بەهۆی لافاوەوە لە ناوچەکانی باکوری هیندستان دەیان کەس بێسەروشوێن و ژمارەیەک کەسیش گیانیان لەدەستداوە.

میدیاکانی هیندستان بڵاویانکردەوە، بەهۆی دروستبوونی لافاوە لە چەند گوندێکی بناری زنجیرە چیای هیمالایا 50 کەس بێسەرو شوێن بوون و 4 کەسی دیکە گیانیان لەدەستداوە، پێشبینیش دەکرێت ئەو ژمارەیە لەماوەی داهاتوودا زیاتربێت، هەروەها چەندین خانوی هاووڵاتیان بەهۆی لافاوەکەوە روخاوە.

بەرگری شارستانی هیندستان رایگەیاند، لە رێگەی تیمەکانەوە سەدان کەسیان رزگارکردوە و لە رێگەی سێ هەلیکۆپتەرەوە گەران و پشکنین بۆ دۆزینەوەی ئەو کەسانەی بێسەروشوێن بوون بەردەوامە.

وەزیری بەرگری ئیسرائیل لە میانەی سەردانێكیدا بۆ ناوچەیەکی ئەمنی لە کەرتی غەززە ئامانجەکانی جەنگی غەززە ئاشکرادەکات پاش ئەو دەنگۆیانەی کە باس لەوە دەکات سەرۆک ئەرکانی سوپا دژی فراونکردنی جەنگی غەززەیە.

یسرائیل کاتز وەزیری بەرگی ئیسرائیل لە سەردانێکیدا بۆلای سەربازانی وڵاتەکەی لە ناوچەیەکی ئەمنی لە کەرتی غەززە رایگەیاند، ئامانجەکانی جەنگی غەززە سنوردارکردنی بزوتنەوەی حەماس لە رووی سەربازییەوە و رەخساندنی هەلومەرجی گونجاو بۆ رزگارکردنی بارمتە ئیسرائیلیەکانی ژێردەستی حەماس لە غەززە.

راشیگەیاند، سوپای ئیسرائیل لەو ناوچانەدا کە دەستیبەسەردا گرتووە بەشێوەیەکی هەمیشەی دەمێنێتەوە بۆ نەهێشتنی هەر هەڕەشەیەک لە داهاتودا بۆ سەر ئیسرائیل هەروەها رێگریکردن لە هاتنی چەک بۆ کەرتی غەززە بەرێگەی قاچاخ.

  ئەوەش لەکاتێکدایە، میدیاکانی ئیسرائیل بڵاویانکردوەتەوە، سەرۆکی ئەرکانی سوپای ئیسرائیل دژی فراوانکردن و داگیرکاری تەواوەتی کەرتی غەززە بەهۆی دروست بوونی مەترسی بۆ سەر ژیانی بارمتە ئیسرائیلیەکان و کوژرانی سەربازی سەبازی زیاتر.

زەوی بە خێراییەکی پێوانەیی دەخولێتەوە و زانایان هۆشداری لە "کۆتاییەکی کارەساتبار" دەدەن.

زانایان هۆشداری دەدەن لەوەی کە خولانەوەی زەوی ئەمڕۆ سێشەممە خێراییەکی نائاسایی بەخۆیەوە دەبینێت، ئەمەش وا دەکات یەکێک لە کورتترین رۆژەکانی مێژوو تۆمار بکرێت.

بە وتەی شارەزایان، ئەم گۆڕانکارییە بچووکە بەهۆی هێزەکانی کێشکردنی مانگەوە روودەدات کە وادەکات هەسارەکە خێراتر بخولێتە24 کاتژمێرە.

هەرچەندە مرۆڤ هەست بەم گۆڕانکارییە ناکات، بەڵام زانایان ئاماژە بەوە دەکەن کە بەردەوامبوونی خێرابوونی خولانەوەی زەوی لەوانەیە لە داهاتوویەکی دووردا دەرەنجامی کارەساتباری لێبکەوێتەوە.

مەترسیی نوقمبوونی شارەکان لە داهاتوودا

زانایان روونی دەکەنەوە کە خێرابوونی خولانەوەی زەوی هێزی دەرکردنی ناوەندی (قوة الطرد المركزي) زیاد دەکات، ئەمەش دەبێتە هۆی پاڵنانی ئاوی زەریاکان لە جەمسەرەکانەوە بەرەو هێڵی کەمەرەیی.

زیادبوونێکی کەم لە خێرایی خولانەوەی زەویدا، تەنانەت ئەگەر تەنها یەک میل لە کاتژمێرێکدا بێت، دەکرێت ببێتە هۆی بەرزبوونەوەی ئاستی ئاو بە چەند ئینجێک لە ناوچە کەمەرەییەکان. ئەمەش مەترسیی نوقمبوونی ئەو شارە کەنارییە نزمانە زیاد دەکات کە لە بنەڕەتدا رووبەڕووی هەڕەشەی بەرزبوونەوەی ئاستی دەریاکان بوونەتەوە.

لە سیناریۆی خراپتردا، ئەگەر خێرایی خولانەوەی زەوی بە بڕی 100 میل لە کاتژمێرێکدا زیاد بکات، ئەوا بەشێکی بەرفراوانی ناوچە کەمەرەییەکان بەهۆی رژانی ئاوی جەمسەرەکانەوە بەرەو باشوور بە تەواوی ژێرئاو دەکەون.