سەرۆکی ئەمەریکا دۆناڵد ترەمپ رایگەیاند کە ئەگەری زۆر هەیە ئیسرائیل هێرشێک بکاتە سەر ئێران، بەڵام ئەمە بەم نزیکانە رونادات.

ترەمپ لە وتارێکدا لە رۆژی پێنجشەممە 12ـی حوزەیران جەختی لەوە کردەوە کە ئێران ناتوانێت چەکی ئەتۆمی بە دەست بهێنێت و دەبێت سازش بکات.

سەرۆکی ئەمەریکا ئاشکرای کرد کە دەیەوێت لە ململانێ لەگەڵ ئێران دوور بکەوێتەوە و باسی لە پێکهێنانی رێککەوتنێک لەگەڵ تاران کرد.

“دەمەوێت رێککەوتنێک لەگەڵ ئێران بکەم، بە دڵنیاییەوە لەو رێککەوتنەش نزیکین، من هەمیشە ڕێگەی دۆستانەم پێ باشترە لە بژاردەی سەربازی”، ترەمپ ڕایگەیاند.

هەروەها سەرۆکی ئەمەریکا ئامانجی خۆی بۆ دامەزراندنی پەیوەندی بازرگانی لەگەڵ ئێران دەربڕی و وتی: “دەمانەوێت پەیوەندی بازرگانیمان لەگەڵ ئێراندا هەبێت و هاوکاریان بکەین.”

لەبارەی دۆخی گشتی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستەوە، ترەمپ وتی، کە ئەگەری روودانی ململانێیەکی گەورە هەیە و رەنگە بەم نزیکانە شتێک روبدات، هەرچەندە هیوادارە نەبێتە ڕاستی.

ترەمپ هیوادارە کە ئیسرائیل هەنگاوێک نەنێت کە ببێتە هۆی تێکدانی دانوستانەکانی نێوان واشنتن و تاران لەسەر بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێران.

لە رۆژی جیهانی بەرەنگاربوونەوەی کاری منداڵاندا، رێکخراوی یونیسێف ئاشکرای کرد کە 138 ملیۆن منداڵی تەمەن 5 بۆ 17 ساڵ لە سەرانسەری جیهاندا لە ساڵی 2024دا کاریان کردووە.

بەپێی دوایین راپۆرتی یونیسێف، رێژەی 40% لەم منداڵانە کارە مەترسیدارەکانیان کردووە کە بە بەراورد لەگەڵ تەمەنیان گونجاو نەبووە.

رێکخراوەکە ئاماژەی بۆ ئەوە کرد کە ئەم ژمارەیە بە بەراورد لەگەڵ ساڵی 2020 ڤێگەی دڵخۆشیە و دابەزیوە، بەتایبەت لەو کاتەدا زیاتر لە 150 ملیۆن منداڵ کاریان دەکرد.

رێکخراوی کاری نێودەوڵەتی لە ماوەی زیاتر لە دوو دەیەدا بە شێوەیەکی بەرفراوان چاودێری دۆخی منداڵانی کارکەر دەکات و لە ساڵی 2022ەوە پڕۆژەکانی بۆ لابردنی ئاڵنگارییەکانی بەردەمیان جێبەجێ دەکات.

سەبارەت بە عیراق، هیچ زانیارییەکی نوێ لە ساڵی 2018ەوە بەردەست نییە. بەڵام بەپێی دوایین ئامارە رەسمیەکان،رێژەی کاری منداڵان لە عێراق 4.5% دیاری کرابوو.

زانیارییە نوێکان ئاماژە بەوە دەکەن کە نزیکەی 5% لە منداڵانی عیراق لە بازاڕەکاندا کار دەکەن. لەگەڵ ئەوەی ژمارەی منداڵانی تەمەن  5 بۆ 17 ساڵ لە عیراق 15 ملیۆن دەبێت، ئەمەش واتای ئەوەیە 600 بۆ 800 هەزار منداڵ کار دەکەن کە لە هەندێک حاڵەتدا ئەم ژمارەیە دەگاتە ملیۆنێک منداڵ.

ریزبەندی نێودەوڵەتی

بەپێی ریزبەندی نێودەوڵەتی، عیراق لە نێوان 97 وڵاتی جیهاندا لە پێگەی 55ـەمدایە لە روی پێوەرەکانی کاری منداڵانەوە. هەروەها لە ئاستی وڵاتانی عەرەبیشدا لە پلەی چوارەمدایە لە دوای سوودان، فەڵەستین و میسر.

12ـی حوزەیرانی هەموو ساڵێک وەک رۆژی جیهانی بەرەنگاربوونەوەی کاری منداڵان ناسراوە. لەم رۆژەدا رێکخراوە تایبەتمەندەکانی بواری منداڵان زانیاری و ئامار و راپۆرتەکانیان لەم بارەوە بڵاو دەکەنەوە.

وەزارەتی دارایی عیراق ئەمڕۆ پێنجشەممە رایگەیاند کە 500 ملیار دیناری دیکەی بۆ شایستە داراییەکانی جوتیاران بۆ ساڵی 2025  تەرخانکرد

بەپێی ئەم راگەیەندراوە، ئەم بڕیارە بە رەزامەندی سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران و رێنماییەکانی وەزیری دارایی، لەلایەن بەشی ژمێریاری وەزارەتەکەوە جێبەجێ دەکرێت.

وەزارەتەکە جەختی لەسەر ئەوە کردەوە کە ئەم هەنگاوە لە چوارچێوەی پابەندبوون بە پشتگیری کردنی کەرتی کشتوکاڵ و دابینکردنی خولی دارایی دێت کە جێگیری باروودۆخی جوتیاران دەبێتە مەسەلە و هانیان دەدات بۆ بەردەوامی لە چاندنی بەرهەمە کشتوکاڵیەکان.