بێزالیل سمۆتریچ، وەزیری دارایی ئیسرائیل داوایەکی نوێی ئاراستەی بنیامین نەتەنیاهۆ کردووە سەبارەت بە بارودۆخی غەززە و تیایدا پێشنیازی کردووە ئیدارەیەکی سەربازی لە غەززە دابمەزرێنرێت و هەوڵی لەناوبردنی تەواوی حەماس بدرێت.

لە داواکەیدا دەڵێت؛ "جەنابی سەرۆک وەزیران، کاتێک باس لە کۆتایی هێنانی سەرکەوتووانەی شەڕەکە دەکەیت، ئەمە پێویستی بە گۆڕانکاری قووڵ هەیە لە ستراتیژیەتی ئێمەدا"،

لە درێژەی لێدوانەکەیدا، سمۆتریچ جەختی کردەوەتەوە: "داگیرکردنی تەواوی کەرتی غەززە، دامەزراندنی حوکمڕانی سەربازی، لەناوبردنی حەماس و گەرەنتی کردنی ئەوەی کە غەززە چیتر نەبێتە هەڕەشەیەک بۆ سەر ئیسرائیل، ئەمانە هەنگاوی پێویستن".

وەزیری دارایی بەبێ دوودڵی رایگەیاند کە ئەم ستراتیژیەتە "رێگای راستەقینەیە بۆ گەڕاندنەوەی ئاسایش و هەروەها گەڕاندنەوەی خێرای دیلەکان".

سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل، لە کۆبوونەوەیەکی پێشووتردا رایگەیاندبوو کە شەڕی غەززە تەنها کاتێک کۆتایی دێت کە حەماس بە تەواوی لەناوببرێت و هەموو دیلەکان بگەڕێنرێنەوە. ئەو بەتوندی دژی دەستکەوتەکانی حەماس وەستاوەتەوە و وتوویەتی "تەسلیمبوون بە خواستەکانی حەماس هەموو ئەو شتانەی بەدەستمان هێناوە لەناودەبات".

نەتەنیاهۆ لە وتەکانیدا دانی بەوەدا ناوە کە "ئەم شەڕە باجێکی قورسی هەیە، ئەگەر توانا سەربازییەکانی حەماس نەهێڵین، روداوەکانی 7ـی ئۆکتۆبەر دووبارە نابنەوە"، نەتەنیاهۆ بەم وشانە هۆشداری دا و وتی "من هەرگیز تەسلیمی بکوژان نابم، چونکە ئەمە ئاسایشی وڵاتەکەمان دەخاتە مەترسییەوە".

لەم نێوەندەدا، کۆمەڵگای نێودەوڵەتی فشاری زیاتری خستووەتە سەر هەردوو لا بۆ گەیشتن بە رێککەوتن و ئاگر بەست. نوێنەرانی میسر، قەتەر و ویلایەتە یەکگرتووەکان چەندین گەڕی دانوستاندنیان ئەنجامداوە بەڵام تا ئێستا ئەنجامێکی ئەرێنی بەدەست نەهێنراوە.

لە لایەکی ترەوە، ڕێکخراوە مرۆییەکان هۆشداریان داوە دەربارەی بارودۆخی مرۆیی لە غەززە کە رۆژ لە دوای رۆژ خراپتر دەبێت، و داوای کردنەوەی دەروازەکانی هاتوچۆ و رێگەدان بە گەیاندنی یارمەتییە بەپەلەکان دەکەن.

سێڤیل ئاکداغی 34 ساڵان، یەکێک لە ئەکتەرە دیارەکانی تورکیایە و لە چەندین بەرهەمی درامی و سینەمایی تورکیدا بەشداری کردووە، دوێنێ شەو بە تۆمەتی کوشتنی هاوڕێکەی بە چەقۆ لە شوقەکەی خۆیدا و بەسەرخۆشی دەستگیرکراوە.

بەپێی راپۆرتی میدیاکانی تورکیا، ئەم روداوە لە شوقە تایبەتەکەی "ئاکداغ" لە گەڕەکی فاتحی شاری ئیستەنبوڵ رویداوە، دوای ئەوەی هەردووکیان بە سەرخۆشی لە شەوە ئاهەنگێک گەڕاونەتەوە.

دراوسێکانی ئەو شوێنەی کە ئەکتەرە تورکەکەی لێ دەژی، ئاماژە بەوە دەکەن، دراوسێکان کاتێک هاواری بەرزی قوربانیەکەیان بیستووە، دەستبەجێ پەیوەندیان بە پۆلیس و تیمەکانی فریاکەوتنەوە کردووە. یەکێک لە شایەتحاڵەکان بە پۆلیسەکانی وتوە:"گوێم لە دەنگی پێی کەسێک بوو لە پلیکانەکان دەهاتە خوارەوە و لە شوقەکە رای دەکرد".

لێکۆڵینەوە پزیشکیەکان ئاشکرایانکردووە کە 30 جێگە چەقۆ لەسەر جەستەی ئەلیف کیراڤ دۆزراوەتەوە. 

پۆلیسی تورکیا سێڤیل ئاکداغیان لە ناوچەی ئەسێنیورتی ئیستەنبوڵ دەستگیرکردوە و گواستیانەتەوە بۆ دادگای ئیستەنبوڵ لە چاغلایان.

لە لێدوانەکەیدا بۆ پۆلیس، ئاکداغ وتوویەتی: “من و ئەلیف هاوڕێ بووین، ئەو شەوە لە دەرەوە مەیمان خواردەوە، دواتر گەڕاینەوە شوقەکەم و بەردەوام بووین لە خواردنەوە. بەیانیەکەی بوو بە شەڕمان و ئەلیف لێمی دا و کەوتینە سەر زەوییەکە؛ کاتێک بینیم ئەلیف بێجووڵە کەوتووە، ترسام و ڕام کرد. هیچم لەبیر نییە، چونکە زۆرم خواردبووەوە.”

سێڤیل ئاکداغ کێیە؟

سێڤیل ئاکداغ لە 3ـی تەمموزی 1993 لە شاری ماردینی تورکیا لەدایک بووە. سەرەتا وەک مۆدێل دەستی بە کار کردووە پێش ئەوەی رو لە بواری نواندن بکات. هەر لە تەمەنی گەنجیەوە خولیای مۆسیقا و هونەری نواندن بووە

بە تۆمەتی تێكدانی ئاسایش، دادگای سنە سزای پێنج ساڵ زیندانیی بەسەر مامۆستایەكی كوردیدا سەپاند. 

رێكخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو بڵاویكردۆتەوە ، ئەو مامۆستایە ناوی "سروە پور محەمەدیە" و یەكێكە لە مامۆستایانی خۆبەخشی زمانی كوردی و ساڵی 2023 لە لایەن لقی 1ی دادگای شۆڕشی سنە بە تۆمەتی "پێكهێنانی گروپ بۆ تێكدانی ئاسایش" سزای 10ساڵ زیندانی بەسەردا سەپێندراوە ،بەڵام ساڵی ڕابردوو لە لایەن دادگاوە پێداچوونەوە بۆ سزاكەی كراوە و بۆ 5 ساڵ كەمكراوەتەوە.

رۆژی شەممەش پاش بانگكردنی بۆ لقی جێبەجێكردنی سزاكانی شاری سنە، دەستبەسەر كراوە و بۆ بەشی ژنانی زیندانی ناوەندیی سنە گواستراوەتەوە.