دەم پارتی: کۆنگرەی پەکەکە هەنگاوێکە بۆ سەرکەوتنی پڕۆسەی ئاشتی و دیموکراتی لە تورکیا
محەمەد رزگار
٩ی ئایاری ٢٠٢٥
پەکەکە کۆنگرەی 12ی پارتەکەیان ئەنجامدا و چەند بڕیارێکی مێژووییان دا، دەم پارتیش دەڵێت: ئەم کۆنگرەیە وەرچەرخانێکی مێژوویی و دەستپێکێکی نوێی ئاشتی و برایەتییە.
پەکەکە رایگەیاند، کۆنگرەی 12ی پارتەکەیان ئەنجامدا و چەند بڕیارێکی مێژووییان دا، بانگەوازیشی کردووە، "بە شێوەیەکی دروست پارێزگاری لە شەهیدەکانمان و هەموو بەهاکانی دیموکراتی و نەتەوەیی خەباتی مەزنی 52 ساڵە بکەن، بژین و بژیێنن".
دەم پارتی راگەیەنراوێکی سەبارەت بە کۆنگرەی پەکەکە بڵاوکردەوە و دەڵێت: ئەنجامدانی ئەم کۆنگرەیە هەنگاوێک لە ململانێی پەنجا ساڵەی ئاشتی نزیک دەبینەوە، ئەم هەنگاوەش هەنگاوێکە بۆ گەشەسەندنی سیاسەتی ئاشتی و دیموکراتیک کە چەندین سەدەیە چاوەڕوانین.
ئاماژەی بەوەشکرد، سوپاسی عەبدوڵڵا ئۆجەلان دەکەین کە بەرپرسیاریەتیەکی مێژوویی لە پێشکەوتنی ئەم پڕۆسەیە لە ئەستۆ گرتووە، هەروەها ئەم کۆنگرەیە لاپه ڕەیەكی نوێیە له رێگەی چارەسەری ئاشتیەكی شه رەفمەندانه و دیموكراسی.
دەقی راگەیەنراوەکەی دەم پارتی سەبارەت بەستنی کۆنگرەی 12ـی پەکەکە....
ئەمڕۆ ئێمە لە گەواهیدانێکی مێژوویداین دەربارەی یەکێک لە گرنگترین و پڕ بایەخەکانی مێژووی ئەم دواییەی تورکیا.
١. هاوکات لەگەڵ بڕیارە مێژووییەکانی کۆنگرەی پەکەکە، هەنگاوێک لە ململانێی پەنجا ساڵەی ئاشتی نزیک دەبینەوە. ئەم هەنگاوەش هەنگاوێکە بۆ بەهارو گەشەسەندنی سیاسەتی ئاشتی و دیموکراتیک کە چەندین سەدەیە لە دڵی خاکی دێرینماندا درێژە پێداوە.
2. سه رەتا سه ری رێز و نه وازش بۆ هه موو ئه و كەسانه داده نه وێنین كه له ماوەی ململانێیەكی درێژ دەیان ساڵ ئەزموونی پڕ ئازار نیشانی داین کە ئازار ڕەنگ و زمان و ناسنامەی نییە. ئەمڕۆ فرمێسکی تورک و کورد و سونە و عەرەب و ئەلێڤی و سوننە و ناسنامە و بیروباوەڕەکان لەیەک دەریا کۆبوونەوە. خەمی هاوبەشمان لە دڵماندا هەڵگرتووە؛ یادی هەموو ئەوانەی لە دەستمان داوە وەک ئامانەتێکی پیرۆز دەپارێزین و داهاتووی هاوبەشمان بنیات دەنێین.
3. ئێستا کاتی ئەوەیە ئیرادەی ژیانی هاوبەش و یەکسان لە پێش هەموو شتێکەوە دابنێین. کۆمەڵگای دیموکراتیک بریتیە لە سەردەمی سیاسەتی ئازاد، باوەڕێکی قووڵی بە یاسای جیهانی، کارکردن و هەنگاونان بۆ دیموکراتیزەکردن. یاخوا هیچ گەنجێک نەکەوێتە سەر زەوی نە لەشاخ نە لەشار لەم وڵاتەدا دەنگی نکۆڵیکردن و چەک نا، سیاسەت نا، توڕەیی نا، بەڵکو دیموکراتی و کۆمەڵایەتی، نەک جیابوونەوە، بەڵکو پێکەوە ژیان و ژیانێکی یەکسان دەبێت بەرز بکرێتەوە.
4. لاپه ڕه یه كی نوێ له رێگای چاره سه ری ئاشتیه كی شه رەفمه ندانه و دیموكراسییه ئێمە وەک پارتی دیمۆکراتیک دوای ئەم میللەتە مێژووییە بڕوامان بە پێویستی هەموو دامەزراوە سیاسییە دیموکراتەکان هەیە، هەروەها بەرپرسیاریەتی چارەسەری پرسی کورد و دیموکراتیەتی ڕاستەقینەی تورکیا لە ئەستۆ بگرێت.
ئێستا دەنگی دیموکراسی و دادپەروەری دەبێت بەرزبێتەوە. ئەرکە مێژوویەکەی پێش پەرلەمان بۆ بنیاتنانی ئاشتی کۆمەڵایەتی زۆر پیرۆزە کە لەژێر سێبەری هیچ هەژمونێکی سیاسیدا بمێنێتەوە. ئەوە بەرپرسیاریەتی سەرەکی ئێمەیە کە پێکەوە زەمینە یاساییەکان دابمەزرێنین کە ئەم هەنگاوە مێژووییە دەگۆڕێت بۆ ئاشتی.
5. لەم ساتە مێژووییەدا، جێبەجێکار بەرپرسیارێتی مێژوویی خۆی جێبەجێ دەکات بۆ سەرکەوتنی دەرفەتی تورکیا بۆ بنیاتنانی داهاتوویەکی دیموکراتی دەبێتە دڵنیایی ئاشتی.
6. سوپاسگوزاری خۆمان بۆ بەڕێز عەبدوڵڵا ئۆجەلان کە بەرپرسیاریەتیەکی مێژوویی لە پێشکەوتنی ئەم پڕۆسەیە لە ئەستۆ گرتووە، بۆ تورکەکان کە بە گیان و منداڵ و فرمێسکەوە باجی ئاشتییان دا. بۆ سەرۆک کۆمار بەڕێز ئەردۆغان کە پاڵپشتی ئەم ئیرادەیە دەکات؛ و بۆ هەموو سەرکردەکانی ئۆپۆزسیۆن، بەڕێز ئۆزگور ئۆزەل سەرۆکی سەرەکی ئۆپۆزسیۆن کە پڕۆسەکە بە ئەرێنی نزیک دەبێتەوە. بۆ بەدیهێنانی سەرکەوتنی ئەم پرۆسەیە، دامەزراوە سیاسییەکانمان، ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی و لە هەمووی گرنگتر هەریەک لە 85 ملیۆن هاووڵاتییەکانمان پێویستە بپارێزن، ئاشتی بنیات بنێن و داهاتوو لە ئەمڕۆوە ببەنەوە. دەمانەوێت ئاشتی توركیا ببێتە هیوایەک بۆ رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئیلهامبەخش بۆ جیهان
7. وەک پارتی دیم بەڵێنێکی پیرۆز بە گەلی میزۆپۆتامیا و ئاناتۆلیا دەدەین: شەرم ناکەین لە ڕووبەڕووبوونەوەی ڕاستی، بۆ چەسپاندنی دادپەروەری؛ هەرگیز ڕێگە نادەین هیچ هەنگاوێک ڕۆحی ئەوانە بریندار بکات کە لەدەستمان داون، هیچ قسەیەک زیان بە پڕۆسەکە بگەیەنێت، هیچ کردارێک نییە بۆ بڕینی ڕێگای ئاشتی. ئێمە دەبین بە بەرگریکاری هەمیشەیی و هەڵگری هاونیشتمانیبوونی یەکسان، سیاسەتی دیموکراتی و ئاشتی.
8. ئێمە ئەمڕۆ قورسایی هیوایەکی گەورەمان هەڵگرتووە و لەلایەکی ترەوە بەرپرسیارێتیەکی قووڵ لە مێژوودا. ئەمە کۆتایی نییە، ئەمە دەستپێکێکی نوێیە. ئێمە ئەم بەیاننامەیە بە یادکردنەوەی جارێکی تر هەڤاڵی ئازیزمان سری سوریا ئۆندەر، کە ژیانی خۆی بۆ ئاشتی و برایەتی گەل تەرخان کرد و دڵی هەمیشە لە تەنیشت چەوساوەکانەوە وەستاوە.
ئێمە بەدڵنیاییەوە چرای ئاشتی و برایەتی دەخەینە ئەم خاکە.
کۆمیتەی بەڕێوەبەری ناوەندی دەم پارتی