دوای هێرشە ئاسمانییە چاوەڕواننەکراوەکەی ئەمڕۆ سێشەممە بۆ سەر بارەگایەکی وەفدی دانوستانکاری حەماس لە دۆحەی پایتەختی قەتەر، بنیامین نەتانیاهۆ، سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل، رایگەیاند کە ئۆپەراسیۆنەکە "بە شێوەیەکی تەواو سەربەخۆ" لەلایەن ئیسرائیلەوە ئەنجامدراوە. لە کاتێکدا سەرچاوەکان لە حەماسەوە دووپاتیانکردەوە کە وەفدی دانوستانکار لە هێرشەکە رزگاریان بووە، سوپای ئیسرائیل ئاشکرایکرد کە ئۆپەراسیۆنەکەیان ناوی "لوتکەی ئاگر" بووە.

ئیسرائیل: ئۆپەراسیۆنەکە سەربەخۆ بوو
بنیامین نەتانیاهۆ لە راگەیەندراوێکدا کە لەلایەن نووسینگەکەیەوە بڵاوکرایەوە، جەختی کردەوە: "ئەو ئۆپەراسیۆنەی ئەمڕۆ دژی سەرکردەکانی حەماس ئەنجامدرا، ئۆپەراسیۆنێکی تەواو سەربەخۆی ئیسرائیل بوو." نەتانیاهۆ وتیشی: "ئیسرائیل دەستپێشخەری کرد، ئیسرائیل جێبەجێی کرد، و ئیسرائیل بەرپرسیارێتی تەواوی هەڵدەگرێت."

هاوکات، سوپای ئیسرائیل بە هاوکاری لەگەڵ دەزگای هەواڵگریی "شاباک" راگەیەندراوێکی هاوبەشیان بڵاوکردەوە و رایانگەیاند کە هێرشێکی ئاسمانیی وردیان بۆ سەر "سەرکردایەتی حەماس لە دەرەوە" ئەنجامداوە. لە راگەیەندراوەکەدا ئاماژە بەوە کراوە کە "ئەو سەرکردانەی کراونەتە ئامانج، ساڵانێکە چالاکییەکانی حەماسیان بەڕێوەبردووە و بەرپرسیاری ڕاستەوخۆن لە هێرشەکانی 7ی ئۆکتۆبەر و بەڕێوەبردنی شەڕ دژی ئیسرائیل."

وتەبێژی رەسمی سوپای ئیسرائیل ئاشکرایکرد کە ئۆپەراسیۆنەکە ناوی "لوتکەی ئاگر" (بە عەرەبی: قمة النار) بووە.

ئێوارەی ئەمڕۆ سێشەممە، لە هێرشێکی ئاسمانیی چاوەڕواننەکراودا، سوپای ئیسرائیل بارەگایەکی وەفدی دانوستانکاری حەماسی لە دۆحەی پایتەختی قەتەر کردە ئامانج. سەرچاوەکان باس لەوە دەکەن کە لە هێرشەکەدا کوڕی یەکێک لە سەرکردە دیارەکانی حەماس و بەڕێوەبەری نوسینگەکەی کوژراون، بەڵام وەفدی سەرەکیی دانوستانکار رزگاریان بووە.

وردەکاریی هێرشەکە
بەپێی گرتە ڤیدیۆییەکان کە لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا بڵاوبوونەتەوە، دوکەڵێکی چڕ لە یەکێک لە باڵەخانەکانی دۆحە بەرز دەبێتەوە و هاوڵاتیانیش لە شوێنی روداوەکە بە ترس رادەکەن.

سوپای ئیسرائیل لەراگەیەندراوێکی رەسمیدا بەرپرسیارێتی خۆی لە هێرشەکە راگەیاند و ئاماژەی بەوەدا کە "هێزی ئاسمانیی ئیسرائیل بە وردی بارەگای سەرکردایەتی حەماسی کردووەتە ئامانج." لە راگەیەندراوەکەدا هاتووە: "ئەو سەرکردانەی کراونەتە ئامانج، ساڵانێکە چالاکییەکانی حەماسیان بەڕێوەبردووە و بەرپرسیارن لە کۆمەڵکوژییەکەی 7ی ئۆکتۆبەر و بەڕێوەبردنی شەڕ دژی ئیسرائیل."

سوپای ئیسرائیل جەختی لەوەش کردەوە کە پێش هێرشەکە رێوشوێنی پێویست گیراوەتەبەر بۆ خۆپاراستن لە زیانگەیاندن بە هاوڵاتیانی مەدەنی، لەڕێگەی بەکارهێنانی "چەکی ورد و زانیاریی هەواڵگریی پێشوەختە."

قوربانییەکان و رزگاربوونی وەفدە سەرەکییەکە:

تۆڕی هەواڵی "قودس"ی فەڵەستینی بڵاویکردەوە کە لە ئەنجامی بۆردوومانەکەدا، کوڕی خەلیل حەییە، سەرۆکی وەفدی دانوستانکاری حەماس، لەگەڵ بەڕێوەبەری نوسینگەکەی کوژراون.

لە بەرامبەردا، کەناڵی جەزیرەی قەتەری لە زاری سەرچاوەیەک لەناو حەماسەوە بڵاویکردەوە، وەفدی باڵای دانوستانکاری حەماس بە سەرۆکایەتیی خەلیل حەییە، لە هێرشەکە رزگاریان بووە. بەپێی زانیارییەکان، هێرشەکە لە کاتێکدا کراوە کە وەفدەکە لە کۆبوونەوەدا بوون بۆ تاوتوێکردنی دوایین پێشنیازی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا.

میدیاکانی ئیسرائیل ئاشکرایان کردووە کە خەلیل حەییە و زاهیر جەبارین لە سەرەکیترین ئامانجەکانی هێرشەکە بوون. هەروەها کەناڵی 12ی ئیسرائیلی ئاماژەی بەوە کردووە کە خالید مشعەلیش، سەرۆکی حەماس، لەناو ئەو کۆبوونەوەیەدا بووە کە کراوەتە ئامانج.

کاردانەوە نێودەوڵەتییەکان

• قەتەر: وەزارەتی دەرەوەی قەتەر ئیدانەی "هێرشە ترسنۆکانەکە"ی کرد و رایگەیاند: "قەتەر هەرگیز چاوپۆشی لەم رەفتارە سەرەڕۆییانەی ئیسرائیل و بەردەوامبوونی لە تێکدانی ئاسایشی ناوچەکە ناکات." وتەبێژی وەزارەتەکە، ماجد ئەنساڕی، وتیشی: "ئەم دەستدرێژییە تاوانکارییە پێشێلکارییەکی زەقی هەموو یاسا و نەریتە نێودەوڵەتییەکانە و هەڕەشەیەکی جددییە بۆ سەر ئاسایشی هاووڵاتیان و نیشتەجێبووانی قەتەر."

• ئێران: وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران هێرشەکەی بە "کارێکی زۆر مەترسیدار و پێشێلکردنی ئاشکرای یاسا نێودەوڵەتییەکان و سەروەریی خاکی قەتەر" ناوبرد. هەروەها وتی: "ئەم کارە تاوانکارییە پێشێلکارییەکی زەقی بنەما و ئامانجەکانی نەتەوە یەکگرتووەکانە."

• ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا: کەناڵی12ی ئیسرائیلی رایگەیاندووە کە دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا، "گڵۆپی سەوزی" بۆ ئیسرائیل هەڵکردووە تا ئۆپەراسیۆنی کوشتنی سەرکردەکانی حەماس لە دۆحە ئەنجام بدات.

لەلایەکی دیکەوە، بتسەلیئێل سمۆتریچ، وەزیری دارایی ئیسرائیل، لەبارەی هێرشەکەوە رایگەیاند: "تیرۆریستان لە هیچ شوێنێکی جیهاندا لە دەستی درێژی ئیسرائیل پارێزراو نابن."

 

 د.لەتیف رەشید ئەمڕۆ سێشەممە 9ی ئەیلولی 2025 لە کۆشکی بەغدا پێشوازی لە وەزیری گواستنەوە رەزاق محێبس کرد.
له میانی دیدارەکه، دا باس له واقیعی کەرتی گواستنەوه له عێراق و پلانەکانی پەرەپێدانی کرا به شێوەیەک که ببێته هۆی بەرەوپێشبردنی خزمەتگوزارییەکان کە پێشکەش به هاووڵاتیان دەکرێت و بەرزکردنەوەی رۆڵی عێراق وەک ناوەندی گواستنەوەی هەرێمی و نێودەوڵەتی.

سەرۆک کۆمار، جەختی لەسەر گرنگی پشتیوانیکردنی پرۆژەکانی وەزارەت و زاڵبوون بەسەر ئەو ئاستەنگانەی رووبەڕوویان دەبێتەوە و ئاماژەی بەوەدا کە پێویستە ئەم هەوڵانە راستەوخۆ لە ژیانی رۆژانەی هاووڵاتیان و گەشەپێدانی ئابووری نیشتمانیدا رەنگ بداتەوە.

لای خۆیەوە وەزیری گواستنەوە سوپاسگوزاری و پێزانینی خۆی بۆ جەنابی سەرۆک کۆمار دەربڕی بۆ پشتیوانی بەردەوامی و جەختی کردەوە لەسەر بەردەوامی جێبەجێکردنی پڕۆژە گرنگەکان کە یارمەتیدەرن بۆ گەشەپێدانی ژێرخانی گواستنەوە و بەهێزکردنی پێگەی عێراق لەم بوارەدا.