ئەمڕۆ چوارشەممە، ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان، کۆبوونەوەی ئاسایی خۆی ئەنجامدا و تیایدا روداوەکانی سلێمانی، پرسی نەوت و داهات و دواکەوتنی موچە تاوتوێ کران.
لە کۆبونەوەکەدا تیشک خرایە سەر وردەكاری روداوەكەی لالەزارو ئاماژە بەوەشدرا کە "هەوڵ هەبووە پشێوی و ئاژاوەیەکی گەورە دروستبکرێت و پیلان هەبوو بۆ تیرۆرکردنی سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە چوار کاتی جیاوازدا."
هەر لەسەر روداوەکەی لالەزار، لە راگەیەندراوەکەدا هاتووە؛ "ئەوەی کرا پووچەڵکردنەوەی ئەو پیلانە ئاژاوەگێڕییە و چەسپاندنی یاسا بووە و ئێستاش رێکاری یاسایی دەگیرێتە بەر بۆ یەکلاکردنەوەی ئەو بابەتە."
سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان نیگەرانی قووڵی خۆی بەرامبەر ڕووداوەکانی ئەم دواییەی شاری سلێمانی دەربڕی، کە بەداخەوە بووە هۆی گیان لەدەستدان و برینداربوونی ژمارەیەک کەس ، سەرۆک وەزیران پرسە و سەرەخۆشی ئاراستەی کەسوکاری قوربانییان کرد و هیوای چاکبوونەوەی بۆ برینداران خواست. هەروەها دووپاتی کردەوە کە پێویستە کێشە و ناکۆکییەکان لە ڕێگەی یاسا چارەسەر بکرێن .
لەم رووەوە قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان، بەوردی باسی رووداوەکانی لالەزاری کرد، کە بەرەبەیانی رۆژی 22ی ئابی 2025 ڕوویاندا، ئاماژەی بەوەشدا؛ هەوڵ هەبووە پشێوی و ئاژاوەی گەورە دروستبکرێت و پیلان هەبوو بۆ تیرۆرکردنی سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە چوار کاتی جیاوازدا، گوتیشی هەر بۆیە ئەوەی کە کرا پووچەڵکردنەوە ئەو پیلانە ئاژاوەگێڕییە و چەسپاندنی یاسا بووە و ئێستاش ڕێکاری یاسایی دەگیرێتە بەر بۆ یەکلا کردنەوە ئەو بابەتە.
دۆسیەی نەوت و داهاتە نانەوتییەکان لەگەڵ بەغدا:
دواتر، رێڕەوی گفتوگۆکانی ئەم دواییەی نێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵ خرایەڕوو، بەتایبەتی دەربارەی دۆسیەی پۆلێنکردن و دەستنیشانکردنی بەشی گەنجینەی فیدراڵی لە داهاتە نانەوتییەکانی هەرێم، و دۆسیەی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان، لە چوارچێوەی بڕیارەکانی ئەنجومەنی وەزیران و لێکگەیشتن و کۆنووسی هاوبەشی لیژنەکان.
هەریەک لە کەمال محەمەد، وەزیری سامانە سروشتییەکان بە وەکالەت، و ئومێد سەباح، سەرۆکی دیوانی ئەنجومەنی وەزیران، و ئامانج ڕەحیم، سکرتێری ئەنجومەنی وەزیران، ئەنجامی گفتوگۆکانیان لەگەڵ حکومەتی فیدراڵ، تایبەت بە هەردوو بابەتی هەناردەکردنەوەی نەوت و داهاتە نانەوتییەکان، خستەڕوو.
ڕاسپاردەی ئەنجومەنی وەزیران بۆ وەفدی دانوستانکار و نیگەرانی لە دواکەوتنی موچە:
لە دوای گفتوگۆ، ئەنجومەنی وەزیران وێڕای دەستخۆشی لە لیژنەی دانوستانکاری هەرێم کە "دڵسۆزانە ئەرکی خۆیان بەجێگەیاندووە بۆ داکۆکیی لە مافی موچەخۆران و شایستە داراییەکانی هەرێم،" لە هەمان کاتدا ئەنجومەنی وەزیران، وەفدی دانوستانکاری راسپارد کە لە کۆبوونەوەکانی سبەینێیان کە وا بڕیارە لە بەغدا لەگەڵ هاوتاکانیان لە حکومەتی فیدراڵی ئەنجام بدرێت، "بەردەوام بن لە هەوڵەکانیان و پەلە بکەن لە گەیشتن بە چارەسەرێکی گونجاو لە پێناوی هەرچی زوو دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێم لە رێگەی کۆمپانیای سۆمۆ." بەتایبەتی کە هەردوو وەزارەتی نەوت و سامانە سروشتییەکان و کۆمپانیای نەوتی باکوور و کۆمپانیای سۆمۆ، کۆنووسی هاوبەشی پڕۆتۆکۆلی دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتیان ئیمزا کردووە.
ئەوەشی لەسەر هەرێمی کوردستان بووە، "بە زیادەوە کارئاسانی پێویست کراوە بۆ لابردنی بەربەستەکان،" و هەوڵەکانیش بەردەوامن بۆ گەیشتنەوە بە ئاستی بەرهەمهێنانی پێش هێرشە تیرۆریستییەکانی ئەم دواییەی سەر کێڵگە و دامەزراوە نەوتییەکانی هەرێم.
سەبارەت بە بابەتی هاوبەشیپێکردنی داهاتی ناوخۆی هەرێم لەگەڵ حکومەتی فیدراڵ، ئەنجومەنی وەزیران جەختی کردەوە لەوەی ئەم بابەتە بە یاسای بەڕێوەبردنی دارایی فیدراڵی و یاسای بودجەی عیراقی فیدراڵ رێکخراوە کە دادگای فیدراڵیش جەختی لێ کردووەتەوە.
داواشی کرد لە چوارچێوەی ئەم دوو یاسایە، بابەتی داهاتی نانەوتیش چارەسەر بکرێت هەروەک لە دوا بڕیاری ئەنجومەنی وەزیرانی فیدراڵیشدا جەختی لەسەرکراوەتەوە و لیژنەیەکی تایبەتمەندی هاوبەش بۆ ئەم مەبەستە پێکهێنراوە، تاوەکوو "چیتر ئەم دوو بابەتە وەک پاساو و بیانوو بۆ خەرجنەکردنی موچە و شایستەی موچەخۆرانی هەرێمی کوردستان بەکارنەهێنرێت.
" ئەنجومەنی وەزیران نیگەرانی خۆی دەربڕی کە "بەداخەوە ئێستا لە مانگی ئەیلوولین، کەچی تازە موچەخۆران موچەی مانگی حوزەیرانیان بۆ دەنێردرێت کە پێویست بوو موچە و شایستەی موچەخۆرانی هەرێمی کوردستان، تێکەڵی ناکۆکییەکانی نێوان هەردوو حکومەت نەکرێت هەروەک بڕیارەکانی دادگای فیدراڵیش جەختی لێ کردووەتەوە."
