لە لەندەن زیاتر لە 100 هەزار كەس رێپێوانێكی فراوانیان دەستپێكردووە دژی پەنابەران لە وڵاتەكەیان و داوای ناردنەوەیان دەكەن، لە بەشێكی تری ئەو شارەش خۆپیشاندانێكی هەزاران كەسی دژی ئەو رێپێوانە بەڕێوەدەچێت.

رێپێوانەكە لەلایەن تۆمی رۆبنسن چالاكوانی دیاری راستڕەوەكانەوە رێكخراوە و  لەناوەڕاستی لەندەن بەڕێوەدەچێت و تێیدا چەندین دروشم دژی كۆچبەران دەوترێـتەوە و چالاكوانە راستڕەوەكانیش وتار پێشكەش دەكەن.

هاوكات، لە بەشێكی تری لەندەن و بە دیاریكراوی لەنزیك باڵەخانەی پەرلەمانی بەریتانیا ، هەزاران كەس دژی ئەو رێپێوانەی راستڕەوەكان گردبوونەوە، هەروەها دروشمی  "بەخێربێن پەنابەرەكان"یان بەرزكردووەتەوە. 

رێپێوانی راستڕەوەكان لەدژی پەنابەران  و خۆپیشاندان دژی رەگەزپەرستی لە لەندەن  تەنها چەند سەد مەترێك دووری نێوانیانە و  بۆكۆنترۆڵكردنی دۆخەكەش نزیكەی هەزار و 500 پۆلیسی لە سەرتاسەری شارەكە بڵاوەیان پێكراوە  و پشتێنەیەكی ئەمنیشی لەنێوان هەردوولا دروستكراوە.

شەقامەکانی ناوەڕاستی لەندەن پڕ بوون لە ئاڵاکانی بەریتانیا، ئینگلتەرا، سکۆتلەندا و وێڵز. دروشمەکانی سەر ئاڵاکان بریتی بوون لە "بیاننێرنەوە ماڵەوە" و "شانشینی یەکگرتوو یەکبخەن". هەروەها، ژمارەیەک لە چالاکوانانی دژە-ترانسجێندەریش لەنێویاندا ئامادەبوون..

كەشناسیی عیراق پێشبینی دەكات زستانی داهاتوو چەند شەپۆلێكی بارانبارینی بەخوڕ وڵاتەكە بگرێتەوە، هۆشداریش دەدات لەبارەی دروستبوونی لافاو لە چەند ناوچەیەك.

عامر جابری، بەڕێوەبەری راگەیاندنی دەستەی كەشناسی و بومەلەرزەزانی عیراق رایگەیاند، بەپێی پێشبینیەكانیان كەشی وەرزەكانی پایز و زستانی 2025 بۆ 2026 لە ئەنجامی دروستبوونی شەپۆلێكی پەستان لە زەریای هێمنەوە ناجێگیر دەبێت و ئەگەری زۆرە بارانبارینی نائاسایی و ناوچەیی لە عیراق روبدات.

عامر جابری هۆشداریشیدا، لەبەر ئەوەی عیراق بە هاوینێكی وشكدا تێپەڕیوە، ئەگەری هەیە شەپۆلی بارانبارینی بەخوڕ و لەناكاو چەند ناوچەیەك بگرێتەوە و لافاو دروست ببێت.

ئاماژەی بەوەشكرد، شێواز و رێژەی دابارین لە ناوچەیەكەوە بۆ ناوچەیەكی تر دەگۆڕێت، بەجۆرێك ناوچەكانی هەرێمی كوردستان زۆرترین رێژەی دابارینیان تێدا دەبێت و ناوچەكانی ناوەڕاست و خواروو ئاستێكی مامناوەندی داباریانیان بەردەكەوێت.

دوای هەڵمەتێکی بەرفراوانی گەڕان کە هەزاران ئەمریکی تیایدا بەشداربوون، گەنجێکی تەمەن22 ساڵ بە ناوی تایلەر رۆبنسن وەک تۆمەتباری سەرەکیی کوشتنی چالاکوانی سیاسیی، چارلی کییەرک، دەستگیرکرا. کلیلی دەستگیرکردنی تۆمەتبارەکە باوکی خۆی بوو، کە لە رێگەی وێنە و ڤیدیۆی بڵاوکراوەوە کوڕەکەی ناسییەوە و دەسەڵاتدارانی ئاگادارکردەوە.

وەک هەزاران هاوڵاتی دیکە، باوکێک لە ویلایەتی یوتا وێنە و ڤیدیۆی ئەو تۆمەتبارەی بینیبوو کە لەلایەن دەسەڵاتدارانەوە بڵاوکرابووەوە، کە تێیدا گەنجێک بە تی شێرتێکی رەشەوە کە وێنەی هەڵۆ و ئاڵای ئەمریکای لەسەر بوو، دوای تەقەکردنەکە لە سەربانی زانکۆیەکەوە باز دەدات و بەرەو ناوچەیەکی دارستانی هەڵدێت.

هەرچەندە دەموچاوی تۆمەتبارەکە بەهۆی چاویلکەیەکی رەش و کڵاوێکەوە بە باشی دەرنەدەکەوت، بەڵام باوکەکە کوڕەکەی خۆی ناسییەوە.

بەپێی زانیارییەکانی بەرپرسێکی پۆلیس، باوکەکە پرسیاری لە کوڕەکەی کردووە: "تایلەر، ئایا ئەمە تۆیت؟ زۆر لە تۆ دەچێت." دواتر کوڕەکەی، تایلەر رۆبنسنی تەمەن 22 ساڵ، دانی بەوەدا ناوە کە ئەو چارلی کێرکی کوشتووە.

کاتێک باوکی داوای لێکردووە خۆی رادەستی پۆلیس بکات، رۆبنسن لە وەڵامدا وتوویەتی: "پێم باشترە خۆم بکوژم وەک لەوەی خۆم رادەست بکەم."

سەرەڕای ئەمەش، باوکەکە توانیویەتی کوڕەکەی رازی بکات کە متمانە بە قەشەیەکی گەنج بکات کە هاوکاریی لەگەڵ نووسینگەی شێریفی واشنتن کاونتی و پۆلیسی فیدراڵی (US Marshal's Service) دەکرد. لە کۆتاییدا، هاوڕێیەکی خێزانەکە پەیوەندیی بە پۆلیسەوە کردووە و زانیارییەکانی پێداون.

ئەمە لە کاتێکدا بوو کە چەند کاتژمێرێک پێشتر، دەسەڵاتداران لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا رایانگەیاندبوو کە "هیچ زانیارییەکیان نییە" لەبارەی شوێنی تۆمەتبارەکەوە. بەڵام بەهۆی ئەو زانیارییەوە، رۆبنسن کاتژمێر 10ـی شەوی پێنجشەممە دەستگیرکرا.

سپێنسەر کۆکس، پارێزگاری یوتا، بەیانیی رۆژی هەینی رایگەیاند: "دەستگیرمان کرد." ئەو ئاشکرای کرد کە FBI لەسەر ئەم پرسە، زیاتر لە 7,000 زانیاری و سەرەداوی پێگەیشتووە، کە بە زۆرترین ژمارە دادەنرێت لەدوای تەقینەوەکانی ماراسۆنی بۆستن لە ساڵی 2013، بەڵام تەنها یەک زانیاری لەلایەن باوکی رۆبنسنەوە بووە هۆی کۆتایی هێنان بە کەیسەکە.

دەسەڵاتداران زیاتر لە 30 سەعاتیان پێچوو بۆ دۆزینەوەی رۆبنسن، کە تۆمەتبارە بەوەی لە دووریی نزیکەی 150 یارداوە لە سەربانی بینایەکەوە تەقەی لە کییەرک کردووە و لە ملی داوە، لە کاتێکدا کییەرک بەشداریی لە بۆنەیەکدا دەکرد کە 3,000 کەس ئامادەی بوون.

دوای ئەنجامدانی نزیکەی 200 چاوپێکەوتن و بە هاوکاریی 20 ئاژانسی ئەمنی، دواجار FBI و بەشی ئاسایشی گشتیی یوتا توانیان بکەری ئەو "هێرشە ئامانجدارە" دەستگیر بکەن.

پێشتر دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا، کە چارلی کییەرکی بە هۆکاری کۆکردنەوەی دەنگی گەنجان بۆ خۆی دەزانی، رایگەیاندبوو کە لێکۆڵەران "پێشکەوتنی گەورەیان" لە کەیسەکەدا بەدەستهێناوە.

چەندین سەرەداوی دیکەش ئاماژەیان بۆ رۆبنسن دەکرد، لەوانە: جلوبەرگەکانی، گفتوگۆیەک کە لە کاتی نانخواردنی ئێوارەدا لەگەڵ خزمێکی کردبووی، و هەروەها چەند کۆمێنتێک کە لەسەر پلاتفۆرمی "دیسکۆرد" نووسیبووی.

سپێنسەر کۆکس، پارێزگاری یوتا، بە پشتبەستن بەو گرتە ڤیدیۆییانەی کامێرای چاودێریی زانکۆکە، رایگەیاند، کەمتر لە چوار سەعات پێش دەستپێکردنی بۆنەکە کە چارلی کییەرک قسەی تێدا دەکرد، رۆبنسن(بکوژەکە) بە ئۆتۆمبێلێکی جۆری "دۆج چاڵنجەر"ی رەساسی گەیشتووەتە زانکۆی یوتا ڤالی (UVU) و لەو کاتەدا تی شێرتێکی مۆر، شۆرتێکی رەنگ کاڵ، کڵاوێکی رەش و پێڵاوێکی رەنگ کاڵی لەپێدا بووە.

بەپێی بەڵگەنامەیەکی پۆلیس، دواتر لەسەر سەربانی بیناکە جلەکانی گۆڕیوە و پاشان بازی داوەتە خوارەوە، کە ئەمەش بووەتە هۆی بەجێمانی شوێنپەنجەی لەپ، پەڵە (کە دەسەڵاتداران هیوادارن DNAـی لێوەربگرن) و شوێنپێی پێڵاو. لە کاتێکی دواتردا، رۆبنسن هەمان ئەو جلانەی پۆشیوەتەوە کە پێی گەیشتبووە زانکۆ.

بەپێی زانیارییەکان، رۆبنسن خوێندکاری ساڵی سێیەمی بەرنامەیەکی راهێنانی کارەبایی بووە و لە شارۆچکەی واشنتن لە یوتا گەورە بووە. یەکێک لە خزمەکانی بە لێکۆڵەرانی وتووە کە ناوبراو لە ساڵانی رابردوودا زیاتر تێکەڵی بابەتی سیاسی بووبوو.

یەکێک لە خزمەکانی ئاشکرای کردووە کە لە کاتی نانخواردنی ئێوارەی خێزانەکەیاندا، رۆبنسن باسی لەوە کردووە کە چارلی کییەرک لە زانکۆی UVU وتارێکی دەبێت و ئەو لەگەڵ بۆچوونەکانیدا نییە. بەپێی تۆمارەکانی دەنگدەران، رۆبنسن سەر بە هیچ پارتێکی سیاسی نەبووە و لە دوو هەڵبژاردنی رابردوودا دەنگی نەداوە.

بکوژەکە لەسەر فیشەکەکان چی نووسیبو؟

بەپێی بەڵگەنامەکان، چەند نامەیەک کە وا بڕوا دەکرێت رۆبنسن لەسەر پلاتفۆرمی "دیسکۆرد" ناردبێتی، ئاماژە بە پێویستیی هێنانەوەی تفەنگێک لە شوێنێکی دیاریکراو، شاردنەوەی لەنێو دەوەنێک، چاودێریکردنی شوێنەکە، و پێچانەوەی تفەنگەکە بە خاولییەک دەکەن.

هاوژوورەکەی رۆبنسن ئەم نامانەی پیشانی لێکۆڵەران داوە، کە تێیدا ئاماژە بە هەڵکۆڵین لەسەر فیشەک و ناوازەبوونی تفەنگ و دووربینەکەی کراوە. لە نامەیەکی دیکەشدا باسی لەوە کردووە کە جلەکانی گۆڕیوە.

دواتر لێکۆڵەران تفەنگێکی جۆری "بۆڵت-ئاکشن"یان دۆزییەوە کە بە خاولییەک پێچرابووەوە. لەسەر قەوانی فیشەکە نەتەقیوەکان نووسرابوو: "هەی فاشیست! بیگرە!" و "ئەگەر ئەمە دەخوێنیتەوە، ئەوا تۆ هاوڕەگەزبازیت. Lmao".

تۆمەتبارەکە قسە بۆ لێکۆڵەران ناکات:

رۆبنسن ئێستا لە زیندانی یوتا کاونتی راگیراوە و روبەروی چەندین تۆمەتی سەرەتایی بووەتەوە، لەوانە کوشتنی (بە ئەنقەست)، تاوانی تەقەکردن بە چەک، و رێگریکردن لە دادپەروەری. بڕیارە رۆژی سێشەممە بە رەسمی تۆمەتەکانی ئاڕاستە بکرێت و یەکەم دانیشتنی دادگاییکردنی بەڕێوەبچێت.

سەرچاوە ئاگادارەکان بە CNNـیان راگەیاندووە کە دوای دەستگیرکردنی، رۆبنسن سەرەتا هەندێک قسەی بۆ پۆلیس کردووە، بەڵام بەیانیی رۆژی هەینی دوای گرتنی پارێزەرێک، بەخێرایی بێدەنگ بووە.

رۆژی چوارشەممە، پارێزگار کۆکس رایگەیاندبوو کە داوای سزای لەسێدارەدان بۆ تۆمەتباری تەقەکردنەکە دەکەن. ئەو وتی: "تەنها یەک کەس بەرپرسیارە لەوەی لێرە رویدا، ئەو کەسەش ئێستا لە زیندانە و بەم زووانە تۆمەتبار دەکرێت و لێپێچینەوەی لەگەڵدا دەکرێت."

لە کاتی دەستگیرکردنیدا، رۆبنسن هەمان ئەو جلانەی لەبەردا بوو کە لە کامێراکانی چاودێریدا پێش ئەنجامدانی تاوانەکە دەرکەوتبوون، هەروەها یەکێک لە خزمەکانیشی پشتڕاستی کردەوە کە ئۆتۆمبێلێکی جۆری "دۆج چاڵنجەر"ی رەساسیی هەیە.