د.لەتیف رەشید سەرۆک کۆمار، رۆژی دووشەممە، لە کۆشکی بەغداد، پێشوازیکرد لە دکتۆر موحی مورتەزا قەزوینی، سەرۆکی ئەنجومەنی خزمەتی فیدراڵی و جێگر و ئەندامانی ئەنجومەنەکە و لە دیدارەکەدا، پلانی پەرەپێدانی بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان لە دامودەزگاکانی دەوڵەتدا تاوتوێ کرا.

هەروەها، گفتوگۆ لەسەر رێکارەکانی رێکخستنەوەی بەڕێوەبردنی دامەزراندن و پرۆسەی خستنە سەرکار لە سەرجەم دامودەزگاکانی دەوڵەتدا تاوتوێ کرا کە ئامانج لێی دامەزراندنی سیستەمێکی کارگێڕی مۆدێرنە کە ئاستی خزمەتگوزارییە حکومییەکان بەرز بکاتەوە.

لە دیدارەکەدا سەرۆک کۆمار جەختی لە گرنگی پشتگیریکردنی ئەنجومەنەکە کردەوە بۆ ئەوەی بتوانێت ئەرکە گرنگەکانی لە پەرەپێدانی سیستەمی کارگێڕیدا جێبەجێ بکات.

 هەروەها، ئاماژەی بە گرنگی بەرزکردنەوەی ئاستی گشتیی کارکردن و پەیڕەوکردنی میتۆدی کاریگەر کردەوە کە بەشداربن لە بەرزکردنەوەی لێهاتوویی کاری دامەزراوەیی و رێکخستنی پێکهاتەی کارگێڕی.

 سەرۆک کۆمار دووپاتیکردەوە کە دامەزراندنەکان دەبێت بەپێی یاسای ئەنجومەنی خزمەتی فیدراڵی و بەپێی ئەوەی لە یاسای بودجەی گشتیدا هاتووە جێبەجێ بکرێت ، هەروەها پەیڕەوی لە شێوازی پیشەیی و کارگێڕی دادپەروەرانە بکرێت و پێداویستی راستەقینە و لێهاتوویی و شارەزایی لە پسپۆڕیدا لەبەرچاو بگیرێت.

لەلایەن خۆیانەوە، ئەندامانی وەفدەکە سوپاسی بەدواداچوون و پشتیوانی تەواوی سەرۆک کۆماریان کرد بۆ ئەنجومەنەکە لە پەرەپێدانی بنەماکانی کاری کارگێڕیدا. 

هەروەها، پابەندبوونی خۆیان بە چەسپاندنی بنەماکانی کاری پیشەیی بەپێی پێوەرەکانی لێهاتوویی و شارەزایی دووپاتکردەوە.

سەرۆک و ئەندامانی ئەنجومەنەکە روونکردنەوەیان لەسەر پلان و بەرنامە پەسەندکراوەکان لە پرۆسەی دامەزراندن و بەڕێوەبردنی سەرچاوە مرۆییەکان لە دامودەزگاکانی دەوڵەتدا پێشکەش کرد.

دەزگای هەواڵگریی دەرەکیی روسیا رایگەیاند، دەزگای هەواڵگریی بەریتانیا (MI6) پلانی هەیە کە هاوپەیمانەکانی لە "ناتۆ" بەکاربهێنێت بۆ ئەنجامدانی هێرشێکی بەرفراوان دژی ئەوەی بە "کەشتیگەلی سێبەر"ی روسیا ناسراوە.

بەپێی راگەیەندراوێکی دەزگای هەواڵگریی دەرەکیی روسیا، "لەندەن پلانی ئۆپەراسیۆنێکی تێکدەرانەی گەورە دادەڕێژێت بە بەکارهێنانی کەشتییە نەوتهەڵگرەکان بۆ ئەوەی نیشانی بدات کە گواستنەوەی نەوتی روسی هەڕەشەیە بۆ سەر کەشتیوانیی نێودەوڵەتی."

راگەیەندراوەکە وردەکاریی زیاتری لەبارەی پلانەکەوە خستووەتەڕوو، لەوانە:

سیناریۆی یەکەم: دروستکردنی رووداوێک بۆ کەشتییەکی نەوتهەڵگری "قاچاخ" لە یەکێک لە خاڵە ستراتیژییە قەرەباڵغەکانی هێڵە دەریاییەکان، بۆ نموونە لە یەکێک لە گەرووە دەریاییەکان.

سیناریۆی دووەم: ئاگرتێبەردانی کەشتییەکی نەوتهەڵگر لە کاتی بارکردندا لە بەندەری وڵاتێکی دۆستی روسیا، بە مەبەستی زیانگەیاندن بە ژێرخانی بەندەرەکە و کردنەوەی لێکۆڵینەوەیەکی نێودەوڵەتی.

جێبەجێکاران : لەندەن بەنیازە هێزە ئەمنییەکانی ئۆکراین رابسپێرێت بۆ ئەنجامدانی هێرش دژی روسیا بە بەکارهێنانی کەشتییە نەوتهەڵگرەکان. راگەیەندراوەکە دەڵێت، "کەمئەزموونیی ئۆکراین لە شاردنەوەی بەڵگەکان وەک گەرەنتییەک سەیر دەکرێت بۆ ئەوەی هیچ دەرەنجامێکی یاسایی رووبەڕووی بەریتانیا نەبێتەوە."

ئامانجی سیاسی: ناچارکردنی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا بۆ سەپاندنی سزای توندی لاوەکی (secondary sanctions) بەسەر کڕیارانی سەرچاوەکانی وزەی روسیادا. هەروەها، هەڵبژاردنی کاتێکی گونجاو بۆ ئەنجامدانی هێرشەکە تا کاریگەرییە میدیاییەکەی بۆ فشارخستنە سەر دۆناڵد ترەمپ بەکاربهێنرێت.

ئەم تۆمەتانە لە کاتێکدایە کە دوێنێ، زێلێنسکی، سەرۆکی ئۆکراین، سزای بەسەر 5 کۆمپانیا و 94 کەسایەتیدا سەپاند کە لە چەند وڵاتێکی جیاوازن، لەنێویاندا کاپتنی چەند کەشتییەک کە گوایە پەیوەندییان بە "کەشتیگەلی سێبەر"ەوە هەیە.

پێشتریش ئۆکراین سەرنجی بۆ ئەو بابەتە راکێشابوو. لە ناوەڕاستی مانگی ئایاری رابردوودا، پەرلەمانی ئۆکراینلە خوێندنەوەی یەکەمدا پڕۆژەیاسایەکی پەسەند کرد بۆ هەموارکردنەوەی یاسای سزا، بە مەبەستی سەپاندنی سزا بەسەر ئەو کەشتی و فڕۆکانەی کە تۆمەتبارن بە "گواستنەوەی نهێنی"ی نەوت و بەرهەمە نەوتییەکانی روسیا. لە پڕۆژەیاساکەدا هاتووە کە "کەشتیگەلی سێبەر"ی ڕووسی هەڕەشەیە بۆ سەر ئاسایشی نیشتمانیی ئۆکرانیا.

 

هەسەدە هێزەکانی حکومەت بە هێرشکردنە سەر پێگەکانی لە دێر حافر تۆمەتبار دەکات و دەڵێت "مافی بەرپەرچدانەوەی هێرشەکەمان بەکارهێناوە"

هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە)، ئەمڕۆ دووشەممە، رایانگەیاند کە لەگەڵ گروپە چەکدارەکانی سەر بە حکومەتی نوێی سوریا لە ناوچەی دێر حافری سەر بە پارێزگای حەلەب تووشی پێکدادان بوون.

هەسەدە لە راگەیەندراوێکدا روونیکردەوە، هێزەکانی سەر بە حکومەت "هێرشیان" کردووەتە سەر چوار پێگەیان لە ناوچەکە. هەروەها، هێزەکانی سوریای دیموکرات، جەختیان کردەوە کە هێزەکانیان "مافی خۆیان بۆ بەرپەرچدانەوەی هێرشەکە بەکارهێناوە و وەڵامی پێویستیان داوەتەوە بۆ بەرگریکردن لە پێگە کانیان".

ئەم پەرەسەندنە لە کاتێکدایە کە رۆژی شەممەی رابردوو، وەزارەتی بەرگریی سوریا و هێزەکانی سوریای دیموکرات، تۆمەتیان ئاڕاستەی یەکتر کرد سەبارەت بە هێرشێک لە شاری منبج لە باکووری وڵات، ئەمەش سێبەر دەخاتە سەر رێککەوتنە مێژووییەکەی تایبەت بە یەکگرتنەوە کە هەردوولا لە مانگی ئازاردا ئیمزایان کرد

ئاژانسی "سانا"ی رەسمی سوریا بڵاویکردەوە، وەزارەتی بەرگری، هێزەکانی سوریای دیموکراتی بە ئەنجامدانی هێرشێکی مووشەکی بۆ سەر یەکێک لە پێگەکانی سوپا لە دەوروبەری منبج تۆمەتبار کردووە، کە بووەتە هۆی برینداربوونی چوار سەرباز و سێ هاوڵاتی مەدەنی. وەزارەتەکە هێرشەکەی بە "نا بەرپرسانە" و هۆکارەکانی بە "نادیار" وەسفکردووە.

لەلایەن خۆیەوە، هەسەدە لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە: "گروپە چەکدارە سەرەڕۆکانی ناو ریزەکانی هێزەکانی حکومەتی سوریا، بەردەوامن لەسەر هەراسانکردن و دەستدرێژییەکانیان بۆ سەر ناوچەکانمان لە ناوچەی دێر حافر." هەسەدە ئاماژەی بەوەشکردووە کە ئێوارەی رۆژی شەممە، ئەو گروپانە بە زیاتر لە 10 گولـلەهاوەن و بەبێ هیچ پاساوێک.