاوسۆزی و پشتیوانیی عیراق کردەوە بۆ "برایانی قەتەر" لە روبەروبوونەوەی ئەم دەستدرێژییەدا.

سەرۆک کۆمار رایگەیاند: "دەستدرێژی بۆ سەر دەوڵەتی قەتەر پێشێلکارییەکی ئاشکرای یاسا و پێوەرە نێودەوڵەتییەکانە و هەڕەشەیەکی راستەوخۆشە بۆ سەر ئاسایشی ناوچەکە." ناوبراو داوای یەکخستنی هەوڵەکانی کرد بۆ راگرتنی ئەم پێشێلکارییانە و داوای لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش کرد بەرپرسیارێتیی خۆی لە ئەستۆ بگرێت بۆ کۆتاییهێنان بەم تاوانانە.

لە بەشێکی دیکەی پەیوەندییەکەدا، سەرۆک کۆمار پرسە و سەرەخۆشیی خۆی ئاراستەی کەسوکاری قوربانییەکان کرد و هیوای زوو چاکبوونەوەی بۆ بریندارەکان خواست.

هەروەها، هەردوولا باسیان لە پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان عیراق و قەتەر کرد و گرنگیی بەهێزکردنی هاریکاریی هاوبەشیان بۆ خزمەتکردنی بەرژەوەندییەکانی هەردوو گەلیان دووپات کردەوە.

لەلایەن خۆیەوە، میری قەتەر پێزانینی خۆی بۆ هەڵوێست و پشتیوانییەکانی عیراق دەربڕی و بە رەنگدانەوەی پەیوەندیی پتەوی نێوان هەردوو وڵاتی وەسف کرد.